ΓΙΝΟΜΑΙ Ο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΞΥΠΝΑΩ ΑΠΟ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ

Για κάποιους είναι ασύλληπτο το να πιστεύεις στον πόλεμο. Να σκοτώσεις ανθρώπους άσχετα με το αν είναι στρατιώτες ή άμαχοι. Και οι στρατιώτες άνθρωποι είναι. Δεν είναι κατώτεροι και λιγότερο σεβαστοί από τους αμάχους. Να σκοτώσεις για τα πετρέλαια, την επιρροή, την πολιτική, την θρησκεία. Να μείνουν γυναίκες χωρίς συζύγους, παιδιά χωρίς χέρια και ενώ το γνωρίζεις αυτό, να βγαίνεις σε κάποια τηλεόραση καυχώμενος ότι νίκησε το καλό. Δεν έχει σημασία σε ποια δήθεν πλευρά ανήκεις. Στην πραγματικότητα η πλευρά είναι μια. Αυτή που σκοτώνει ανθρώπους.

Γιατί οι άνθρωποι αρέσκονται στους σκοτωμούς; Τους πολέμους τους υποστηρίζουν οι πολίτες. Τους βλέπουμε συνεχώς και στην τηλεόραση. Ο φόνος σε κινηματογραφικά έργα είναι στην ημερήσια διάταξη. Ο "καλός" αφαιρεί ανθρώπινες ζωές χωρίς την παραμικρή συγκίνηση, όπως και ο "κακός". Τα προβλήματα μεταξύ των ανθρώπων μαθαίνουμε ότι λύνονται με τα όπλα. 

Η σχολική εκπαίδευση μας διδάσκει την μισαλλοδοξία και το μάθημα της ιστορίας είναι μια αηδιαστική απαρίθμηση διαδοχικών πολέμων και σφαγών, όπου εμείς έχουμε πάντα δίκιο. Ο εθνικός μας ύμνος που υποτίθεται ότι μας εκπροσωπεί, δεν μιλάει ούτε για πολιτισμό, ούτε για τέχνη, ούτε για πνεύμα, για φιλοσοφία, για καλοσύνη, για προσφορά, αλλά μόνο για σπαθιά, κόκαλα νεκρών και για την ελευθερία που κατακτάται σκοτώνοντας τους άλλους. Βέβαια οι ιστορικές συνθήκες ήταν διαφορετικές και αυτό αντιπροσώπευε την τότε πραγματικότητα, όμως τώρα δεν έχει αλλάξει κάτι;

Αν δεν θέλουμε εμείς πόλεμο δεν πρόκειται να γίνει. Θα στείλουμε τους ηγέτες μας στα σπίτια τους. Δεν θέλουμε ασφαλώς να χάσουμε δικούς μας ανθρώπους, ή την δική μας ζωή, αλλά αν χάσουν την ζωή τους μερικές χιλιάδες από τους "εχθρούς" μας δεν μας πειράζει, μιας και δεν θα είμαστε μπροστά στα πτώματα. Θα μάθουμε μόνο τους αριθμούς.

Ίσως τελικά η ανθρωπότητα να βρίσκεται σε ένα είδος ύπνου. Σε μια μεγάλη φαντασίωση, σε μια ονειρική κατάσταση. Όμως μια παραίσθηση που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, μπορεί να προκαλέσει πραγματικό πόνο και πραγματικές διαμάχες. Καθώς τα παιδιά παίζουν ένα φανταστικό παιχνίδι κάλλιστα μπορεί να μαλώσουν και να έρθουν στα χέρια. Το παιχνίδι είναι φανταστικό, η συμπλοκή όμως είναι πραγματική.

Οι πατρίδες, τα έθνη, οι θρησκείες, οι ιδεολογίες και τα λεγόμενα συμφέροντα είναι φαντασιώσεις. Δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, τουλάχιστον με τον τρόπο που εμείς νομίζουμε. Κάτι βαθύτερο ίσως κρύβεται από πίσω, αλλά οι δικές μας αντιλήψεις είναι τόσο διαστρεβλωμένες που δεν έχουν καμία σχέση πλέον με την αλήθεια του πράγματος. Είναι ερμηνείες του κόσμου που δίνονται σε κατάσταση ύπνωσης. Είναι ονειροπολήματα. Οι ερμηνείες όμως αυτές οδηγούν σε πραγματικούς πολέμους και σε πραγματικές συγκρούσεις, προσωπικές ή ομαδικές. Νομίζουμε ότι υπάρχει η πατρίδα μας. Αυτή όμως δεν υπάρχει. Πίσω από αυτό που ονομάζουμε "πατρίδα" και "έθνος" ενδέχεται να βρίσκεται μια άγνωστη πνευματική πραγματικότητα, αλλά αυτό στο οποίο εμείς καταλήγουμε να πιστεύουμε είναι πλέον κάτι το τελείως διαφορετικό. Είναι μόνο μια σκέψη στο ναρκωμένο μυαλό μας. Αναλογικά η πηγή του κάθε ανθρώπου είναι το Πνεύμα, αλλά ο χαρακτήρας μας τελικά είναι τόσο παραμορφωμένος, που μόνο πνευματικό ον δεν θυμίζει. Το ίδιο "εθνικό" όνειρο λοιπόν βλέπουν και κάποιοι άλλοι. Οι άλλοι ανήκουν σε κάποιο υποθετικό έθνος που και αυτό είναι μια αυταπάτη. Βλέπουμε σε όνειρο ότι αδικηθήκαμε. Παίρνουμε όμως πραγματικά όπλα και σκοτώνουμε αληθινούς ανθρώπους. Κάποιοι πλουτίζουν και κάποιοι αποκτούν εξουσία. Κάποιοι πάσχουν από μανία καταδίωξης, αλλά αντί να αντιμετωπίσουν την πάθησή τους με την βοήθεια ψυχολόγων και φαρμάκων, κυκλοφορούν ελεύθεροι και μέσα στο παραλήρημά τους ασχολούνται με τους υποτιθέμενους εχθρούς της πατρίδας τους, επηρεάζοντας τους αφελείς. Αυτού του είδους οι άνθρωποι μπορεί να είναι παθιασμένοι, με πειθώ και μεγάλη μόρφωση. Οι υπόλοιποι σκοτώνονται.

Ο πόλεμος είναι μια πραγματικότητα, αυτό που υπερασπιζόμαστε όμως πολεμώντας, είτε κυριολεκτικά, είτε συγκρουόμενοι απλώς με τον συνάνθρωπό μας, είναι ανύπαρκτο. Ανύπαρκτη είναι και η ταυτότητά μας. Ονειρευόμαστε ότι είμαστε Έλληνες, Ορθόδοξοι, Ολυμπιακοί, Νεοδημοκράτες. Όνειρο είναι και η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας περί της σπουδαιότητάς μας. Συνεχώς θίγεται η αξιοπρέπειά μας, ενώ στην πραγματικότητα θίγεται η παραίσθηση που έχουμε για το άτομό μας. Τότε προκύπτει η βία σαν ανάγκη, προκειμένου να υπερασπίσουμε αυτά που πιστεύουμε. Αυτό που θεωρούμε "εαυτό" μας είναι το άθροισμα των επί μέρους ονείρων μας. Είμαι Έλληνας και Ορθόδοξος και μορφωμένος και αξιοπρεπής και Παναθηναϊκός και δίκαιος και καλός και… Η ταυτότητά μας είναι το σύνολο των μικρότερων φαντασιώσεών μας. Είναι μια συνολική αυταπάτη. Και ακριβώς επειδή δεν έχει υπόσταση είναι τόσο εύθικτη, οργίζεται, απελπίζεται και θέλει να εξαλείψει από το πρόσωπο της γης όσους την αμφισβητούν. Για τον πραγματικό μας εαυτό και για την πραγματική μας ταυτότητα δεν έχουμε ιδέα.

Οι συγκρούσεις βασίζονται πάντοτε σε μια πλάνη. Στην πλάνη ότι υπάρχει ο άλλος. Αν εμείς είμαστε κάτι, τότε ο άλλος είναι κάτι άλλο. Αν δεν είμαστε τίποτα, δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Αν δεν είμαι Έλληνας δεν έχω να χωρίσω τίποτα με τον Τούρκο. Το πρόβλημα είναι ότι ίσως αυτός φαντασιώνεται ότι έχει κάτι να χωρίσει μαζί μου. Αυτός μπορεί να μου προσάπτει την ταυτότητα του Έλληνα και συνεπώς του πιθανού εχθρού του, χωρίς όμως εγώ να προσδίδω στον εαυτό μου αυτό το χαρακτηριστικό. Είμαι τότε υποχρεωμένος να παίξω το δικό του ψυχωτικό παιχνίδι. Δεν είναι ανάγκη όμως να το πιστέψω. Επίσης μπορεί κάλλιστα να είμαι εγώ ο ψυχωτικός, να φαντασιώνομαι ανύπαρκτους εχθρούς της φανταστικής πατρίδας μου και να δυστυχώ όμως από πραγματικό φόβο και μίσος, δημιουργώντας ταυτόχρονα προβλήματα στους συνανθρώπους μου, εξαναγκάζοντάς τους να προστατευθούν από την παράνοιά μου.

Αν εισχωρήσουμε σε βαθιά κατάσταση διαλογισμού, εσωτερικής σιωπής, τότε τι είμαστε; Τίποτα από όλα αυτά που προσδιορίζονται με την σκέψη. Η εθνικότητά μας είναι ένα κατασκεύασμα σκέψης και εξωτερικής παιδείας. Είναι κάτι που το παρατηρούμε μέσα μας, σαν ένα αντικείμενο που το έχουμε αποκτήσει κατά την διάρκεια της ζωής μας. Είναι ένα απόκτημα και μάλιστα πολύ ανασφαλές. Δεν είμαστε εμείς. Εμείς είμαστε ο παρατηρητής. Η σκέψη σταματάει και συνεπώς σταματάει και η ελληνικότητά μας, η θρησκευτικότητά μας, η πολιτική μας τοποθέτηση, η γνώμη μας για τον εαυτό μας, η ταύτιση γενικώς με κάτι που δεν είμαστε εμείς. Εμείς ως παρατηρητής δεν είμαστε τίποτα. Δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με κανέναν. Θα συνειδητοποιήσουμε τότε την παράνοια όλων αυτών που συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας. Γίνομαι ο παρατηρητής σημαίνει ξυπνάω από το όνειρο. Η αφύπνιση αυτή συνεπάγεται μια επαναστατική κυριολεκτικά αλλαγή μέσα μας και γύρω μας.

Δεν πειράζει, ας είμαστε ανώνυμοι, ας είμαστε ένα τίποτα, ας μην ανήκουμε πουθενά. Χωρίς πατρίδα, χωρίς θρησκεία, χωρίς ιδεολογία. Τότε η απουσία ακριβώς όλων αυτών των φαντασιώσεων, το κενό χωρίς όνομα, θα επιτρέψει την εκδήλωση μέσα μας της αγάπης και της συνείδησης. Τότε θα είμαστε πραγματικά δημιουργικοί για μας και για τους άλλους. Θα έχουμε να προσφέρουμε κάτι αληθινό. Δεν θα ενισχύσουμε τις υπάρχουσες προκαταλήψεις, ούτε θα τους εναντιωθούμε βίαια, καλλιεργώντας ουσιαστικά μια άλλη φαντασίωση με ριζοσπαστικό προσωπείο. Δεν θα γίνουμε βάρος στην κοινωνία και στους άλλους παρενοχλώντας τους με τις παραισθήσεις μας. Η δημιουργική δράση προέρχεται από το "άδειασμα", γιατί το κενό που απομένει είναι στην πραγματικότητα γεμάτο από διάφορες θετικές ιδιότητες, όχι όμως από αυτό που τώρα ονομάζουμε "εαυτό" μας.

Όταν απαλλαγούμε από μια φαντασίωση ταυτότητας και διαχωρισμού μας από τους ανθρώπους, ας προσπαθήσουμε να μην την αντικαταστήσουμε με κάτι άλλο. Με κάποιο υποκατάστατο. Ας μείνουμε χωρίς ταυτότητα. Δεν χρειάζεται να έχουμε π.χ. πολιτική ιδεολογία, μόνο και μόνο για την αίσθηση του να ανήκουμε κάπου. Δεν χρειάζεται η πίστη μας να εκφράζεται με δόγματα. Ας πιστέψουμε απλώς στον Θεό χωρίς να δεχθούμε, ή να απορρίψουμε τις ερμηνείες των άλλων. Η θρησκεία είναι μια ερμηνεία. Εμάς μας αφορά προσωπικά; Αν μας αφορά για κάποιους λόγους ας δεχθούμε μια ερμηνεία, ίσως πολλοί να έχουν ωφεληθεί από αυτήν σε κάποια περίοδο της εξέλιξής τους, προσέχοντας όμως πολύ το τι αισθανόμαστε για τους οπαδούς μιας ερμηνείας διαφορετικής από την δική μας. Αν δεν επιθυμούμε ερμηνεία τότε πραγματικά δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με κανέναν. Δεν είμαστε οπαδοί κάποιου δόγματος και ακόμα η απουσία δόγματος μέσα μας δεν είναι κάποια άποψη, δογματική και αυτή. Είναι ένα τίποτα. Μας αφήνει αδιάφορους. Κοιτάμε την δουλειά μας όποια και αν είναι αυτή.

Γιατί οπωσδήποτε να προσδιορίσουμε τον εαυτό μας εθνικά; Δεν μας αρκούν οι ανθρώπινες ιδιότητες που μας προσδιορίζουν ως όντα ούτως η άλλως; Η ανιδιοτέλεια, η συνείδηση, η θέληση, το αυτεξούσιο, η δημιουργική σκέψη; Γιατί να προσδιοριστώ ως Γερμανός, ή Κινέζος και όχι ως συνειδητός, ή αυτεξούσιος; Δηλαδή ως άνθρωπος; Δεν μου αρκεί που είμαι άνθρωπος και χρειάζομαι κάποιον επιπλέον τίτλο; Αν όμως δεν είμαι συνειδητός, ή ανιδιοτελής, ή αυτεξούσιος, τότε δεν έχω ακόμα πραγματωθεί πλήρως ως άνθρωπος. Είμαι ένας εν δυνάμει άνθρωπος. Όπως θα έλεγε πολύ σωστά η εκκλησία, βρίσκομαι στο "κατ' εικόνα" και όχι στο "καθ' ομοίωσιν". Δεν έχω επαρκώς ανεπτυγμένη την ανθρώπινη ιδιότητα γι αυτό θα επιχειρήσω να αποκτήσω επιπλέον κάποια άλλη ταυτότητα, προκειμένου να αναπληρώσω εικονικά τις ελλείψεις μου. 

Αντιλαμβάνομαι ότι η καταγωγή μας έχει ασκήσει σημαντική επίδραση μέσα μας. Γνωρίζουμε μια γλώσσα, έχουμε ένα σύνολο συνηθειών όχι άσχετων με την καταγωγή μας, γενικά ανήκουμε σε κάποιον λαό. Αν αισθανόμαστε την ανάγκη να προσδιορίσουμε με αυτό τον τρόπο τον εαυτό μας ας το κάνουμε, και ας αφήσουμε τους άλλους στην ησυχία τους. Κάτι μέσα μας ίσως είναι εθνικά, θρησκευτικά και ιδεολογικά προσδιορισμένο. Κάτι άλλο όμως δεν είναι.

Αυτά τα πράγματα φαίνονται μηδενιστικά. Και είναι από μια άποψη. Εκμηδενίζουν τις ταυτίσεις μας με πράγματα που δεν είμαστε εμείς. Με απόψεις των άλλων και ερμηνείες της πραγματικότητας που ουσιαστικά δεν σημαίνουν τίποτα για μας. Αν λοιπόν γίνουμε ένα τίποτα πως θα δράσουμε στην ζωή μας; Μήπως θα γίνουμε ερημίτες, αποσυρόμενοι από την ζωή; Τώρα δρούμε κάτω από την επήρεια των ονείρων μας, σαν υπνοβάτες. Αν χάσουμε τις ταυτίσεις, όπως και όλες τις άλλες παραισθήσεις μας, ποια θα είναι η κινητήρια δύναμη μέσα μας; Απλούστατο. Θα είναι η πραγματικότητα!

Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το σημαντικό στο θέμα που εξετάζουμε δεν είναι το τι θα πιστέψουμε, ή αν θα πιστέψουμε σε οτιδήποτε, αλλά η ποιότητα και το βάθος των αισθημάτων μας. Η απαλλαγή μας από τις εθνικές, φυλετικές, πολιτικές, θρησκευτικές και όποιες άλλες προκαταλήψεις, αλλάζει τα συναισθήματά μας. Βλέπουμε με διαφορετικό μάτι τους συνανθρώπους μας, όχι μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς των υποκειμενικών αντιλήψεών μας, αλλά τους αισθανόμαστε σαν ανθρώπους και σαν αδελφούς μας, χωρίς να τους κολλάμε κάποια ετικέτα η οποία θα μας χωρίσει από αυτούς. Η εσωτερική μας τοποθέτηση στην θέση του παρατηρητή, που είναι μια διαδικασία ωρίμανσης της συνειδητότητάς μας και επιταχύνεται με την βοήθεια του διαλογισμού, μας απαλλάσσει από τις ονειρικές εικόνες που εμφανίζονται στον νου μας κατά την διάρκεια της εγρήγορσής μας, και διασπά τις μέχρι τώρα φανταστικές αντιλήψεις μας. Η κατάληξη αυτής της ωρίμανσης είναι η βελτίωση των αισθημάτων μας. Η δημιουργία βάθους στην ψυχή μας. Αυτό αλλάζει τον τρόπο ζωής μας, το τι εκπέμπουμε στον περίγυρό μας, με αποτέλεσμα την εξέλιξη της κοινωνίας σε ένα ανώτερο στάδιο μεγαλύτερης ενότητας. Στην εξέλιξη αυτή μπορούμε να συμβάλλουμε όλοι μας, στο μέτρο των δυνατοτήτων του καθενός μας, αρκεί να βρεθούμε πρώτα εκεί, αλλιώς δεν θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε την κοινωνία σε κάτι που εμείς δεν το ζούμε και συνεπώς δεν το γνωρίζουμε στην πράξη.

Η δημιουργία της ενότητας μεταξύ των ανθρώπων σημαίνει αρχικά την κατάργηση της νοοτροπίας του διαχωρισμού, μέσα στα προσωπικά μας συναισθήματα. Για να γίνει αυτή η ατομική αλλαγή μέσα στον καθένα μας πρέπει να απαλλαγούμε από την αντίστοιχη νοοτροπία και αντιλήψεις. Αυτό γίνεται σταδιακά με την εμπειρία της ζωής, εφ' όσον αυτή βιωθεί και αφομοιωθεί συνειδητά. Ο διαλογισμός εξασφαλίζει απλώς μια δυνατότητα επιτάχυνσης της ήδη υπάρχουσας φυσικής διαδικασίας μέσα μας. Δεν δημιουργεί κάτι εκ του μηδενός, αλλά διευκολύνει την ήδη συντελούμενη εξέλιξη. Τοποθετούμενοι στην θέση του παρατηρητή αυτομάτως βλέπουμε "απέναντί" μας αυτό που δεν είμαστε εμείς, και που μέχρι τότε το θεωρούσαμε "εαυτό" μας. Αυτομάτως η ψυχή μας θα γίνει ελαφρύτερη και πιο αιθέρια. Θα αλλάξουμε συχνότητα και θα αντιληφθούμε την μεταμόρφωση που συντελείται. Αυτά τα πράγματα δεν είναι παρά ένα πολύ μεγάλο βάρος για μας και για την ανθρωπότητα. Είναι μια βαθιά και θανάσιμη νάρκη.

Θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει το επιχείρημα ότι όλα αυτά που χαρακτηρίσαμε ως όνειρα είναι πραγματικότητα. Τα έθνη π.χ. υπάρχουν, δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Η ιδιοσυγκρασία ενός Έλληνα δεν είναι ίδια με αυτή ενός Γερμανού. Πράγματι, με αυτή την έννοια οι άνθρωποι και η ανθρωπότητα χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες. Υπάρχει η διαφορετικότητα, είτε στα άτομα, είτε σε ομάδες ατόμων. Το όνειρο όμως δεν βρίσκεται στην ύπαρξη της διαφορετικότητας, αλλά στο τι χτίζουμε εμείς χρησιμοποιώντας την ως θεμέλιο. Αν επάνω της χτίσουμε την θέληση για συνεργασία, την θέληση να προσφέρουμε αυτό που η φύση έχει χαρίσει σε εμάς ως προσόν που δεν το έχουν άλλοι και επίσης να δεχθούμε τα προσόντα των άλλων, αυτό είναι ένα αληθινό οικοδόμημα. Αν όμως ξεκινήσουμε από την διαφορετικότητα ως αφετηρία και χτίσουμε ένα μεγαλομανές οικοδόμημα, επιθετικό, ή φοβισμένο και κλειστό, στρατοκρατούμενο, με παρανοϊκό εκπαιδευτικό σύστημα, που βρίσκεται σε συνεχείς ανόητες μικροπροστριβές με τους γείτονές του και το βαφτίσουμε "πατρίδα μας", τότε ζούμε σε μια ονειρική κατάσταση. Εδώ έγκειται η φαντασίωση. Είναι η διαστρέβλωση της διαφορετικότητας μεταξύ ανθρώπων και των λαών και όχι η πραγμάτωσή της. Είναι το να οδηγούμε τις φυσικές διαφορές στην διαμάχη και όχι στην συνεργασία.

Ας μην ξεχνούμε ότι και τα όνειρα που βλέπουμε την νύχτα έχουν μια δόση αλήθειας. Ο εγκέφαλος ανασύρει εικόνες από την μνήμη μας και την καθημερινή μας εμπειρία για να σχηματίσει τα ονειρικά επεισόδια, αλλά αυτές τις εικόνες τις διευθετεί με έναν δικό του τρόπο, που ξεφεύγει από την απτή πραγματικότητα. Αυτή η διευθέτηση όμως δεν γίνεται τυχαία. Επηρεάζεται από την ιδιοσυγκρασία μας και ακολουθεί κανόνες του υποσυνείδητού μας. Έτσι λοιπόν, τόσο από τα όνειρα της νύχτας, όσο και από τα όνειρα της ημέρας, που είναι οι διάφορες προκαταλήψεις μας, μπορούμε να διδαχθούμε πολλά πράγματα για τον εαυτό μας. Πίσω από τις εθνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και προσωπικές ταυτίσεις μας, υπάρχει κάποια κρυμμένη, αλλά διαστρεβλωμένη πνευματική πραγματικότητα, πολύ διαφορετική από αυτή που πιστεύουμε τώρα. Δεν είναι τυχαία η ύπαρξη των λαών που ζουν στην γη αυτή την περίοδο, ούτε είναι συμπτωματική η ύπαρξη συγκεκριμένων θρησκειών, ούτε ο χαρακτήρας μας τυχαία είναι αυτός που είναι. Το που όμως κατευθύνουμε εμείς αυτή την πραγματικότητα, είναι άλλο θέμα.

innerwork

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ