Κανείς δεν λέει Σ’ αγαπώ

Η απαγορευμένη από τον Μάο φράση προκαλεί αμηχανία στους Κινέζους ακόμη και στον 21ο αιώνα

^«Τι θέλεις;».  Μ' αυτή τη σύντομη, αλλά περιεκτική ερώτηση, απαντά η πλειονότητα των Κινέζων σε όποιον «τολμήσει» να τους πει «σ' αγαπώ». Μια ομάδα κοινωνιολόγων και ένα τηλεοπτικό κανάλι αποφάσισαν να το δοκιμάσουν. Γιοι και κόρες, φίλοι και φίλες, σύζυγοι και εραστές και όλοι όσοι αγαπούν, αποπειράθηκαν να πουν στους δικούς τους ανθρώπους ότι τους αγαπούν. Οι περισσότεροι από τους αποδέκτες της «ανείπωτης» αυτής φράσης, εντελώς αμήχανοι, παραδέχτηκαν ότι ποτέ κανένας δεν τους είχε πει ότι τους αγαπά καθώς και πως και οι ίδιοι, τη συγκεκριμένη φράση, δεν την έχουν προφέρει ποτέ.

Οι πιο συνηθισμένες απαντήσεις/ αντιδράσεις  ήταν: «Τι σου συμβαίνει;», «Αισθάνεσαι άσχημα;», «Σου έχω βάλει ήδη λεφτά». Ενας χωρικός, συγκλονισμένος στο άκουσμα της φράσης «γουό άι νι» («σ' αγαπώ» στα κινεζικά) που βγήκε από το στόμα της κόρης του, της απάντησε ουρλιάζοντας: «Ναι, ακόμα έξι μήνες και ο γείτονας θα μου δανείσει τα λεφτά που χρειάζεσαι για να φτιάξεις τις βλεφαρίδες σου». Κάτι ανάλογο - μια έρευνα για το πώς εκφράζουν, λεκτικά τουλάχιστον, το συναίσθημα της αγάπης παραπάνω από ένα δισεκατομμύριο Κινέζοι  - δεν είχε συμβεί ποτέ ξανά στη χώρα, ούτε καν πριν από την Πολιτιστική Επανάσταση. Σήμερα όμως, ακόμα και οι εφημερίδες αφιερώνουν την πρώτη τους σελίδα στο ερώτημα «Γιατί οι Κινέζοι δεν λένε "σ' αγαπώ";».

Το ενδιαφέρον που έδειξε ο κινεζικός λαός αναφορικά με την εθνική του ανικανότητα, ή έστω αδυναμία, να μετατρέψει την αγάπη σε λόγο, το συναίσθημα σε ήχο, ήταν πολύ μεγάλο. Η αγγλόφωνη εφημερίδα «China Daily» δημοσίευσε τριάντα φωτογραφίες που ένας πατέρας και μια κόρη έβγαζαν επί μία τριακονταετία, μία για κάθε χρόνο. Στην πρώτη ο πατέρας κρατά το χεράκι της κόρης του ενώ στην τελευταία η κόρη κρατά το μπράτσο του ηλικιωμένου πλέον πατέρα της. «Ποτέ δεν είπαμε», επιβεβαιώνουν αμφότεροι, «ότι αγαπιόμαστε».

«ΑΣΤΙΚΟ ΒΙΤΣΙΟ». Κατά την περίοδο του Μάο, το να μιλάει κανείς για την αγάπη ήταν απαγορευμένο καθώς θεωρούνταν «αστικό βίτσιο». «Τα συναισθήματα εκείνη την εποχή», επιβεβαιώνει ένας κινέζος ερευνητής, «ήταν καθυποταγμένα σε σκοπούς συλλογικούς όπως η πατρίδα, το κόμμα, η εργασία». Αλλά στην Ασία, ήδη πριν από την εποχή του Κομφούκιου, μετρούσαν περισσότερο οι πράξεις παρά τα λόγια. Κάποιος αποφάσιζε να γίνει δούλος για να καλύψει τα έξοδα ταφής του πατέρα του, κάποιος άλλος έπεφτε στο ποτάμι να πνιγεί για να αναστήσει τη νεκρή νύφη του. Κανένας όμως ποτέ δεν εξέφραζε λεκτικά την αγάπη του. Και είναι αυτό το κύριο πρόβλημα των σύγχρονων Κινέζων - τη στιγμή που βομβαρδίζονται από χολιγουντιανές ταινίες, βραζιλιάνικες σαπουνόπερες, βρετανική ποπ μουσική, ιαπωνικά κινούμενα σχέδια, όπου η αγάπη κυριαρχεί, μοιάζουν να βασανίζονται από την αδυναμία τους να πουν «σ' αγαπώ».

Κάποιοι ισχυρίζονται πως «στην Ασία, η αγάπη είναι διαφορετική και συνυφασμένη με τις πράξεις», μερικοί πιστεύουν ότι για όλα φταίει η Αμερική «που έχει μετατρέψει σε τηλεοπτικό σόου ακόμα και το νόημα της ζωής». Ομως το όλο ζήτημα κατέληξε να είναι τόσο σημαντικό που η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υπενθυμίσει στους Κινέζους ότι πριν από έναν χρόνο είχε εγκρίνει ένα «Εγχειρίδιο αγάπης για τον 21ο αιώνα» μέσα στο οποίο υπάρχουν προτροπές του τύπου «μάθετε στους ηλικιωμένους να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο», «πληρώστε τους λογαριασμούς των αναπήρων», «βοηθήστε τους χήρους γονείς σας να παντρευτούν ξανά». Η ενδέκατη προτροπή της κυβέρνησης αφορά την αγάπη αλλά μονάχα την υιική - «πείτε στους γονείς σας ότι τους αγαπάτε». Για τους ερωτευμένους... ούτε κουβέντα. 

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ