Συμβολισμός και Κατασκευή των Ναών στους Αρχαίους Πολιτισμούς

Ο Όρος προέρχεται από τη ρίζα Tem, «διαιρώ» - templum στα Λατινικά. Οι Ετρούσκοι μάντεις, χώριζαν τον ουρανό με δυο ευθείες γραμμές που κατέληγαν σε γωνία πάνω από το κεφάλι τους, που αποτελεί προβολή της ιδέας του κέντρου, ενώ από τις δυο γραμμές η πρώτη κατευθύνεται από Βορρά προς Νότο και η δεύτερη από Ανατολή προς Δύση. Ο επίγειος ναός αποτελεί εικόνα του ουράνιου ναού και οι ιδέες για την κατασκευή του είναι η τάξη και ο προσανατολισμός. Κυριαρχεί η σημασία του μυστικιστικού κέντρου, που ταυτίζεται με την κορυφή του βουνού (σαν το σημείο διασταύρωσης των δυο κόσμων: γης και ουρανού), όπως και ο βωμός.

Ο ναός του Σολομώντα, συμβόλιζε τον κόσμο και έτσι ήταν το εσωτερικό του. Ο άμβωνας των αρωμάτων, συμβόλιζε την πράξη της χάριτος, ο πολυέλαιος με τις εφτά λυχνίες τους εφτά ουρανούς, η αγία τράπεζα την γήινη τάξη. Και πάνω σ΄ αυτή τα δώδεκα ψωμιά τους δώδεκα μήνες του χρόνου. Αρχιτέκτονες από τη ρωμανική, τη γοτθική περίοδο και από την Αναγέννηση, προσπάθησαν να μιμηθούν αυτό το ανώτερο πρότυπο. 

Σε μερικούς πολιτισμούς, ο ναός ή ο άμβωνας χτιζόταν πράγματι στην κορυφή του βουνού που χρησιμοποιούνταν για τις θυσίες. Οι ναοί-βουνά της Μεσοποταμίας τα ζιγκουράτ κατασκευάζονταν σε σχήμα σκαλωτής πυραμίδας με εφτά πλατύσκαλες επιφάνειες. Κάθε μια από αυτές τις επιφάνειες ήταν αφιερωμένη σ΄ ένα πλανήτη. Το ζιγκουράτ της Βαβυλώνας, λέγεται πως ήταν 2.200 πόδια μακρύ και 1.200 πλατύ. Το πρώτο επίπεδο ήταν μαύρο αφιερωμένο στον Κρόνο. Το δεύτερο πορτοκαλί, στο Δία, το τρίτο κόκκινο στον Άρη, το τέταρτο χρυσαφί στον Ήλιο, το πέμπτο κίτρινο, στην Αφροδίτη, το έκτο γαλάζιο, στον Ερμή και το έβδομο ασημί στη Σελήνη. 

Η άνοδος στην κορυφή των βουνών είχε, για τους πρωτόγονους, είχε την ίδια μυστικιστική σημασία αφού ήταν ο κατ΄ εξοχήν τόπος του ερημίτη. Ο θετικός συμβολισμός της κατσίκας, έγκειται στο γεγονός ότι σκαρφαλώνει σε απόκρημνους βράχους. Στην Ινδοκίνα και την Ιάβα υπάρχει ο ναός τους Borobudur, που είναι χτισμένος σε τέσσερα επίπεδα από τετράγωνες γαλαρίες, με τέσσερις κυκλικές πλατφόρμες στην κορυφή επιστεγασμένες από ένα κλειστό παρατηρητήριο και το σχήμα του είναι παρόμοιο με το αιγυπτιακό ζιγκουράτ. Το όνομα Borobudur σημαίνει «χώρος της μυστικής οπτασίας».

Ο συμβολισμός και η κατασκευή του ελληνικού ναού βασίζονται στην πρωτόγονη «καλύβα επί πασσάλων» των λιμναίων οικισμών: επικοινωνία των τριών κόσμων: κάτω (νερά, πάσσαλοι από το ένα μέρος και γη και υπόγειο μέρος από το άλλο). Επάνω και Υπεράνω (που υποδυλώνεται από το αέτωμα. Οι χριστιανικοί καθεδρικοί ναοί σχετίζονται περισσότερο με τον μικρόκοσμο παρά με τον μακρόκοσμο, σχηματίζοντας τον άνθρωπο με την αψίδα σαν το κεφάλι, το σταυρό σαν χέρια, τον κυρίως ναό σαν σώμα και τον άμβωνα στην καρδιά. Στον γοτθικό ναό, η ανοδική τάση και η σημασία που δίνεται στους κάθετους άξονες, αποκτούν – μαζί με την κατασκευή στο σύνολό της – την ιδέα του ναού βουνού, γι΄ αυτό και περικλείει και τον μικρόκοσμο και τον μακρόκοσμο.

ΠΗΓΗ: JUAN EDUARDO CIRLOT «Το Λεξικό των Συμβόλων».

The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ