Οι αρχαίοι Σπαρτιάτες

Οι αρχαίοι Σπαρτιάτες, Λάκωνες ή Λακεδαιμόνιοι φημίζονταν για τη
φιλοπατρία τους, τον σεβασμό στους μεγαλύτερους και την ολιγολογία τους.

Ακολουθούν μερικές χαρακτηριστικές ιστορίες.

Μια Σπαρτιάτισσα συνάντησε έναν αγγελιοφόρο που επέστρεφε για να
φέρει τα νέα από μια σκληρή μάχη που μόλις είχε διεξαχθεί ανάμεσα στους
Σπαρτιάτες και σε κάποιους από τους εχθρούς τους.

— Τι νέα από τη μάχη, στρατιώτη; τον ρώτησε η γυναίκα.

Ο αγγελιοφόρος που τη γνώρισε, γιατί ήταν από σπουδαία οικογένεια
της πόλης, της απάντησε:

— Ο άντρας σου σκοτώθηκε. Επίσης σκοτώθηκε και ο μεγαλύτερος γιος
σου. Ο μικρότερος γιός σου...

— Δεν σε ρωτώ αυτό, τον διέκοψε εκείνη.
Σε ρωτώ αν νικήσαμε ή αν
νικηθήκαμε.

****

Κόσμος από όλη την Ελλάδα συνέρεε για να παρακολουθήσει τους μεγάλους
αθλητικούς αγώνες, τα Ολύμπια, τα Νέμεα, τα Ίσθμια. Συνήθως κάθονταν
μαζί με τους συντοπίτες τους σε κάποιο μέρος του σταδίου.

Σε έναν από τους αγώνες αυτούς ένας γέρος μπήκε στην εξέδρα
στηριζόμενος στη μαγκούρα του και με το βλέμμα του αναζητούσε στο
κατάμεστο στάδιο κάποια άδεια θέση για να καθίσει. Πέρασε μπροστά από τους
Κορίνθιους, αλλά κανένας δεν του πρόσφερε θέση. Το ίδιο και όταν πέρασε
μπροστά από τους Αθηναίους, τους Θηβαίους, τους Μεγαρείς.

Όταν έφτασε μπροστά στους Σπαρτιάτες όλοι πετάχτηκαν πάνω για να
προσφέρουν τη θέση τους στον ανήμπορο γέρο. Αυτό συγκίνησε όλους τους
θεατές που άρχισαν να επευφημούν τους Σπαρτιάτες για την καλή πράξη τους.

Τότε κάποιος είπε:

— Όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν το καλό, αλλά το πράττουν μόνο οι
Σπαρτιάτες.

****

Ο Αλέξανδρος δεν τα πήγαινε καλά με τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι δεν έδειχναν
καμιά διάθεση να τον αναγνωρίσουν ως αρχηγό της Ελλάδας.
Σε μια κρίση θυμού και οργής ο Μακεδόνας αρχηγός τους έστειλε μια
μακροσκελή επιστολή με την οποία τους απειλούσε με οτιδήποτε μπορούσε
να περάσει από τον νου του, και που άρχιζε κάπως έτσι:

— Αν ποτέ μπω στη Σπάρτη δεν θα αφήσω τίποτα όρθιο. Θα πυρπολήσω
τους ναούς σας και θα ισοπεδώσω τα σπίτια σας. Θα κάψω κάθε δέντρο που
υπάρχει στην Λακωνία και θα βάλω φωτιά στα σπαρτά σας. Θα καταστρέψω
τα καράβια σας. Θα σκοτώσω όλους τους στρατιώτες και τις γυναίκες σας θα
τις πουλήσω σκλάβες. Θα σβήσω την πόλη σας από τον χάρτη...

Το γράμμα συνεχιζόταν με παρόμοιες απειλές επί πολύ. Όταν ο
κήρυκας το διάβασε στους Σπαρτιάτες, αυτοί αποφάσισαν να απαντήσουν με
τον κλασικό λακωνικό τους τρόπο.

Το γράμμα που έστειλαν στον Αλέξανδρο ήταν πάρα πολύ σύντομο.

Είχε μόνο μια λέξη: «Αν».

Ο κατακτητής της Ασίας δεν ξέχασε την προσβολή. Αργότερα, μετά από
μια μεγάλη νίκη του κατά των Περσών, έστειλε στους Δελφούς ένα δώρο με
την αφιέρωση: «Από όλους τους Έλληνες, πλην των Λακεδαιμονίων».

****

Κάποτε είχε πέσει μεγάλη ξηρασία στη Σάμο, η σοδειά ήταν πολύ άσχημη και
οι κάτοικοι κινδύνευαν να πεθάνουν από την πείνα. Για τον λόγο αυτό
εξέλεξαν μια επιτροπή που θα πήγαινε στις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας
και θα ζητούσε επειγόντως βοήθεια στη δύσκολη αυτή εποχή για το νησί.

Η επιτροπή πήγε πρώτα στην Αθήνα, μιας και οι Αθηναίοι ήταν κατά
παράδοση φίλοι και σύμμαχοι του νησιού. Τους δέχτηκαν με τιμές, τους
έβαλαν να βγάλουν λόγους στην Εκκλησία του Δήμου, σε διάφορες επιτροπές,
άρχισαν ατέλειωτες συζητήσεις, όλοι ήθελαν να βοηθήσουν τους «αδελφούς
Σάμιους», αλλά ο καιρός περνούσε και η υπόθεση πήγαινε από επιτροπή σε
επιτροπή χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα.

Απηύδησαν οι απεσταλμένοι και έφυγαν για την Κόρινθο. Με τους
Κορίνθιους δεν τα πήγαιναν πολύ καλά γιατί ήταν ανταγωνιστές στο εμπόριο,
αλλά έλπιζαν ότι στις δύσκολες ώρες θα έβαζαν στην άκρη τις διαφορές τους
και τους βοηθούσαν, μια και όλοι ήταν Έλληνες. 

Οι Κορίνθιοι τους άκουσαν να εκθέτουν το πρόβλημα, έδειξαν «απόλυτη κατανόηση», θα ήθελαν ασφαλώς να βοηθήσουν, αλλά οι εποχές είναι δύσκολες, ο διεθνής ανταγωνισμός σκληρός, δεν θα μπορούσαν να τους δώσουν δωρεάν σιτάρι, αλλά θα μπορούσαν να τους το πουλήσουν σε κάποια «λογική τιμή» κι επειδή ήταν σκληροί έμποροι, κόντεψαν να κάνουν τους Σάμιους να λιποθυμήσουν όταν τους είπαν μια αστρονομική τιμή.

Οι απεσταλμένοι των Σαμίων πήγαν και σε άλλες ελληνικές πόλεις,
αλλά δεν είχαν καλύτερο αποτέλεσμα. Τελικά βρέθηκαν στην Σπάρτη και εκεί
αποφάσισαν να εκφωνήσουν τους καλύτερους λόγους τους. 

Οι δημηγορίες τους κράτησαν ώρες και όταν τελείωσαν, ο αρχηγός των Σπαρτιατών τους είπε:
— Δεν καταλάβαμε τίποτα από όσα είπατε. Όσα είπατε στην αρχή τα
ξεχάσαμε, γιατί έχει περάσει πολλή ώρα από τότε. Όσα είπατε στο τέλος δεν
τα προσέξαμε, γιατί ήμαστε ζαλισμένοι. 

Τι θέλετε;

Οι Σάμιοι ήταν έξυπνοι άνθρωποι. Σιωπηλά τους έδειξαν τα άδεια
σακιά. Κι οι Σπαρτιάτες, χωρίς λόγια, τα γέμισαν σιτάρι.


(Ελλάδα)

Η Σοφία των Λαών, 111 θαυμάσιες ιστορίες από όλο τον κόσμο 

Χρήστος Μαγγούτας

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ