Μπορεί ο πρώτος Πανελλήνιος Σύλλογος Μαιών να δημιουργήθηκε το 1934 και ο επιστημονικός Σύλλογος Μαιών το 1955, μπορεί το πρώτο τμήμα μαιευτικής στο ΤΕΙ Αθηνών να λειτούργησε το 1983, αλλά η προσφορά της μαιευτικής στη βελτίωση του επιπέδου υγείας των ανθρώπων ξεκινά από την ελληνική μυθολογία, διαπερνά όλες τις μετέπειτα εποχές και κυνηγιέται ανηλεώς από την Ιερά Εξέταση. Στην ελληνική μυθολογία, η θεότητα του τοκετού, η Ειλείθυια, κρητικής καταγωγής, συνεπικουρούμενη από τις Τρεις Μοίρες, βοηθούσε στην ομαλή εξέλιξη του τοκετού.
Αργότερα, η αδυναμία των μαιών να αντιμετωπίσουν τις επιπλοκές του τοκετού και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τη γυναίκα, έφερε στο προσκήνιο τον Ασκληπιό, τα θεραπευτικά του βότανα και την επινόηση του «ευτόκιου λουτρού» σε θαλασσινό νερό! Ωστόσο από τον 6οαιώνα και ως την εμφάνιση του Ασκληπιού η ειδικότητα της μαιευτικής ανήκε σε γυναίκες, οι οποίες αποκλείονταν από κάθε άλλη ιατρική δραστηριότητα. Οι μαίες ονομάζονταν «ιάτραινες» ή «ομφαλοτόμοι», εκπαιδεύονταν από άλλες μαίες και βασίζονταν στις εμπειρικές τους γνώσεις.
Η πραγματική επανάσταση στη γυναικολογία και στη μαιευτική ήρθε με τον Ιπποκράτη(460-360 π.Χ.), ο οποίος απέρριψε τις ως τότε προλήψεις και δεισιδαιμονίες, επινόησε μαιευτικές επεμβάσεις για τις περιπτώσεις επιπλοκών, καθώς και χειρουργικά εργαλεία, που χρησιμοποιούνται ως και σήμερα ελαφρώς τροποποιημένα. Ο ρόλος των μαιών αυτήν την περίοδο περιορίζεται στη διεξαγωγή γυναικολογικών εξετάσεων, στις οποίες οι γιατροί συμμετείχαν μόνο σε περιπτώσεις δυστοκίας και άτυπων τοκετών.
Αργότερα, ο ρόλος των μαιών αναβαθμίζεται και πάλι και αποκτούν κυρίαρχο ρόλο στις τοπικές κοινωνίες με τις γνώσεις τους και τη συμπαράσταση που παρέχουν στις γυναίκες. Η πρακτική τους στηριζόταν στην εμπειρία και τη χρήση βοτάνων, αλλά και σε ένα μείγμα προλήψεων και δεισιδαιμονιών. Ήταν γυναίκες λαϊκής καταγωγής, συνήθως ηλικιωμένες και μετέδιδαν τις γνώσεις τους σε μαθητευόμενες που συνέχιζαν την παράδοση. Ουσιαστικά κάλυπταν όλο το φάσμα της μαιευτικής. Βοηθούσαν την επίτοκο και εκτελούσαν τον τοκετό και αργότερα ασχολούνταν με την περιποίηση του νεογνού και τη φροντίδα της λεχώνας. Σ’ αυτές κατέφευγαν οι γυναίκες για να αντιμετωπίσουν κάθε γυναικολογικό πρόβλημα και για να προμηθευτούν τα μαγικά γιατροσόφια. Οι μαίες ήταν σεβάσμια πρόσωπα και είχαν μεγάλη κοινωνική αποδοχή.
Ώσπου οι «μαγικές» τους μέθοδοι και κυρίως η πρόκληση εκτρώσεων και η εφαρμογή αντισυλληπτικών μεθόδων, τράβηξαν την προσοχή της Ιεράς Εξέτασης. Οι μαίες κατηγορήθηκαν για άσκηση μαγείας, άρα και αιρετικής πρακτικής, θεωρήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις εχθροί της εκκλησίας και απειλή για την επιστήμη. Σύμφωνα με έρευνες, το 2-20% των 15.000 εκτελέσεων που έγιναν από την Ιερά Εξέταση, αντιστοιχεί στις γυναίκες-θεραπεύτριες, δηλαδή σε αυτές που ασκούσαν καθήκοντα πρακτικών μαιών της εποχής.
Στην Ελλάδα, μέχρι την καθιέρωση του νοσοκομειακού συστήματος, η προσφορά των μαιών και ειδικά στην επαρχία, υπήρξε καθοριστική, αν και δεν έχει εκτιμηθεί επαρκώς και παραμένει ελαφρώς λησμονημένη. Τα προβλήματα του επαγγέλματος υπήρξαν πολλά, ειδικά σε εποχές που χαρακτηρίζονταν από έλλειψη υποδομών και κοινωνική δυσπιστία. Σε μια επιστολή μαίας στο περιοδικό «ΕΛΕΥΘΩ» το 1961 διαβάζουμε: «Δυο χρόνια διορισμένη σ’ ένα απόμερο χωριουδάκι του νομού Σερρών αντιμετωπίζω ό,τι οι ιεραπόστολοι σε παλαιότερες εποχές και απολίτιστες περιοχές. Πρακτικές και πεπαλαιωμένες μαίες, ήθη και έθιμα όλως αντίθετα με τις γνώσεις μας, ξεχωριστή κοινωνία σε κάθε σπίτι που μπαίνω. Μέσον μετακινήσεως από το ένα χωριό στο άλλο το τρακτέρ, το κάρο – και τις περισσότερες φορές ούτε κι αυτό…». Στην προπολεμική Ελλάδα, οι περισσότερες γυναίκες γεννούσαν στο σπίτι συνεπικουρούμενες από τη μαία, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις θήλαζε η ίδια το μωρό. Σύμφωνα με την κα Πανανή, πρόεδρο του ΣΕΜΜΑ (Συλλόγου Μαιών Μαιευτών Αθήνας), μετά τον πόλεμο και αργότερα, τη δεκαετία του 1960, «ήρθε η νοσοκομειακή προσέγγιση του τοκετού, ξεχάσαμε το φυσιολογικό τοκετό και αυξήθηκαν οι καισαρικές, ξεχάσαμε τη φυσιολογική έναρξη τοκετού και πήγαμε στις προκλήσεις τοκετού, ξεχάσαμε το θηλασμό και πήγαμε στο μπιμπερό». Θεωρήθηκε επίσης δεδομένο, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, πως οι γυναίκες έπρεπε να πηγαίνουν στο γυναικολόγο είτε είχαν κάτι είτε δεν είχαν και ότι αυτός είναι υπεύθυνος για την εγκυμοσύνη και όχι η μαία. Σύμφωνα με την κα Πανανή «τα πράγματα, τα τελευταία 15 χρόνια, να μην πω 20, έγιναν σαφώς καλύτερα. Αρκετές γυναίκες άρχισαν να υποστηρίζονται από τις μαίες σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το επάγγελμά μας είναι διακριτό, έχει δικά του παγιωμένα και νομοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα και δεξιότητες, που έχουν καταχωρηθεί με την ευρωπαϊκή οδηγία 36/2005».
Πηγές:
-Περιοδικό «Αρχαιολογία & Τέχνες», τεύχος 102, συγγραφέας: Αλεξάνδρα Χρ. Οικονομοπούλου (γιατρός, υποψήφια δόκτωρ ιστορίας της ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνη μουσείου ελληνικής λαϊκής ιατρικής).
-Περιοδικό «ΕΛΕΥΘΩ», τόμος 15ος ,τεύχος 3, 2010, άρθρο «Διώξεις μαιών από την Ιερά Εξέταση: τα χρονικά μιας μεσαιωνικής υστερίας», συγγραφέας: Μιχαήλ Μώρος (μαιευτής γενικού νοσοκομείου Ναυπλίου).
-Περιοδικό «ΕΛΕΥΘΩ», τόμος 15ος, τεύχος 2, 2010, άρθρο «Περιοδικό ΕΛΕΥΘΩ-Σύντομη ιστορική αναδρομή από το 1957 έως και σήμερα», συγγραφείς: Μιχαήλ Μώρος (μαιευτής γενικού νοσοκομείου Ναυπλίου), Ραλλού Λυμπέρη (μαία).
-Κα Πανανή, πρόεδρος του ΣΕΜΜΑ, μαία στο ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, εκπρόσωπος στη Διεθνή Συνομοσπονδία Μαιών και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Εαιών, πτυχιούχος ιατρικής.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.