Επιχείρηση «Ίσκρα»

Η επιχείρηση «Ίσκρα (σπίθα)» ή αλλιώς δεύτερη μάχη της λίμνης Λάντογκα (операция «Искра») ήταν μια Σοβιετική στρατιωτική επιχείρηση κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία σχεδιάστηκε για να «σπάσει» την πολιορκία του Λένινγκραντ από την Βέρμαχτ. Ο σχεδιασμός άρχισε αμέσως μετά την αποτυχία της επίθεσης στο Σινυάβινο. Η Γερμανική ήττα στη μάχη του Στάλινγκραντ στα τέλη του 1942 είχε εξασθενήσει το Γερμανικό μέτωπο. Από τον Ιανουάριο του 1943, οι Σοβιετικές δυνάμεις σχεδίαζαν ή διεξήγαγαν επιθετικές επιχειρήσεις σε ολόκληρο το γερμανο – σοβιετικό μέτωπο, ειδικά στη νότια Ρωσία. Η Ίσκρα αποτελεί το «βόρειο» τμήμα της γενικευμένης χειμερινής αντεπίθεσης των Σοβιετικών κατά την περίοδο 1942 – 1943.

Η επιχείρηση υλοποιήθηκε από τις δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού στα μέτωπα του Λένινγκραντ και Βόλκοβ και τον στόλο της Βαλτικής, το χρονικό διάστημα 12 – 30 Ιανουαρίου 1943 με στόχο την δημιουργία χερσαίας σύνδεσης στο πολιορκούμενο Λένινγκραντ. Οι Σοβιετικές δυνάμεις ενεπλάκησαν στις 18 Ιανουαρίου και από τις 22 Ιανουαρίου, η πρώτη γραμμή μετώπου είχε σταθεροποιηθεί. Η επιχείρηση άνοιξε με επιτυχία στην πόλη ένα χερσαίο διάδρομο μήκους 8 – 10 χιλιομέτρων στον οποίο οι σιδηροδρομικές γραμμές που κατασκευάσθηκαν επέτρεψαν τον συντομότερο ανεφοδιασμό της πόλης έναντι της παλαιάς διαδρομής μέσω της παγωμένης λίμνης Λάντογκα, μειώνοντας σημαντικά την πιθανότητα κατάληψης της πόλης και την σύνδεση στρατιωτικών δυνάμεων της Γερμανίας – Φινλανδίας.

Η επιτυχία οδήγησε σε μια πολύ πιο φιλόδοξη επιθετική επιχείρηση με την ονομασία Polyarnaya Zvezda (πολικό αστέρι) η οποία είχε ως στόχο την ήττα της Γερμανικής Βόρειας Στρατιάς, την άρση της πολιορκίας, αλλά τελικά η πρόοδος ήταν ελάχιστη. Οι Σοβιετικές δυνάμεις έκαναν πολλές προσπάθειες το 1943 για να ανανεώσουν την επίθεση τους και να σταματήσουν την πολιορκία, αλλά και αυτές απέβησαν άκαρπες. Ο διάδρομος παρέμεινε στην εμβέλεια του Γερμανικού πυροβολικού και η πολιορκία τελικά έληξε στις 27 Ιανουαρίου 1944.

Ανάλυση της επιχείρησης

Η πολιορκία του Λένινγκραντ, ξεκίνησε στις αρχές φθινοπώρου του 1941 και μέχρι την 8 Σεπτεμβρίου 1941 οι Γερμανικές και Φινλανδικές δυνάμεις είχαν περικυκλώσει την πόλη, αποκόβοντας όλες τις οδούς ανεφοδιασμού του Λένινγκραντ και των προαστίων του. Ωστόσο, η αρχική επίθεση αιφνιδιασμού απέτυχε και εξελίχθηκε σε πολιορκία. Κατά τη διάρκεια του 1942 οι Σοβιετικοί πραγματοποίησαν πολλές προσπάθειες για να «σπάσουν» τον αποκλεισμό αλλά όλες απέτυχαν. Η τελευταία προσπάθεια ήταν η επίθεση του Σινυάβινο, όπου μετά την ήττα, η πρώτη γραμμή επέστρεψε στην κατάσταση που ήταν πριν από την επίθεση, κατά την οποία 16 χιλιόμετρα  χώριζαν το μέτωπο του Λεονίντ Γκοβόρωφ στο Λένινγκραντ και του Κίριλ Μερέτσκωφ στο Βόλκχοβ. Παρά τις αποτυχίες των προηγουμένων επιχειρήσεων, επειδή η άρση της πολιορκίας του Λένινγκραντ παρέμενε υψίστης σημασίας, ξεκίνησαν νέες προετοιμασίες και σχεδιασμοί τον Νοέμβριο 1942. Τον Δεκέμβριο, το σχέδιο εγκρίθηκε από τηνΣτάβκα (Ανώτατη Σοβιετική Στρατιωτική Διοίκηση) και έλαβε την κωδική ονομασία «Ίσκρα» (σπίθα). Η επιχείρηση επρόκειτο να αρχίσει τον Ιανουάριο του 1943.

Από τον Ιανουάριο του 1943, η κατάσταση φαινόταν ευνοϊκή για την Σοβιετική πλευρά. Η Γερμανική ήττα στη μάχη του Στάλινγκραντ είχε εξασθενήσει το Γερμανικό μέτωπο. Οι σοβιετικές δυνάμεις διεξήγαγαν επιθετικές επιχειρήσεις κατά μήκος ολόκληρου του μετώπου, ειδικά στη νότια Ρωσία. Υπό αυτές τις συνθήκες, η επιχείρηση Ίσκρα επρόκειτο να γίνει η πρώτη από τις επιθετικές επιχειρήσεις που αποσκοπούσαν στην ήττα στην Γερμανικής Βόρειας Στρατιάς.

Η περιοχή νότια της λίμνης Λάντογκα ήταν δασώδης με πολλούς υγροτόπους (κυρίως τύρφη) πλησίον της λίμνης. Επιπλέον το δάσος προστατευόταν και από τις δύο πλευρές από οπτική παρατήρηση. Αυτοί οι παράγοντες δυσχέραιναν την κινητικότητα του πυροβολικού και των οχημάτων στην περιοχή, παρέχοντας σημαντικό πλεονέκτημα στους αμυνόμενους. Ένα από τα βασικά σημεία της περιοχής ήταν οι λόφοι του Σινυάβινο με ύψος περίπου 150 μέτρα, που ήταν οι μόνοι «στεγνοί» και «καθαροί» τομείς που προσφέρονταν για οπτική παρατήρηση. Δεδομένου ότι η γραμμή του μετώπου είχε αλλάξει ελάχιστα από την αρχή της πολιορκίας, οι Γερμανικές δυνάμεις είχαν κατασκευάσει ένα πυκνό δίκτυο με αμυντικά έργα, τα οποία συνδέονταν μεταξύ τους με χαρακώματα, και προστατεύονταν από εκτεταμένα εμπόδια, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη δράση του πυροβολικού. Ο ποταμός Νέβας και τα έλη πάγωναν το χειμώνα επιτρέποντας την διάβαση στο πεζικό, αλλά όχι στα βαρέα οχήματα.

Οι Γερμανοί γνώριζαν καλά ότι το σπάσιμο του αποκλεισμού ήταν πολύ σημαντικό για τους Σοβιετικούς. Ωστόσο, λόγω της ήττας στο Στάλινγκραντ και της Σοβιετικής επίθεσης στο Βελίκιγιε Λούκι, νότια του Λένινγκραντ, η Βόρεια Στρατιωτική Διοίκηση διατάχτηκε να λάβει αμυντική θέση και είχε μειωμένη σύνθεση. Η 11η στρατιά που επρόκειτο να οδηγήσει την επίθεση στο Λένινγκραντ τον Σεπτέμβριο 1942 και η οποία είχε αποκρούσει την τελευταία σοβιετική επίθεση, τον Οκτώβριο, είχε μεταφερθεί στην Διοίκηση όπως και εννέα ακόμη μεραρχίες στις οποίες είχαν ανατεθεί νέοι τομείς ευθύνης.

Κατά την έναρξη της σοβιετικής επίθεσης, η Γερμανική 18η στρατιά, υπό την διοίκηση του Γκέοργκ Λίντεμαν αποτελούνταν από 26 μεραρχίες ανεπτυγμένες σε ένα μέτωπο 450 χιλιομέτρων. Η στρατιά ήταν πλήρως ανεπτυγμένη κατά μήκος, χωρίς όμως να έχει βάθος με αποτέλεσμα να μην έχει εφεδρείες. Αντ’ αυτού, κάθε μεραρχία είχε μια τακτική εφεδρεία αποτελούμενη από ένα ή δύο τάγματα και οι εφεδρείες συμπληρώνονταν από τμήματα της 96ης μεραρχίας πεζικού και της 5ης Ορεινής μεραρχίας. Ο 1ος αεροπορικός στόλος θα παρείχε την εναέρια υποστήριξη.

Πέντε μεραρχίες φύλασσαν τον στενό διάδρομο που χώριζε το σοβιετικό Λένινγκραντ και το μέτωπο του Βόλκχοβ. Ο διάδρομος ήταν μόλις 16 χιλιόμετρα και ονομαζόταν «μπουκάλα» λόγω της στένωσης που παρουσίαζε. Τα γερμανικά τμήματα ήσαν καλά οχυρωμένα σε αυτόν τον τομέα, όπου η πρώτη γραμμή ήταν σχεδόν αμετάβλητη από το Σεπτέμβριο του 1941 και ήλπιζαν να αποκρούσουν την Σοβιετική επίθεση. Το σχέδιο για την επιχείρηση Iskra εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο. Οι διαταγές από την Στάβκα ήσαν οι εξής:

«Με συνδυασμένες προσπάθειες των στρατιωτικών δυνάμεων του Βόλκωφ και Λένινγκραντ, νικήστε τον εχθρό στις περιοχές Λίπκα, Γκαϊτόλοβο, Ντουμπρόβκα, Σλίσελμπουργκ, προκειμένου να σπάσει ο αποκλεισμός του Λένινγκραντ. Η επιχείρηση πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Ιανουαρίου 1943».

Αυτό σήμαινε ανακατάληψη της «μπουκάλας» και άνοιγμα διαδρόμου μήκους 10 χιλιομέτρων στο Λένινγκραντ. Μετά από αυτό, τα δύο μέτωπα επρόκειτο να ξεκουραστούν για 10 ημέρες και να συνεχίσουν την προέλαση νότια.

Sinyavino 1942

Η διαφορά από την προηγηθείσα μάχη του Σινυάβινο ήταν η τοποθεσία της κύριας επίθεσης. Τον Σεπτέμβριο 1942 οι Σοβιετικές δυνάμεις είχαν επιτεθεί νότια της πόλης Σινυάβινο, γεγονός που τους επέτρεπε να περικυκλώσουν ορισμένες Γερμανικές μεραρχίες, αλλά ταυτόχρονα άφηναν τον στρατό εκτεθειμένο σε πλευρικές επιθέσεις από το Βορρά και αυτή ήταν τελικά η αιτία που απέτυχε η επίθεση. Τον Ιανουάριο του 1943 η επίθεση πραγματοποιήθηκε βόρεια του Σιμυάβινο, πιο κοντά στις όχθες της λίμνης Λάντογκα, γεγονός που εκμηδένισε την απειλή πλευρικών επιθέσεων και μεγάλωνε την πιθανότητα επιτυχίας, αλλά ανάγκασε τους Σοβιετικούς να εγκαταλείψουν την ιδέα των κυκλωτικών κινήσεων στο μεγαλύτερο μέρος των Γερμανικών δυνάμεων στην «μπουκάλα».

Η επίθεση πραγματοποιήθηκε από την 67η στρατιά του Λένινγκραντ και την 2ηστρατιά του Βολκώφ υπό τις διαταγές των στρατηγού Ντουκάνωφ και υποστράτηγου Ρομανόφσκι αντίστοιχα. Η 8η στρατιά, υπό τον υποστράτηγο Σταρίκωφ, επρόκειτο να διεξάγει επίθεση περιορισμένης κλίμακας στο πλευρό της 2ης στρατιάς και το 13ο και 14ο αεροπορικό σύνταγμα θα παρείχε εναέρια υποστήριξη.

Οι δύο αντίπαλοι πέρασαν τον Δεκέμβριο με εκπαίδευση, προετοιμασία για την επίθεση και υποδεχόμενοι σημαντικές ενισχύσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονταν όχι μόνο μεραρχίες πεζικού, αλλά επίσης σημαντικές πρόσθετες μονάδες μηχανικού και πυροβολικού, οι οποίες ήταν ζωτικής σημασίας για την διάσπαση της Γερμανικής γραμμής άμυνας. Εξειδικευμένες χειμερινές μονάδες μεταξύ των οποίων τρεις χιονοδρομικές ταξιαρχίες σκι και τέσσερα τάγματα ελκηθροδρόμων. Προκειμένου οι σοβιετικές δυνάμεις να αποκτήσουν αεροπορική υπεροχή, η οποία απουσίαζε στην προηγούμενη επίθεση, η αεροπορική δύναμη στην περιοχή αυξήθηκε σε περισσότερα από 800 αεροπλάνα, κυρίως μαχητικά.

Επειδή τα τεθωρακισμένα θα δυσκολευόντουσαν να επιχειρήσουν στο βαλτώδες έδαφος, χρησιμοποιήθηκαν ως δυνάμεις μονάδες υποστήριξης – ενίσχυσης των ελαφρώς μεγαλύτερων ταξιαρχιών, που επρόκειτο να λειτουργήσουν ανεξάρτητα.

Αρχικά η επιχείρηση επρόκειτο να ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου, αλλά λόγω παγοποίησης στον Νέβα καθυστέρησε μέχρι τις 10 – 12 Ιανουαρίου. Επιπλέον ελήφθησαν προληπτικά μέτρα για να αποφευχθεί διαρροή πληροφοριών της επιχείρησης στους Γερμανούς. Έτσι μόνο περιορισμένος αριθμός ανώτερων αξιωματικών είχαν εμπλακεί στον σχεδιασμό, όλες οι αναδιατάξεις πραγματοποιήθηκαν σε κακές καιρικές συνθήκες ή τη νύχτα και η προσομοίωση της επίθεσης πραγματοποιήθηκε σε άλλη τοποθεσία για να προκαλέσει σύγχυση στη Γερμανική πλευρά.

Στις 10 Ιανουαρίου, η Στάβκα απέστειλε τον Γκεόργκι Ζούκοφ ως εκπρόσωπό της να συντονίσει τη μάχη. Οι μεραρχίες τυφεκιοφόρων έλαβαν θέσεις στις Ιανουαρίου 11, και το πρώτο κλιμάκιο τεθωρακισμένων μετακινήθηκε στην θέση του, την 12 Ιανουαρίου.

Ρωσικός χάρτης επιχειρήσεων 11 – 30 Ιανουαρίου

Το βράδυ πριν από την έναρξη της επιχείρησης, τα Σοβιετικά βομβαρδιστικά επιτέθηκαν στην Γερμανική διοίκηση και τις θέσεις πυροβολικού με σκοπό να προκαλέσουν σύγχυση και αποσυντονισμό. Τα βομβαρδιστικά επιτέθηκαν επίσης στα Γερμανικά αεροδρόμια και κέντρα επικοινωνίας για να αποσυντονίσουν την ροή ενισχύσεων. Η επιχείρηση Iskra ξεκίνησε στις 09:30 της 12 Ιανουαρίου, όταν τα τα δύο σοβιετικά μέτωπα άρχισαν τις βολές πυροβολικού, οι οποίες διήρκεσαν 2 ώρες 20 λεπτά στη δυτική πλευρά και 1 ώρα και 45 λεπτά στην ανατολική πλευρά της λεγόμενης «μπουκάλας». Η Σοβιετική επίθεση ξεκίνησε πέντε λεπτά πριν ολοκληρωθούν οι βολές πυροβολικού με καταιγισμό Κατιούσα (ρουκέτες) προκειμένου να αξιοποιήσουν πλήρως τα αποτελέσματά τους.

Οι δυνάμεις του Λένινγκραντ πέτυχαν την μεγαλύτερη νίκη μεταξύ Σλίσελμπουργκ και Γκόροντοκ. Εδώ, οι 136η και 268η Σοβιετικές μεραρχίες τυφεκιοφόρων με την υποστήριξη αρμάτων μάχης και πυροβολικού κατέλαβαν ένα προγεφύρωμα 5 χιλιόμετρα μήκος και 3 χιλιόμετρα πλάτος. Στις 18:00 το μηχανικό κατασκεύασε γέφυρες για να προωθηθεί το δεύτερο κύμα στρατευμάτων. Εντούτοις οι επιθέσεις νοτιότερα, το μόνο που απέφεραν ήταν η κατάληψη της πρώτης γραμμής των Γερμανικών χαρακωμάτων. Εν τω μεταξύ η επίθεση στο Σλισελμπούργκ απέτυχε. Μέχρι το βράδυ η διοίκηση του μετώπου αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το διαμορφωμένο προγεφύρωμα και οι δυνάμεις του Σλίσελμπουργκ κατά μήκος του Νέβα ανασυγκροτήθηκαν και ξεκίνησε η επίθεση από το νότο.

Το μέτωπο επίθεσης του Βόλκχοβ είχε μικρότερη επιτυχία καθώς οι δυνάμεις της 2ης Στρατιάς κατάφεραν να εγκλωβίσουν αλλά όχι και να εξουδετερώσουν τα Γερμανικά σημεία στο Λίπκα και τις Εργατικές κατοικίες Νο. 8. Το τελευταίο ήταν μια εντυπωσιακή αμυντική θέση με μια φρουρά 700 ανδρών και 16 οχυρώματα. Ισχυρά πυρά πλαγιοκόπησης από αυτά τα ισχυρά σημεία εμπόδιζαν οποιαδήποτε περαιτέρω προώθηση στρατευμάτων εκ των προτέρων, αλλά η 2η Στρατιά διείσδυσε στην Γερμανική άμυνα σε βάθος 2 χιλιομέτρων μεταξύ αυτών των σημείων. Εν τω μεταξύ στον νότο μεταξύ των Εργατικών Κατοικιών Νο. 8 και του άλσους Κρουγκλάγια άλσος η διείσδυση ήταν προκαταβολής ήταν 1-2 χιλιόμετρα, ενώ ακόμη πιο νότια, οι επιθέσεις από την 8η Στρατιά το μόνο που απέφεραν ήταν η κατάληψη της πρώτης γραμμής των Γερμανικών χαρακωμάτων.

Η Γερμανική πλευρά αντέδρασε αναπτύσσοντας τις εφεδρείες στην περιοχή κατά την διάρκεια της νύχτας. Μια αυτοσχέδια ομάδα μάχης αποτελούμενη από πέντε τάγματα της 96ης Μεραρχίας πεζικού, υποστηριζόμενη από το πυροβολικό και τέσσερα άρματα Τίγρις (Tiger) μετακόμισε στο Γκόροντοκ για να ενισχύσει την 170η μεραρχία πεζικού προς τα δυτικά. Μια άλλη παρόμοια ομάδα με την 96ημεραρχία πεζικού εστάλη στις Εργατικές κατοικίες Νο 1 για την υποστήριξη της 227ης μεραρχίας.

Τις επόμενες πέντε ημέρες διεξήχθησαν σφοδρές μάχες καθώς οι Σοβιετικοί προχωρούσαν αργά στην ενισχυμένη Γερμανική άμυνα και ταυτόχρονα απωθούσαν τις Γερμανικές αντεπιθέσεις. Στις 13 Ιανουαρίου, οι κακές καιρικές συνθήκες εμπόδισαν την σοβιετική πλευρά να χρησιμοποιήσει την Πολεμική Αεροπορία. Εκείνη την ημέρα δεν κέρδισαν έδαφος και είχαν βαριές απώλειες. Η Γερμανική πλευρά, μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες να απωθήσει τα Σοβιετικά στρατεύματα, ξεκίνησε να ενισχύει περαιτέρω την περιοχή με την ανάπτυξη ομάδων μάχης χρησιμοποιώντας τμήματα από τα ανενεργά μέρη του μετώπου.

Αυτές περιελάμβαναν ομάδες μάχης από την 1η Μεραρχία πεζικού, την 61ημεραρχία πεζικού, την 5η Ορεινή Μεραρχία και την μεραρχία των SS. Στις 14 Ιανουαρίου ο καιρός βελτιώθηκε αρκετά ώστε να επιτρέπει την εναέρια υποστήριξη και έτσι συνεχίσθηκε η Σοβιετική προέλαση, έστω και με βραδείς ρυθμούς. Για να επιταχυνθεί η περικύκλωση των ισχυρών σημείων στο Λίπκα, η σοβιετική πλευρά χρησιμοποίησε την 12η ταξιαρχία χιονοδρόμων που διέσχισαν την παγωμένη λίμνη Λάντογκα και επιτέθηκαν στην Γερμανική οπισθοφυλακή. Μέχρι το τέλος της ημέρας οι Γερμανικές δυνάμεις στις περιοχές Λίπκα και Σλισελμπούργκ ήταν σχεδόν εντελώς αποκομμένες από το υπόλοιπο των Γερμανικών δυνάμεων.

Την 15 – 17 Ιανουαρίου τα σοβιετικά μέτωπα κατέλαβαν τα στρατηγικά σημεία στις Εργατικές κατοικίες Νο 3, 4, 7, 8, και το μεγαλύτερο τμήμα του Σλισελμπούργκ. Μέχρι το τέλος της 17 Ιανουαρίου απείχαν μόνο 1,5 – 2 χιλιόμετρα μεταξύ των Εργατικών Κατοικιών Νο. 1 έως 5.

Στις 18 Ιανουαρίου, στις 9:30 η εμπροσθοφυλακή αποτελούμενη από την 123ηΜεραρχία Τυφεκιοφόρων και την 372η Μεραρχία τυφεκιοφόρων ενώθηκαν κοντά στις Εργατικές Κατοικίες Νο 1, σπάζοντας έτσι τον αποκλεισμό και σημειώνοντας μια σημαντική επιτυχία στην πολιορκία του Λένινγκραντ αποκόπτοντας τα Γερμανικά στρατεύματα.

Οι Γερμανικές δυνάμεις αποτελούμενες από δύο συντάγματα υπό τον υποστράτηγο Χούνερ (διοικητή της 61ης Μεραρχίας πεζικού) έπρεπε να κρατήσουν τον διάδρομο μεταξύ των Εργατικών Οικισμών Νο 1 και 5 αλλά δεν ήταν σε θέση να το πράξει. Αργότερα την ίδια ημέρα οι σοβιετικοί κατέλαβαν τις κατοικίες Νο 5 αποκρούοντας μια ισχυρή Γερμανική αντεπίθεση. Η 136ηΜεραρχία Τυφεκιοφόρων και η 18η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων συναντήθηκαν βόρεια του οικισμού στις 11:45. Οι δυνάμεις του Χούνερ αποκόπηκαν και αυτός διατάχθηκε να διαφύγει μέσα από τις δασώδεις εκτάσεις προς Σινυάβινο πριν φθάσουν οι Σοβιετικές δυνάμεις.

Ο Χούνερ εγκατέλειψε το πυροβολικό και βαρύ εξοπλισμό και ανεχώρησε στις 19 – 20 Ιανουαρίου. Η επιχείρηση υπήρξε οδυνηρή και για τις δύο πλευρές. Από νωρίς το απόγευμα, οι Σοβιετικές δυνάμεις εκκαθάρισαν το Σλισελμπούργκ και Λίπκα από τις Γερμανικές δυνάμεις και ξεκίνησε η εκκαθάριση των δυνάμεων που παρέμεναν στα δάση νότια της λίμνης Λάντογκα.

Κατά το χρονικό διάστημα 19 – 21 Ιανουαρίου οι Σοβιετικές δυνάμεις εξουδετέρωσαν τις περικυκλωμένες Γερμανικές δυνάμεις και προσπάθησαν να προωθηθούν νότια προς το Σινυάβινο. Ωστόσο η 18η Στρατιά ενίσχυσε σημαντικά τις εκεί θέσεις με την μεραρχία SS, την 21η πεζικού και αμέσως μετά την 11η πεζικού και 28η  ορεινή μεραρχία. Οι Σοβιετικές δυνάμεις κατέλαβαν τις Εργατικές Κατοικίες Νο. 6 αλλά δεν μπόρεσαν να προωθηθούν περαιτέρω.

Μετά την 21 Ιανουαρίου δεν υπήρξαν αλλαγές στην πρώτη γραμμή, ως αποτέλεσμα της επιχείρησης Ίσκρα. Οι σοβιετικές δυνάμεις δεν ήταν σε θέση να προχωρήσουν περαιτέρω και αντ’ αυτού ξεκίνησαν την οχύρωση της περιοχής για να αντιμετωπίσουν τυχόν Γερμανική προσπάθεια ανακατάληψης. Στις 22 Ιανουαρίου, άρχισαν οι εργασίες για τη σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε το Λένινγκραντ με την υπόλοιπη χώρα μέσω του καταληφθέντος διαδρόμου. Το σχέδιο προέβλεπε η κατασκευή να έχει ολοκληρωθεί σε 20 ημέρες. Το έργο ολοκληρώθηκε πριν το χρονοδιάγραμμα και τα τρένα άρχισαν την παράδοση των προμηθειών στις 6 Φεβρουαρίου 1943. Η επιχείρηση έληξε επίσημα στις 30 Ιανουαρίου.

Η επιχείρηση Ίσκρα υπήρξε μια στρατηγική νίκη για τις Σοβιετικές δυνάμεις. Από στρατιωτικής άποψης, η λειτουργία εξάλειψε το ενδεχόμενο κατάληψης της πόλης και την δημιουργία μιας Γερμανο – Φινλανδικής γραμμής, καθώς το μέτωπο του Λένινγκραντ ήταν πλέον ενισχυμένο και μπορούσε να συνεργαστεί στενότερα με το μέτωπο του Βολκόβ. Για τον άμαχο πληθυσμό, η επιχείρησε σήμαινε περισσότερες προμήθειες καθώς και βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, αλλά και τη δυνατότητα εκκένωσης περισσότερων αμάχων από την πόλη. Σπάζοντας τον αποκλεισμό είχαν επίσης σημαντικό στρατηγικό αποτέλεσμα, αν και επισκιάστηκε από την παράδοση του Γερμανικού στρατού στο Στάλινγκραντ λίγες μέρες αργότερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύλληψη του πρώτου άρματος Tiger από τους Σοβιετικούς πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της μάχης.

Λόγω της νίκης ο Γκοβόρωφ προήχθη σε αρχιστράτηγο και ο Ζούκωφ σε στρατάρχη. Επιπλέον στους Γκοβόρωφ και Μερέτσκωφ απονεμήθηκε το παράσημο 1ης τάξεως του Τάγματος του Σουβόρωφ. Λόγω έλλειψης επαρκών ενισχύσεων, η Διοίκηση της Βόρειας Στρατιάς αποφάσισε να ελαττώσει την πρώτη γραμμή εκκενώνοντας το Ντεμιάνσκ.

Παρ’ όλες τις ευνοϊκές συνθήκες, η Στάφκα γνώριζε ότι «η Επιχείρηση Ίσκρα» ήταν ημιτελής, καθώς ο διάδρομος που είχε ανοιχθεί ήταν στενός και ήταν ακόμα στο βεληνεκές του Γερμανικού πυροβολικού και τα σημαντικά υψώματα και στρατηγικά σημεία στο Σινυάβινο ήταν ακόμα υπό Γερμανικό έλεγχο. Αυτό οδήγησε τον Ζούκωφ να σχεδιάσει μια ακόμη πιο φιλόδοξη επιχείρηση που ονομαζόταν Polyarnaya Zvezda (Πολικός Αστέρας). Η εν λόγω επιχείρηση είχε ως σκοπό να νικήσει οριστικά την Γερμανική Βόρεια Στρατιά αλλά εγκαταλείφθηκε σχεδόν αμέσως.

Οι Σοβιετικές δυνάμεις πραγματοποίησαν πολλές επιθέσεις στην περιοχή το 1943, επεκτείνοντας τον διάδρομο, αλλά με μικρά κέρδη, πριν την κατάληψη του Σινυάβινο τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, η πόλη εξακολουθούσε να τελεί υπό μερική πολιορκία, καθώς βομβαρδιζόταν από το πυροβολικό και την Λουφτβάφε, μέχρι τον Ιανουάριο του 1944 όταν διασπάστηκε το μέτωπο Λένινγκραντ – Νόβγκοροντ.

Ο απολογισμός της επιχείρησης φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:

Γερμανοί	Σοβιετικοί
18η Στρατιά: 6 μεραρχίες	2η     Στρατιά 8η     Στρατιά 67η   ΣτρατιάΣύνολο: 20 μεραρχίες, 15 ταξιαρχίες
Δυνάμεις
700 μονάδες πυροβολικού 50   άρματα	4600 μονάδες πυροβολικού 650   άρματα 900   αεροσκάφη
Απώλειες
12.000 νεκροί, 30.000 τραυματίες	33.940 νεκροί & αγνοούμενοι,81.142 τραυματίες

chilonas

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ

About these ads