Πώς να ζήσεις για πάντα, ή τουλάχιστον μέχρι τα 100 χρόνια!

Το όνειρο της αθανασίας διαποτίζει τον ανθρώπινο πολιτισμό. Μυθικές ιστορίες για αθανάτους βρίσκονται παντού, από τους Ελληνικούς μύθους και τα αλχημικά σημειωματάρια μέχρι τις σύγχρονες ταινίες και τα φουτουριστικά βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Καθώς η επιστήμη της γεροντολογίας κάνει προόδους, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να επιμηκύνουν την ανθρώπινη ζωή.

Είτε χαμηλώνοντας τα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας, είτε δημιουργώντας αποτελεσματικά εμβόλια και μειώνοντας τους θανάτους που σχετίζονται με ασθένεια, η επιστήμη βοήθησε στην αύξηση του μέσου όρου ηλικίας κατά περίπου τρεις δεκαετίες σε σχέση με τον προηγούμενo αιώνα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Ασθένειας και Πρόληψης (Centers for Disease Control and Prevention CDC).
Πού θα μας βγάλει το μέλλον της γενετικής μηχανικής και της αναγεννητικής ιατρικής; Κανείς δεν ξέρει, αλλά οι ερευνητές έχουν αρχίσει να βρίσκουν τα ίχνη του δρόμου που οδηγούν στην πηγή της νιότης. 

Διώξτε τα παλιά κύτταρα

Η συμβουλή να αφήσουμε πίσω μας τα παλιά και να στραφούμε στα καινούρια, θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας, εάν εφαρμοστεί σε συγκεκριμένα κύτταρα. Αυτό προτείνει μια έρευνα σε ποντίκια που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature το Νοέμβριο του 2011. Απομακρύνοντας τα εκφυλισμένα κύτταρα, που αποκαλούνται κύτταρα γήρατος, αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής ποντικιών που τους είχε επιταχυνθεί η διαδικασία γήρατος, οι ερευνητές μπόρεσαν να προλάβουν την εμφάνιση καταρράκτη στα ποντίκια, καθώς επίσης τη γήρανση του δέρματος και την απώλεια μυϊκής μάζας.
Αυτά τα κωματώδη κύτταρα εκπέμπουν χημικά σήματα που έχουν ισχυρή επίδραση στα τριγύρω κύτταρα και οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι τα χημικά αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε ασθένειες που σχετίζονται με το γήρας. Σε σύγκριση με ποντίκια που είχαν κρατήσει όλα τα εκφυλισμένα κύτταρά τους, αυτά που είχαν υποστεί τον καθαρισμό των παλαιών κυττάρων παρουσίασαν δυνατότερους μυς και η εναποθήκευση λίπους στο δέρμα ήταν μεγαλύτερη με αποτέλεσμα να μην παρουσιάζει ρυτίδες.
Ακόμα και όταν η θεραπεία τους είχε ξεκινήσει στο μέσο της ζωής τους, η επιδείνωση του μυϊκού συστήματος των υποκειμένων και η ελάττωση του λίπους σταμάτησε σχεδόν όταν οι ερευνητές άρχισαν να αφαιρούν τα γερασμένα κύτταρα. Μια τέτοια προσέγγιση, εάν επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ώστε να βοηθήσει στην ανάπτυξη εμβολίου που θα ωθεί τα ανοσοκύτταρα ώστε να επιτεθούν στα γερασμένα κύτταρα. 

Λιμοκτονήστε!

Το να μειώσετε τις θερμίδες στη δίαιτά σας θα μπορούσε να σας βοηθήσει να ζήσετε περισσότερο, εάν είστε σκουλήκι ή ποντίκι. Τα αποτελέσματα μιας δίαιτας μειωμένης σε θερμίδες είναι ακόμα υπό καθεστώς αμφισβήτησης όσον αφορά στους ανθρώπους, ωστόσο. Μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Nutrition τον Ιανουάριο του 2009, πρόσθεσε ακόμα ένα κεφάλαιο στην διαφωνία σχετικά με τη μείωση των θερμίδων. Στην έρευνα, ποντίκια που ήταν από του φυσικού τους κοντόχοντρα, έζησαν περισσότερο όταν τράφηκαν με φαγητό μειωμένων θερμίδων απ' όσο έζησαν λεπτόκορμα ποντίκια που έφαγαν το φαγητό χαμηλότερου λίπους.
Προηγούμενες μελέτες είχαν υποδείξει ότι εργαστηριακά ζώα, όπως το νηματόζωο C. elegans, η μύγα των φρούτων Drosophila και τα ποντίκια των εργαστηρίων, όλα έζησαν σχεδόν το διπλάσιο όταν ταΐστηκαν με ιδιαίτερα αυστηρή δίαιτα (με 30 τοις εκατό λιγότερες θερμίδες από ότι συνήθως), αλλά το αποτέλεσμα στους ανθρώπους δεν είναι ξεκάθαρο. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2008 υποδήλωσε ότι το να τρώει κανείς λιγότερο θα μπορούσε να προσθέσει πέντε χρόνια στη ζωή ενός μέσου ανθρώπου.
Η περιορισμένη δίαιτα φαίνεται ότι δουλεύει με το να χαμηλώνει το μεταβολικό ρυθμό, μειώνοντας τη συχνότητα των ασθενειών που συνδέονται με το γήρας, πράγμα που γίνεται λόγω της μείωσης της ποσότητας των ελευθέρων ριζών που παράγονται φυσικά στα σώματά μας. Αυτό ίσως γίνεται με τη μείωση των επιπέδων της θυρεοειδούς ορμόνης, όπως προτείνει μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2008 στο περιοδικό Rejuvenation Research. 

Να έχεις υγιείς γονείς

Είσαι αυτό που τρως και, όπως προκύπτει, μάλλον είσαι και αυτό που τρώνε οι γονείς σου. Μια έρευνα σε αρουραίους που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2010 στη συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης για την Έρευνα στον Καρκίνο (American Association for Cancer Research), υποδεικνύει ότι αυτά στα οποία εκτίθενται οι γονείς μας, μέσω της τροφής τους και άλλων τοξινών από το περιβάλλον, μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τη δική τους υγεία αλλά και την υγεία των απογόνων τους. Ειδικά, δίαιτες αρουραίων που ήταν πλούσιες σε λιπαρά οξέα Ωμέγα 3 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους έφεραν υψηλό ρίσκο για καρκίνο μαστού στις θυγατέρες αλλά και στις εγγονές των αρουραίων.
Μια παρόμοια έρευνα σε ποντίκια (που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell τον Δεκέμβριο του 2010) υπέδειξε ότι η δίαιτα του πατέρα μπορούσε να επηρεάσει την έκφραση εκατοντάδων γονιδίων στους απογόνους του, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των γονιδίων που εμπλέκονται στην επεξεργασία του λίπους και της χοληστερόλης στο ήπαρ.
Αυτού του είδους οι αλλαγές στην έκφραση γονιδίων καλούνται επιγενετικές αλλαγές. Αντί να αλλάζουν τα ίδια τα γονίδια, οι επιγενετικές αλλαγές αλλάζουν τον τρόπο πρόσβασης και χρήσης των γονιδίων. Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature το 2011 έδειξε ότι, τουλάχιστον σε σκουλήκια αυτές οι επιγενετικές αλλαγές (που στη συγκεκριμένη έρευνα αύξησαν τη διάρκεια ζωής των σκουληκιών) μπορούν να περάσουν στους απογόνους για αρκετές γενιές. Οι ερευνητές θεωρούσαν στο παρελθόν ότι ο επιγενετικός πίνακας σβήνει όταν το σπέρμα συναντάει το ωάριο. 

Δούλευε σκληρά

Το να είναι κανείς χαλαρός μπορεί να είναι το κλειδί για ευχάριστες διακοπές, αλλά δεν είναι το κλειδί για τη μακροζωία, σύμφωνα με ευρήματα έρευνας όπου οι σώφρονες και σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι ζουν περισσότερο. Η έρευνα παρακολούθησε περισσότερα από 1500 παιδιά από τη δεκαετία του 1920 μέχρι το θάνατό τους.
Η ανάλυση της μακροβιότητας της ομάδας αυτής των παιδιών δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 2011 στο βιβλίο των εκδόσεων Hudson Street Press, The Longevity Project: Surprising Discoveries for Health and Long Life from the Landmark Eight-Decade Study (Το Σχέδιο της Μακροζωίας: Εκπληκτικές Ανακαλύψεις για την Υγεία και τη Μακροζωία από την έρευνα ορόσημο των οκτώ δεκαετιών). Υποδεικνύει ότι τα αξιόπιστα και συνετά παιδιά κατά μέσον όρο απέφυγαν κινδύνους και τελικά ενεπλάκησαν σε σταθερούς δεσμούς, κάτι που αποτελεί μια σημαντική ώθηση για υγεία, ευτυχία και μακροζωία.
Η ευσυνείδητη, σκληρά εργαζόμενη προσωπικότητα βοηθάει στην επέκταση της ζωής για δύο ή τρία χρόνια κατά μέσο όρο, κάτι που αντιστοιχεί σε 20 έως 30 τοις εκατό μειωμένο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο. 

Να είσαι νάνος από το Εκουαδόρ!

Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στην αναμενόμενη διάρκεια της ζωής μας. Μια έρευνα σε ανθρώπους από το Εκουαδόρ με το σύνδρομο Laron, που προκαλεί νανισμό, σόκαρε τους επιστήμονες όταν συνειδητοποίησαν ότι αυτοί οι κοντούληδες Νοτιαμερικανοί παρουσίαζαν ιδιαίτερη αντίσταση στον καρκίνο και στον διαβήτη.
Η ασθένεια προκαλείται από μια μετάλλαξη σε μια πρωτεΐνη που ρυθμίζει την αύξηση και τη διαίρεση των κυττάρων. Και προκύπτει ότι το αποτέλεσμα της μετάλλαξης στο μονοπάτι που ελέγχει την σωματική αύξηση έχει επίσης επίδραση στην αντίσταση για τον καρκίνο και τον διαβήτη. Αν και κανείς από την ομάδα αυτών που έπασχαν από Laron δεν πέθανε από αυτές τις δύο ασθένειες που συνδέονται με το γήρας, δεν έζησαν περισσότερο από τους υγιείς συγγενείς τους, αντίθετα, η έρευνα βρήκε ότι είχαν υψηλότερη συχνότητα θανάτου από διάφορα ατυχήματα και θέματα που σχετίζονται με το αλκοόλ. Πάντως, μετά από εκτεταμένες έρευνες σε εργαστηριακά ζώα, η έρευνα επιδεικνύει ότι αυτό το μονοπάτι ελέγχου της σωματικής αύξησης είναι ένας σημαντικός ρυθμιστής της διάρκειας ζωής στους ανθρώπους. 

Αποφύγετε την εργένικη ζωή!

Χρειάζεστε μια δικαιολογία για να παντρευτείτε; Για τους άντρες, αυτή η δικαιολογία θα μπορούσε να είναι η μακροζωία. Δεδομένα από το προαναφερθέν βιβλίο (the Longevity Project) υποδηλώνουν ότι οι άντρες που παντρεύτηκαν και παρέμειναν παντρεμένοι είχαν μεγάλη πιθανότητα να ζήσουν μετά τα 70, αλλά λιγότερο από το ένα τρίτο των χωρισμένων τα κατάφερε να φτάσει σ' αυτήν την ηλικία. Οι άντρες που ποτέ δεν παντρεύτηκαν ξεπέρασαν σε ηλικία τους χωρισμένους, αλλά όχι όσους είχαν παραμείνει παντρεμένοι.
Η επίδραση είναι μικρότερη σε γυναίκες, αλλά υπάρχει. Κατά μέσο όρο, οι παντρεμένοι άντρες ζουν 10 χρόνια περισσότερο από τους ανύπαντρους και οι παντρεμένες γυναίκες έζησαν περίπου 4 χρόνια περισσότερο από τις ανύπαντρες. Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις γι' αυτές τις διαφορές: οι παντρεμένοι άντρες μπορεί να υιοθετούν πιο υγιείς τρόπους ζωής και να εμπλέκονται σε λιγότερους κινδύνους, ή οι γυναίκες τους μπορεί να τους βοηθούν να παραμείνουν συνδεδεμένοι με τον κοινωνικό τους κύκλο, καθώς το να είναι κανείς κοινωνικός έχει θετική επίδραση στη διάρκεια της ζωής. 

Να έχεις το κατάλληλο υλικό

Πάμε πίσω στο αγαπημένο σκουλήκι των ερευνητών, το νηματοειδές C. elegans. Πολλές πρωτεΐνες που είναι συνδεδεμένες με τη μακροζωία απομονώθηκαν στο εργαστηριακό σκουλήκι. Για παράδειγμα, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2010 στο περιοδικό Journal of Biological Chemistry υπέδειξε ότι μια πρωτεΐνη με το όνομα αρρεστίνη, ρυθμίζει άμεσα τη διάρκεια της ζωής. Το να γεννηθούν χωρίς αρρεστίνη είχε ως αποτέλεσμα στα σκουλήκια να ζήσουν ένα τρίτο περισσότερο απ' ότι συνήθως, ενώ όταν γεννήθηκαν με περισσότερη αρρεστίνη, η διάρκεια της ζωής τους μειώθηκε κατά ένα τρίτο.
Προηγούμενες έρευνες έδειξαν επίσης ότι η μειωμένη δραστηριότητα του μονοπατιού του επονομαζόμενου ινσουλινόμορφου αυξητικού παράγοντα μπορεί επίσης να αυξήσει τη μακροζωία στα σκουλήκια, κάτι που ισχύει σε κάποιο βαθμό και στις μύγες των φρούτων, στα ποντίκια, ακόμα και στους ανθρώπους. Για παράδειγμα, συνδέεται με την αυξημένη διάρκεια ζωής στους Εκουαδοριανούς που πάσχουν από σύνδρομο Laron.
Η ετυμηγορία δεν έχει ακόμα βγει για το πώς αυτές οι πρωτεΐνες και άλλοι συνδυασμοί που έχουν βρεθεί σε έρευνες με τρωκτικά μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη μακροζωία. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of the American Geriatrics Society τον Αύγουστο του 2011 υποδεικνύει ότι οι εκατονταετείς ζουν το ίδιο ανθυγιεινές ζωές όπως και όλοι εμείς οι υπόλοιποι. Μια γυναίκα, ηλικίας 107 ετών, κάπνιζε για πάνω από 90 χρόνια. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η γενετική πιθανότατα παίζει σημαντικότατο ρόλο στη μακροβιότητα των εκατονταετών, αλλά οι ερευνητές σημειώνουν ότι αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να κατεβάζουμε άφθονα ντόνατς για πρωινό, άλλωστε η γενετική είναι και ένα παιγνίδι τύχης και πιθανοτήτων.

---

Μετάφραση - Απόδοση: Αμαλία Τσακίρη

ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ