Η Εξέλιξη των Αρχετύπων…
Η Κοινή γλώσσα, όπως είδαμε στο προηγούμενο μέρος του άρθρου, σχηματοποιείται σε ένα κοινό, χαραγμένο στο εσωτερικό συλλογικό ασυνείδητο, αλφάβητο. Αυτό το αλφάβητο είναι συνεχώς διαμορφούμενο από την εποχή της πρώτης εμφάνισης του ανθρώπου στον κόσμο μέχρι και σήμερα. Η Κάθε περίοδος πρόσθεσε στον αλαβάστρινο πίνακα των αρχετύπων την δική της συμβολή, η οποία εξέφραζε στην ουσία την εξέλιξη των αρχετύπων. Με λίγα λόγια το πρωταρχικό αρχέτυπο ή για να το πούμε πιο κατανοητά το « πρωτότυπο» αρχέτυπο γέννησε τα επόμενα αρχέτυπα, τα οποία γέννησαν με την σειρά τους τα επόμενα. Και για να ξεκαθαρίσουμε σε αυτό το σημείο μιλάμε τόσο για τα αρχέτυπα της δημιουργίας του σύμπαντος κόσμου τα οποία όμως είναι δυσπρόσιτα από την κοινή ανθρώπινη αντίληψη όσο και για τα αρχέτυπα τα οποία γεννήθηκαν με την εμφάνιση του ανθρώπου και των κοινωνιών του και τα οποία εξαιτίας της συγγενικής με τον άνθρωπο φύσης του είναι πιο προσβάσιμα στην αντίληψη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εξέλιξης αρχετύπων που στρέφονται γύρω από τον ίδιο πυρήνα αλλά ενδύονται ανά μερικές εποχές νέο μανδύα εξελίσσοντας την μορφή τους, αποτελούν οι αρχετυπικές μορφές του άνδρα και της γυναίκας, της αρσενικής και θηλυκής πολικότητας.
Η Αρσενική μορφή ενσωμάτωσε πολλά ενδύματα γύρω από το πάγιο σώμα της. Στην εποχή του κυνηγιού ο αρσενικός άνθρωπος έγινε Κυνηγός και Ήρωας, ενώ το θηλυκό αρχέτυπο πήρε την μορφή της Παρθένου Εστιάδας, που συσπείρωνε την υπόλοιπη οικογένεια γύρω από την φωτιά του σπιτιού και προστάτευε τον οίκο της από απρόσκλητους επισκέπτες. Αργότερα με την εξέλιξη του πολιτισμού ο άνδρας έλαβε την αρχετυπική μορφή του εραστή ενώ η γυναίκα της παρθένου που θα γίνει μητέρα κ.ο.κ. Οι προαναφερθέντες μορφές του αέναου αρχετυπικού αλφαβήτου δεν παραμένουν ούτε ποτέ παρέμειναν κρυμμένες στα εσωτερικά πεδία διαμόρφωσης αλλά λειτουργούν αντανακλαστικά με την ανθρωπότητα.
Η εξέλιξη της ανθρωπότητας επηρεάζει μεν τον κόσμο των αρχετύπων μέσα από την πρόοδο του συλλογικού παγκόσμιου ασυνειδήτου αλλά παράλληλα αυτά επηρεάζουν τα όνειρα εξέλιξης του ανθρώπου. Για παράδειγμα οι πολιτισμοί που βασίστηκαν στο κυνήγι για την επιβίωση τους ενέδυσαν το αρσενικό αρχέτυπο, καθώς ήδη είπαμε, με την στολή του κυνηγού αλλά παράλληλα το φίλτρο του συλλογικού ασυνειδήτου μαζί με τα αρχέτυπα ενέδυσαν τις λατρευόμενες θεότητες αρσενικές θεότητες με την ίδια στολή, έτσι περίπου στο μέσο αυτών των εποχών, ο Θεός πήρε την μορφή του κερασφόρου κυνηγού και σε πιο μητριαρχικές δομές λατρεύτηκε η κυνηγήτρα Θεά ( Μια τέτοια μορφή θηλυκής θεότητας είναι η Αρχαία Θεά Άρτεμις). Αργότερα όταν ο κυνηγός ήρωας και η παρθένος πολεμίστρια, σε πιο ασφαλείς και λιγότερο άγριους καιρούς, έδωσαν την θέση τους στον εραστή και την παρθένο που θα γίνει μητέρα και οι θεότητες έγιναν αντανάκλαση αυτής της εξέλιξης (Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων θεοτήτων είναι η Ιννάνα και ο Ταμμούζης).
Σε μια πιο βαθιά ανάλυση θα δούμε ότι όλα τα παραπάνω δεν είναι παρά μια εξέλιξη και παραλλαγή του αρχετύπου της διπολικότητας το οποίο αναλύεται και εξωτερικεύεται ως αρσενικό και ως θηλυκό, με ένα πρόσωπο όμως συνήθως κάθε φορά σαν τον αρχαίο διπλοπρόσωπο Ιανό. Η εξωτερίκευση του αρχετύπου της διπολικότητας είτε επηρεάζεται κάθε φορά από της πατριαρχικές ή μητριαρχικές δομές της εκάστοτε κοινωνίας, είτε με κάποιο τρόπο επηρεάζεται από αυτές στα πλαίσια της διαδραστικής αντανάκλασης. Αυτό όμως είναι κάτι που ίσως μας απασχολήσει σε κάποιο αυτοτελές κείμενο εδώ απλά το αναφέρω γιατί θα βοηθήσει στην ανάλυση ενός λαϊκού παραμυθιού το οποίο θα δούμε στο επόμενο μέρος.
Μύθοι και Θρύλοι τα εφήμερα οχήματα της κοινής κατανόησης….
Μια και είπαμε για παραμύθια ας επιστρέψουμε στο θέμα του αλφάβητου της κοινής γλώσσας των ανθρώπων και συγκεκριμένα στο ζήτημα της αναγνώρισης της πίσω από τις γραμμές της ανθρώπινης ιστορίας. Πριν το δούμε όμως αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε το εξής : η εξωτερίκευση οποιασδήποτε ιδέας του κόσμου των αρχετύπων αποτελεί στην ουσία ένα κέλυφος της ιδέας το οποίο γίνεται μεν ορατό πλέον στα μάτια του ανθρώπου αλλά από την άλλη υπόκεινται στους νόμους του κόσμου της φθοράς και της αλλαγής. Έτσι από την ίδια στιγμή που λαμβάνει μορφή, την ίδια μόλις στιγμή υποτάσσεται στην αέναη αλλαγή που διέπει τον κόσμο της υλικής διάστασης και άρα είναι εφήμερο παρόλο που η βάση της προέλευσης του παραμένει σταθερή (βλέπετε το πιο πάνω παράδειγμα με την εξέλιξη των αρχετύπων και την διαδραστική τους συνεργασία με το συλλογικό ασυνείδητο).
Έτσι όπως ήδη αναφέραμε στο πρώτο μέρος του αφιερώματος , η εξωτερίκευση της κατανόησης του κοινού αλφαβήτου αντανακλάται στην παγκόσμια συμβολική, η οποία δεν αποτελεί την κοινή γλώσσα αλλά ένα απείκασμα, ένα εφήμερο είδωλο της πραγματικής της ουσίας. Ένα παράδειγμα εφαρμογής αυτού του αξιώματος είναι εύκολα ορατό στην συμβολική των σύγχρονων εσωτερικών σχολών αλλά και των τεκτονικών σχημάτων. Η συμβολική ερμηνεία του γνώμονα και του διαβήτη αλλάζει από σχολή σκέψης σε σχολή σκέψης αλλά είναι φανερό ότι πίσω από αυτό κρύβεται η εναρμόνιση των αντιθέτων άρα και το ίδιο το αρχέτυπο της διπολλικότητας. Αυτό όμως σε παλαιότερες εποχές εκφράστηκε με το ομοίωμα του φαλλού και το ομοίωμα της γόνιμης πληθωρικής γυναίκας. Στο μέλλον ίσως εκφραστεί με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο αλλά η ουσία είναι μία, το σύμβολο αλλάζει ενώ το συμβολιζόμενο είναι σχεδόν αιώνιο ίσως «δημιουργημένο» πριν την εμφάνιση του ανθρώπου ή μάλλον εντυπωμένο στο Σύμπαν και τους μηχανισμούς λειτουργίας του όπως για παράδειγμα το αρχέτυπο της συντήρησης και της καταστροφής. (Μιλάμε πάντα για τον πολιτισμό της Γης γιατί στην περίπτωση νοημόνων φυλών που υποθετικά μιλώντας ζουν εκτός γης, ίσως τα αρχέτυπα να έχουν άλλη μορφή και η κοινή γλώσσα να έχει λάβει άλλες δομές στην εκδήλωση. Φυσικά αυτά είναι θεωρίες και εικασίες απλά το αναφέρω για ξεκαθαρίσω ότι η αλληλεπίδραση ισχύει για την ανθρωπότητα αν υποθέσουμε ότι υπάρχει άλλη μια η και περισσότερες νοήμονες φυλές στο σύμπαν τότε ίσως η αλληλεπίδραση με τα αρχέτυπα να έχει πάρει άλλο δρόμο. Αυτό συμβαίνει διότι Η Θάλασσα των αρχετύπων είναι ρευστή και το νερό παίρνει το σχήμα του δοχείου του)
Γυρνώντας όμως στο θέμα μας, οφείλουμε να πούμε ότι η εξωτερική εκδήλωση Της Αρχετυπικής Θάλασσας σε σύμβολα εξυπηρετεί άριστα στην κατανόηση της κοινής γλώσσας και χρησιμοποιείται τόσο από φιλοσοφικά όσο και από μεταφυσικά και θρησκευτικά ακόμα και πολιτικά ( αλλά για άλλους λόγους) συστήματα με επιτυχία. Όμως δεν είναι η μόνη οδός ορατής εμφάνισης των αρχετύπων και πολύ περισσότερο τα σύμβολα δεν είναι πάντα κοινά για όλους καθώς άλλα σύμβολα κατανοεί ο χριστιανός άλλα ο βουδιστής, άλλα ένας αδελφός ενός εσωτερικού συστήματος διδασκαλίας. Έτσι επειδή το κάθε πρόβλημα στο Σύμπαν έχει την λύση του, η ανθρωπότητα, από τα βάθη της Κίνας εώς και τα δάση του Αμαζόνιου επινόησε μια πιο διαχρονική και πανανθρώπινη μέθοδο διάδοσης ή μάλλον επαναδιάδοσης της κοινής γλώσσας ποια είναι αυτή; Μα οι μύθοι, οι θρύλοι και τα παραμύθια φυσικά!
Οι μύθοι, οι θρύλοι και τα παραμύθια υπόκεινται και αυτά στην κατηγορία των εφήμερων οχημάτων της μεταφοράς της κοινής γλώσσας με μια διαφορά, ενώ τα σύμβολα κατηγοριοποιούνται, οι γραώδεις μύθοι, οι ιστορίες που λέγονται δίπλα στην φωτιά είναι πανανθρώπινες καθώς απευθύνονται σε όλες τις τάξεις των ανθρώπων ανεξαρτήτως θρησκείας, πίστης ή κοσμοαντίληψης. Αυτό γίνεται χρησιμοποιούν το ίδιο υλικό που χρησιμοποιούν τα άλλα εξωτερικά αλφάβητα της κοινής γλώσσας και μιλάμε για την ίδια την ουσία των αρχετύπων. Η Γλώσσα των αρχετύπων στο οποιοδήποτε μυθολογικό πλαίσιο είναι σχεδόν ίδια παγκόσμια, για παράδειγμα πάλι η διπολική διάσταση υπάρχει και εμφανίζεται με σχεδόν ίδιο τρόπο σε ανατολή και δύση, το μόνο που αλλάζει είναι το εξωτερικό περίβλημα το οποίο χρωματίζεται τόσο πολιτισμικά όσο και φυλετικά.
Πάντως Τα Παραμύθια και γενικότερα οι μύθοι λειτουργούν εξίσου σε σχέση με τα σύμβολα και πολλές φορές με τους φορείς των συμβόλων και αλληλοεπηρεάζει το ένα το άλλο. Αυτό συμβαίνει επειδή η καταγωγή τους είναι στην ουσία κοινή, το μόνο που αλλάζει είναι το περίβλημα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα διάφορα μεταφυσικά συστήματα ή και οι εσωτερικές διδασκαλίες ως πρωτογενείς φορείς της κοινής γλώσσας αποτελούν κλειδιά της ερμηνείας των μύθων όπως και αυτοί αποτελούν πολλές φορές ερμηνευτική εκλαΐκευση των πρώτων. Σε κάθε περίπτωση το ταξίδι προς την κοινή γλώσσα, μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια περιπέτεια, μια περιπέτεια προς μια Ιθάκη που λέγεται γνώση αλλά και σε αυτήν την περίπτωση το ταξίδι δίνει την ικανοποίηση περισσότερο και από τον προορισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.