Το Τραγούδι της Ημέρας- ''Το τρένο φεύγει στις οκτώ ''

'' Το τρένο φεύγει στις οκτώ ταξίδι για την Κατερίνη
Νοέμβρης μήνας δεν θα μείνει να μη θυμάσαι στις οκτώ
να μη θυμάσαι στις οκτώ το τρένο για την Κατερίνη
Νοέμβρης μήνας δεν θα μείνει...''

Καλό Νοέμβρη μήνα.

Στο στρατό έγραψε τους πρώτους στίχους του ο Μάνος Ελευθερίου κι, από τότε, φάνηκε το μεγάλο στιχουργικό ταλέντο του, αφού, εκείνη την πρώιμη περίοδο, γράφτηκε και το περίφημο «Το τρένο φεύγει στις οκτώ», σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο συμπεριλήφθηκε στον κοινό κύκλο τραγουδιών τους «Τα λαϊκά».  Ο δίσκος πρωτοκυκλοφόρησε, το 1970, στο εξωτερικό με ερμηνευτή τον Γιώργο Καπερνάρο. Ακολούθησε, πάλι στο εξωτερικό, η ηχογράφηση με τη Μαρία Δημητριάδη(1971) και κατόπιν στην Ελλάδα, αυτή με τον Μανώλη Μητσιά (1974).  Έκτοτε έγιναν αρκετές ακόμα επανεκτελέσεις αυτού του πολυαγαπημένου τραγουδιού, από σημαντικούς και διαφορετικού είδους κι ύφους ερμηνευτές, κι αυτό δείχνει το μεγαλείο του, μουσικά και στιχουργικά, καθώς και τη μεγάλη επιτυχία του.

Αναφέρω, χαρακτηριστικά, την ερμηνεία του ίδιου του Θεοδωράκη, τις εκτελέσεις του Πάριου, της Αλεξίου και της Γαλάνη, την ξενόγλωσση της Milva κι αυτήν του αμερικάνικου ροκ συγκροτήματος “The Walkabouts”, καθώς και των δικών μας «Πυξ - Λαξ», της Αλέξιας κ.ά. Όλες οι εκτελέσεις κι οι εκδοχές είναι ενδιαφέρουσες, αλλά, νομίζω, πως το τραγούδι έχει μείνει πιο αναγνωρίσιμο στ’ αυτιά μας, με τη φωνή της Μαρίας Δημητριάδη, παρότι δεν είναι η πρώτη εκτελέστριά του. Ο Μάνος Ελευθερίου – σε συνέντευξή του(βλ. συνέντευξη του Μ. Ελευθερίου στον Τ. Καραντή στο περ. «ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ», τεύχος 29, σελ. 36-39) - μου είπε πως έγραψε αυτό το τραγούδι του : «Υπηρετούσα, το ’60 – ’61, στα Γιάννενα. Μια μέρα πήρα ένα γράμμα από το φίλο, το Βαγγέλη Καπετανάκη, ο οποίος ήταν φίλος με τον Κώστα Καπνίση, που, τότε, μεσουρανούσε. Έγραψα κι έστειλα κάποια τραγούδια στον Καπετανάκη, για να τα δώσει στον Καπνίση. Δεν έγινε, βέβαια, αυτή η συνεργασία και δεν το συζήτησα ποτέ, ούτε με τον Καπετανάκη που είμαστε κολλητοί φίλοι, ούτε με τον ίδιον τον Καπνίση, τον οποίον γνώρισα αργότερα και προσωπικά. Δεν τον ρώτησα ποτέ γι’ αυτά τα τραγούδια, γιατί δεν ήθελα να τον φέρω σε δύσκολη θέση και γιατί θα το ’χε ξεχάσει! Θα του στέλνανε, όπως γίνεται συνήθως, εκατοντάδες άνθρωποι στίχους. Εμένα, πάντως, μ’ άρεσε αυτή η περιπέτεια της γραφής στίχων κι έτσι συνέχισα να γράφω. Αυτήν την περίοδο, το ’61, έγραψα “Το τρένο φεύγει στις οκτώ”. Υπηρετούσα τη στρατιωτική μου θητεία σε μια υπηρεσία, όπου οι συνάδελφοί μου πήγαιναν με τη μοτοσικλέτα σε διάφορα μέρη γύρω από τα Γιάννενα, στην Πρέβεζα, στην Καστοριά, στην Κατερίνη … Κάποιος λοιπόν απ’ αυτούς μου διηγήθηκε κάποιο περιστατικό στην Κατερίνη κι εγώ το ’κανα τραγούδι.».

«Το τρένο φεύγει στις οκτώ» Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Καπερνάρος  (δίσκος : «Τα λαϊκά»/1970) Το τρένο φεύγει στις οκτώ ταξίδι για την Κατερίνη Νοέμβρης μήνας δεν θα μείνει να μη θυμάσαι στις οκτώ να μη θυμάσαι στις οκτώ το τρένο για την Κατερίνη Νοέμβρης μήνας δεν θα μείνει Σε βρήκα πάλι ξαφνικά να πίνεις ούζο στου Λευτέρη νύχτα δε θα ’ρθει σ’ άλλα μέρη να ’χεις δικά σου μυστικά να ’χεις δικά σου μυστικά και να θυμάσαι ποιος τα ξέρει νύχτα δε θα ’ρθει σ’ άλλα μέρη Το τρένο φεύγει στις οκτώ μα εσύ μονάχος σου έχεις μείνει σκοπιά φυλάς στην Κατερίνη μεσ’ στην ομίχλη πέντε οκτώ μεσ’ στην ομίχλη πέντε οκτώ μαχαίρι στην καρδιά σου εγίνη  σκοπιά φυλάς στην Κατερίνη

Άλλες εκτελέσεις Μαρία Δημητριάδη («Τα λαϊκά»/1971) Μανώλης Μητσιάς («Τα λαϊκά»/1974) Χάρις Αλεξίου & Δήμητρα Γαλάνη («Τα τραγούδια της χτεσινής μέρας»/1981) Αγνή Μπάλτσα («Songs my Country taught me»/1986) Μίκης Θεοδωράκης («Oracle»/1995) Αλέξια («Αλέξια - Θεοδωράκης»/1998) The Walkabouts («Train Leaves at eight»/2000) Γιάννης Πάριος («Ο ερωτικός Θεοδωράκης»/2001) Milva («10 songs by Mikis Theodorakis»/Remastered 2004) Πυξ  Λαξ («Φως»/2004)

Αλέκος Χρυσόπουλος
http://www.e-orfeas.gr
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ