ΤΑ ΙΕΡΑ ΔΕΝΔΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Της Μαρίας Αλεξανδρή

Τα Ιερά δένδρα των αρχαίων Ελλήνων . Ελιξήρια νεότητας και μακροζωίας .

1. η Αχλαδιά
2. η Σουρβιά 

Την αχλαδιά ,αναφέρει ο Πλούταρχος ως όγχνη , ενώ ο Παυσανίας την αναφέρει ωςαχράς , δηλαδή το άγριο δέντρο. Πάντως η ήμερη αχλαδιά είναι η άπιος , ενώ όγχνη είναι η Ομηρική λέξη για τις απιδιές γενικά. Για να χαρακτηρίσουμε της αχράδος το ξύλο άχραντον θα πρέπει να είναι χωρίς ελαττώματα ,ανέπαφο και άσπιλο . Πράγματι όλες οι κατηγορίες απιδιάς δίνουν πυκνό πολύ σκληρό ξύλο χωρίς νεύρα ,κατάλληλο για σκάλισμα και λεπτές κατασκευές . Άγαλμα θεότητος μπορεί να διαμορφωθεί πάνω στο κεντρικό κορμό τους τέλειον. Σήμερα αυτά τα ξύλα χαρακτηρίζονται ως ευγενή (noble hardwoods) και είναι φημισμένα στην παραγωγή μουσικών οργάνων , ειδικά για τα θηλυκού σχήματος βιολιά. Επί πλέον των απιδιών το ξύλο παίρνει εξαιρετικές μπέζ-ρόζ κοκκινωπές αποχρώσεις που μοιάζουν με το χρώμα του ανθρώπινου δέρματος ,δεν έχει ανάγκη άλλου επιχρίσματος. Το αρχαιότερο άγαλμα της Ήρας στο Ηραίον Αργολίδος , λένε ότι είχε σκαλίσει ο Πείρας πάνω σε έναν κορμό αγριαπιδιάς .

Το γλυπτό είχε κατασκευασθεί από ένα δέντρο της Τύρινθας και ήταν αυτό το καθιστό ξύλινο άγαλμα της Θεάς πάνω σε μια στήλη , που το πρόλαβε ο Παυσανίας. Ο Πείρας μέσω του Πλουτάρχου εξηγεί ότι όχι μόνον ήταν εύξεστος η αγριαχλαδιά , αλλά θα ήταν άψυχο και σκληρό το μόρφωμα του ειδώλου της Θεάς αν ήταν από πέτρα.

Οι τεχνικές μεταποίησης των σκληρών αχλαδιών και των άλλων μηλοειδών φρούτων (κυδώνι) είχαν αναπτυχθεί στον Ελληνικό χώρο χιλιάδες χρόνια πίσω μας ,για τις καθημερινές διατροφικές τους ανάγκες.Τα στυφά χειμερινά είτε τα βύθιζαν νωπά μέσα σε μέλι είτε τα έκοβαν σε φέτες και τις αποξήραιναν.Αργότερα τις κατανάλωναν μέσα στον οίνο . Αποξηραμένα τα άλεθαν σε είδος αλεύρου , το οποίο μαγείρευαν με άλλες τροφές. Ο Απίκιος δίνει συνταγή εδέσματος σουφλέ με αχλάδια-κυδώνια ,σταφίδες , μέλι και κρασί ,μπαχαρικά και αυγά για να ψηθεί.

Από την Ελληνική λέξη άπιον = api(r)on , έχουμε την αγγλική pear , γερμανική pera , bira-bime , γαλλική poire , ολλανδική peer , δανέζικη paere , σουηδική paron , και οι λατινικές pera ,pira ,pirum

Την σουρβιά ( όαν ,οία , ούα , αυγαριά ) αναφέρει ο Θεόφραστος που την  τοποθετεί πλησίον των απιδιών , πολύ γαρ το δένδρον εν Αρκαδία , γράφει .Το Πήλιο έχει δικές του σουρβιές και την μοναδικό στην Ελλάδα μοναστήρι της Αγίας Τριάδος  Σουρβίας. Το δέντρο είναι υπό εξαφάνιση σήμερα και προστατεύεται Ευρωπαϊκά.Η Ελβετία διαθέτει 500 ,η Γερμανία 6000 και η Γιουγκοσλαβία μαζί με την Ελλάδα γύρω στα 10000 ενήλικα δέντρα. Στο χωριό Αυγαριά πλησίον της αρχαίας Ιστιαίας ξηλεύθηκαν όλα τα δέντρα στα μέσα του 20ου αιώνα και πωλήθηκαν . Σήμερα μόνο το όνομα έμεινε να θυμίζει την πονεμένη αυτή ιστορία.

Αυγαριά , από το ρήμα αύω που σημαίνει λάμπω. Έρχεται από το βάθος της Ελληνικής Ιστορίας με την λατρεία της Αύως (Ηούς) της Θεάς της Αυγής ή μάλλον του Αστρου της Αυγής ,του πρωινού άστρου.

Τα φύλλα φυτρώνουν πάνω σε έναν ινώδη μίσχο και προεξέχουν στοιχισμένα σε κάθε πλευρά όπως τα πούπουλα στην φτερούγα πουλιού,όλος ο σχηματισμός είναι πτερυγώδης.Οι μικροί κόκκινοι καρποί έλκουν ιδιαίτερα τα πετεινά του ουρανού . Ωριμάζουν αργά το φθινόπωρο και μένουν ατόφιοι πάνω στο δέντρο ,αφού πέσουν τα φύλλα του μέσα στο χιονισμένο τοπίο. Δεκάδες πουλιά αναζητούν αυτή την θεϊκή τροφή.

Λέγεται ότι και το σορμπέ ( sorbet ) το είχαν ανακαλύψει οι Ρωμαίοι καθώς έφερναν φρούτα στον Νέρωνα από την Αππία οδό , όταν στην μακρά διαδρομή χιόνιζε . Ένα παγωμένο ρόφημα με μέλι , θρυμματισμένο πάγο ,πουρέ φρούτων και οίνο. Σούρβα στο χιόνι ,λοιπόν, θα ήταν το πρώτο σορμπέ, είναι λογικό ότι σε αυτά τα γεωγραφικά ύψη παρασκευάστηκε  . Από κάπου τα έμαθαν οι Ρωμαίοι τα μυστικά ,γιατί όλα τα ελιξήρια ( όπως το Κυρηναϊκό σίλφιο) όλο λένε πως στον Νέρωνα τα μετέφεραν. Μήπως από τους Απιδανήες Αρκάδες που αποίκισαν την Ιταλία ;

Τα πυρόχρωμα σούρβα περιέχουν παρασορβικό οξύ που πρέπει να εξουδετερωθεί με πάγωμα ή καλύτερα βρασμό επειδή δεν γίνεται καλά αποδεκτό στον οργανισμό μας . Ούτως ή άλλως δεν τρώγονται νωπά γιατί είναι πολύ στυφά και πικρά , παρ΄ όλο που περιέχουν ένα ιδιόμορφο σάκχαρο , την σορβιτόλ. Η συλλογή των φρούτων παγωμένων (από τα χιονισμένα δέντρα ) ή η κατάψυξή τους ,κόβει την πικράδα. Τα έβαζαν μέσα σε νερό ,φτιάχνοντας μια όξινη στυπτική γαργάρα για τα προβλήματα του φάρυγγα και του ανωτέρου αναπνευστικού . Περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C ,θεραπεύοντας το σκορβούτο . Βελτιώνει την χώνεψη και για τον λόγο αυτό την βράζανε μαζί με το κρέας .

Η Γαία η Θεά των Θεών είχε χαρίσει τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων στην Ήρα , ως γαμήλιο δώρο στον Γάμο της με τον Δία. Τί να ήταν άραγε αυτά τα χρυσά μήλα ;

Η Φινλαδική λέξη serva (φανερός) των Υπερβορείων μάλλον προέρχεται από την  ρίζα σέλ => σέλας=φωτεινός  (Δωρικός & Χατζηγιαννάκης) . Πράγματι η σουρβιά έχει σχέση με τόπο φωτεινό και καταγαύζοντα . Η Θεσσαλία  και βόρεια Εύβοια  έβριθε από αυγαριές . Δεν είναι τυχαίο ότι στην περιοχή των Βορείων Σποράδων έκανε την εμφάνιση της η Ηώ , λάμπουσα στην καθάρια ατμόσφαιρα. Στην Ευρώπη η αυγαριά έγινε διάσημη με το αγγλικό όνομα service tree , από το λατινικό όνομα servo που σημαίνει διατηρώ ολόκληρο .

Ο μύθος λέει ότι ο Γανυμήδης καθώς μετέφερε το νέκταρ για να το προσφέρει στον Δία , έχασε το πολύτιμο κύπελλο από τα χέρια του σε μια βαθειά χαράδρα και εκεί περιήλθε στα χέρια των Τιτάνων . Τότε ο Ζεύς στέλνει τον αετό του να φέρει πίσω το κύπελλο στον Όλυμπο . Ο αετός δίνει μάχη με τους Τιτάνες ,αρπάζει το ποτήρι και το ανεβάζει νικηφόρος πίσω ,αλλά από τις σταγόνες του αίματος του φύτρωσε το δέντρο και οι στάλες έγιναν οι κόκκινοι καρποί του . Τα φτερά ακόμη που έχασε έπεσαν στην γη και γίνανε τα φύλλα της πυρόχρωμης σουρβιάς. Ο αετός της ιστορίας είναι ο ίδιος που ανέβασε τον Γανυμήδη στον Όλυμπο . Για την υπηρεσία του στην Τιτανομαχία τον καταστέρωσε ο Ζεύς στον ομώνυμο αστερισμό που στο ουράνιο στερέωμα βρίσκεται πλησίον του αστερισμού του Υδροχόου . Εκεί στον Υδροχόο έχει καταστερώσει τον ίδιο τον Γανυμήδη να είναι πάντοτε μαζί με τον Αετό να θυμίζουν αυτήν την ιστορία , το πέταγμα στην Αθανασία. ( Σημ. Να μην ξεχνούμε ότι η Τιτανομαχία έλαβε μέρος μεταξύ Ολύμπου και Όθρυος. )

inioxosiolkos

Kate Kos

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ