Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ: Αλήθεια και Πνευματικές Παραδόσεις

Τρίτη 6 Μαΐου 2014

Αλήθεια και Πνευματικές Παραδόσεις

γράφει η Βίκυ Χρυσού

Μελετώντας διάφορα θέματα στο χώρο της πνευματικότητας, της μεταφυσικής και του εσωτερισμού, ειδικότερα δε στα πλαίσια θρησκευτικών παραδόσεων, καταλήγει κανείς συχνά να αναρωτιέται το βάσιμο των "αληθειών" που δογματικά πρεσβεύουν... και το κατά πόσο τελικά το άτομο, αλλά και οι κοινωνίες γενικότερα βοηθιούνται πραγματικά μέσω αυτών...

Ετυμολογικά η λέξη παράδοση εμπεριέχει, όπως βλέπουμε παρακάτω, το ρήμα "παραδίδω".

παράδοση παραδίδω -> παρά+δίδω

παράδοση θηλυκό

το να παραδίδεις κάτι σε κάποιον, η μεταφορά ενός αντικειμένου σε κάποιον, το δόσιμο

-Το δέμα μάς ήρθε με παράδοση κατ`οίκον. αντώνυμα: παραλαβή

το να παραδίνεται κάποιος (πχ στον εχθρό ή ο καταζητούμενος στην αστυνομία)

η διδασκαλία της επόμενης ενότητας από τον καθηγητή ή τον δάσκαλο

το μάθημα αρχίζει με την εξέταση των διδαχθέντων και συνεχίζεται με την παράδοση

συνήθεια που τηρεί επί πολύ χρόνο ένα σύνολο, πχ τα έθιμα μιας χώρας που διατηρούνται από γενιά σε γενιά

η χώρα μας έχει μεγάλη παράδοση

Στο κείμενο τούτο επιθυμώ να τοποθετηθώ μόνον επί των πνευματικών-μεταφυσικών-υπαρξιακών ζητημάτων στα πλαίσια παραδόσεων...

Οι θρησκευτικές και πνευματικές παραδόσεις σαφώς και παραδίδουν συνήθειες, έθιμα και αντιλήψεις από τη μία γενιά στην άλλη. Ωστόσο και ο παραλαμβάνων παρα-δίδει την αντίληψη και ελευθερία επιλογών του καθώς "παρα-λαμβάνει" και συνεχίζει μια δεδομένη παράδοση.

Κι εδώ αρχίζουν τα... δύσκολα... ειδικά για τα ελεύθερα-ερευνητικά πνεύματα που δεν θέλουν απλά να "παραδίδονται" κι αντί να παρά-λαβαίνουν, θέλουν και προτιμούν να κατά-λαβαίνουν...

Κάθε μία από τις θρησκευτικές-μεταφυσικές παραδόσεις, ανεξαρτήτως προέλευσης και εθνικότητας, καταφέρνει να συνδέει τη μία γενιά με την επόμενη, επί σειρά αιώνων. Η σοφία και η γνώση που συλλέχτηκε από τους προγόνους μας μεταδίδεται μέσω γραπτών ή προφορικών παραδόσεων και σαν κρίκοι μιας αλυσίδας συνδέονται οι απόγονοι με την ίδια την πηγή της ζωής... και τις πρώτες εκείνες μεταφυσικές εμπειρίες των προγόνων μας. Αυτή θα συμφωνήσουμε πως αποτελεί θεμιτή υπηρεσία των παραδόσεων...

Τι γίνεται όμως με τους μύθους και τις ιερές γραφές; Τι γίνεται με τις πρακτικές και θεωρητικές όψεις που δογματικά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά; Τι γίνεται με το γεγονός πως κάποιοι αισθάνονται "υπεροχή" επειδή ανήκουν στην τάδε ή τη δείνα "χρυσή αλυσίδα" (γενεαλογία) παραδόσεων;...

Κοινή συνισταμένη όλων των παραδόσεων είναι η πίστη σε ένα Ανώτερο Ων που αποτελεί πηγή των πάντων (αυτό που λέμε Θεό, Πηγή της Ζωής, Πνεύμα κτλ) ή/και η ύπαρξη χαμηλότερων ιεραρχικά θεϊκών οντοτήτων (π.χ. αγίων, αγγέλων κτλ).
Άλλη κοινή βάση όλων αυτών αποτελεί η προώθηση της αρετής και των ευγενικών στόχων και συμπεριφορών... όπως και η ενασχόληση τους με την ψυχή, το πνεύμα και τη συνείδηση...

Κάποιες από τις παραδόσεις συμπεριλαμβάνουν στις πρακτικές τους και ασκήσεις που αφορούν το σώμα ή τη διατροφή, καθώς επί σειρά αιώνων είχε διαπιστωθεί η αλληλεπίδραση και στενή σχέση μεταξύ αυτών.

Προέκταση αυτού αποτελεί η στροφή του ανθρώπου στην Πίστη, ειδικά όταν έρχεται αντιμέτωπος με θέματα που αφορούν την υγεία του, καθώς πιστεύει στην επέμβαση μιας ανώτερης θεϊκής δύναμης που οδηγεί στην ίαση.

Όλα αυτά, και σίγουρα ακόμη περισσότερα, μοιάζει να τα μοιραζόμαστε σαν οικογένεια, με ολόκληρη την ανθρωπότητα, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, εθνικότητας, δόγματος ή θρησκείας και πνευματικής παράδοσης...

Το ζήτημα ξεκινά όταν επιμένουμε να θέλουμε να "διαχωριστούμε" και να "ξεχωρίσουμε" μέσω των θρησκευτικών μας παραδόσεων ή ακόμη χειρότερα όταν τέτοιες διαφορές μας καθιστούν πειθήνια όργανα και μέλη μιας εγκόσμιας θρησκευτικής ιεραρχίας που χειραγωγεί, περιορίζει και στρέφει τον έναν άνθρωπο εναντίον του άλλου... λόγω διαφορετικότητας... ή υποτιθέμενης υπεροχής... η οποία τελικά δε σέβεται ούτε καν βασικές αρχές της αρετής την οποία θεωρητικά πρεσβεύει...

Η απλότητα και η αλήθεια μοιάζει να περιπλέκεται καθώς ο πυρήνας όλων των κοινών σημείων που συνδέουν την ανθρωπότητα περιβάλλεται από μύθους, αλληγορίες και τελετουργίες, που εξωτερικά διαφέρουν, αλλά στην ουσία τους συνδέονται...

Πιο αξιοπρόσεκτη μοιάζει δε η τάση των απογόνων που ακολουθούν τις επιταγές των ιδρυτών κάποιων θρησκειών ή δογμάτων να θέλουν να διατηρήσουν "καθαρή" την παράδοση και τον τρόπο εφαρμογής της... επιμένοντας έτσι στη διαφορετικότητα και τη διαιώνιση κάποιων τυπικών.

Ετούτο εμπεριέχει σαφώς μια λογική αιτία: η ακριβής αναπαραγωγή του τρόπου ζωής, φιλοσοφίας και πρακτικών του "ιδρυτή" καθιστούν δυνατή την ακριβή αναπαραγωγή της πνευματικής αίσθησης που βίωσε ο ίδιος... (μολονότι στόχος του δεν υπήρξε η ίδρυση θρησκείας συνήθως... αλλά η ψυχο-πνευματική ανάταση και έκσταση... όπως και η προαγωγή του ανθρώπου προς την ανθρωπιά ~ και ότι τη χαρακτηρίζει~ παράλληλα με την απομάκρυνση του από πρωτογενή "ζωώδη" ένστικτα...)

Ωστόσο οι "απόγονοι" παραμένουν τελικά εγκλωβισμένοι σε πρακτικές και θεωρίες με δογματικό τρόπο... χάνοντας την ουσία και το στόχο της πνευματικής ζωής... δέσμιοι του φόβου μπροστά στο φαινομενικά διαφορετικό...

Δίχως να θέλω να θίξω τα θρησκευτικά πιστεύω κανενός (εξηγώντας κατ' αρχήν πως σέβομαι κάθε ένθεη πνευματική σχολή ή θρησκεία και το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να την εκφράζει την πνευματικότητα του με τον τρόπο που προτιμά), θα ήθελα να δώσω κάποια πιο συγκεκριμένα παραδείγματα:

~ Στο Χριστιανισμό για παράδειγμα, ο Χριστός, η σταύρωση και Ανάσταση Του, αλλά και το μήνυμα αγάπης που μοιράζει σαν καλή είδηση (ευ-αγγέλιο), χάνουν το πνευματικό νόημα τους, αν επιμείνει κανείς στην τυφλή μόνον πίστη εξωτερικών γεγονότων ... ειδικά αν καθώς ερευνά συναντήσει την καθ' όλα όμοια ιστορία γέννησης, παθών και ανάστασης σε παλαιότερες θρησκευτικές παραδόσεις... (Διόνυσο, Ορφέα, Μίθρα κτλ.)

~Η πίστη στην ίαση με επέμβαση του Θεού είναι επίσης πανανθρώπινη.

Το πως προσεγγίζει κανείς την ίαση τούτη αποτελεί επιλογή. Η ίαση δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματική αν επικαλείται κανείς εκείνη την όψη του Θείου που επεμβαίνει και προσφέρει ίαση ως Χριστό ή Κρίσνα ή Ασκληπιό... ή Άγιο...

Κάθε παράδοση συγκέντρωνε και συγκεντρώνει με τον τρόπο της τα θεϊκά εκείνα ιαματικά-θαυματουργά χαρακτηριστικά σε ένα όνομα ή ιερό πρόσωπο, ή μία σειρά πρακτικών στο όνομα του Θείου που , αλλά η πίστη ίασης με θεϊκή παρέμβαση συνεχίζει να πηγάζει ~κυρίως~ από τα ενδότερα του κάθε πιστού... και πράγματι συμβαίνει...

Μάλιστα υπάρχουν και παραδόσεις όπου ο διαλογιστικός-υπερβατικός Νους είναι σε θέση να επιφέρει ακριβώς εκείνες τις συνθήκες ίασης, δίχως καμία επίκληση "θείου ονόματος" εστιάζοντας απλά στην πρόθεση ίασης...

Ωστόσο οι δάσκαλοι τέτοιων θεραπευτικών πρακτικών επίσης επιθυμούν την "καθαρή" διάδοση των μεθόδων τους, ισχυριζόμενοι πως ο κάθε ασκούμενος οφείλει σε κάποια στιγμή της πορείας του να επιλέξει ΜΙΑ συγκεκριμένη πνευματική παράδοση, όπως παραδείγματος χάρη αυτή των σικχ ή του βουδισμού κτλ. καθώς η κάθε πνευματική παράδοσηεπιθυμεί να διατηρεί ξεχωριστό τον Ιερό της Χώρο, αλλά και το δρόμο-διαδικασία που οδηγεί σε εκείνη την εμπειρία...

~Όλες οι πνευματικές παραδόσεις επιθυμούν τη σύνδεση με το Πνεύμα. Οι πνευματικές εμπειρίες

είναι ίδιες στα χαρακτηριστικά τους. Το πνευματικό επίπεδο που κατακτάται και βιώνεται είναι όμοιο. Ζητούμενο είναι ακριβώς αυτή η κατάσταση υπερβατικότητας και ουδέτερου-διαλογιστικού Νου... έτσι κατανοούμε πως αυτό που τελικά διαφέρει είναι το μονοπάτι που ακολουθεί η κάθε μία... Και το μονοπάτι είναι το περιτύλιγμα της ουσίας: η φιλοσοφία, οι τελετουργικές ή μη πρακτικές, οι θεωρίες και οι συμβολικοί μύθοι της κάθε μίας παράδοσης...

Ωστόσο η ουσία, η αλήθεια όλων είναι επίσης απλή και κοινή. Οι σοφοί και πνευματικά ανυψωμένοι πρόγονοι μας (μύστες, σαμάνοι, άγιοι, ιδρυτές θρησκειών, αλλά και φιλόσοφοι, εσωτεριστές κτλ), περιέγραψαν τις καταστάσεις που βίωναν και πρότειναν μια σειρά από τρόπους κατάκτησης της πνευματικής εκείνης κατάστασης ανύψωσης και έκστασης με διάφορους τρόπους:

στο χριστινανισμό μέσω της αγάπης, στο βουδισμό μέσω της εμπειρικής αίσθησης της ενότητας όλων, στους σικχ μέσω της ουδετερότητας του νου κτλ που όλες τους οδηγούν στην υπερβατικότητα... τις αισθήσεις και τα αποτελέσματα τέτοιων εμπειριών... στην ψυχή, το πνεύμα ή ακόμη και το σώμα των ανθρώπων....

Τα μονοπάτια που οδηγούν στον πνευματικό Όλυμπο, στο πνευματικό φως, είναι θα έλεγα όσα και οι άνθρωποι που πορεύονται προς εκείνη την κατεύθυνση.... Στα ριζά του πνευματικού όρους τα μονοπάτια μπορεί να μοιάζουν απομακρισμένα το ένα από το άλλο... αόρατα στους διαβάτες του καθενός... ωστόσο όσο πιο πολύ πλησιάζουμε στην κορυφή, τόσο πιο προφανές γίνεται πως η κορυφή κατακτιέται από διάφορους δρόμους... και πως η διαφορετικότητα είναι μόνο φαινομενική.

Αν επιμένει κανείς στην τυφλή μόνον αναπαραγωγή δογμάτων και εξωτερικών μυστηρίων, τελικά επιμένει στη διαφορετικότητα και τις δογματικές αλήθειες και μάλλον απομακρύνεται από τη βιωματική εμπειρία του ανυψωμένου υπερβατικού Νου... την ενότητα όλων και την αγάπη... που σίγουρα θα συμφωνείται πως δεν αποτελούν αποκλειστικότητες καμίας παράδοσης... αλλά βασικές, διαχρονικές, πανανθρώπινες υπαρξιακές ανάγκες.

Αν τώρα θελήσουμε να συγκρίνουμε τα μονοπάτια ως προς το σεβασμό της ατομικότητας και την ελευθερία επιλογής, κατανόησης και διερεύνησης... μάλλον η κοινή σαμάνικη ρίζα όλων των παραδόσεων είναι αυτή που απαλλαγμένη από δόγματα επιτρέπει, ακόμη και σήμερα, στο άτομο να ερευνήσει και να κατακτήσει τις πνευματικές κορυφές... αφού δεν διδάσκει δογματικά ή συμβολικά καλυμμένες αλήθειες... αλλά ίσα-ίσα καλεί τον "ασκούμενο" να ταξιδέψει σε πνευματικούς κόσμους, να τους χαρτογραφήσει και να αποκτήσει την εμπειρία τους ο ίδιος...

Σίγουρα δεν ολοκληρώνεται με τούτες τις γραμμές μια ολιστική θεώρηση της αλήθειας και της πνευματικότητας... ωστόσο θαρρώ πως είναι χρήσιμη η ενασχόληση με τούτη την οπτική, καθώς προάγει την κατανόηση και κατά προέκταση την ειρήνη στην οικογένεια της ανθρωπότητας...

καθώς ανακαλύπτουμε τα κοινά που μας ενώνουν και απομακρυνόμαστε από τις φαινομενικές διαφορές που μας χωρίζουν...

Ακόμη δε περισσότερο φανερώνουν πως ο πνευματικός Όλυμπος είναι στόχος και πορεία ζωής που κατακτάται από κάθε άτομο που το επιθυμεί και δεν ενέχει περιορισμούς, ούτε προορίζεται μόνον για κάποιους λίγους περιούσιους λαούς, ομάδες ή "ξεχωριστούς" συνανθρώπους μας... (στο παρών, το παρελθόν ή το μέλλον...)

Οι δοκιμασίες στη ζωή είναι πανανθρώπινες... και οι τρόποι αντιμετώπισης τους αποτελούν "συνταγές" που ανέδειξαν οι διάφοροι πολιτισμοί... μέρος των οποίων και οι πνευματικές-θρησκευτικές παραδόσεις...

Δε νομίζω πως οι πρόγονοι μας να ήταν τόσο στενόμυαλοι και εγωιστές που να απαιτούσαν, στην αιώνια σκυταλοδρομία της ζωής, οι απόγονοι τους να παραμένουν καθηλωμένοι με τη σκυτάλη στο χέρι στο ίδιο ακριβώς σημείο που την παρέλαβαν...

Τούτο είναι μάλλον χαρακτηριστικό των ιερατείων εξουσίας και του ανθρώπινου εγωισμού... που μόνον πολέμους γέννησαν στη γνωστή μας ιστορία... Και μάλλον τέτοιου είδους εγωισμοί καλύπτονται πίσω από την ευαρέσκεια πολλών να ανυψώνουν εαυτόν, όχι επειδή σαν άτομα κατέκτησαν κάποια πνευματική πρόοδο ή γνώρισαν τον εαυτό τους, αλλά μόνον και μόνο επειδή ανήκουν σε συγκεκριμένες πνευματικές ομάδες, "γενεαλογίες" ή δόγματα...

Καιρός είναι θαρρώ να αποκτήσουμε την ίδια πανανθρώπινη και δεκτική στάση σε πνευματικά θέματα, όπως νωρίτερα καταφέραμε και αναπτύξαμε στη θεώρηση των επιστημών ή της τεχνολογίας... επιτρέποντας στο άτομο να διερευνά, να αμφισβητεί, να μελετά και να προάγει την ανθρώπινη ζωή κάθε φορά ένα βήμα παραπέρα... καθώς πορευόμαστε πάνω σε μια σπείρα και όχι σε έναν στατικό κύκλο...

Η πνευματική μας ζωή δεν μπορεί να αποζητά την τυφλή αναπαραγωγή των βημάτων μας πάνω στον κύκλο... και να διαχωρίζει τους ανθρώπους σε εκλεκτούς και μη... ακόμη κι αν έχει γίνει "παράδοση". Κάθε γενιά καλείται να επιβεβαιώσει την πορεία των προγόνων της και με σεβασμό στο έργο τους να βάλει και το δικό της λιθαράκι...

Το θέμα δεν είναι να "καταστρέψουμε", ή απλά να αντικαταστήσουμε, αλλά να δώσουμε χώρο και περιθώριο στην ουσιαστική κατανόηση, στην αποκάλυψη της ουσίας, της απλότητας και της αλήθειας... δίχως φόβο και δογματισμούς...

Και για να ολοκληρώσω τη σκέψη μου σχετικά θα σημειώσω το εξής: η νέα μυθολογία που διαδίδεται δεν αποτελεί κατά τη γνώμη μου δείγμα προαγωγής της πνευματικής ζωής των ανθρώπων... (είτε αφορά την αναβίωση των Ολύμπιων Θεών, είτε τους Αναληφθέντες Διδασκάλους, είτε τους εξωγήινους "αδελφούς" μας... και τα όσα τοποθετούνται στο στόμα τους) Μάλλον με προσπάθεια διαιώνισης της μέχρι τώρα κατάστασης μοιάζει... στην καλύτερη περίπτωση... ή με λύκο που φορά προβιά προβάτου... στη χειρότερη... Σε κάθε περίπτωση ωστόσο οι δογματισμοί δεν βοηθούν το άτομο να πορευτεί ελεύθερα το μονοπάτι που οδηγεί στον Όλυμπο... όσο καλά κρυμμένοι και να είναι...