Μπορούν να είναι νοήμονες οι υπολογιστές;

Ο αμερικανός φιλόσοφος Hubert Dreyfus ισχυριζόταν κάποτε ότι ένας υπολογιστής δεν πρόκειται ποτέ να τον νικήσει στο σκάκι, μόνο που το πρόγραμμα Machack του Maurice Greenblat το κατάφερε μετά από λίγο καιρό, το 1967. Στο βιβλίο του Mind over Machine (1986), το οποίο συνέγραψε με τον αδελφό του Stuart, ο Dereyfus εξηγεί με σεμνότητα ότι μπορεί οι υπολογιστές να μπορούν να νικήσουν παίκτες του επιπέδου του, αλλά είναι απίθανο να μπορέσουν ποτέ να νικήσουν μια πραγματική αυθεντία. Ωστόσο το 1997 ο Deep Blue της IBM νίκησε τον παγκόσμιο πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροφ, ο οποίος θεωρείται από τις αυθεντίες του σκακιού ο καλύτερος (ανθρώπινος) παίκτης που έχει υπάρξει ποτέ. Λίγοι είναι αυτοί που θα έλεγαν ότι ο Deep Blue «σκέφτεται» με την πλήρη έννοια της λέξης. Είναι ένα πολύ γρήγορο αλλά τελικά χωρίς μυαλό μηχάνημα που ροκανίζει αριθμούς. Ωστόσο καθώς οι υπολογιστές γίνονται ικανότεροι στο σκάκι, στην αναγνώριση φυσιογνωμιών και σε πολλές άλλες λειτουργίες που κάποτε ήταν στην αποκλειστική δικαιοδοσία του ανθρώπινου νου, το ν’ ακυρώνουμε τα επιτεύγματά τους μπορεί να φανεί σαν να μεροληπτούμε κατά του πυριτίου.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει εκατό δισεκατομμύρια νευρώνες, οι οποίοι επεξεργάζονται πληροφορίες σ’ έναν κατά προσέγγιση ρυθμό μεταξύ εκατό εκατομμυρίων και εκατό δισεκατομμυρίων MIPS (εκατομμύρια εντολών ανά δευτερόλεπτο). Απεναντίας ο πρώτος Apple Macintosh, που πρωτοεμφανίστηκε το 1984, έτρεχε με περίπου 0,5 MIPS –ισοδύναμος με βακτήριο. Οι καλύτεροι προσωπικοί υπολογιστές σήμερα μπορούν να φτάσουν τα 1000 MIPS, ενώ ο ταχύτερος υπερυπολογιστής φτάνει τα δέκα εκατομμύρια MIPS. Όσο για τη μνήμη, οι εκατό τρισεκατομμύρια συνάψεις του εγκεφάλου υπολογίζεται ότι συγκρατούν πληροφορίες που ισοδυναμούν με εκατό εκατομμύρια γιγαμπάιτ, τη στιγμή που το ταπεινό Mac του 1984 διέθετε μόνο το ένα όγδοο ενός μεγαμπάιτ.

Ωστόσο, τα τελευταία πενήντα χρόνια η πρόοδος που συντελείται όσον αφορά την ισχύ των υπολογιστών ακολουθεί τον Νόμο του Moore –τον οποίο πρότεινε ο Gordon Moore το 1965-, σύμφωνα με τον οποίο η ισχύς των τσιπ των υπολογιστών διπλασιάζεται κάθε 18 μήνες με δύο χρόνια. Αν ο Νόμος του Moore εξακολουθήσει να ισχύει, τότε με συντηρητικούς υπολογισμούς οι υπολογιστές θα έχουν φτάσει πριν από το 2019 σε επίπεδο απόδοσης που θα μπορεί να συγκριθεί με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κατά πάσα πιθανότητα, οι βασικοί πρωταγωνιστές της συζήτησης για το κατά πόσο οι υπολογιστές μπορούν να είναι νοήμονες θα έχουν μια απάντηση με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη διάρκεια της ζωής τους.

Φιλοσοφία

Οι πιο πρόσφατες απαντήσεις στα αρχαιότερα ερωτήματα

ΝΙΚΟΛΑΣ ΦΕΡΝ

lecturesbureau

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ