Γίγαντες του Σύμπαντος

Τα μεγέθη των κοσμικών αντικειμένων είναι τέτοια που ούτως ή άλλως κόβουν την ανάσα

Καλλιτεχνική απεικόνιση του άστρου R136a1, το οποίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι 300 φορές μεγαλύτερο από τον Ηλιο.

Την περασμένη Τετάρτη εντοπίστηκε μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα, πιθανώς η μεγαλύτερη που έχει εντοπιστεί ως σήμερα. Εχει μάζα 17 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ηλιου! Ποιοι είναι όμως οι υπόλοιποι «γίγαντες» του Σύμπαντος; Δείτε ορισμένα από τα μεγαλύτερα αντικείμενα που υπάρχουν στο Σύμπαν.

Τα άστρα-«τέρατα»

Οι επιστήμονες είχαν καταλήξει στο πόσο μεγάλο μπορεί να γίνει ένα άστρο. Η κρατούσα θεωρία ανέφερε ότι το μέγιστο μέγεθος στο οποίο μπορεί να φθάσει ένα άστρο είναι 150 φορές μεγαλύτερο από το μέγεθος του Ηλιου. Η επιστημονική κοινότητα έμεινε με ανοιχτό το στόμα όταν πριν από δύο χρόνια εντοπίστηκαν άστρα που είχαν μέγεθος 300 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του Ηλιου!
Από τότε οι ειδικοί προσπαθούσαν να βρουν στοιχεία για αυτά τα άστρα που χαρακτηρίστηκαν «τέρατα», χωρίς όμως να καταφέρνουν να δώσουν απάντηση στο πώς δημιουργούνται. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βόννης υποστηρίζουν ότι βρήκαν τη λύση σε αυτό το κοσμικό μυστήριο.

Εστρεψαν την προσοχή τους στο αστρικό σμήνος R136 που βρίσκεται σε απόσταση 160.000 ετών φωτός από τη Γη στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, έναν γειτονικό μας γαλαξία. Στο συγκεκριμένο σμήνος έχουν εντοπιστεί τέσσερα άστρα-«τέρατα», τα οποία και μελέτησαν. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα άστρα-«τέρατα» δεν γεννιούνται και μεγαλώνουν μόνα τους ώσπου να φθάσουν σε αυτό το πραγματικά τερατώδες μέγεθος αλλά πρόκειται για συμβατικά άστρα τα οποία στην πορεία είτε συγχωνεύονται με άλλα είτε αυξάνουν το μέγεθός τους «ρουφώντας» την ύλη γειτονικών άστρων είτε και τα δύο μαζί.

Πιο μεγάλη τρύπα γίνεται;

Διεθνής ομάδα ερευνητών εντόπισε μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα με χρήση του τηλεσκοπίου Hubble καθώς και του τηλεσκοπίου Hobby-Eberly στο Παρατηρητήριο McDonald του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Οστιν.  Η τεράστια μαύρη τρύπα απέχει 220 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στην «καρδιά» του μακρινού γαλαξία NGC 1277 στον αστερισμό του Περσέα. Η μελανή οπή έχει μάζα 17 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ηλιου. Είναι τόσο μεγάλη που ισοδυναμεί με το 14% της συνολικής μάζας του γαλαξία της, αντί για το περίπου 0,1% μιας «τυπικής» μαύρης τρύπας. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ένα τόσο υψηλό ποσοστό ενδέχεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση των θεωριών σχετικά με τον σχηματισμό των γαλαξιών.

Η «σούπερ μαμά»

Μια εκπληκτική ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών σε απόσταση 5,7 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, το οποίο ονόμασαν Φοίνικα. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες δομές, αν όχι τη μεγαλύτερη, που έχει εντοπιστεί ως σήμερα στο Σύμπαν.

Η ανακάλυψη θα προσφέρει νέα στοιχεία για τη δημιουργία των γαλαξιακών σμηνών. Το ακόμη πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι το σμήνος αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής άστρων του Σύμπαντος ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και την πιο λαμπρή πηγή ακτίνων Χ που έχει εντοπιστεί ως σήμερα στο Σύμπαν.

Στο κέντρο του Φοίνικα υπάρχει ένας γαλαξίας ο οποίος σύμφωνα με τους ερευνητές παράγει ετησίως περίπου 740 άστρα. Ο γαλαξίας μας παράγει ετησίως ένα άστρο. Οι ειδικοί έδωσαν στον εν λόγω γαλαξία τον χαρακτηρισμό «σούπερ-μαμά». Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η ετήσια παραγωγή άστρων του Φοίνικα είναι 20 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του σμήνους του Περσέα, ενός σμήνους στο οποίο βρίσκονται περισσότεροι από 2.000 γαλαξίες. 

Ο πιο μεγάλος πλανήτης

Ο μεγαλύτερος εξωηλιακός πλανήτης που έχει εντοπιστεί ως σήμερα ονομάζεται WASP-12b και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.200 ετών φωτός από τη Γη. Είναι ένας γίγαντας αερίου 1,4 φορές πιο μεγάλος από τον Δία, τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες, πρόκειται για τον πρώτο πλανήτη που έχει βρεθεί να περιέχει περισσότερο άνθρακα από οξυγόνο. Οπως συμβαίνει και με τον Δία, ο WASP-12b αποτελείται κυρίως από αέρια, ενώ μόνο ο πυρήνας του περιέχει μέταλλα με βάση τον άνθρακα, όπως διαμάντια και γραφίτη. Ο WASP-12b σαρώνεται από ανέμους και είναι άκρως καυτός. Βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό άστρο του ώστε ολοκληρώνει μία περιστροφή γύρω από αυτό μέσα σε μόλις μία ημέρα σε σύγκριση με τις 365 ημέρες που χρειάζεται η Γη για να κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ηλιο. Οι ερευνητές υποθέτουν πως με δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος πλανήτης είναι τόσο ζεστός δεν μπορεί να υποστηρίξει ζωή. Αυτό όμως, όπως λένε, δεν σημαίνει ότι άλλοι πλανήτες στους οποίους πιθανώς «βασιλεύει» ο άνθρακας είναι αφιλόξενοι για τη ζωή.

Ατελείωτη γέφυρα

Το διαστημικό παρατηρητήριο Planck του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος εντόπισε μια γιγάντια κοσμική γέφυρα η οποία ενώνει δύο γειτονικά σμήνη γαλαξιών. Πρόκειται για ένα νέφος καυτού αερίου που ενώνει τα γαλαξιακά σμήνη Abell 399 (στο κάτω μέρος της εικόνας) και Abell 401 (επάνω αριστερά). Τα δύο σμήνη βρίσκονται σε απόσταση 1 δισεκατομμυρίου ετών φωτός από τη Γη. Η κοσμική «γέφυρα» εκτείνεται σε μήκος 10 εκατομμυρίων ετών φωτός.
ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ