ΈΛΛΗΝΕΣ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ: Όχι θεός, όχι κράτος, όχι αφέντες

«ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΟΝΟΝ ΕΠΕΙΔΗ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΟΝΑΤΙΣΤΟΙ»
ΠΙΕΡ-ΖΟΖΈΦ ΠΡΟΥΝΤΟΝ

Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)

Μια αιματηρή βεντέτα, ουσιαστικά ένας ακήρυκτος πόλεμος, συνεχίζεται επί δεκαετίες στην Ελλάδα: από τη μία είναι το κράτος και η αστυνομία, κι από την άλλη οι διάφορες αναρχικές ομάδες και ο λεγόμενος “αντιεξουσιαστικός χώρος”. Είναι μια βεντέτα που έχει προκαλέσει ως σήμερα πολλούς νεκρούς και τραυματίες, βασανισμούς και φυλακίσεις, διώξεις, καταστολές, καταστροφές του κέντρου των πόλεων, ακόμη και τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι επιθετικές κινήσεις της μιας πλευράς προκαλούν πάντοτε τις αντιδράσεις και τις αντεπιθέσεις της άλλης, δημιουργώντας συνεχώς μια εύφλεκτη ατμόσφαιρα όπου ακόμη και μια “σπίθα” μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη πυρκαγιά.

Δεν περνάει μέρα στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, της 5ετούς ύφεσης και της εκρηκτικής ανεργίας, που να μην καταγράφεται έστω κι ένα περιστατικό σύγκρουσης ανάμεσα στο κράτος και στους αντιεξουσιαστές.

Τελευταίο περιστατικό αυτού του ακήρυκτου πολέμου ήταν η καταστολή, το μεσημέρι της Πέμπτης 11 Απριλίου 2013, των τριών μέσων “αντιπληροφόρησης” του αντιεξουσιαστικού χώρου, που είναι ο athens.indymedia.org, ο 98FM και το “Ράδιο Ένταση”. Έπειτα από πιέσεις της κυβέρνησης και των εισαγγελικών αρχών διακόπηκε η παροχή internet, που γινόταν μέσω της Πολυτεχνικής Σχολής των Αθηνών, κι έτσι αυτά τα τρία μέσα “αντιπληροφόρησης”, που αποτελούσαν “κόκκινο πανί” για την τρικομματική κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, επιτέλους σώπασαν. “Σε μια περίοδο που μια ολόκληρη κοινωνία δυσκολεύεται ακόμη και να ανασάνει από την οικονομική, πολιτική και κοινωνική καταστολή, οι μικρές ή μεγάλες τοπικές αντιστάσεις, οι μικροί ή μεγάλοι εργατικοί αγώνες, είναι αναζωογονητικοί και ελπιδοφόροι, και είναι αυτοί που μεταδίδουν τη σπίθα της επανάστασης, που εμπνέουν και σπέρνουν τις ανατρεπτικές και ριζοσπαστικές ιδέες για να γκρεμίσουμε μια και καλή τον κόσμο της εκμετάλλευσης…” Ήταν η άμεση απάντηση των εκπροσώπων του athens.indymedia.org, που προανήγγειλαν πως “Η απάντησή μας θα ξεπεράσει τους γελοίους πανηγυρισμούς των φασιστοειδών εξουσιαστών. Τα μέσα αντιπληροφόρησης είναι τα δικά μας μέσα, η φωνή των δικών μας αγώνων που μας δείχνουν το δρόμο για να φτιάξουμε τον κόσμο που θέλουμε”. Ταυτόχρονα κάλεσαν τους φίλους και αγωνιστές του κινήματος να συγκεντρωθούν την Παρασκευή 12 Απριλίου 2013 στην πλατεία στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου της Αθήνας, για να διαμαρτυρηθούν και να δείξουν πως δε φοβούνται καμιά καταστολή.

Η “ΜΕΚΚΑ” ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΥ

Αν και ο Αναρχισμός ως ιδεολογία εμφανίστηκε στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα, υπάρχουν πολλοί Έλληνες θεωρητικοί του αναρχισμού που υποστηρίζουν πως οι αρχές του βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα. Επικαλούνται μάλιστα αναφορά στην αναρχία στο έργο Επτά επί Θήβαις του Αισχύλου, όπου η Αντιγόνη παίρνει το ρίσκο να θάψει τον αδελφό της αψηφώντας τη βούληση των κρατούντων. Παράλληλα, ο φιλόσοφος Ζήνωνας κι άλλοι στωικοί πίστευαν ότι μπορεί μια κοινωνία να θεμελιωθεί βασισμένη μόνο στην αγάπη των μελών της, χωρίς νόμους.

Πέρα όμως από τις αναφορές στους φιλοσόφους της αρχαιότητας, που τόσο γοητεύουν τους Έλληνες αναρχικούς, η αλήθεια είναι πως η ιστορία του αναρχισμού στην Ελλάδα είναι πολύ πιο πρόσφατη. Ουσιαστικά ξεκίνησε ως οργανωμένο κίνημα μετά το 1974 και την πτώση της δικτατορίας, με πρωτοβουλία Ελλήνων που έζησαν στο εξωτερικό, και μετέφεραν την εμπειρίες τους από τη συμμετοχή τους στα αναρχικά κινήματα των χωρών που ζούσαν.

Το εντυπωσιακό όμως είναι πως κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν η Ελλάδα εξελίχθηκε σε “Μέκκα” των αναρχικών διεθνώς. Ίσως γιατί οι αναρχικοί αποτελούν πλέον ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού αυτής της χώρας των 11 εκατομμυρίων, όπως άλλωστε και η ισχυρή στην Ελλάδα Αριστερά που τους βλέπει μ’ ένα είδος συμπάθειας. Κυρίως όμως γιατί εντυπωσιακές ενέργειες των αναρχικών ομάδων κάνουν συχνά τον γύρο του κόσμου από τα διεθνή Media. Για παράδειγμα η αντικατάσταση της ελληνικής σηµαίας από την αναρχική μαυροκόκκινη σημαία στα Προπύλαια του Πανεπιστηµίου πριν από δύο χρόνια διακινήθηκε µέσα από το δίκτυο YouTube από αναρχικούς σε όλον τον κόσμο.

Αναρχικοί απ’ όλο τον κόσμο βλέπουν την Ελλάδα ως ένα ζωντανό “πανεπιστήμιο αναρχισμού” κι έρχονται στη χώρα για να “μετεκπαιδευτούν” στο λεγόμενο “αντάρτικο των πόλεων”. Για παράδειγμα μέλη του ιταλικού αναρχικού “Μαύρου Μπλοκ”, που κατέστρεψαν το κέντρο της Ρώμης στις 15 Οκτωβρίου του 2011, προκαλώντας ζημίες ύψους 2 δισεκκατομμυρίων ευρώ, παραδέχθηκαν στην εφημερίδα La Repubblica, πως το μυστικό της “επιτυχίας” τους οφείλεται στο ότι: «Κάναμε μάστερ στην Ελλάδα». Όπως παραδέχθηκε ο 30χρονος Ιταλός Φ. από την Απουλία, με πτυχίο πανεπιστημίου και έντονη οργή μέσα του: «Επί ένα χρόνο, πηγαίναμε στην Ελλάδα μια φορά το μήνα. Οι Αθηναίοι σύντροφοι μας έμαθαν ότι το αντάρτικο πόλης είναι μία τέχνη στην οποία νικά η οργάνωση. Πριν ένα χρόνο είχαμε μόνο μια μεγάλη επιθυμία να τα καταστρέψουμε όλα. Τώρα ξέρουμε πώς να το κάνουμε. Στη Ρώμη νικήσαμε διότι είχαμε σχέδιο και οργάνωση».Στην Ελλάδα είχε προηγηθεί στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 μια ανεξέλεγκτη εξέγερση, στην οποία πρωτοστάτησαν οι πολυάριθμες αναρχικές ομάδες, που συγκρούστηκαν με την αστυνομία φωνάζοντας “Μπάτσοι-Γουρούνια-Δολοφόνοι”, και κατέστρεφαν επί δύο μέρες το κέντρο της Αθήνας. Αφορμή ήταν η δολοφονία του 16χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου από έναν αστυνομικό στα Εξάρχεια, μια γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας που θεωρείται “αντιεξουσιαστική φωλιά” καθώς είναι γεμάτη στέκια αναρχικών, αποτελώντας έτσι ένα ιδιότυπο “άβατον” για την ελληνική αστυνομία. Τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, με τα τραύματα που δημιούργησαν, επηρέασαν τόσο την εξέλιξη του αναρχικού κινήματος, που έγινε πιο μαζικό εντάσσοντας στους κόλπους τους και τους μετανάστες, από την άλλη όμως φόβισαν και τους “νοικοκυραίους”, που είδαν να απειλούνται οι περιουσίες τους. Η τότε κεντροδεξιά κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κήρυξε έναν πόλεμο στο αναρχικό κίνημα και οπρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς υποσχέθηκε στους συντηρητικούς ψηφοφόρους του να πιάσει τους “κουκουλοφόρους” και να καθαρίσει το κέντρο της Αθήνας από τα αναρχικά στέκια, τα οποία και χαρακτήρισε “φωλιές ανομίας και τρομοκρατίας”.

Το άλλο τραγικό γεγονός ήταν στις 5 Μαίου του 2010 όταν, στα πλαίσια μιας τεράστιας διαδήλωσης κατά του Μνημονίου, μια ομάδα κουκουλοφόρων πυρπόλησαν με μολότωφ το υποκατάστημα τηςMarfin Bank στην οδό Σταδίου στο κέντρο της Αθήνας. Αποτέλεσμα ήταν να πεθάνουν από ασφυξία τρεις υπάλληλοι της τράπεζας, αλλά και να ξεσηκωθεί λαϊκή κατακραυγή κατά της “αναρχικής βίας”. Ακόμη και σήμερα το αναρχικό κίνημα της Ελλάδας, που είναι στην πλειοψηφία του φιλειρηνικό, προσπαθεί να ξεπλύνει το στίγμα του αίματος των αθώων εργαζομένων της Marfin Bank. Για ορισμένους όμως, πιο κυνικούς αναρχικούς, όπως ο 34χρονος Α.Δ. Κάτοικος των Εξαρχείων: “Γίνεται πόλεμος και στον πόλεμο δυστυχώς υπάρχουν πάντοτε παράπλευρες απώλειες”.

Η σημερινή Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, αναφέρουν κάποιοι αναλυτές, καθώς γίνεται η πρώτη πρώην ανεπτυγμένη χώρα της Ευρωζώνης που μετατρέπεται στο λεγόμενο “Νέο Τρίτο Κόσμο”, εξοπλισμένη ήδη με πολυάριθμες αναρχικές ομάδες, κοινωνικά κινήματα και αντικρατικές (ακόμη και τρομοκρατικές) οργανώσεις, είναι ίσως η καταλληλότερη χώρα ώστε να συγκλίνουν τα αναρχικά κινήματα δύσης και ανατολής, βορρά και νότου, πλούσιων και φτωχών χωρών. Γι’ αυτό και το αναρχικό κίνημα στην Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο όπου εστιάζεται η προσοχή πολλών άλλων αναρχικών κινημάτων, ειδικά της Ευρώπης.

ΟΙ “ΦΥΛΕΣ” ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΑΡΧΙΚΩΝ

Παρά τη δύναμη και το μέγεθος του ο λεγόμενος “αντιεξουσιαστικός χώρος” στην Ελλάδα παραμένει σε μεγάλο βαθμό αχαρτογράφητος και άγνωστος στην υπόλοιπη κοινωνία. Ένας λόγος είναι και η καχυποψία που τρέφει απέναντι στους δημοσιογράφους και τα Media. Εξαιρετικά σπάνια ένας Έλληνας αναρχικός θα αποφασίσει να δώσει συνέντευξη, και συνήθως αρκείται σε μια απλή δήλωση. Γι’ αυτό κι ένα τμήμα της ελληνικής κοινωνίας έχει λανθασμένη εντύπωση γι’ αυτούς, καθώς τούς κατατάσσει κάπου ανάμεσα στους Χούλιγκανς και στους τρομοκράτες. Οι πολιτικές τους θέσεις είναι λιγότερο γνωστές από τη δράση τους, ενώ κάποιοι θεωρούν ότι δεν έχουν καν θέσεις, παραβλέποντας το σύνθημα της Άμεσης Δημοκρατίας που προβάλλουν σχεδόν όλοι οι αναρχικοί. Δεν μπορούν ωστόσο να τους αγνοήσουν διότι ο αναρχικός χώρος στην Ελλάδα ξεπερνά κατά πολύ τον όγκο ενός περιθωριακού χώρου, έχοντας αποκτήσει έπειτα από 35 χρόνια βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Μετά το 2000 κάνουν την εµφάνισή τους οργανώσεις µε την πιο κλασική έννοια του όρου, όπως η Αντιεξουσιαστική Κίνηση.

Ποιες είναι όμως οι “φυλές” των Ελλήνων αναρχικών μέσα στο χάος του αντιεξουσιαστικού χώρου; Καταρχάς θα ξεχωρίζαμε τους αναρχοαριστερούς, που διαπνέονται από έντονο αντικαπιταλισμό, τους αναρχοσυνδικαλιστές, και τους “αναρχοπατέρες”, κυρίως 50άρηδες που πολιτικοποίηθηκαν στο αγώνα κατά της Χούντας. Μια άλλη κατηγορία είναι οι λεγόμενοι “θερμόαιμοι” ή προβοκάτορες, που είναι πάντα ετοιμοπόλεμοι και λάτρεις του χάους, καθώς και οι “Δεκεμβρηστές”, που μπήκαν στο κίνημα μετά την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008. Πιο κλασσικοί θεωρούνται οι “Μπακούνηδες”, δηλαδή οι οπαδοί του Μπακούνιν, ενώ ακριβώς αντίθετοι είναι οι “life style” αναρχικοί, που βλέπουν τον αναρχισμό πιο πολύ ως τρόπο ζωής και λιγότερο ως ιδεολογία. Τέλος υπάρχουν οι αναρχοοικολόγοι (απόγονοι των “παιδιών των λουλουδιών”), οι Ελευθεριακοί, οι Καταστασιακοί, οι αναρχοκολλεκτιβιστές και οι “Βετεράνοι”, που έχουν εγκαταλείψει το αντάρτικο πόλεων προσπαθώντας να αλλάξουν πρώτα τον εαυτό τους και μετά τον κόσμο.

Οι αναρχικοί στην Ελλάδα διαδίδουν τις θέσεις τους μέσα από τα δικά τους blogs στο internet ή μέσα από τα δικά τους φυλλάδια και περιοδικά, που είναι συνήθως περιθωριακά γιατί διανέμονται σε ορισμένα μόνον αναρχοφιλικά βιβλιοπωλεία. Συχνά προτιμούν τα συνθήματα στους τοίχους, όπως ο Παναγιώτης και ο Τάκης, δύο εξηντάρηδες παλαίμαχοι αναρχικοί από τα Εξάρχεια της Αθήνας, που ασπρίζουν τους τοίχους για να γράφουν με μαύρα και κόκκινα γράμματα συνθήματα, στίχους επαναστατημένων ποιητών, σύγχρονων Ελλήνων φιλοσόφων κι άλλα δικά τους λόγια, όπως: «Σηκωθείτε όρθιοι, να σκύψουνε αυτοί».

Κέντρο των αναρχικών της Αθήνας παραμένουν τα Εξάρχεια, η “γειτονιά της αμφισβήτησης”. Η μαυροκόκκινη σημαία στο μπαλκόνι του «Νosotros» φωνάζει ότι κάτι συμβαίνει εκεί. Νέοι και νέες, που διαχειρίζονται τον «Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο» έχουν φτιάξει μάλιστα και θεατρική ομάδα. Στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας υπάρχουν δεκάδες εγκατελλειμένα κτίρια που έχουν καταληφθεί από τους αναρχικούς κι έχουν μετατραπεί σε αυτοοργανωμένους χώρους ελεύθερης έκφρασης και δημιουργίας. Ένας τέτοιος χώρος ήταν και η “Βίλα Αμαλία”, που τον Δεκέμβριο του 2012ανακαταλήφθηκε από την Ελληνική Αστυνομία με εντολή του Υπουργού Δημόσιας Τάξης καθώς θεωρήθηκε “φωλιά τρομοκρατών”. Έγιναν τότε πολλές συλλήψεις και επεισόδια και η Αστυνομία πανηγύριζε πως ανακάλυψε πολλά άδεια μπουκάλια μπύρας που θα μπορούσαν να γίνουν βόμβες μολότωφ. Στη Θεσσαλονίκη η αστυνομία ανακατέλαβε το παλιό εργοστάσιο της ΥΦΑΝΕΤ, που ήταν επί 15 χρόνια, ελευθεριακός χώρος, καθώς και την πολυκατοικία της ΔΕΛΤΑ. Όλα αυτά τα χρόνια η “Δέλτα” λειτουργούσε ως ελεύθερος κοινωνικός χώρος, καλύπτοντας τις ανάγκες στέγασης δεκάδων νέων ανθρώπων, διέθετε οργανωμένη βιβλιοθήκη, γυμναστήριο, αίθουσα μουσικής, ενώ δεν είχε δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στην ευρύτερη περιοχή από τη λειτουργία της.

ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που είναι γνωστός για το σκληρό δεξιό του προφίλ, έχει υποσχεθεί στο συντηρητικό του ακροατήριο να καθαρίσει την Αθήνα από τους παράνομους μετανάστες και τους “κουκουλοφόρους αναρχικούς”, διατάζοντας την αστυνομία να επιτίθενται στα αναρχικά στέκια. Ο ίδιος κατηγορούσε επίσης και το αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ ότι “χαϊδεύει τα αυτιά των αναρχικών” μη αποκηρύσσοντας τις βίαιες διαμαρτυρίες των αντιεξουσιαστικών ομάδων. Ως βασική δικαιολογία ο Α. Σαμαράς χρησιμοποιεί την κατηγορία πως οι αναρχικές ομάδες συνεργάζονται στενά με τις τρομοκρατικές ομάδες, όπως ο Επαναστατικός Αγώνας και οι Πυρήνες της Συνωμοσίας της Φωτιάς -κάτι που ωστόσο δεν έχει επιβεβαιωθεί πλήρως. Βέβαια, η πρόσφατη ληστεία της Αγροτικής Τράπεζας στο Βελβεντό της βόρειας Ελλάδας και η επακόλουθη σύλληψη τριών νεαρών, του Ν. Ρωμανού, του Α. Μπουρζούκου και του Γ. Μιχαηλίδη που φέρονται ως μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης απέδειξαν για ορισμένους τη σύνδεση της τρομοκρατίας με τον αναρχισμό. Αφού συνελήφθησαν και βασανίστηκαν οι τρεις νεαροί οδηγήθηκαν στις φυλακές απ’ όπου δήλωσαν: “Ως Αναρχικοί θεωρούμε την επιλογή της ληστείας τράπεζας μια συνειδητή επιλογή αντίστασης. Η κίνησή μας δεν είχε στόχο τον προσωπικό πλουτισμό. Η επίθεση στους ναούς του κεφαλαίου εντάσσεται στην συνολική επαναστατική μας δράση… ΔΕΝ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ-ΔΕΝ ΑΠΟΛΟΓΟΥΜΑΣΤΕ. ΖΗΤΩ Η ΑΝΑΡΧΙΑ!”

ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ Vs NEONAZI

Στην Ελλάδα της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης ο αναρχικός και αντιεξουσιαστικός χώρος ενισχύεται μέρα με την ημέρα, όπως επίσης ενισχύεται και ο χώρος της ακροδεξιάς και των Νεοναζί του κόμματος της Χρυσής Αυγής. Οι δύο χώροι μισούνται θανάσιμα και οι διαφωνίες τους μετατρέπονται συχνά σε αίμα όταν συναντιούνται στους δρόμους. Οι Νεοναζί έχουν συμμαχήσει με την αστυνομία (ο ένας τους δύο Έλληνες αστυνομικούς φέρεται να ψήφισε Χρυσή Αυγή στις εκλογέςτου 2012), ενώ οι αναρχικοί με τους μετανάστες. Στην υποβαθμισμένη πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα στην Αθήνα, όπου συχνά Έλληνες Νεοναζί με ξυρισμένα κεφάλια κυνηγούν και δέρνουν τους σκουρόχρωμους μετανάστες, οι Έλληνες αναρχικοί σπεύδουν να τους υπερασπιστούν και να συγκρουστούν με τους φασίστες. Στα αντιφασιστικά και αντιρατσιστικά συλλαλητήρια οι αναρχικές ομάδες παίρνουν πάντα το μέρος των μεταναστών ενώ οι Νεοναζί κρύβονται πίσω από την παράταξη της αστυνομίας. Στις 10 και 11 Απριλίου 2013 στην Πάτρα, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, οι Νεοναζί και οι Αναρχικοί συγκρούονταν επί δύο νύχτες, κάνοντας τους δρόμους της πόλης πεδίο μάχης και προκαλώντας τρόμο στους κατοίκους, που δεν γνωρίζουν και πολλά για τις διαφορές του Μπακούνιν με του Χίτλερ. Το σίγουρο είναι πως για τον αναρχικό χώρο οι Νεοναζί της Χρυσής Αυγής δεν είναι παρά μια “πατερίτσα” της εξουσίας, μια “πέμπτη φάλαγγα”, που το σάπιο σύστημα και οι διεφθαρμένες ελίτ της χώρας χρησιμοποιούν ως μέσο πίεσης για να εμποδίσουν τον ελληνικό λαό να διεκδικήσει την αυτονομία και την ελευθερία του. Έτσι η σύγκρουση μαζί τους μοιάζει νομοτελειακή.

Ορισμένοι Έλληνες αναρχικοί δεν αποφεύγουν όμως να κάνουν και την αυτοκριτική τους. Ο γνωστός αντιεξουσιαστής Επαμεινώνδας Σκυφτούλης σε μια απρόσμενη συνέντευξη που έδωσε τελευταία επιτέθηκε σε «επαναστάτες» και «πρωτοπορίες», δηλώνοντας πως «όλοι αυτοί που τα σπάνε δεν είναι ακριβώς αναρχικοί». Για τον 65χρονο βετεράνο του ελληνικού αναρχισμού: «Η αλήθεια δεν έρχεται ούτε από τον θεό, ούτε από τον κομμουνισμό, ούτε από την αναρχία. Έρχεται από την πραγματικότητα».

Σημείωση: Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο δημοσιογραφικό περιοδικόVREME (TIME) της Σερβίας τον Απρίλιο του 2013.

zenithmag

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ