ΠΡΙΑΜΟΣ

Ο θάνατος του Πρίαμου, 1861, Jules Joseph Lefebvre.

Ο Πρίαμος, ο τελευταίος Βασιλέας της Τροίας, ήταν εγγονός του Ίλου, γιος του Λαομέδοντα και της Στρυμούς. Ήταν υπερήλικας όταν έγινε ο Τρωικός Πόλεμος. Σκοτώθηκε από το γιο του Αχιλλέα, τον Νεοπτόλεμο, κατά την άλωση της Τροίας, στο βωμό του ερκείου Δία, όπου είχε καταφύγει ως ικέτης. Ο Πρίαμος ξανάχτισε το κατεστραμμένο Ίλιο και νικώντας τους Φρύγες και τις Αμαζόνες μεγάλωσε το βασίλειο του πατέρα του και απέκτησε τεράστια δύναμη και αμύθητα πλούτη. Προειδοποιημένος από τον ονειροκριτή γιο του Αίσακο για τις συμφορές που θα προκαλούσε στην Τροία ο Πάρης, προσπάθησε να τον εξαφανίσει, μη καταφέρνοντάς το όμως είχε την πικρή μοίρα γέρος και ανίκανος να πάρει μέρος στις μάχες, να δει τους γιούς του να σκοτώνονται ένας ένας και το βασίλειό του να ερειπώνεται.

Το πρώτο του όνομα ήταν Ποδάρκης, που σημαίνει δυνατός στα πόδια, τον είπαν όμως Πρίαμο μετά την άλωση της Τροίας από τον Ηρακλή, γιατί η αδερφή του Ησιόνη πέτυχε και τον εξαγόρασε (επρίατο), όταν ο αδερφός της βρέθηκε ανάμεσα στους αιχμαλώτους. Στον καιρό του η Τροία έγινε μεγάλη και δυνατή. Το βασίλειο του Πριάμου, έλεγαν, έφτανε ανατολικά ως τη Φρυγία, δυτικά ως τη Λεσβο και βόρεια ως τον Ελλήσποντο.

Η "Ιλιάδα" αναφέρει ότι κάποτε πολέμησε στις όχθες του Σαγγάριου τις Αμαζόνες ως σύμμαχος του Φρύγιου Οτρέα. Παντρεύτηκε πρώτα την Αρίσβη, κόρη του Μέροπα, κι απέκτησε τον Αίσακο. Ο Πρίαμος, όμως, την εγκατέλειψε αφήνοντάς την στον Υρταίο, και παντρεύτηκε την Εκάβη. Από αυτήν απέκτησε τα πιο πολλά και διάσημα παιδιά του. Πρωτότοκος ήταν ο Έκτορας, δεύτερος ο Πάρης. Ακολούθησαν η Κρέουσα, η Λαοδίκη, η Πολυξένη και η Κασσάνδρα. Τέλος γεννήθηκαν ακόμα πολλοί γιοι, ο Δηίφοβος, ο Έλενος, ο Πάμμων, ο Πολίτης, ο Άντιφος, ο Ιππόνοος, ο Πολύδωρος και ο Τρωϊλος, που θεωρούνταν και γιος του Απόλλωνα.

Από παλλακίδες ο Πρίαμος απέκτησε και άλλα παιδιά όπως τον Μελάνιππο, τον Γοργυθίωνα κά. Η παράδοση αποδίδει στον Πρίαμο πενήντα γιους. Ο κατάλογος του Απολλόδωρου είναι μεγάλος αφού αναφέρει σαράντα επτά ονόματα (τα οποία δεν θα αναφερθούν εδώ).

Στην Ιλιάδα ο ρόλος του Πρίαμου είναι πολύ ξεθωριασμένος. Πολύ γέρος, για να πάρει μέρος στη μάχη, περιορίζεται να προεδρεύει στα συμβούλια, αλλά κόμα και εκεί η γνώμη του δεν υπερισχύει πάντοτε. Τις περισσότερες φορές υπερισχύει η γνώμη του Έκτορα. Φαίνεται ότι ο Πρίαμος δεν ήταν αντίθετος με τα σχέδια του Πάρη ούτε με την απαγωγή της Ελένης. Είναι φιλικός μαζί της και δέχεται το πεπρωμένο. Το βασικό του χαρακτηριστικό είναι η ευσέβεια και αυτό του χαρίζει την εύνοια του Δία.

Είναι μια απλή παρουσία, πάνω από τα γεγονότα, και αναμιγνύεται σ΄ αυτά, χωρίς να το θέλει. Βλέπει ένα προς ένα τα παιδιά του να χάνονται. Βλέπει, ακόμα, ένα από τα τελευταία, τον Έκτορα, τον πιο γενναίο υπερασπιστή του βασιλείου του.΄ Ετσι, όταν ο Έκτορας σκοτώνεται και μεταφέρεται από τον Αχιλλέα στο στρατόπεδο των Ελλήνων, ο Πρίαμος ταπεινώνεται ως το σημείο να πάει να βρει το νικητή και να του προσφέρει λύτρα για το πτώμα του γιου του.

Τα έπη που ακολουθούσαν την "Ιλιάδα", διηγούνται με πολλές λεπτομέρειες το θάνατο του Πρίαμου. Όταν ο γέροντας βασιλιάς άκουσε τον εχθρό να διασχίζει το παλάτι του, θέλησε να ξαναπάρει τα όπλα και να υπερασπιστεί τους δικούς του. Η Εκάβη,όμως, τον εμποδίζει και τον οδηγεί στο βάθος του παλατιού, δίπλα σε ένα βωμό δαφνοστεφανωμένο, για να τεθούν και εκείνη και αυτός κάτω από την προστασία των θεών. Εκεί ο Πρίαμος βλέπει τον Νεοπτόλεμο να σκοτώνει μπροστά στα μάτια του τον νεαρό Πολίτη, που αναζητεί και εκείνος επίσης την προστασία του βωμού.
Έπειτα ο Νεοπτόλεμος πιάνει το γέροντα από τα μαλλιά, τον τραβάει από το βωμό και τον αποκεφαλίζει. Το πτώμα έμεινε άταφο. Μια παραλλαγή διηγούνταν πως ο Νεοπτόλεμος είχε σύρει τον Πρίαμο ίσαμε τον τάφο του Αχιλλέα, έξω από τον πόλη και πως εκεί τον είχε σκοτώσει.

ΠΗΓΕΣ: Ι. ΚΑΚΡΙΔΗΣ "Ελληνική Μυθολογία", PIERRE GRIMAL "Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας", Live Pedia.


The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ