Πώς τα shares και τα retweets μάς κάνουν όλο και πιο ανόητους

Στην εποχή μας, το να επιτύχει να αναρτήσει κανείς ένα viral tweet για ένα σημαντικό γεγονός, ενδεχομένως στα μάτια κάποιων να αξίζει περισσότερο από το ίδιο το σημαντικό γεγονός στο οποίο αναφέρεται -ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι που επηρεάζει άμεσα τη ζωή του. Πόσο η "μανία του retweeting", όμως, επηρεάζει τον εγκέφαλό μας;

Τις τελευταίες ημέρες όσοι έχουν λογαριασμό στο Facebook και διατηρούν ακόμα κάποια ίχνη της κριτικής ικανότητας που κάποτε χαρακτήριζε το ανθρώπινο είδος, βλέπουν ένα μήνυμα να αναρτάται στα προφίλ γνωστών και αγνώστων με αστραπιαίες ταχύτητες και ξύνουν το κεφάλι τους: πώς γίνεται τόσος πολύς κόσμος να μοιράζεται τόσο εύκολα κάτι τόσο προφανώς ψεύτικο;

Για τους τυχερούς οι οποίοι δεν έχουν "πέσει" πάνω στην εν λόγω ανάρτηση, να σημειώσουμε ότι πρόκειται για ένα κείμενο το οποίο ισχυρίζεται ότι τα δεδομένα όλων των χρηστών του Facebook θα γίνουν δημόσια και προσβάσιμα σε όλο τον κόσμο, αν αυτοί δεν αντιγράψουν το συγκεκριμένο κείμενο στο δικό τους προφίλ, μέχρι μία συγκεκριμένη ημερομηνία.

Πριν το share ή το retweet, μήπως να κάναμε μία παύση για να καταλάβουμε τι μοιραζόμαστε;

Κάπως έτσι, η κεντρική σελίδα κάθε χρήστη του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου, πλημμύρισε με "δηλώσεις άρνησης αποδοχής" των υποτιθέμενων "νέων σχεδίων" του κύριου Zuckerberg. Γιατί λοιπόν ήταν τόσο απλό να πειστούν τόσοι άνθρωποι να αντιγράψουν το μήνυμα [παρά τα ορθογραφικά, συντακτικά, ουσιαστικά και νοηματικά λάθη του];

Η απάντηση ίσως να κρύβεται στην ίδια την κουλτούρα των social media, η οποία αποτελεί πλέον κεντρικό πυλώνα των σύγχρονων κοινωνιών, καθώς σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ στις ΗΠΑ και το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου στην Κίνα, "η αναδημοσίευση μηνυμάτων στο διαδίκτυο παρεμβαίνει στη διαδικασία κατανόησης των πληροφοριών".

Μήπως μας κάνουν "ρηχούς" το retweeting και τα FB shares;

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Computers in Human Behavior, με λίγα λόγια, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αναδημοσιεύσεις αναρτήσεων σε social media στα οποία οι πληροφορίες "σερβίρονται" σε μίνι δόσεις, όπως το Twitter και όλο και πιο πολύ το Facebook, μας κάνουν "ανόητους" (οι ερευνητές χρησιμοποιούν την πολιτικώς ορθή λέξη "ρηχούς"). Πώς;

Σύμφωνα με τους ερευνητές, "η αναδημοσίευση οδηγεί σεγνωστική υπερφόρτωση" η οποία παρεμβαίνει στη λειτουργία της κατανόησης. Μάλιστα, δεν είναι μόνο η κατανόηση του περιεχομένου της δημοσίευσης η οποία αναδημοσιεύεται στην ψηφιακή ζωή εκείνη που επηρεάζεται, αλλά και η μεταγενέστερη προσπάθεια κατανόησης πληροφοριών στην πραγματική ζωή.

Η "μανία του retweeting/sharing" στην ψηφιακή ζωή, ενδεχομένως να επηρεάζει και την ικανότητα κατανόησης στην πραγματική

Για να καταλήξει στο συμπέρασμά της, η σινοαμερικάνικη ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε πειράματα με τη συμμετοχή Κινέζων φοιτητών και χρησιμοποιώντας το κινέζικο social medium Weibo (μία online πλατφόρμα η οποία μοιάζει πολύ με το "δικό μας" Twitter).

Σε πρώτη φάση, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Και οι δύο ομάδες κλήθηκαν να διαβάσουν μία σειρά μηνυμάτων τα οποία είχαν αναρτηθεί στο Weibo, ωστόσο η μία εξ αυτών είχε την επιλογή είτε να τα αναδημοσιεύσει είτε όχι, ενώ η δεύτερη δεν είχε καθόλου τη δυνατότητα αναδημοσίευσης.

Μετά την ανάγνωση, οι συμμετέχοντες και των δύο ομάδων αξιολογήθηκαν σχετικά με την κατανόηση του περιεχομένου όσων διάβασαν. Η ομάδα η οποία είχε την επιλογή να αναδημοσιεύει ή όχι τα μηνύματα που διάβαζε έδωσεσχεδόν διπλάσιες λάθος απαντήσεις στις ερωτήσεις των ερευνητών, σε σχέση με την ομάδα η οποία δεν μπορούσε να αναδημοσιεύσει.

Μάλιστα, παραδόξως, τα λάθη τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικά και περισσότερα όταν οι ερωτήσεις αφορούσαν μηνύματα τα οποία είχαν επιλέξει να αναδημοσιεύσουν.

Σε δεύτερη φάση, λίγο αργότερα, οι ίδιοι συμμετέχοντες κλήθηκαν να διαβάσουν offline ένα άρθρο από το New Scientist. Και πάλι, όταν εξετάστηκαν σχετικά με το περιεχόμενο του άρθρου, οι συμμετέχοντες οι οποίοι ήταν προηγουμένως στην ομάδα με επιλογή αναδημοσίευσης, συγκέντρωσαν χαμηλότερη βαθμολογία στην κατανόηση του κειμένου.

"Να δοθεί αξία στην κατανόηση, όχι στη δημοτικότητα"

Τα πειράματα, σημειώνουν οι ερευνητές στη μελέτη τους, έδειξαν ότι στα sites και τα social media τα οποία χαρακτηρίζονται από κατακερματισμό στην επικοινωνία των πληροφοριών, υπάρχει ένας υποβόσκων μηχανισμός ο οποίος επηρεάζει την κατανόηση της πληροφορίας. 

"Διαπιστώσαμε ότι η κατανόηση των διαδικτυακών πληροφοριών επηρεάζεται αρνητικά μετά το σερφάρισμα σε μηνύματα στο Weibo και μάλιστα, ότι αυτή η αρνητική επίδραση επεκτείνεται και στην κατανόηση πληροφοριών offline", γράφει συγκεκριμένα η ερευνητική ομάδα.

Οι ερευνητές προτείνουν να δοθεί αξία στην κατανόηση, όχι στην αναδημοσίευση μίας ανάρτησης

Στην πραγματική ζωή, αυτό μπορεί να σημαίνει -για παράδειγμα- ότι αν ένας φοιτητής ή μαθητής σερφάρει στο διαδίκτυο και αναδημοσιεύει πληροφορίες λίγο πριν από μία εξέταση, ίσως αυξάνει τις πιθανότητες να έχει κακή επίδοση,σχολίασε σε σχετικό δελτίο τύπου ο εκ των συγγραφέων της μελέτης, καθηγητής ανθρώπινης ανάπτυξης στο Κορνέλ, Qi Wang.

Εξήγησε, ακόμη, ότι η ανάλυση της ομάδας του έδειξε πως είναι η γνωστική υπερφόρτωση εκείνη η οποία προκαλεί την αρνητική επίδραση της αναδημοσίευσης στην κατανόηση. Οι ερευνητές προτείνουν επανασχεδιασμό των social media, με στόχο οι χρήστες να καλούνται να κατανοούν ό,τι διαβάζουν και όχι να αποφασίζουν αν πρέπει ναμοιραστούν αυτά που διαβάζουν.

"Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αναρτούν αυθεντικές ιδέες πλέον. Απλά μοιράζονται ότι διάβασαν από άλλους, με τους φίλους τους. Αλλά δεν καταλαβαίνουν ότι η αναδημοσίευση έχει και αρνητική πλευρά", είπε χαρακτηριστικά ο Wang. Μπορεί, για παράδειγμα, να επηρεάζει την ικανότητά τους να καταλαβαίνουν τι ακριβώς είναι αυτό που θα μοιραστούν την επόμενη φορά.

pathfinder

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ