Ουρανός και Αστρονομικά Φαινόμενα Δεκέμβριος 2012

Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου

Εικ. Ουρανος: Ο ουρανός του Δεκεμβρίου για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/12/2012 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

Αυτό το Μήνα..

Αυτό το μήνα θα σημειωθεί το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 21 Δεκεμβρίου, συμβολική αρχή του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο όταν η ημέρα έχει τη μικρότερη διάρκεια - καλά νέα για τους αστρονόμους αφού θα μπορέσουν να απολαύσουν τη μεγαλύτερης διάρκειας νύκτα του έτους. Το αντίστοιχο φαινόμενο για το νότιο ημισφαίριο θα συμβεί στις 21 Ιουνίου. Κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο ο Ήλιος είναι μακρύτερα από τον Βόρειο Πόλο (φαίνεται στο νοτιότερο σημείο στον ουρανό). Αμέσως μετά η διάρκεια της ημέρας σιγά σιγά θα μεγαλώνει κα ο Ήλιος κάθε μέρα θα ανατέλλει και λίγο βορειότερα, περνώντας προοδευτικά περισσότερο χρόνο στον ουρανό του Βόρειου Ημισφαιρίου. Ένα ακόμη αστρονομικό γεγονός που δεν πρέπει να χάσετε αυτό το μήνα είναι η αντίθεση του Δία στις 3 Δεκεμβρίου όταν ο δίσκος του θα φαίνεται πλήρως φωτισμένος από τον Ήλιο, η καταλληλότερη στιγμή για φωτογράφηση του πλανήτη και των δορυφόρων του.

Εικ. Διας: Ο καταλληλότερος μήνας για την παρατήρηση του βασιλιά των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Μη χάσετε την ευκαιρία (Credit: Damian Peach).

Βροχές Διαττόντων

Στις 13-14 Δεκεμβρίου κορυφώνονται οι Διδυμίδες, για μερικούς η καλύτερη βροχή διαττόντων του έτους. Προέρχεται από υπολείμματα ενός αστεροειδή, πιθανότατα του Φαέθωνα. Φέτος η σύμπτωση με τη Νέα Σελήνη υπόσχεται σκοτεινούς ουρανούς και επομένως ένα εξαιρετικό θέαμα με 60-100 πολύχρωμους διάττοντες την ώρα. Φαινόμενο ακτινοβόλο σημείο το λαμπρό άστρο Κάστωρ στον αστερισμό των Διδύμων..

Με το τέλος των Διδυμίδων μας επισκέπτεται μία ακόμη βροχή διαττόντων, οι Αρκτίδες, που κορυφώνονται στις 23 Δεκεμβρίου, αλλά δεν περιμένουμε πολλούς. Αυτή η βροχή διαττόντων είναι αποτέλεσμα πρότερου περάσματος του κομήτη Tuttle.

Περίπου δέκα ακόμη σποραδικά φαινόμενα διαττόντων αναμένονται κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, τα οποία δεν προέρχονται από κάποια συγκεκριμένη βροχή διαττόντων αλλά αποτελούν εκδηλώσεις του υπόβαθρου μετεωροειδών, τα οποία ταξιδεύουν ανά πάσα στιγμή στο Ηλιακό μας Σύστημα.

Άλλες μικρότερες βροχές διαττόντων μπορεί να γίνουν ορατές κατά τη διάρκεια του μήνα αν και δεν αναμένονται ιδιαίτερα εντυπωσιακές:

Στις 10 Δεκεμβρίου κορυφώνονται οι Μονοκερωτίδες, με ολιγάριθμους διάττοντες την ώρα που ίσως φέτος είναι ιδιαίτερα δύσκολο να παρατηρηθούν λόγω του λαμπρού σεληνόφωτος. Την ίδια νύκτα κορυφώνονται και οι χ-Ωριονίδες με περίπου αντίστοιχες προσδοκίες όπως οι Μονοκερωτίδες.

Στις 11 Δεκεμβρίου κορυφώνονται οι σ-Υδρίδες με φαινόμενο ακτινοβόλο σημείο στην κεφαλή της Ύδρας. Είναι ανάμεσα στους ταχύτερους διάττοντες που γνωρίζουμε, αν και γι' αυτό όχι ιδιαίτερα φωτεινοί.

Στις 20 Δεκεμβρίου κορυφώνεται μια ακόμη ελάσσων βροχή διαττόντων, με 10 διάττοντες την ώρα που προέρχονται από τον αστερισμό του Κριού.

Εικ. Διδυμίδες: Η βροχή διαττόντων Διδυμίδες κορυφώνεται στις 13-14 Δεκεμβρίου (Credit: Stellarium/IM).

Πλανήτες

Ο Άρης εμφανίζεται στο νότιο ορίζοντα και δεδομένης της χαμηλής του λαμπρότητας χρειάζεται καθαρός σκοτεινός ουρανός για να τον δούμε ικανοποιητικά. Στις 14 Δεκεμβρίου η Σελήνη θα βρεθεί κοντά στον κόκκινο πλανήτη.

Ο Δίας στον καλύτερο μήνα του θα είναι σε αντίθεση με τον Ήλιο στις 3 Δεκεμβρίου. Εκείνη τη στιγμή θα βρίσκεται στην κοντινότερη στη Γη απόστασή του (4.07 αστρονομικές μονάδες) οπότε θα λάμπει με αστρονομικό μέγεθος -2.7. Τη νύκτα των Χριστουγέννων θα σχηματίσει με τη Σελήνη ένα όμορφο ζευγάρι στον ουρανό.

Ο Κρόνος είναι πρωινός πλανήτης, με αστρονομικό μέγεθος +1.3. Θα πλησιάσει τη Σελήνη στις 10 Δεκεμβρίου.

Το ίδιο πρωινή και η Αφροδίτη με φωτισμένο σχεδόν όλο το δίσκο της και αστρονομικό μέγεθος -3.8, θα πλησιάσει τη Σελήνη στα 11 του μήνα.

Ο Ερμής είναι ο τελευταίος πρωινός πλανήτης που ανατέλλει λίγο πάνω από τον ορίζοντα πριν την ανατολή του Ήλιου, με αστρονομικό μέγεθος 0.2.

Τέλος οι μακρινοί πλανήτες Ουρανός και Ποσειδώνας εμφανίζονται αμυδροί στο νυκτερινό ουρανό, με αστρονομικά μεγέθη 5.7 και 7.9 αντίστοιχα.

Εικ. Επιπροσθηση: Επιπρόσθηση του αστρικού σμήνους Κυψέλη από τη Σελήνη, τη νύκτα της 3ης Δεκεμβρίου (Credit: Stellarium/IM).

Σελήνη

Τελευταίο Τέταρτο στις 6 Δεκεμβρίου, Νέα Σελήνη στις 13, Πρώτο Τέταρτο στις 19 και Πανσέληνος στις 28 Δεκεμβρίου. Η Σελήνη στο Περίγειο (357.075 χλμ.) στις 12 Δεκεμβρίου και στο Απόγειο (406,098 χλμ) στις 25 Δεκεμβρίου. Κατά τη διάρκεια του μήνα θα έχουμε επιπρόσθηση τριών πλανητών ορατή από διαφορετικά σημεία του πλανήτη.

Αναλυτικό Αστρονομικό Ημερολόγιο

3 Δεκεμβρίου: Ο Δίας σε αντίθεση, καλύτερη στιγμή παρατήρησης του πλανήτη. Επιπρόσθηση από τη Σελήνη του αστρικού σμήνους Κυψέλη (Μ44).

4 Δεκεμβρίου: Ο Ερμής σε μέγιστη αποχή, 21ο δυτικά του Ήλιου.

5 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Βασιλίσκο.

6 Δεκεμβρίου: Τελευταίο Τέταρτο Σελήνης.

9 Δεκεμβρίου: Ο Ερμής 6.3° ανατολικά της Αφροδίτης. Η Σελήνη πολύ κοντά στον Στάχυ, επιπρόσθηση ορατή από το νότιο Ειρηνικό, την Ανταρκτική και τη Νότια Αμερική.

10 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Κρόνο.

11 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στην Αφροδίτη.

12 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Ερμή, Επιπρόσθηση ορατή από την Ανταρκτική. Η Σελήνη στο περίγειο (357.075 χλμ.),

13 Δεκεμβρίου: Κορύφωση της βροχής διαττόντων Διδυμίδες.

15 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Άρη.

20 Δεκεμβρίου: Πρώτο Τέταρτο Σελήνης.

21 Δεκεμβρίου: Χειμερινό Ηλιοστάσιο για το βόρειο ημισφαίριο.

23 Δεκεμβρίου: Κορύφωση της βροχής διαττόντων Αρκτίδες.

25 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στις Πλειάδες. Η Σελήνη στο απόγειο (406,098 χλμ).

26 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Δία. Επιπρόσθηση ορατή από τη νότια Αφρική και την κεντρική Νότια Αμερική. Η Σελήνη κοντά στον Αλδεμπαράν.

28 Δεκεβρίου: Πανσέληνος.

30 Δεκεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στο αστρικό σμήνος Κυψέλη.

Εικ. Οριζοντας: Ο ορίζοντας του Δεκεμβρίου, κοιτώντας βόρεια, για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/12/2012 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ