Άρθουρ Κλαρκ (Arthur Clarke), "Το άστρο": τι ήταν το άστρο της Βηθλεέμ

Ο  Άρθουρ Κλαρκ είναι κατά τη γνώμη μου ο σπουδαιότερος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, αφού κατάφερε με τα έργα του να γεφυρώσει το χάσμα που συνήθως χωρίζει  τα κείμενα αυτού του είδους από την κυρίως λογοτεχνία. Γνωστός για τη φιλοσοφική του διάθεση, στοχάστηκε πάνω στη μοίρα του ανθρώπου, τη φύση του κόσμου και του Θεού, και με ποιητικό τρόπο ενσωμάτωσε την φιλοσοφία στην επιστημονική φαντασία. Το διήγημα που ακολουθεί γράφτηκε πρωτίστως με το στόχο να προβληματίσει τον αναγνώστη για τα όρια της πίστης. Γραμμένο από την οπτική γωνία ενός Ιησουίτη επιστήμονα, επιτυγχάνει να μας δώσει την εσωτερική πάλη ενός ανθρώπου, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με μια ανακάλυψη ύψιστης σημασίας που θέτει σε δοκιμασία πάνω από όλα την πίστη του στο έλεος του Θεού και εντέλει στην ίδια του την ύπαρξη. Ο Ιησουίτης καταλήγει μέσα από την εσωτερική πάλη στα όρια της αθεΐας, αλλά υπάρχει και εναλλακτική απάντηση, την οποία δίνει ο ίδιος μέσα από μια φανταστική συνομιλία με το σιωπηλό πορτρέτο του ίδιου του ιδρυτή του τάγματος, του Ιγνάτιου Λογιόλα. Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι αφήνεται στο τέλος ανοιχτό το ενδεχόμενο ο ήρωάς μας να μπορέσει να ενσωματώσει τελικά τα νέα δεδομένα στην παραδοσιακή του πίστη.   

       Το κείμενο θέτει έμμεσα και άλλους προβληματισμούς, όπως για παράδειγμα αν τα θρησκευτικά φαινόμενα μπορούν να έχουν φυσική εξήγηση ή ποια θα είναι η τελική μοίρα της ανθρωπότητας, εάν δεν ξεφύγει από τα όρια της γης για να κατακτήσει το διάστημα. Επίσης έμμεσα τίθεται το θέμα της πιθανής θρησκευτικής λογοκρισίας, δηλαδή αν η ιστορική αλήθεια μπορεί ή πρέπει να αποκρύβεται από τους πιστούς, προκειμένου να προστατευτεί η στερεότητα της πίστης. Δεν είναι ερωτήματα που δέχονται εύκολη απάντηση, αν και για μένα τουλάχιστον το πρώτο θέμα έχει ξεκαθαρίσει: εντυπωσιακά θρησκευτικά φαινόμενα, όπως αυτό που ερμηνεύεται στο κείμενο, δεν μπορούν να εξηγηθούν μηχανιστικά. Είτε τα δέχεσαι μαζί με την πίστη που συνοδεύουν, είτε τα απορρίπτεις ως ευλαβικά ψεύδη. Εξάλλου η ερμηνεία του Κλαρκ έχει το λογικό της κενό: αν πράγματι το φυσικό φαινόμενο που ερμηνεύει το αντίστοιχο θρησκευτικό είναι τόσο σπάνιο, πόσο πιθανό είναι να συμπέσει με την εμφάνιση και δράση μιας προσωπικότητας που επηρέασε όσο καμία άλλη την ιστορία; Δεν αντικαθίσταται έτσι το θρησκευτικό παράδοξο με το στατιστικά απίθανο; Αλλά ας αφήσουμε την ιστορία να μιλήσει από μόνη της:

Είναι τρεις χιλιάδες έτη φωτός μέχρι το Βατικανό. Κάποτε πίστευα ότι ο χώρος δεν θα μπορούσε να έχει καμία δύναμη πάνω την πίστη, όπως ακριβώς πίστευα ότι οι ουρανοί είναι η δόξα του έργου των χειρών του Θεού. Τώρα έχω κατανοήσει ότι το εργόχειρο αυτό και η πίστη μου είναι απολύτως ταραγμένη. Κοιτάζω τον σταυρό που κρέμεται στον τοίχο της καμπίνας πάνω από τον υπολογιστή Mark VI και για πρώτη φορά στη ζωή μου αναρωτιέμαι αν δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα άδειο σύμβολο. Δεν το έχω πει σε κανέναν ακόμα, αλλά η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί. Τα γεγονότα είναι εκεί για όλους, για να τα διαβάσουν, καταγράφονται στα αμέτρητα μίλια της μαγνητικής ταινίας και τις χιλιάδες φωτογραφίες που μεταφέρουμε πίσω στη Γη. Άλλοι επιστήμονες μπορούν να τα ερμηνεύσουν τόσο εύκολα όσο εγώ και δεν είμαι αυτός που θα συγχωρούσε εκείνη την παρέμβαση στην αλήθεια που συχνά έδωσε στο τάγμα μου ένα κακό όνομα στις παλιές εποχές.

Το πλήρωμα βρισκόταν ήδη σε αρκετή κατάθλιψη: αναρωτιέμαι πώς θα πάρουν αυτήν την ύψιστη ειρωνεία. Λίγοι από αυτούς έχουν οποιαδήποτε θρησκευτική πίστη, αλλά δεν θα απολαύσουν τη χρήση αυτού του τελικού όπλου στην εκστρατεία τους εναντίον μου-αυτόν τον ιδιωτικό, καλόβουλο, αλλά θεμελιωδώς σοβαρό πόλεμο που διήρκεσε σε όλη τη διαδρομή από τη Γη. Τους διασκέδαζε να έχουν έναν Ιησουίτη ως επικεφαλής αστροφυσικό. Ο Δρ. Τσάντλερ, για παράδειγμα, δεν μπόρεσε ποτέ να το προσπεράσει. (Γιατί οι γιατροί είναι τόσο περιβόητα άθεοι;). Μερικές φορές θα με συναντούσε στο κατάστρωμα παρατήρησης, όπου τα φώτα είναι πάντα χαμηλά, έτσι ώστε τα αστέρια να λάμπουν με αμείωτη δόξα. Θα ερχόταν σε μένα στο σκοτάδι για να σταθεί κοιτάζοντας έξω από το μεγάλο οβάλ παράθυρο, ενώ οι ουρανοί σύρονταν σιγά-σιγά γύρω μας, καθώς το πλοίο γύριζε ξανά και ξανά με την εναπομείνασα περιστροφή που ποτέ δεν είχαμε μπει στον κόπο να διορθώσουμε.

«Λοιπόν, Πάτερ», έλεγε τελικά, «συνεχίζεται για πάντα και για πάντα, και ίσως Κάτι να το έχει δημιουργήσει. Αλλά πώς μπορείτε να πιστεύετε ότι αυτό το Κάτι έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς και τον άθλιο μικρό μας κόσμο; Αυτό απλά με ξεπερνά». Στη συνέχεια θα ξεκινούσε η επιχειρηματολογία, ενώ τα αστέρια και τα νεφελώματα ταλαντεύονταν γύρω μας σε σιωπηλά, ατελείωτα τόξα πέρα από το άψογα διάφανο πλαστικό του καταστρώματος παρατήρησης.

Ήταν, νομίζω, η φαινομενική δυσαρμονία της θέσης μου που προκαλούσε τη μεγαλύτερη διασκέδαση μεταξύ του πληρώματος. Μάταια επεσήμανα τις τρεις εργασίες μου στο Astrophysical Journal, τις πέντε στο Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Θα ήθελα να τους υπενθυμίσω ότι το τάγμα μου εδώ και καιρό φημιζόταν για τις επιστημονικές εργασίες του. Μπορεί να είμαστε λίγοι τώρα, αλλά συνεχώς από τον δέκατο όγδοο αιώνα έχουμε συνεισφέρει στην αστρονομία και τη γεωφυσική πέρα από κάθε αναλογία προς τους αριθμούς μας.  Η έκθεσή μου για το νεφέλωμα του Φοίνικα θα βάλει τέλος στα χίλια χρόνια της ιστορίας μας; Θα τερματίσει, φοβάμαι, πολύ περισσότερα από αυτό.

Δεν ξέρω ποιος έδωσε στο νεφέλωμα το όνομά του, το οποίο μου φαίνεται πολύ άκαιρο. Εάν περιέχει κάποια προφητεία, είναι μία που δεν μπορεί να επαληθευτεί για αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια. Ακόμη και η λέξη «νεφέλωμα» είναι παραπλανητική. Αυτό είναι ένα πολύ μικρότερο αντικείμενο από εκείνα τα καταπληκτικά νέφη της ομίχλης, το υλικό των αγέννητων άστρων, που είναι διάσπαρτα σε όλο το μήκος του Γαλαξία μας. Στην κοσμική κλίμακα, πράγματι, το νεφέλωμα του Φοίνικα είναι ένα μικρό πράγμα- ένα αδύναμο κέλυφος αερίου γύρω από ένα αστέρι. Ή ό,τι έχει απομείνει από ένα αστέρι. . .

Το  χαρακτικό του Λογιόλα από τον Ρούμπενς  φαίνεται να με χλευάζει, καθώς κρέμεται πάνω από τα ίχνη του φασματοφωτόμετρου. Τι θα κάνατε εσείς, Πατέρα, με αυτή τη γνώση που έχει έρθει στη φύλαξη μου, τόσο μακριά από το μικρό κόσμο που ήταν όλο το Σύμπαν που γνωρίζατε; Η πίστη σας θα είχε αυξηθεί μπροστά στην πρόκληση, όπως η δική μου απέτυχε να κάνει; Ατενίζετε την απόσταση, Πατέρα, αλλά εγώ έχω ταξιδέψει μια απόσταση πέρα από εκείνη που θα μπορούσατε να είχατε φανταστεί, όταν ιδρύσατε το τάγμα μας πριν από χίλια χρόνια. Κανένα άλλο σκάφος έρευνας δεν έφτασε ποτέ τόσο μακριά από τη Γη: είμαστε στα ίδια τα σύνορα του Σύμπαντος που έχει εξερευνηθεί. Ξεκινήσαμε να φτάσουμε στο νεφέλωμα του Φοίνικα, τα καταφέραμε, και είμαστε στο δρόμο προς την πατρίδα δεσμευμένοι με το φορτίο των γνώσεών μας. Μακάρι να μπορούσα να αποτινάξω αυτό το βάρος από τους ώμους μου, αλλά σας καλώ μάταια διαμέσου των αιώνων και των ετών φωτός που κείνται ανάμεσά μας.

Στο βιβλίο που κρατάτε τα λόγια διαβάζονται εύκολα. AD MAIOREM DEI GLORIAM, λέει το μήνυμα, αλλά είναι ένα μήνυμα που δεν μπορώ πλέον να πιστέψω. Εσείς θα μπορούσατε ακόμα να το πιστέψετε, αν μπορούσατε να δείτε τι βρήκαμε; Γνωρίζαμε, βεβαίως, τι ήταν το νεφέλωμα του Φοίνικα. Κάθε χρόνο, μόνο στο Γαλαξία μας, πάνω από εκατό αστέρια εκρήγνυνται, λάμποντας για λίγες ώρες ή ημέρες με λάμψη εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από την κανονική τους, μέχρι να βυθιστούν και πάλι στην αφάνεια και το θάνατο. Αυτές είναι οι συνήθεις νόβα, οι κοινότυπες καταστροφές του Σύμπαντος. Έχω καταγράψει τα φασματογραφήματα και τις καμπύλες φωτός δεκάδων από τότε που άρχισα να εργάζομαι στο Σεληνιακό Αστεροσκοπείο. Αλλά τρεις ή τέσσερις φορές κάθε χίλια χρόνια συμβαίνει κάτι, δίπλα στο οποίο ακόμη και μια νόβα βυθίζεται στην πλήρη ασημαντότητα. Όταν ένα αστέρι γίνεται σουπερνόβα, μπορεί για λίγο να επισκιάσει όλους μαζί τους ήλιους του Γαλαξία. Η αποστολή μας ήταν να επισκεφτούμε τα απομεινάρια μιας τέτοιας καταστροφής, για να ανακατασκευάσουμε τα γεγονότα που οδήγησαν σ' αυτήν, και, αν είναι δυνατόν, να μάθουμε την αιτία της. Φτάσαμε αργά μέσα από τα ομόκεντρα κελύφη αερίου που είχαν εκτιναχτεί έξι χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά επεκτείνονται ακόμα. Ήταν πάρα πολύ καυτά, ακτινοβολώντας ακόμα και τώρα με ένα άγριο ιώδες φως, αλλά ήταν πάρα πολύ αδύναμα για να μας κάνουν οποιαδήποτε ζημιά. Όταν το αστέρι είχε εκραγεί, τα εξωτερικά στρώματά του κινήθηκαν ανοδικά με τέτοια ταχύτητα που ξέφυγαν τελείως από το βαρυτικό του πεδίο. Τώρα σχημάτισαν ένα κοίλο κέλυφος αρκετά μεγάλο για να καταπιεί χιλιάδες ηλιακά συστήματα και στο κέντρο του έκαιγε το μικρό, καταπληκτικό αντικείμενο στο οποίο είχε πλέον μεταμορφωθεί το αστέρι -ένας λευκός νάνος, μικρότερος από τη γη, που όμως ζυγίζει εκατομμύρια φορές περισσότερο.

Τα λαμπερά κελύφη αερίου ήταν ολόγυρά μας, διώχνοντας την κανονική νύχτα του διαστρικού χώρου. Πετούσαμε στο κέντρο της κοσμικής βόμβας που είχε εκραγεί πριν από χιλιετίες και της οποίας τα πυρακτωμένα θραύσματα εξακολουθούν να απομακρύνονται μεταξύ τους. Η τεράστια κλίμακα της έκρηξης και το γεγονός ότι τα συντρίμμια κάλυπταν ήδη έναν όγκο χώρου πολλών εκατομμυρίων μιλίων έκλεψαν τη σκηνή από κάθε ορατή κίνηση. Θα χρειάζονταν δεκαετίες προτού το γυμνό μάτι να μπορέσει να ανιχνεύσει οποιαδήποτε κίνηση σε αυτές τις βασανισμένες τούφες και δίνες αερίου, αλλά η αίσθηση της ταραχώδους επέκτασης ήταν συντριπτική. Είχαμε ελέγξει από ώρες τον κύριο κινητήρα μας και παρασυρόμασταν σιγά-σιγά προς το άγριο μικρό αστέρι. Κάποτε ήταν ένας ήλιος σαν το δικό μας, αλλά είχε σπαταλήσει σε λίγες ώρες την ενέργεια που θα έπρεπε να τον διατηρήσει λαμπερό για ένα εκατομμύριο χρόνια. Τώρα ήταν ένας συρρικνωμένος τσιγκούνης, που αποθησαυρίζει τους πόρους του σαν να προσπαθεί να επανορθώσει για την άσωτη νιότη του.

Κανείς δεν περίμενε στα σοβαρά να βρούμε πλανήτες. Αν υπήρξαν πριν από την έκρηξη, θα είχαν βράσει σε φυσήματα ατμού και η ύλη τους θα είχε χαθεί στα ευρύτερα συντρίμμια του ίδιου του άστρου. Αλλά κάναμε την αυτόματη αναζήτηση, όπως κάνουμε πάντα όταν πλησιάζουμε έναν άγνωστο ήλιο, και αμέσως εντοπίσαμε έναν μοναδικό μικρό κόσμο που στριφογύριζε γύρω από το αστέρι σε μια τεράστια απόσταση. Θα πρέπει να ήταν ο Πλούτωνας αυτού του εξαφανισμένου ηλιακού συστήματος, σε τροχιά στα σύνορα της νύχτας. Πολύ μακριά από τον κεντρικό ήλιο για να έχει γνωρίσει ποτέ ζωή, η απόσταση τον είχε σώσει από την μοίρα όλων των άλλων χαμένων συντρόφων του. Η φωτιά περνώντας είχε σφραγίσει τους βράχους και είχε εξαερώσει τον μανδύα των κατεψυγμένων αερίων που πρέπει να τον κάλυπτε κατά τις ημέρες πριν από την καταστροφή. Προσγειωθήκαμε και βρήκαμε την Κρύπτη.

Οι κατασκευαστές της το είχαν κάνει βέβαιο ότι θα την βρίσκαμε. Ο μονολιθικός δείκτης που έστεκε πάνω από την είσοδο ήταν τώρα ένα λιωμένο κούτσουρο, αλλά ακόμη και οι πρώτες φωτογραφίες μεγάλου βεληνεκούς μάς αποκάλυψαν ότι εδώ υπήρχε το έργο μιας νοημοσύνης. Λίγο αργότερα ανιχνεύσαμε το τεράστιο σε εύρος μοτίβο της ραδιενέργειας που είχε ταφεί στο βράχο. Ακόμη και αν ο πυλώνας πάνω από την Κρύπτη είχε καταστραφεί, αυτό θα είχε παραμείνει, ένας ακίνητος και σχεδόν αιώνιος φάρος που καλεί τα άστρα. Το σκάφος μας έπεσε σ’ αυτό το γιγάντιο μάτι του ταύρου σαν ένα βέλος στο στόχο του.

Ο πυλώνας πρέπει να ήταν ένα μίλι ψηλός, όταν χτίστηκε, αλλά τώρα φαινόταν σαν μια λαμπάδα που είχε λιώσει προς τα κάτω σε μια λακκούβα κεριού. Μας πήρε μια εβδομάδα να διατρυπήσουμε το λιωμένο πέτρωμα, αφού δεν είχαμε τα κατάλληλα εργαλεία για ένα έργο όπως αυτό. Ήμασταν αστρονόμοι, όχι αρχαιολόγοι, αλλά θα μπορούσαμε να αυτοσχεδιάσουμε. Ο αρχικός σκοπός μας είχε ξεχαστεί: αυτό το μοναχικό μνημείο, υψωμένο με τέτοιο μόχθο στη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τον καταδικασμένο ήλιο, θα μπορούσε να έχει μόνο μία σημασία. Ένας πολιτισμός που γνώριζε ότι επρόκειτο να πεθάνει είχε κάνει την τελευταία προσπάθειά του για την αθανασία.

Θα μας πάρει πολλές γενιές για να εξετάσουμε όλους τους θησαυρούς που είχαν τοποθετηθεί στην Κρύπτη. Είχαν αρκετό χρόνο για να προετοιμαστούν, γιατί ο ήλιος τους θα πρέπει να τους είχε δώσει τις πρώτες προειδοποιήσεις του πολλά χρόνια πριν από την τελική έκρηξη. Όλα αυτά που θέλησαν να διατηρήσουν, όλοι οι καρποί της ιδιοφυΐας τους είχαν μεταφερθεί εδώ σ’ αυτόν το μακρινό κόσμο κατά τις ημέρες πριν από το τέλος, με την ελπίδα ότι κάποια άλλη φυλή θα τον βρει και ότι δεν θα ξεχαστούν εντελώς. Θα τα είχαμε καταφέρει εξίσου καλά ή θα ήμασταν υπερβολικά απορροφημένοι  στη δική μας δυστυχία για να σκεφτούμε ένα μέλλον που ποτέ δεν θα μπορούσαμε να δούμε ή να μοιραστούμε;

Μακάρι να είχαν λίγο περισσότερο χρόνο! Μπορούσαν να ταξιδεύουν αρκετά ελεύθερα ανάμεσα στους πλανήτες του δικού τους ήλιου, αλλά δεν είχαν μάθει ακόμα να διασχίζουν τα διαστρικά κενά και το πλησιέστερο ηλιακό σύστημα ήταν εκατό έτη φωτός μακριά. Ωστόσο, ακόμη και αν είχαν κατακτήσει το μυστικό του υπερκινητήρα, δεν θα μπορούσαν να έχουν σωθεί περισσότεροι από μερικά εκατομμύρια. Ίσως να ήταν καλύτερα έτσι.

Ακόμα κι αν δεν ήταν τόσο ανησυχητικά ανθρώπινοι όσο δείχνουν οι γλυπτικές παραστάσεις τους, δεν θα μπορούσαμε να μην τους θαυμάζουμε και να θρηνούμε για την τύχη τους. Άφησαν χιλιάδες οπτικά αρχεία και τα μηχανήματα για την προβολή τους, μαζί με περίτεχνες εικονογραφικές οδηγίες από τις οποίες δεν θα ήταν δύσκολο να μάθουμε την γραπτή γλώσσα τους. Έχουμε εξετάσει πολλά από αυτά τα αρχεία και φέραμε στην ζωή για πρώτη φορά εδώ και έξι χιλιάδες χρόνια τη ζεστασιά και την ομορφιά ενός πολιτισμού που με πολλούς τρόπους θα πρέπει να ήταν ανώτερος από τον δικό μας. Ίσως μόνο να μας έδειξαν ό,τι καλύτερο διέθεταν, όμως δύσκολα μπορεί κανείς να τους κατηγορήσει γι’ αυτό. Αλλά οι κόσμοι τους ήταν πολύ όμορφοι και οι πόλεις τους χτισμένες με μια χάρη ανώτερη από οτιδήποτε ανθρώπινο. Τους έχουμε παρακολουθήσει στην εργασία και το παιχνίδι και ακούσαμε τη μουσική τους ομιλία να ηχεί μέσα από τους αιώνες. Μια σκηνή εξακολουθεί να είναι μπροστά στα μάτια μου: μια ομάδα παιδιών σε μια παραλία με παράξενη μπλε άμμο, να παίζουν στα κύματα, όπως τα παιδιά παίζουν στη Γη. Περίεργα μαστιγοφόρα δέντρα σχημάτιζαν γραμμή στην ακτή και ένα πολύ μεγάλο ζώο ξεχώριζε στα ρηχά νερά, αλλά χωρίς να προσελκύει καθόλου την προσοχή. Και δύοντας στη θάλασσα, ακόμη ζεστός και φιλικός και ζωοδότης, είναι ο ήλιος που σύντομα θα μετατραπεί σε προδότη και θα αφανίσει όλη αυτή την αθώα ευτυχία.

Ίσως αν δεν ήμασταν τόσο μακριά από το σπίτι και τόσο ευάλωτοι στη μοναξιά, δεν θα ήμασταν τόσο βαθιά συγκινημένοι. Πολλοί από εμάς είχαν δει τα ερείπια αρχαίων πολιτισμών σε άλλους κόσμους, αλλά ποτέ δεν μας είχαν επηρεάσει τόσο βαθιά. Αυτή η τραγωδία ήταν μοναδική. Είναι άλλο πράγμα μια φυλή να αποτύχει και να πεθάνει, όπως έχει συμβεί στα έθνη και τους πολιτισμούς στη Γη. Αλλά να καταστραφεί τόσο ολοκληρωτικά στην πλήρη άνθιση των επιτευγμάτων της, χωρίς να αφήσει επιζώντες -πώς θα μπορούσε αυτό να συμβιβαστεί με το έλεος του Θεού;

Οι συνάδελφοί μου μού το έχουν ρωτήσει αυτό και έχω δώσει όποιες απαντήσεις μπορώ. Ίσως θα μπορούσατε να τα καταφέρετε καλύτερα, Πατέρα Λογιόλα, αλλά δεν έχω βρει τίποτα στα Exercitia Spiritualia που να με βοηθήσει εδώ. Δεν ήταν ένας διαβολικός λαός: δεν ξέρω τι θεούς λάτρευαν, εάν πράγματι λάτρευαν κάποιους. Αλλά έχω κοιτάξει πίσω σε αυτούς διαμέσου των αιώνων και έχω παρακολουθήσει την ομορφιά, για την οποία χρησιμοποίησαν τις τελευταίες δυνάμεις τους ώστε να τη διατηρήσουν, να έρχεται και πάλι στο φως του συρρικνωμένου ήλιου τους. Θα μπορούσαν να μας διδάξουν πολλά: γιατί καταστράφηκαν;

Γνωρίζω τις απαντήσεις που οι συνάδελφοί μου θα δώσουν, όταν επιστρέψουν πίσω στη Γη. Θα πουν ότι το Σύμπαν δεν έχει κανένα σκοπό και κανένα σχέδιο, ότι καθώς εκατό ήλιοι εκρήγνυνται κάθε χρόνο στο Γαλαξία μας, αυτή τη στιγμή κάποια φυλή πεθαίνει στα βάθη του διαστήματος. Εάν αυτή η φυλή έκανε το καλό ή το κακό κατά τη διάρκεια της ζωής της, δεν έχει καμία διαφορά στο τέλος: δεν υπάρχει θεία δικαιοσύνη, γιατί δεν υπάρχει Θεός.

Όμως, φυσικά, ό,τι έχουμε δει δεν αποδεικνύει τίποτα παρόμοιο. Όποιος υποστηρίζει κάτι τέτοιο επηρεάζεται από το συναίσθημα, όχι από τη λογική. Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να δικαιολογήσει τις ενέργειές του στον άνθρωπο. Αυτός που έχτισε το Σύμπαν μπορεί να το καταστρέψει, όταν το επιλέξει. Είναι αλαζονεία-είναι επικίνδυνα κοντά στη βλασφημία-να πούμε τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει.

Αυτό θα μπορούσα να το δεχτώ, όσο δύσκολο κι αν είναι να αντικρίζει κανείς κόσμους ολόκληρους και λαούς να πετιούνται στον κλίβανο. Αλλά έρχεται μια στιγμή που ακόμη και η βαθύτερη πίστη μπορεί να παραπαίει, και τώρα, καθώς κοιτάζω τους υπολογισμούς που βρίσκονται μπροστά μου, έχω φτάσει εντέλει σ’ αυτό το σημείο.

Δεν μπορούσαμε να πούμε, πριν φτάσουμε στο νεφέλωμα, πόσο καιρό πριν σημειώθηκε η έκρηξη. Τώρα, από τα αστρονομικά στοιχεία και τις καταγραφές πάνω στους βράχους αυτού του μοναδικού επιζώντος πλανήτη, έχω τη δυνατότητα να την χρονολογήσω με μεγάλη ακρίβεια. Ξέρω σε ποιο έτος το φως αυτής της κολοσσιαίας πυρκαγιάς έφτασε στη Γη. Ξέρω πόσο λαμπρά η σουπερνόβα, της οποίας το πτώμα συρρικνώνεται τώρα πίσω από το επιταχυνόμενο σκάφος μας, έλαμψε κάποτε στον γήινο ουρανό. Ξέρω πώς θα πρέπει να φώτισε χαμηλά στα ανατολικά πριν από την ανατολή του ήλιου, σαν ένας φάρος σ’ εκείνη την ανατολίτικη αυγή.

Δεν μπορεί να υπάρξει καμία εύλογη αμφιβολία: το αρχαίο μυστήριο έχει λυθεί επιτέλους. Ωστόσο, Θεέ μου, υπήρχαν τόσα πολλά αστέρια που θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις. Ποια ήταν η ανάγκη να δώσεις αυτή τη φυλή στη φωτιά, ώστε το σύμβολο του θανάτου της να λάμψει πάνω από τη Βηθλεέμ;

[Μετάφραση από τα αγγλικά: Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη 2014]

heterophoton

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ