Όταν το φαίνεσθαι υπερτερεί του είναι…

Της Eλένης Γιουμίδου Ελένης, Ψυχολόγου, Εξειδίκευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία

Από πού πήρε το όνομά της η Ναρκισσιστική Διαταραχή

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Νάρκισσος ήταν ένας νεαρός, γιος της νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού, ο οποίος ήταν τόσο όμορφος ώστε όλες οι νύμφες τον ήθελαν για σύντροφό τους. Ο ίδιος όμως ήταν τόσο υπερόπτης που τις απέρριπτε όλες μία προς μία. Λέγεται δε πως μεταξύ άλλων απέρριψε και την νύμφη Ηχώ η οποία, απελπισμένη καθώς ήταν με τον έρωτά της, τον καλούσε συνεχώς έως ότου η φωνή της έσβησε και ακούγονταν πλέον μόνο οι τελευταίες συλλαβές του ονόματός του. Το τραγικό τέλος του Νάρκισσου όμως είναι αυτό που κάνει την ιστορία του πολύ ενδιαφέρουσα και εξαιρετικά αλληγορική. Μια μέρα, καθώς περιφερόταν στον ποταμό ο Νάρκισσος πρόσεξε το είδωλό του στο νερό.

Ήταν το πιο όμορφο πρόσωπο που είχε δει. Θεωρώντας πως αυτό που έβλεπε ήταν άλλη μία από τις νύμφες που τον κυνηγούσαν, ερωτεύτηκε σφόδρα το είδωλό του και καθόταν με τις ώρες και το θαύμαζε, ενώ ταυτόχρονα παραπονιόταν που το πρόσωπο μέσα στο νερό δεν του έλεγε τίποτα, αλλά μόνο τον κοιτούσε. Ο Νάρκισσος περνούσε ώρες ή και μέρες ολόκληρες κάνοντας τίποτα άλλο πέρα από το να θαυμάζει την ομορφιά του στο ποτάμι. Αλλά δυστυχώς αυτό του το πάθος του κόστισε την ίδια του τη ζωή, καθώς μια μέρα στην προσπάθειά του να φιλήσει αυτό που θεωρούσε πως ήταν νύμφη έπεσε στο ποτάμι και πνίγηκε.

Αυτός λοιπόν ήταν ο Νάρκισσος της μυθολογίας ο οποίος έδωσε -και όχι άδικα- το όνομά του σε μια σύγχρονη ψυχολογική διαταραχή προσωπικότητας.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ατόμων με Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας;

Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας έχουν μία εικόνα μεγαλείου σε σχέση με τις δυνατότητές τους και ασχολούνται διαρκώς με φαντασιώσεις υπέρμετρης επιτυχίας. Απαιτούν τον θαυμασμό και την προσοχή των άλλων και εξοργίζονται όταν οι άλλοι δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις τους.

Οι διαπροσωπικές τους σχέσεις διαταράσσονται εύκολα καθώς αδυνατούν να δείξουν ενσυναίσθηση, φέρονται εγωιστικά και δεν είναι λίγες οι φορές που θα φτάσουν να πληγώσουν ή ακόμη και να καταστρέψουν (π.χ. οικονομικά, κοινωνικά) τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους μόνο και μόνο για να καταφέρουν να πετύχουν τον στόχο τους. Συνήθως δίνουν την αίσθηση ότι είναι πολύ σημαντικά άτομα απορροφημένα στις διάφορες επιτυχίες του εαυτού τους.

Οι άνθρωποι με τη διαταραχή αυτή είναι αρκετά ευάλωτοι στην κριτική ενώ συνήθως ψάχνουν συντρόφους υψηλού κύρους τους οποίους εξιδανικέυουν. Όταν ο περίγυρός τους τους απορρίπτει και πάψει κανείς να ανταποκρίνεται στις υψηλές προσδοκίες τους εκείνοι θυμώνουν και τους απορρίπτουν. Επίσης είναι συχνό να διακόψουν μια φιλική ή ερωτική σχέση για κάποιον άλλον που θα βρεθεί στο δρόμο τους, ο οποίος θα κατέχει μεγαλύτερο κύρος.

Ποια είναι η αιτιολογία αυτής της διαταραχής και που έχει τις ρίζες της;

Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες, ο εαυτός αναδύει μία διπολική δομή, όπου από τη μία πλευρά έχουν μια αίσθηση μεγαλείου και από την άλλη μία έντονη εξάρτηση από τους άλλους και τη γνώμη τους. Σε παιδική πλέον ηλικία όταν οι γονείς ανταποκρίνονται στις ανάγκες του παιδιού με σεβασμό, ενσυναίσθηση, και τρυφερότητα, του ενισχύουν την αυτοαξία και την αυτοεκτίμηση. Όταν αντίθετα είναι επικριτικοί και χρησιμοποιούν το παιδί ως μέσο για να καλύψουν δικές τους ανεκπλήρωτες ανάγκες και να τονώσουν τη δική τους αυτοπεποίθηση, τότε σίγουρα εκείνο δεν αναπτύσσει μία υγιή αυτοεικόνα. Στην ενήλικη πλέον ζωή προσπαθούν να ενδυναμώνουν την αυτοαξία τους μέσα από την αέναη αναζήτηση της αγάπης και της αποδοχής των άλλων. Έχοντας αναπτύξει μία εύθραυστη αυτοεκτίμηση, κοπιάζουν να διατηρήσουν την πεποίθηση ότι είναι ιδιαίτερα άτομα και άκρως χαρισματικά, μέσα από την ανατροφοδότηση που λαμβάνουν από το περιβάλλον. Με άλλα λόγια τα άτομα αυτά εγκλωβίζονται στο στόχο τους, να διατηρήσουν και να ενισχύσουν την μεγαλειώδη αίσθηση που έχουν για τον εαυτό τους και όλες τους οι εμπειρίες υποκινούνται με βάση αυτό. Τείνουν να καυχιούνται διαρκώς με αποτέλεσμα οι άλλοι να αρχίζουν να δυσανασχετούν με την πάροδο του χρόνου και να τους εγκαταλείπουν. Επίσης όταν κάποιος είναι πιο αποτελεσματικός από αυτούς σε μία δραστηριότητα προσπαθούν με κάθε τρόπο να τον υποτιμήσουν ακόμα και μπροστά τους. Έτσι γίνεται κατανοητό για ποιο λόγο αυτά τα άτομα προκαλούν την αποξένωση από τους άλλους.

Σύντομο Βιογραφικό Γιουμίδου Ελένης

H Γιουμίδου Ελένη είναι απόφοιτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο τμήμα Ψυχολογίας. Από το 2014 εξειδικεύεται στη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεια. Το τρέχον χρονικό διάστημα παρέχει τις υπηρεσίες της ιδιωτικά σε ενήλικες σε ατομικό επίπεδο στην περιοχή της Κατερίνης. Ειδικεύεται σε θέματα όπως οι κρίσεις πανικού, η κατάθλιψη, οι φοβίες, η διαχείριση άγχους, η κακοποίηση γυναικών, οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι διαταραχές προσωπικότητας.

psychopedia

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ