O Iησούς και ο Ιούδας στον "Τελευταίο Πειρασμό" του Ν. Καζαντζάκη.

Antony van Dyck: “Η Σύλληψη του Χριστού

Στον ποταμό της υπαρξιακής αγωνίας του Ν. Καζαντζάκη, που ρέει ασταμάτητα, για να εκβάλει στην αλήθεια, στον «Τελευταίο Πειρασμό» του, ο Ιούδας εμφανίζεται ως ένας μεροκαματιάρης σιδεράς.
Φτιάχνει τσάπες, δρεπάνια, στεφάνια για κρασοβάρελα, πεταλώνει άλογα. Αυτή είναι μόνο η φανερή του ασχολία.
Στα κρυφά είναι Ζηλωτής, δηλαδή επαναστάτης Εβραίος, που αγωνίζεται εναντίον των Ρωμαίων.
Τίποτε το περίεργο ως εδώ...
Το περίεργο είναι αλλού, στο επάγγελμα του Ιησού, που είναι μαραγκός, ένας μαραγκός μάλιστα που κατασκευάζει σταυρούς για τις σταυρικές εκτελέσεις των Ρωμαίων!
Να γιατί οι Ζηλωτές αναθέτουν στον Ιούδα να δολοφονήσει τον Ιησού στην έρημο, σ' ένα μοναστήρι, όπου πάει ο Ιησούς για να προσευχηθεί.
Η σκηνή της απόπειρας δολοφονίας είναι από τις πιο συγκλονιστικές του βιβλίου:

"- Ορκίστηκα στους αδελφούς μου τους Ζηλωτές, ορκίστηκα στη μάνα του σταυρωμένου να σε σκοτώσω. Καλώς ήρθες, σταυρωτή, σούριξα κι ήρθες.
Πετάχτηκε απάνω, έβαλε το μάνταλο της πόρτας, γύρισε και κουλουριάστηκε πάλι στη γωνιά, με το πρόσωπο γυρισμένο κατά τον Ιησού.
- Άκουσες τι είπα; Μην αρχίσεις τα κλάματα, ετοιμάσου.
- Είμαι έτοιμος.
- Μη βάλεις τις φωνές· γρήγορα! Όσο ‘ναι ακόμα νύχτα να φύγω.
- Καλώς σε βρήκα, Ιούδα, αδερφέ μου, είμαι έτοιμος. Δε σούριξες εσύ, σούριξε ο Θεός κι ήρθα· όλα καλά τα βόλεψε η χάρη του, ήρθες την ώρα που έπρεπε, Ιούδα αδερφέ μου, απόψε η καρδιά μου καθάρισε, αλάφρωσε, μπορώ να παρουσιαστώ στο Θεό. Κουράστηκα να ζω και να παλεύω μαζί του. Απλώνω το λαιμό, Ιούδα, είμαι έτοιμος.

Ο Ιούδας αποχωρεί από τον Μυστικό Δείπνο”
πίνακας του Carl Bloch

Ο Ιούδας έμεινε έκπληκτος. Δε ήθελε να σκοτώσει κάποιον που δεν αντιστέκεται. 

Ήθελε αυτός αντίσταση, να πιαστούν κορμί με κορμί, να ζεσταθούν τα αίματά τους και να ‘ρθει, όπως ταιριάζει στους άντρες, ολοστερνή δίκαιη αμοιβή της πάλης, ο σκοτωμός”.
Έτσι μπήκαν μέσα του οι πρώτοι σπόροι της αμφιβολίας.
”Αν δε σε σκοτώσω, είπε τέλος, τι έχεις σκοπό να κάμεις;”
“Δεν ξέρω. Ό,τι αποφασίσει ο Θεός. Λέω να σηκωθώ και να μιλήσω στους ανθρώπους”.
“Τι θα τους πεις;”
“Πώς θες να ξέρω, Ιούδα, αδερφέ μου; Εγώ θ’ ανοίξω το στόμα μου κι ο Θεός θα μιλήσει”.

Από τότε ο Ιησούς παρατάει το παλιό του επάγγελμα και αρχίζει τα κηρύγματα. Ο Ιούδας τον ακολουθεί, γιατί έχει την υποψία ότι μπορεί να είναι ο Μεσσίας, που θα ξεσηκώσει τις καρδιές του Εβραίων.
Όταν ο Ιησούς, προσπαθώντας να σώσει τη Μαγδαληνή, έρχεται αντιμέτωπος με τον Βαραβά, ο Ιούδας θα αρπάξει από το μπράτσο το Βαραβά, τη στιγμή ακριβώς που ετοιμαζόταν «να χυθεί στο γιο της Μαρίας».
Δεύτερη σωτήρια επέμβαση του Ιούδα. Θα γίνει μάλιστα και μαθητής του, ο τρίτος μετά τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, χωρίς όμως να ξεχνάει την αποστολή του:
- Γιατί το μετάνιωσες, Ιούδα, αδερφέ μου; Εγώ ήμουν έτοιμος.
- Περίμενα.
- Περίμενες τι;
- Να δω αν είσαι Αυτός που περιμένει ο Ισραήλ.
Ο Ιησούς ανατρίχιασε· ακούμπησε στον κορμό της ελιάς, έτρεμε όλος.
- Δε θέλω να βιαστώ και να σκοτώσω το Λυτρωτή, δε θέλω! ξεφώνισε ο Ιούδας, και σφούγγιξε το κούτελό του, που άξαφνα γέμισε ιδρώτα· κατάλαβες; Δε θέλω! φώναξε σα να τον έπνιγαν.

Η διαρκής υπαρξιακή αναζήτηση, φίλοι μου, οδηγεί τον Καζαντζάκη στη σύνθεση αυτού του αριστουργήματος, όπου όλα ερευνώνται, ανατρέπονται και διενεργούνται στο όνομα της αγάπης για το πρόσωπο του Θεού, που όλοι περιμένουμε να εμφανιστεί στο δρόμο μας και να μας δείξει πώς να τον διαβούμε ανάμεσα σε τόσους πειρασμούς που, ως άνθη του Καλού, μοσχοβολούν και μας μεθούν και μας τραβούν μέσα στις βραγιές του.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

 The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ