Τι είναι η ευτυχία;

Υπό το πρίσμα της θετικής ψυχολογίας η ευτυχία έχει άμεση σχέση με την ικανότητά μας να χαιρόμαστε το δώρο της ζωής, να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας, να έχουμε επίγνωση των δυνατοτήτων μας και να τις χρησιμοποιούμε με δημιουργικό τρόπο για να δίνουμε νόημα στην ύπαρξή μας.

Ο Viktor Frankl, μέσα από τις εμπειρίες του στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης,  κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσο περισσότερο ένας άνθρωπος προσπαθεί να είναι ευτυχισμένος, τόσο πιο δυστυχισμένος γίνεται.

Ο Viktor Frankl ήταν ένας από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους νευρολόγους- ψυχιάτρους της Αυστρίας στη δεκαετία του 1930, με μια όμορφη οικογένεια και αναγνώριση από τους συναδέλφους του. Μια μέρα, ολόκληρη τη ζωή του ανατράπηκε, καθώς ο ίδιος και η σύζυγός του εκδιώχθηκαν από το σπίτι τους, τους έκλεψαν όλα τους τα υπάρχοντα και τους στρίμωξαν σε ένα φορτηγό βαγόνι που τους μετέφερε σε ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί ο Frankl χωρίστηκε από τη σύζυγό του –την οποία δεν μπόρεσε να ξαναδεί ποτέ– τον ανάγκασαν να βγάλει τα ρούχα του και ξύρισαν όλο του το σώμα.

Πέρασε τα επόμενα χρόνια ζώντας σε απερίγραπτη φρίκη. Κοιμόταν μαζί με εννέα άλλους άνδρες σε ένα μικρό κρεβάτι χωρίς στρώμα και μόνο δύο κουβέρτες. Έπαιρνε τόσο λίγο φαγητό που το σώμα του έμοιαζε με έναν σκελετό με δέρμα. Υπέμεινε ξυλοδαρμούς από τους φρουρούς των SS και τους συγκρατούμενούς του. Έβλεπε αμέτρητους ανθρώπους να υποφέρουν και να πεθαίνουν.

Ωστόσο, εν μέσω αυτής της κόλασης, ο Viktor Frankl κατάφερε να ανακαλύψει τα σημαντικά κλειδιά για την ευτυχία. Υποστήριξε πως αντί να προσπαθούμε να είμαστε ευτυχισμένοι, θα έπρεπε να επιδιώκουμε να είμαστε πνευματικά, διανοητικά, κοινωνικά και σωματικά υγιείς. Αυτό μας απομακρύνει από τον ολοένα αυξανόμενο εγωκεντρισμό και μπορούμε να αρχίσουμε να κατανοούμε ότι υπάρχουν κάποιες αρχές που διέπουν τη διαδρομή προς την ευτυχία τις οποίες μπορούμε να μάθουμε.

Τώρα μπορεί να λέτε, «Μα δεν είναι αυτό που χρειάζομαι για να είμαι ευτυχισμένος. Χρειάζομαι μια νέα κοπέλα» ή «ένα νέο αφεντικό» ή «περισσότερα χρήματα!»

Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι τα πολλά χρήματα, η δόξα και η μόρφωση δεν καθορίζουν την προσωπική μας ευτυχία.

Είναι αλήθεια ότι οι άλλοι άνθρωποι, μέρη ή πράγματα, μπορεί να μας δώσουν προσωρινή ευτυχία. Είναι επίσης αλήθεια ότι οι άλλοι άνθρωποι, ή η έλλειψη υγείας ή η στέρηση των βασικών ανθρωπίνων αναγκών μπορεί να μας κάνει να υποφέρουμε και να νιώθουμε δυστυχισμένοι. Αλλά αν η ζωή είναι μόνο αυτό, τότε όλοι μας είμαστε απλά θύματα του περιβάλλοντός μας που μας βάζει πότε σε καλές και πότε σε κακές στιγμές, χωρίς να έχουμε κανέναν έλεγχο στο πώς σκεφτόμαστε ή νιώθουμε. Τελικά, η ευτυχία είναι αποτέλεσμα του πώς σκεφτόμαστε.

Η ευτυχία είναι περισσότερο προϊόν της στάσης μας παρά των καταστάσεων. Μια θετική στάση αναζητά το καλό, ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, ενώ μια αρνητική στάση βλέπει πάντα το κακό. Η ευτυχία έχει να κάνει με το πώς προσεγγίζουμε τη ζωή.

Η ευτυχία δεν είναι ένας προορισμός. Δεν είναι κάτι που μια μέρα ανακαλύπτεις και δεν το χάνεις ποτέ. Είναι μέρος του ταξιδιού της ζωής. Αν η ευτυχία είναι ένας τρόπος σκέψης και στάσης στη ζωή, τότε είναι ώρα να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούμε. Στη συνέχεια θα δούμε μερικά βήματα που μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινότητά μας για να διευκολύνουμε το ταξίδι μας.

Πως μπορείτε να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας προς την κατεύθυνση της ευτυχίας:

• Πάρτε την ευθύνη για τη ζωή σας.

Δεν μπορούμε να είμαστε διανοητικά, συναισθηματικά ή πνευματικά υγιείς αν δεν είμαστε πρόθυμοι να αναλάβουμε την ευθύνη για τις πράξεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Η ευτυχία δεν βρίσκεται όταν επικεντρωνόμαστε στον εαυτό μας. Την ανακαλύπτουμε στην «αντικειμενική» αλήθεια και όχι βασίζοντας το σωστό και το λάθος στα άμεσα συναισθήματά μας.

Την ανακαλύπτουμε στη σχέση μας με τους άλλους ανθρώπους, στην εργασία που αξιοποιεί τα ταλέντα μας, στη σχέση που αναπτύσσουμε με την αληθινή μας φύση.

• Μάθετε να ελέγχετε τις σκέψεις σας.

Όσο περισσότερο γεμίζουμε το μυαλό μας με αρνητικές σκέψεις, τόσο πιο δυστυχείς γινόμαστε. Πολλοί άνθρωποι σπαταλούν όλη τους τη ζωή νιώθοντας να κυριαρχούνται από τραύματα, εμπάθεια, συναισθήματα θυματοποίησης και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Δεν μπορούμε να ελέγχουμε πάντα το περιβάλλον μας ή τι συμβαίνει σε μας. Δεν μπορούμε καν πάντα ελέγχουμε πώς αισθανόμαστε αλλά μπορούμε να ελέγξουμε το τι επιλέγουμε να σκεφτούμε.

• Μάθετε να είστε ευγνώμονες.

Μπορούμε να επικεντρωθούμε είτε σε ό,σα δεν έχουμε ή να είμαστε ευγνώμονες για ό, σα έχουμε. Αν επικεντρωθούμε είτε σε ό,σα δεν έχουμε, εμείς οι ίδιοι καταδικάζουμε τον εαυτό μας στην απογοήτευση και στη δυστυχία. Ο Victor Frankl, για παράδειγμα, έγραψε σχετικά με την αναζήτηση ομορφιάς σε ένα ηλιοβασίλεμα ή ένα λουλούδι εν μέσω των τρομερών συνθηκών του Άουσβιτς.

Υπάρχει μια παλιά ιστορία ενός μετανάστη στην Αμερική ο οποίος έφτασε στο νησί Ellis, το λιμάνι εισόδου στη Νέα Υόρκη, με τίποτα περισσότερο από το πουκάμισο στην πλάτη του. Εργάστηκε σκληρά και τελικά απέκτησε μια μικρή επιχείρηση και ένα ωραίο σπίτι, ζώντας με σχετική άνεση. Μάλιστα κατάφερε να βοηθήσει το γιό του να αποφοιτήσει από το κολέγιο με ένα MBA.

Όταν ο γιος επέστρεψε από το κολέγιο κοίταξε τα λογιστικά βιβλία του πατέρα του. Ο γιος παραπονέθηκε, «Εδώ γίνεται χαμός. Πώς μπορείς να βγάζεις άκρη για το ποιο είναι το κέρδος σου;»

Ο πατέρας απάντησε, «Πρώτα βγάζω έξω το κόστος του πουκαμίσου που είχα στην πλάτη μου όταν έφτασα σε αυτή τη χώρα. Οτιδήποτε άλλο είναι κέρδος...»

Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας εάν τα τελευταία πράγματα που σκεφτόμασταν πριν πάμε για ύπνο και τα πρώτα πράγματα που σκεφτόμασταν όταν ξυπνάμε, ήταν όλα τα καλά πράγματα στη ζωή μας, αντί για τα αρνητικά;

• ·Βρείτε νέες πηγές ευχαρίστησης για τις αισθήσεις σας (ακοή, όραση, γεύση, όσφρηση, αφή).
• Επιδιώξτε να ασχολείστε με τα πράγματα που αγαπάτε και σας δίνουν ευχαρίστηση.
• Δώστε νόημα στη ζωή σας, βάζοντας σε δράση τη δημιουργικότητά σας.
• Δώστε αξία στην ύπαρξή σας, σεβόμενοι τον εαυτό σας και φροντίζοντας τις ανάγκες του.
• Επιλέξτε τους κατάλληλους φίλους-συντρόφους για να ζήσετε παρέα αυτά που επιθυμείτε.
• Εστιάστε στο θετικό. Γιατί «το λουλούδι που φροντίζουμε, ανθίζει....»
• Αγαπήστε και φροντίστε το σώμα σας.

Αρθρογράφος: Παναγιώτα Κυπραίου
Ψυχοθεραπευτής

e-psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ