Είχαμε γράψει στο προηγούμενο σημείωμά μας πως θα συνεχίσουμε σε επόμενα φύλλα της φιλόξενης εφημερίδας μας, καταγράφοντας χωρία του εγχειριδίου του Πλουτάρχου, όπου εκθέτει την άποψή του για το ότι «δεν πρέπει να δανειζόμαστε», γιατί αμέτρητες είναι οι συμφορές που προκαλούνται στο δανειζόμενο, με κυριότερη εκείνη της απώλειας της ελευθερίας και της αξιοπρέπειάς του από τη μετατροπή του σ’ ένα δούλο, σ’ ένα σκλάβο, χωρίς βέβαια αλυσίδες, αλλά έχοντας ζευτεί τ’ αλέτρι για τ’ όργωμα του χωραφιού του δανειστή του.
Πως όμως έφτασε στα χέρια μου το τόσο διαφωτιστικό για το χαρακτήρα και την ψυχολογία των προγόνων μας του α’ και β’ μ.χ. αιώνα, που φαίνεται ότι δε διαφέρουν σε τίποτε από τους σημερινούς ή, καλύτερα, που οι σημερινοί Έλληνες είμαστε ολόιδιοι ως προς το ψυχοφθόρο για τον άνθρωπο πάθος, την απληστία;
Ψάχνοντας σ’ ένα βιβλιοπωλείο, για να βρω ένα βιβλίο που με ενδιέφερε, το μάτι μου έπεσε και σ’ ένα μικρό, πολύ μικρό, των 47 σελ., κείμενο και μετάφραση μαζί, με τον εντυπωσιακό και λίαν επίκαιρο τίτλο «περί του μη δειν δανείζεσθαι» με συγγραφέα τον πολυγραφότατο Πλούταρχο και εκδοτικό οίκο «Νεφέλη» 2011.
Το αγόρασα από περιέργεια (7,5 €), γιατί ήθελα να δω πως έβλεπαν οι αρχαίοι το θέμα του δανεισμού βάσει των συνεπειών που είχε αυτός για τη ζωή τους. Και διαβάζοντάς το προσεκτικά, διαπίστωσα πως ο σημερινός Έλληνας σε τίποτε δε διαφέρει από τον αρχαίο, γιατί κι αυτός βίωνε τα ίδια πάθη και ιδιαίτερα αυτό της πλεονεξίας και απληστίας, που από τα πανάρχαια χρόνια ήταν η ρίζα πολλών δεινών για την Ελλάδα.
Ποιος δεν μπορεί να αποδώσει την αιτία των εμφύλιων σπαραγμών, ανάμεσα στις Πόλεις-Κράτη, στο πάθος της επέκτασης της εξουσίας κάθε μιας στις διπλανές και όχι μόνο (ακόμη και στη Σικελία), για να επαυξήσουν τη δύναμή τους και τα πλούτη τους; Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που θέλουν, σε σχέση με το διπλανό τους «να πεθάνει η κατσίκα του» (Χριστόδουλος), για να έχουν αυτοί το πλεονέκτημα ότι έχουν κάτι που δεν το έχει ο γείτονάς τους.
Και δεν είναι μόνο η κατσίκα, το κριάρι, το βόδι, το άλογο, το χωράφι κλπ που θέλει να έχει παραπάνω ο πλεονέκτης. Είναι για κάποιους σημερινούς η βίλα, η πισίνα, το κότερο, η πόρσε, το τζατ κλπ. κι αν είναι δυνατόν, όχι ένα αλλά πολλαπλάσια. Είναι η επισκίαση του άλλου με την υλική υπερτέρηση κι ακτινοβολία, που θέλει μάλιστα διαρκώς να την επεκτείνει, αφού ο πνευματικός, ηθικός και ψυχικός του εξοπλισμός ούτε και ως υποψία τον απασχολεί.
Γι’ αυτούς, λοιπόν, ο Πλούταρχος αναρωτιέται και ταυτόχρονα προτείνει τη συνταγή της υπεράσπισης της αξιοπρέπειάς μας τον καιρό της υλικής ανάγκης, λέγοντας: «Γιατί καλοπιάνεις τον τραπεζίτη ή τον μεσάζοντα; Δανείσου από το δικό σου τραπέζι. Έχεις κύπελλα, ασημένια πιάτα, πιατέλες. Ας τα στερηθείς στη δύσκολη ώρα».
Και παρακάτω: «Ο ίδιος ο Περικλής έδωσε εντολή να κατασκευάσουν το διάκοσμο του αγάλματος της θεάς Αθηνάς – φτιαγμένο από 40 τάλαντα καθαρό χρυσάφι (περί τον έναν τόνο) – με τρόπο που να μπορούν να τον αφαιρέσουν, αν χρειάζονταν τον χρυσό για τον πόλεμο ούτως ώστε, καθώς είπε, να μπορούν έπειτα να επιστρέψουν στη θεά τόσα, όσα ακριβώς της πήραν. Έτσι λοιπόν κι εμείς, όταν μας πολιορκεί η δύσκολη ώρα, ας μη δεχτούμε για προστάτη μας το δανειστή, τον εχθρό μας.
Κι ας μην υποδουλώσουμε τα υπάρχοντά μας. Ας διαφυλάξουμε την ελευθερία μας, ώστε όλα αυτά να τα επαναφέρουμε στη ζωή μας, αν τα πράγματα μας έρθουν ευνοϊκά… Απόφευγε τους τόκους, για να γλιτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, το δανειστή, που δε ζητά γην και ύδωρ όπως ο Μήδος, αλλά θίγει την ελευθερία σου και βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπεια σου.
Κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί. Αν έχεις, δεν παίρνει. Αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή. Αν δεν πουλήσεις, σε αναγκάζει. Αν τον πας στο δικαστήριο, προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης. Αν πας στην πόρτα του, την κρατάει κλειστή. Κι αν μείνεις στο σπίτι σου, στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα την πόρτα.
(Συνεχίζεται)
Για τους αναγνώστες
Παρθένα Τσοκτουρίδου
Σύμβουλος Ακαδημίας Εθνικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Σχεδιασμών
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.