Φοίνιξ, ο παιδαγωγός του Αχιλλέα

Ερυθρόμορφος κύλικας (π. 480-470 π.Χ., Μουσείο του Λούβρου - G 264), όπου απεικονίζεται η πρεσβεία του Αγαμέμνονα προς τον Αχιλλέα. Ο Φοίνιξ είναι ο άνδρας με τα λευκά μαλλιά.

Χαρά Νάστου

Ο Φοίνιξ, γιος του Αμύντορα, ήταν σύμβουλος και παιδαγωγός του ήρωα Αχιλλέα. και έλαβε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο.

Για κάποιον έρωτά του, ο Φοίνιξ, όπως αναφέρεται σε αρκετά χωρία στην Ιλιάδα( ραψ. Ι , Π, Ρ ,Τ), είχε δεχθεί την κατάρα του πατέρα του.
Συγκεκριμένα, κατά παράκληση της μητέρας του είχε κοιμηθεί πρώτος με μια παλλακίδα του πατέρα του κι αυτός οργισμένος τον καταράστηκε βαριά.
 Για να αποφευχθεί ακόμα και φόνος, κατέφυγε στη Φθία , στον Πηλέα. ¨

Ο Φοίνικας αφηγείται την περιπέτειά του στον Αχιλλέα, όταν, ως πρέσβης στη σκηνή του τον παρακαλά να γυρίσει στη μάχη:

«Μαζί σου εδώ ο Πηλέας δε μ' έστειλεν, ο γέρο αλογολάτης,
από τη Φθία, στον Αγαμέμνονα καθώς σε προβοδούσε;
Κι ήσουν παιδί, κι ουδέ από πόλεμο νογούσες μανιασμένο
κι ουδέ από σύναξη, που ξέχωρη τιμή στον άντρα δίνει.
Γι' αυτό μαζί σου εκείνος μ' έστειλε, για να σε δασκαλεύω,
να μάθεις να μιλάς στη μάζωξη, να πολεμάς στη μάχη.

Γι' αυτό, παιδί μου, εγώ δε θα 'θελα να χωριστώ από σένα,
κι αν ο θεός ακόμα μου 'λεγε να ξύσει απ' το κορμί μου
τα γερατιά, και νιος σαν άλλοτε να γίνω, σαν και τότε
που την Ελλάδα εγώ απαράτησα την ωριογυναικούσα,
να λείψω απ' την οργή του κύρη μου, του Αμύντορα, ζητώντας.
Για κάποια σκλάβα ομορφοπλέξουδη μου 'χε βαριά θυμώσει
της είχε αγάπη και το ταίρι του δε λόγιαζε καθόλου,
τη μάνα μου· κι αυτή στα γόνατα μου πρόσπεφτε, την κόρη
εγώ να κοιμηθώ πρωτύτερα, να σιχαθεί το γέρο.
Κι έγινε η χάρη της, μα ο κύρης μου σε λίγο το απεικάστη,
κι απάνω μου κατάρες σώριασε βαριές, κι ανακαλιόταν
τις άγριες Ερινύες, στα γόνατα να μη χορέψει αγγόνι,
που να 'χει γεννηθεί απ' το σπέρμα μου….»··

Η πρεσβεία στον Αχιλλέα του Jean Auguste Dominique Ingres

Ο Πηλέας, που τον δέχτηκε ικέτη στην αυλή του, τον διορίζει ηγεμόνα των Δολόπων και παιδαγωγό του γιου του, του Αχιλλέα.
Συμμετέχει στη συμφιλιωτική πρεσβεία προς τον Αχιλλέα, με σκοπό να εξευμενίσει τον ήρωα, καταλαγιάζοντας το θυμό του ενάντια στον αρχηγό των Ελλήνων, τον Αγαμέμνονα, γιατί του είχε πάρει, το λάφυρό του, τη Βρισηίδα.
Η αποχή του Αχιλλέα από τις μάχες ενάντια στους Τρώες είναι ολέθρια, γι’ αυτό κι αποφασίζεται αυτή η αποστολή εξευμενισμού με δώρα, που συνοδεύουν τη δήλωση μετανοίας του Αγαμέμνονα.
Ο Φοίνικας είναι μέλος της αποστολής μαζί με τον Οδυσσέα και τον Αίαντα τον Τελαμώνιο.
Ο Φοίνικας (.Ιλιάδα, Ι) καλεί τον παλιό μαθητή του, να αποδεχτεί τη διαμεσολάβηση, σεβόμενος τις Λιτές, τις θεότητες των ικεσιών, ώστε να σταματήσουν οι συμφορές που είχε επιφέρει η Άτη, η θεότητα της πλάνης, που θολώνει, τυφλώνει την ορθή κρίση του ανθρώπου.

Είναι γνωστό πως απέτυχε ο σοφός, συνετός παιδαγωγός...
Το θυμό του τον απορρίπτει ο Αχιλλέας, όταν φουντώνει ένας άλλος θυμός, που άναψε ο θάνατος του φίλου του Πατρόκλου...
Τότε μόνο, με εκδικητικό μένος, ξαναρίχνεται ακράτητος στη μάχη, ώσπου να σκοτώσει τον Έκτορα...

 The Mythologists 

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ