Οι μοιραίες στρατιωτικές στολές. Λευκές ρίγες και κονκάρδες που έδιναν στόχο στους σκοπευτές, ψηλά καπέλα και μπότες που έκαναν για περίπατο, αλλά όχι για εκστρατεία. Ποιες ήταν οι πιο ακατάλληλες στολές ...

Στον πόλεμο υπάρχουν αμέτρητοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν τον θάνατο και την καταστροφή εκτός από τις σφαίρες, τα βλήματα ή τη λεπίδα του εχθρού.

Οι ακατάλληλες στολές έχουν γίνει πολλές φορές αιτία δεινών για τα στρατεύματα που είχαν την ατυχία να τις φορέσουν.

Το δερμάτινο κολάρο

Οι στολές που χρησιμοποιήθηκαν στην Ευρώπη τον 18ο αιώνα ήταν ίσως οι λιγότερο πρακτικές στην ιστορία. Αυστηροί κανόνες στην κώμη, ψηλά κράνη σφιχτά, πανωφόρια και μπότες με πολλά δεσίματα δημιουργούσαν όμορφα σύνολα για παρελάσεις και ασκήσεις πειθαρχίας, αλλά προκαλούσαν τεράστιες δυσκολίες στη μάχη.

Η επιτομή αυτής της δυσκαμψίας ήταν ένας ψηλός γιακάς από σκληρό δέρμα που φορούσαν οι στρατιώτες σε πολλές χώρες. Κάλυπτε το πηγούνι και τον λαιμό, μειώνοντας την ευελιξία των στρατιωτών και κατ΄ επέκταση την αντίληψη για όσα συνέβαιναν δίπλα τους.

Το πρόβλημα δεν φαινόταν τόσο στις κατά παράταξη μάχες στην Ευρώπη, αλλά ήταν ανυπέρβλητο στις αψιμαχίες στα δάση της Βόρειας Αμερικής. Οι άνδρες δεν ήταν ευκίνητοι και γίνονταν εύκολα θύματα των ευέλικτων εχθρών τους.
Γιατί όμως φορούσαν αυτά τα άβολα ρούχα; Ήταν μια εποχή που το φαίνεσθαι ήταν εξαιρετικά σημαντικό και οι στολές επιλέγονταν για να κάνουν εντύπωση και να επιβεβαιώνουν την ταξική άνοδο των αξιωματικών. Αυτός ο σκοπός εκπληρώνονταν άνετα, αν και στοίχισε πολλές ζωές.

Κατάληψη οχυρού από τους Πρώσσους στη μάχη του Λέθεν (1757). Carl Röchling

Τα πανωφόρια που «έμπαιναν» με το νερό

Κατά τη διάρκεια του πολέμου των επτά χρόνων, η οικονομική δυσπραγία ανάγκασε τους Πρώσους να φορούν στολές με ελάχιστο ύφασμα, το οποίο «μάζευε» όταν βρεχόταν περιορίζοντας την κίνηση των ανδρών. Όταν έβρεχε οι στρατιώτες δεν μπορούσαν να το κουμπώσουν και να προστατευτούν από την υγρασία και πολλοί πάγωναν μέχρι θανάτου.

Μισθοφόροι της Έσσης στον πόλεμο της αμερικανικής Ανεξαρτησίας

Ψηλά καπέλα από λινάτσα

Οι μισθοφόροι της Έσσης που επιστρατεύθηκαν από τους Βρετανούς κατά τη διάρκεια της αμερικανικής Επανάστασης φορούσαν εντυπωσιακά ψηλά καπέλα διακοσμημένα με ασημένιες κονκάρδες. Τα καπέλα πιάνονταν στα χαμηλά κλαδιά των δέντρων εμποδίζοντας την κίνηση των ανδρών, ενώ οι αστραφτερές κονκάρδες αποτελούσαν τέλειους  στόχους για τους αμερικανούς ελεύθερους σκοπευτές, που πετύχαιναν εύκολα το κεφάλι. Οι Βρετανοί μερικές φορές ήταν σαν του στόχους στο λούνα παρκ!

Η διμοιρία τυμπανιστών του Δούκα του Ουέλινγκτον

Λευκή κορδέλα

Η προσθήκη μιας λευκής ταινίας στη στολή κάνει το άτομο να ξεχωρίζει. Αυτό είναι όμως ταυτόχρονα και μειονέκτημα. Ο βρετανικός στρατός έβαζε συχνά λευκές λωρίδες στις στολές στον 18ο και 19ο αιώνα, με συνέπεια οι στρατιώτες να αποτελούν εύκολο στόχο των ελεύθερων σκοπευτών που σημάδευαν την καρδιά.

Ακόμη και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ο βρετανικός στρατός έκανε το ίδιο λάθος. Στην εκστρατεία της Καλλίπολης, οι στρατιώτες φορούσαν λευκά περιβραχιόνια για να ξεχωρίζουν μεταξύ τους το βράδυ. Όμως, οι Βρετανοί ήταν συχνά εκτεθειμένοι σε παραλίες και μετατρέπονταν σε εύκολα αναγνωρίσιμους στόχους για τους Τούρκους.

Ηθοποιοί φορούν τις κόκκινες στολές του 33ου συντάγματος πεζικού, της εποχής των Ναπολεόντειων πολέμων (1812 -1816)

Κόκκινες στολές

Τον 17^ο αιώνα ο βρ

ετανικός στρατός εισήγαγε την κόκκινη στολή και απέκτησε μια πρωτοφανή ομοιομορφία που προκαλούσε δέος και φόβο.

Όταν εισήχθη τον η κόκκινη στολή για τους Βρετανούς στρατιώτες ήταν μια μεγάλη καινοτομία. Προσέθεσε ένα επίπεδο ομοιομορφίας το οποίο δεν είχαν προηγουμένως και σε σχηματισμό δημιουργούσαν ένα εκφοβιστικό θέαμα για τον εχθρό.

Με τον καιρό, οι κόκκινες στολές έγιναν λιγότερο ελκυστικές και μάλλον επικίνδυνες. Στους πολέμους εναντίον των Γάλλων, των ιθαγενών και των αποίκων στη Βόρεια Αμερική, οι στολές εξέθεταν τους Βρετανούς στους ελεύθερους σκοπευτές και δεν τους επέτρεπαν να γλιστρήσουν μέσα στο δάσος ή να ξεφύγουν όταν έπεφταν σε ενέδρα. Η βρετανική διοίκηση, ικανοποιημένη από το αισθητικό αποτέλεσμα, άργησε να αντιληφθεί το μαχητικό πρόβλημα και αποφάσισε να αλλάξει τη στολή στα τέλη του 19^ουαιώνα, όπως και άλλες δυνάμεις που είχαν υιοθετήσει το κόκκινο χρώμα.

Αξιωματικοί της RAF φορούν τη μακριά χλαίνη (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)

Οι χλαίνες στα μαγαζιά

Στις προμήθειες του βρετανικού στρατού στον Κριμαϊκό Πόλεμο επικρατούσε χάος σε βαθμό που έγινε εθνικό σκάνδαλο. Τον Νοέμβριο του 1854 ένα φορτίο με 12.000 ζεστά μακριά παλτό έφτασε στο Μπαλακλάβα. Τα τρία τέταρτα του φορτίου παρέμεναν στα καταστήματα τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, ενώ οι άνδρες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της ελλείψεως ζεστών ρούχων.

Ο λόγος ήταν ο κανόνας που δεν επέτρεπε στους στρατιώτες να παίρνουν περισσότερες από μια χλαίνη σε διάστημα τριών ετών.

Τυφεκιοφόροι της Συνομοσπονδίας των Νότιων σε αναπαράσταση μάχης

Η ανεπαρκής επιμελητεία της Συνομοσπονδίας στον αμερικανικό εμφύλιο

Κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου, η Συνομοσπονδία προσπάθησε να εφοδιάσει το στράτευμα με επαρκή ποσότητα στολών και υποδημάτων. Στη μάχη του Σιλόι το 1862, το 60% των στρατιωτών φορούσε ρούχα που είχαν πάρει από άνδρες της Ένωσης με συνέπεια να υπάρχει ψηλός κίνδυνος να γίνουν στόχος από φίλια πυρά.

Το πρόβλημα επιδεινώθηκε από την ανεξαρτησία ορισμένων κρατών όπως η Βόρεια Καρολίνα η οποία είχε διπλάσια παραγωγή υφάσματος από την παραγωγή που είχαν όλες οι υπόλοιπες περιοχές της Συνομοσπονδίας μαζί, αλλά επέμεινε να εφοδιάζει μόνο τα δικά της στρατεύματα και όχι το σύνολο των συμμάχων του Νότου.

Στρατιώτες της Αυστροουγγαρίας με τα χαλύβδινα κράνη τους

Τα κράνη στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα τραύματα στο κεφάλι από θραύσματα ήταν μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου. Οι Γερμανοί επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα κατασκευάζοντας κράνη που κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος της κεφαλής και του τραχήλου, χωρίς να επισκιάζεται η οπτική εικόνα του στρατιώτη. Τα βρετανικά κράνη δεν είχαν το ίδιο μήκος προς τα κάτω και άφηναν εκτεθειμένο ζωτικό χώρο, με συνέπεια να υπάρχουν πολλοί θάνατοι από θραύσματα. Σε χειρότερη θέση βρίσκονταν οι γάλλοι στρατιώτες που δεν είχαν στην αρχή του πολέμου καθόλου χαλύβδινα κράνη, αλλά κομψά μαλακά καπέλα!

Οι στολές πεζικού του γαλλικού στρατού σχεδιάστηκαν το 1912 από τον Edouard Detaille

Το κόκκινο παντελόνι

Από το 1914, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είχαν αντικαταστήσει τις παραδοσιακές στολές με τα έντονα χρώματα με χακί ή γκρι στολές. Αυτή η αλλαγή προστάτευσε τους στρατιώτες από το να είναι εύκολοι στόχοι από απόσταση για τα όπλα υψηλής ακρίβειας.

Η Γαλλία αντιστάθηκε μέχρι τέλους σε αυτή την αλλαγή. Ωστόσο, στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, ο υπουργός Πολέμου Αντόλφ Μεσιμί αναγνώρισε ότι οι στολές του με το έντονο κόκκινο παντελόνι, είχαν γίνει αιτία να σκοτωθούν πολλοί γάλλοι στρατιώτες.

Όταν επιχείρησε να αλλάξει τις στολές, ο Τύπος υποκίνησε θύελλα οργής για την υπονόμευση του καλού γούστου και της εθνικής υπερηφάνειας. Έτσι, η Γαλλία μπήκε στον Παγκόσμιο Πόλεμο με κόκκινο παντελόνι και έπρεπε να πεθάνουν χιλιάδες για να γίνει δεκτή η αλλαγή.

Περίτεχνες στολές Ρουμάνων αξιωματικών κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Ρουμανική λάμψη

Ο στρατηγός Ιόν Εμάνουελ Φλορέσκου, επικεφαλής του ρουμανικού στρατού κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν λάτρης της καλής εμφάνισης και έντυσε με περίτεχνες στολές τους στρατιώτες, με επωμίδες και καπέλα. Δηλαδή με πολλαπλά σημάδια που στόχευαν οι αντίπαλοι. Όταν η υπόλοιπη Ευρώπη, στρεφόταν προς την ασφάλεια με διακριτικές στολές, ο ρουμάνος στρατηγός μετέτρεπε τους άνδρες του σε στόχους με πόδια!

Ιταλικά στρατεύματα στο ρωσικό μέτωπο

«Χάρτινες» μπότες

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής στη Ρωσία το 1941, ορισμένα ιταλικά σώματα είχαν εκτεθεί σε κρυοπαγήματα και στους άλλους κινδύνους του ρωσικού χειμώνα, καθώς βάδιζαν στον πόλεμο με μπότες από πολύ ψιλό ύφασμα. Την ίδια περίοδο, πολυτελή δερμάτινα παπούτσια πωλούνταν ακόμη στα εμπορικά καταστήματα της Ιταλίας.

mixanitouxronou

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ