Δωμάτιο 237: ξεκλειδώνοντας τα μυστικά της “Λάμψης”! (BINTEO)

Το 1980, ο Στάνλεϋ Κιούμπρικ σκηνοθέτησε την Λάμψη. 30 χρόνια μετά, ανακαλύπτουμε πως η ταινία είναι πολλά παραπάνω από αυτό που δείχνει: κρυφά μηνύματα, η γενοκτονία των Ινδιάνων, η ψεύτικη προσσελήνωση, σύμβολα, υποσυνείδητα μηνύματα, τα μοτίβα στα χαλιά, διακόπτες εμφανίζονται απ’το πουθενά, τα έπιπλα αλλάζουν θέση και πολλά άλλα..

Πρόσφατα βγήκε ένα ντοκυμαντέρ, το Room 237, στο οποίο καλούνται πέντε παθιασμένοι Κιουμπρικοί, να παρουσιάσουν, αλλά και να ρίξουν κάποιο φως στα μυστικά της ταινίας, μέσα απ’τις πολυετής μελέτες τους.. Το Room 237 (απ’το ομώνυμο δωμάτιο της ταινίας) έχει πάρει εξαιρετικές κριτικές και οφείλουν να το δουν όχι μόνο οι φαν του Κιούμπρικ, αλλά και οι απανταχού σινεφίλ. (αναμένουμε για κυκλοφορία και εδώ).

Όμως προσοχή. Άπαξ και μπεις στα λαβυρινθώδη μονοπάτια τηςΛάμψης, μπορεί και να μη βγεις ποτέ..

Θα πρότεινα να δείτε πρώτα την ταινία -ειδικά αν δεν την έχετε δει ή δεν την θυμάστε καλά- και μετά να επιστρέψετε εδώ.

Σε πρώτη ανάγνωση

Ο Jack Torrance (Jack Nicholson), πηγαίνει με τη γυναίκα του Wendyκαι το παιδί του Danny στο “Overlook”, ένα απομονωμένο ξενοδοχείο όπου θα περάσουν το χειμώνα προσέχοντας το, ενώ παράλληλα θα μπορέσει να δουλέψει και το βιβλίο του, μες στην απόλυτη ησυχία του μέρους.. μέχρι που η απομόνωση αρχίζει σιγά σιγά να τρελαίνει τον Τζακ..

Πληροφορούμαστε απ’τον διευθυντή του ξενοδοχείου, πως ένας απ’τους προηγούμενους επιστάτες είχε φρικάρει απ’την απομόνωση του χώρου, και είχε σφάξει την οικογένεια του. Επίσης μαθαίνουμε απ’την γυναίκα του πρωταγωνιστή (η οποία μοιάζει εκπληκτικά στην Όλιβ του Ποπάι, και βασικά είχε παίξει και την Όλιβ στο Ποπάι με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς), πως ο Τζακ υπήρξε αλκοολικός, και στο παρελθόν είχε χτυπήσει το παιδί του. Αυτό ήταν, τα πιόνια στήθηκαν.

Η Λάμψη είναι μια μεγαλειώδης ταινία τρόμου – μάθημα για κάθε επίδοξο σκηνοθέτη. Καταρχήν έχει το κατάλληλο σκηνικό: ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο. Όλοι ξέρουμε πως τα ξενοδοχεία είναι τρομακτικά. Πόσο μάλλον όταν είναι απομονωμένο σε ένα χιονισμένο βουνό με την πρόσβαση αποκομμένη.

Δεύτερον, έχει ενδιαφέρον χαρακτήρες και δυνατές ερμηνείες. Το παιδάκι είναι πραγματικά creepy (δεν χαμογελάει ποτέ) ενώ συχνά μιλάει με την φωνή του φανταστικού (;) του φίλου – του Tony, ο οποίος κατοικεί στο στόμα του. Και τι συμβαίνει με το μικρό του δαχτυλάκι, που το κουνάει κάθε φορά που μιλάει ο Tony; (άρχισε το κάψιμο).

Επίσης, ο Τζακ Νίκολσον ερμηνεύει καταπληκτικά την σταδιακή κατάδυση του μέσα στην άβυσσο, βγάζοντας τρόμο απλά κοιτώντας τον. Σε μια σκηνή είναι καθιστός στο κρεβάτι του και κοιτάει ακίνητος έξω απ’το παράθυρο.. απλά δείτε το βλέμμα του. Ο τύπος έχει φύγει!  Δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν άλλο να παίζει ποιο ικανοποιητικά τον τρελό Τζακ και τα μάτια μου δεν μπορούν να ξεκολλήσουν από πάνω του: τα χαμόγελα, τα μειδιάματα, οι απότομες αλλαγές εκφράσεων – η τρέλα είναι χαραγμένη επάνω του και, όπως και σαν Τζόκερ, είναι πραγματικά απόλαυση να τον βλέπεις.

Τρίτο και καλύτερο η σκηνοθεσία. Ο Κιούμπρικ θέτει με μαεστρία και υπομονή τις σκηνές του βγάζωντας τρόμο όχι από ξαφνικά ‘μπου’ αλλά μέσα από αργές, ήρεμες σκηνές. Η περίφημη σκηνή με το ποτάμι αίματος που ξεχύνεται απ’τα ασανσέρ είναι ενοχλητική, ο μικρός προκαλεί μια διαρκή ανησυχία, ενώ τα μεγάλα πλάνα και οι μακριοί διάδρομοι του ξενοδοχείου είναι σαγηνευτικά τρομακτικοί, παρομοιάζοντας τον λαβύρινθο που υπάρχει έξω απ’το ξενοδοχείο με τον εσωτερικό χώρο..

Υπάρχει μία σκηνή που ο Τζακ δακτυλογραφεί το βιβλίο του, εμείς τον βλέπουμε από πλάτη, και από μακριά τον πλησιάζει μία φιγούρα. Καταλαβαίνουμε πως είναι η γυναίκα του. Με το που φτάνει δίπλα του, ξαφνικά ο Τζακ με μια κυκλική κίνηση του χεριού σκίζει την σελίδα που δακτυλογραφούσε. Μια νορμάλ σκηνή σωστά; Λάθος, η υποβολή της κάμερας, η χρήση της μουσικής και η κίνηση που κάνει ο Τζακ με την σελίδα δίνει την στιγμιαία εντύπωση ότι επιτίθεται στη γυναίκα του..!

Τέτοια και άλλα πολλά κόλπα κάνουν την Λάμψη μία απ’τις κορυφαίες ταινίες τρόμου που έχουν γυριστεί ποτέ. Προσθέστε στη συνταγή δίδυμα creepy κοριτσάκια (που δεν μοιάζουν απόλυτα όμως – όχι τυχαία..), τις φαντασιώσεις(;) του Τζακ με ανθρώπους άλλης εποχής, το “redrum” – ανάποδο του “murder”, και τον Τζακ να κραδαίνει ένα τσεκούρι προς το τέλος της ταινίας, blood-crazy, θέλοντας να κομματιάσει την οικογένεια του.

Η κλιμάκωση είναι απίστευτη και επική. Απ’τα δωμάτια και τους διαδρόμους του ξενοδοχείου, μέχρι το τελευταίο κυνηγητό στον παγωμένο λαβύρινθο έξω απ’το ξενοδοχείο, όπου ο Τζακ πια χάνεται (συμβολίζοντας ίσως την ανθρώπινη ψυχή) και παγώνει. Κατά τη διάρκεια του κυνηγητού βλέπουμε μία τον Τζακ και μία τον μικρό να τρέχουν. Αυτό λειτουργεί άψογα γιατί δεν μπορούμε να καταλάβουμε την πιθανή απόσταση μεταξύ τους – ο Τζακ θα μπορούσε να πεταχτεί από οποιαδήποτε γωνία – και αυτό εντείνει την αγωνία και δημιουργεί σύγχυση. Κάπως έτσι βασικά λειτουργεί και η ταινία, σε βάζει στα, δίχως διαφυγή, δαιδαλώδη μονοπάτια της και σου προκαλεί σύγχυση.

Μην έχετε καμία αμφιβολία η Λάμψη είναι μοναδική και ανεπανάληπτη. Βασίζεται ανάλαφρα σε ένα μυθιστόρημα του Στήβεν Κινγκ (ο ίδιος ο Κινγκ δήλωσε δυσαρεστημένος απ’το αποτέλεσμα) και είναι καθαρά «Κιουμπρική». Ο ίδιος ο Κιούμπρικ είναι ένας φαινομενικός σκηνοθέτης από μόνος του. Απ’το 2001:η Οδύσσεια του Διαστήματος, μέχρι το Full Metal Jacket και την Λάμψη, μιλάμε για ιδιαίτερες και «δύσκολες» ταινίες γεμάτες υπονοούμενα και μεταφορές. Η τέχνη είναι κάτι που δεν εξηγείτε, αλλά βιώνεται, και ο Κιούμπρικ το γνώριζε καλά αυτό.

Πάμε τώρα να καταδυθούμε ακόμα περισσότερο στην ταινία και ρίξουμε μια ματιά «πίσω απ’την κουρτίνα», «ανάμεσα απ’τις λέξεις».. τέλος πάντων, τι σκατά συμβαίνει!

Σε δεύτερη ανάγνωση

Να ξεκαθαρίσουμε αρχικά πως ο Κιούμπρικ ήταν τελειομανής και δύσκολος. Γύριζε την κάθε σκηνή 50 φορές τουλάχιστον, βγάζοντας την πίστη στους ηθοποιούς του. Τίποτα όμως δεν υπάρχει τυχαία στην ταινία, απ’την χρήση της κάμερας έως λεπτομέρειες στο background.

Κιουμπρικολόγοι απ’όλο τον κόσμο έχουν ξεκοκαλίσει την ταινία frame παρά frame για να ανακαλύψουν τους κρυφούς συμβολισμούς και τα μυστικά νοήματα που μπορεί να περιέχει. Και όπως φαίνεται ο Κιούμπρικ είχε πολλά άλλα στο μυαλό του, από μια απλή ταινία τρόμου. Ας ξεκινήσουμε με κάποιες, εμφανείς ή όχι, ερωτήσεις:

1.  Γιατί το περιβάλλον αλλάζει;

Δείτε τα σχέδια των χαλιών του ξενοδοχείου. Αλλάζουν προσανατολισμό. Επίσης: καρέκλες εξαφανίζονται, διακόπτες και πίνακες αλλάζουν θέση, πράγματα αλλάζουν χρώμα, δέντρα μετακινούνται. Υπάρχουν ακόμα και χρονικά «λάθη», όπως η στάχτη απ’το τσιγάρο της Wendy ή τα ρολόγια που δείχνουν διαφορετικές ώρες. Τι σκοπό έχουν όλα αυτά;

2. Τι τρέχει με την δυαδικότητα στην ταινία;

Ο διευθυντής του ξενοδοχείου έχει δύο κούπες καφέ στο γραφείο του, ο Danny έχει τον Tony, ο Jack τον Grady, ενώ υπάρχουν και τα εμφανέστατα (σχεδόν αλλά όχι πανομοιότυπα) δίδυμα κοριτσάκια. Υπάρχει μία ημιτελείς συμμετρία, όπως και η εξέλιξη της Ζωής στη γη, σύμφωνα με τις τελευταίες θεωρίες.

3. Γιατί οι πρωταγωνιστές περπατούν ανάποδα;

Όλοι το κάνουν κάποια στιγμή στη ταινία. Ο Danny περπατάει ανάποδα στο χιόνι για να μπερδέψει τον πατέρα του, η Wendy περπατάει ανάποδα όταν την καταδιώκει ο Jack και ο Jack περπατάει ανάποδα όταν προσπαθεί να τον πιάσει η γυμνή γριά στο μπάνιο. Προς το τέλος καταλήγουν ακόμη και να γράφουν ανάποδα.

Έχει σχέση με την συμμετρικότητα λένε οι Κιουμπρικολόγοι. Ο κάθε χαρακτήρας έχει τον αντίθετο του. Η ίδια η ταινία είναι ένας καθρέπτης του εαυτού της.

4. Ζώα

Από πίνακες του ξενοδοχείου, πόστερς, έως τα καρτούν που βλέπει ο Danny όλα απεικονίζουν ζώα. Στην αποθήκη τροφίμων βλέπουμε τα δημητριακά Frosties με τον Τόνυ τον Τίγρη. «Τόνυ», όπως το alter-ego του μικρού.. Υπάρχει επίσης μια ξέμπαργκη σκηνή κάποιου ντυμένου σαν αρκούδα που δείχνει πως παίρνει πίπα από έναν κοστουμάτο τύπο..what the fuck;!

Τα ζώα δηλώνουν παντού την παρουσία τους με έμμεσο τρόπο, εκτός απ’το να βρίσκονται εκεί παρούσα. Τα ζώα, λένε κάποιοι, υπήρξαν πνευματικοί οδηγοί των Ινδιάνων. Κρατήστε το αυτό για αργότερα.

5. Μασονία

Ενδιαφερόταν ο Κιούμπρικ για την Μασονία; Το φημολογούμενο σύμβολο τους με την πυραμίδα, που στην κορυφή της έχει ένα μάτι που κοιτάει τα πάντα (Lord of the Rings, κανείς;), υπάρχει στο δολάριο. Αλλά όχι μόνο εκεί. Μπορείτε να το βρείτε να σχηματίζεται στο πόστερ απ’το Κουρδιστό Πορτοκάλι, σε μια μάσκα απ’το Μάτια Ερμητικά Κλειστά (όλες του Κιούμπρικ) και στην διάταξη ενός χώρου του ξενοδοχείου στη Λάμψη (βλέπε εικόνα παρακάτω)..

6. Ποιος ελευθερώνει τον Τζακ απ’την αποθήκη;

Ο, κλειδωμένος στην αποθήκη απ’την γυναίκα του Τζακ, συνομιλεί με κάποιον απ’εξω, του ζητάει μια δεύτερη ευκαιρία για να διορθώσει τα πράγματα και έπειτα ακούμε την πόρτα να ξεκλειδώνει. Ποιος τον ελευθέρωσε;

Εδώ οι απόψεις διχάζονται. Ή μάλλον τριχάζονται. Κάποιοι υποστηρίζουν πως του άνοιξαν τα φαντάσματα του ξενοδοχείου, όπως ο Grady, για να τελειώσει τη δουλειά. Άλλοι υποστηρίζουν πως του άνοιξε ο Tony, το alter ego του μικρού. Η προσωπική μου γνώμη είναι πως του άνοιξε το Κακό (ότι κι αν ήταν αυτό) που κατοικούσε στο ξενοδοχείο και «ξύπνησε» τα ένστικτα του Τζακ.

7. Γιατί τα χρώματα αλλάζουν;

Το διαμέρισμα της οικογένειας του Τζακ αλλάζει τόνους, όπως και οι διάδρομοι του ξενοδοχείου. Η γραφομηχανή του από άσπρη γίνεται γαλάζια, το χαρτί πάνω της από λευκό κίτρινο. Ένα αφισοκολλημένο χαρτί στο αστυνομικό τμήμα φαίνεται άσπρο και μετά το βλέπουμε ροζ. Τι διάολο συμβαίνει επιτέλους;!

8. Καθρέπτες

Όποτε ο Τζακ βλέπει κάποιο φάντασμα, υπάρχει απέναντι του κάποιος καθρέπτης. Τι συμβολίζει αυτό; Τον άλλο του εαυτό; Το «ζώο» μέσα μας; Το «τρίτο μάτι» που λένε οι Εσωτεριστές; Επίσης, ο Τζακ φαίνεται να «αποκρυσταλλώνεται» .. Από τρεις διαστάσεις σε δύο διαστάσεις. Τον βλέπουμε κανονικά, μετά στους καθρέπτες, μετά παγωμένο και μετά σε φωτογραφία.

Μια άλλη εκδοχή λέει πως ο Τζακ είναι η «από-εξέλιξη» της ανθρωπότητας, δηλαδή λειτουργεί η ανάποδη Εξέλιξη – από άνθρωπο σε πρωτόγονο (βλέπε και τους πιθηκάνθρωπους του 2001).

9. Τι συμβαίνει με το δωμάτιο 237;

Στο βιβλίο ήταν το δωμάτιο που αυτοκτόνησε μια γυναίκα. Στην ταινία, βλέπουμε τον Τζακ να μπαίνει μέσα, να βλέπει –ουσιαστικά- την γυναίκα των ονείρων του, να την αγκαλιάζει και μετά να βλέπει πως κρατάει μια παραμορφωμένη γριά.

Υπάρχουν δύο χρονικές συνέχειες μέσα στο δωμάτιο, οι οποίες πιθανολογείται πως είναι η οπτική του μικρού – ένας μηχανισμός ασφαλείας για ότι τρομερό του έκανε ο πατέρας του εκεί μέσα. Επίσης, έχουν βρεθεί παρόμοιες αναφορές για το πέρασμα του Τζακ μες στο δωμάτιο, με το 2001, την άλλη ταινία του Κιούμπρικ. Είναι το δωμάτιο μια Πύλη;

10. Τι υπάρχει μέσα στο ποτάμι αίματος;

Μία απ’τις ποιο διάσημες σκηνές της ταινίας είναι το ποτάμι αίματος που ξεχύνεται στο διάδρομο μέσα απ’τις πόρτες του ασανσέρ. Αν παρατηρήσετε προσεκτικά όμως φαίνεται κάτι ακαθόριστο να διακρίνεται για λίγο μες στο αίμα. Είναι κάποιο πτώμα; Ή κάτι άλλο; Και για να σας κάψω περισσότερο, οι πόρτες του ασανσέρ με τους δύο δείκτες των ορόφων από πάνω λέγεται πως σχηματίζουν τo πρόσωπο του Danny, το οποίο βλέπουμε σε ένα στιγμιότυπο της ταινίας να ουρλιάζει σιωπηλά.

Αυτά ήταν μερικά απ’τα πολλά ερεθιστικά ενδιαφέροντα ερωτήματα που εγείρει η Λάμψη. Πολλά από αυτά δεν θα τα είδατε την πρώτη φορά που παρακολουθήσατε την ταινία (εφόσον δεν γνωρίζατε που να κοιτάξετε) και είναι τόσα πολλά, που κάποια δεν θα τα δείτε ακόμα και να παρατηρείτε το περιβάλλον. Αυτή είναι και η ιδιοφυία της ταινίας. Δημιουργούνται τόσα αναπάντητα ερωτήματα και τόσα μυστήρια, που κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει πέρα από κάποιες συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Ποιες είναι αυτές οι κατευθύνσεις; Ας πάμε λοιπόν λίγο βαθύτερα στην ταινία..

Τρίτη ανάγνωση

Ύστερα από επίμονες μελέτες, παρακολούθηση της ταινίας σε slow-motion ή ακόμα και frame προς frame, οι φανατικοί Κιουμπρικολόγοι, παρατήρησαν πράγματα και κατέληξαν σε κάποιες πιθανές υποθέσεις για το τι μπορεί να είχε στο μυαλό του ο Κιούμπρικ το 1980.

Απολαύστε κάποιες απ’τις επικρατέστερες:

1. Η γενοκτονία των Ινδιάνων

Στην αρχή της ταινίας ενημερωνόμαστε πως το ξενοδοχείο χτίστηκε πάνω σε ινδιάνικο έδαφος. Ινδιάνους μπορείτε να δείτε πάνω στις κονσέρβες στην αποθήκη του ξενοδοχείου, στο τζάκετ της Wendy, σε πίνακες και σε άλλα. Φαίνεται πως ένα απ’τα βασικά θέματα του Κιούμπρικ ήταν η γενοκτονία των αυτόχθονων Ινδιάνων απ’τους Αμερικάνους. Επίσης, η κονσέρβα με τον Ινδιάνο γράφει Camulet, το οποίο είναι γαλλικά για την «πίπα της ειρήνης».

Μια συμπληρωματική θεωρία, λέει πως το ξενοδοχείο ουσιαστικά είναι η Αμερική (που «κάθεται» πάνω στους ινδιάνους). Και για να γίνουμε ποιο συγκεκριμένοι: όταν ο διευθυντής του ξενοδοχείου διηγείται στον Τζακ της ιστορία του Grade, λέει πως στοίβαξε τα πτώματα της οικογένειας του στην «west wing». Η «west wing» είναι η περίφημη «δυτική πτέρυγα» του Λευκού Οίκου. Το ξενοδοχείο είναι ο Λευκός Οίκος. Και τα φαντάσματα που καταδιώκουν την οικογένεια είναι η εκδίκηση των Ινδιάνων προς τον «λευκό άνθρωπο».

2. Το ψεύτικο βίντεο της προσσελήνωσης

Είναι γνωστό πως ο Κιούμπρικ για να σκηνοθετήσει το 2001, είχε στενές σχέσεις με την Νάσα. Λέγεται μάλιστα πως παρόλο που όντως πήγαμε στην σελήνη, το υλικό που προβλήθηκε στο κοινό είναι ψεύτικο και σκηνοθετήθηκε απ’τον ίδιο τον Κιούμπρικ.

Στην Λάμψη βλέπουμε το παιδί να φοράει μπλούζα με το Apollo 11. Κατόπιν αρχίζει να βαδίζει προς το δωμάτιο 237. Κανονικά, το δωμάτιο στο βιβλίο είχε τον αριθμό 217. Ο Κιούμπρικ το έκανε 237. Εκείνη την εποχή η στάνταρ απόσταση μεταξύ Γης και Σελήνης έτσι όπως περιγραφόταν στα βιβλία της εποχής ήταν 237 χιλ. χιλιόμετρα. Ακόμα, η γραφομηχανή του Τζακ είναι μάρκας Adler, που στα γερμανικά Adler σημαίνει «αετός».. Μπαμ! «Ο αετός (σύμβολο της Αμερικής) προσγειώθηκε στη Σελήνη»!

Επίσης, όταν ο Τζακ γράφει μανιωδώς στη γραφομηχανή τη φράση «all work and no play makes Jack a dull boy» είναι τέτοια η γραμματοσειρά που εμφανίζει το γράμμα «L» σαν «11», επομένως η λέξη «All» γίνεται αυτόματα «Α11», το ακρωνύμιο της Νάσα για το «Απόλλων 11». Άραγε όλα αυτά είναι μια κρυφή «εξομολόγηση» του Κιούμπρικ προς τον κόσμο; Κάποιοι φαίνεται να το πιστεύουν αυτό.

Κάποια στιγμή ο μικρός παρακολουθεί στην τηλεόραση μια ταινία που λέγεται Summer of ‘42. Ο τίτλος αυτός αποτελείται από 11 γράμματα. Τα παράθυρα ακριβώς πίσω απ’την τηλεόραση σχηματίζουν τον αριθμό 11. Όμως στην τηλεόραση δεν διακρίνεται κανένα καλώδιο. Κανονικά δεν θα έπρεπε να παίζει. Επομένως αυτά τα πλάνα είναι πλαστά. Υποτίθεται λοιπόν, πως εδώ ο Κιούμπρικ μας λέει πως το βίντεο της άφιξης του ανθρώπου στη σελήνη είναι ψεύτικο.

Και, είναι ιδέα μου ή το κέντρο του λαβύρινθου σχηματίζει έναν πύραυλο;

3. Παραμύθια

Ο Κιούμπρικ γνωρίζουμε πως είχε ασχοληθεί πολύ με ψυχολογία, και συγκεκριμένα με τη σημασία των παραμυθιών για τους ανθρώπους και κυρίως τα παιδιά. Έτσι λοιπόν η Λάμψη ίσως είναι η οπτική του μικρού αγοριού για να αντιμετωπίσει τα τραύματα του.

Υπάρχουν λαβύρινθοι (μέσα και έξω απ’το ξενοδοχείο), υπάρχει η κακιά μάγισσα (στο δωμάτιο 237), ο κακός λύκος (Τζακ) καθώς και αναφορές στους Χάνσελ και Γκρέτελ. Ό ίδιος ο Τζακ όταν τσεκουριάζει την πόρτα, λέει την ατάκα απ’τα «τρία γουρουνάκια».

Αλλά και η ταινία είναι γεμάτη παιδικά και χαρακτήρες του Ντίσνεϋ. Επίσης φημολογείται πως μέσα στην ταινία έχουν εντοπιστεί βαθύτεροι συσχετισμοί με μυστικιστικά συστήματα όπως η Καμπάλα ή η Αριθμολογία..

4. «Αδύνατη» αρχιτεκτονική

Μελετητές έχουν κάτσει και έχουν αναλύσει τα αρχιτεκτονικά σχέδια του ξενοδοχείου, τα έχουν συγκρίνει με σκηνές απ’την ταινία και έχουν καταλήξει πως το ξενοδοχείο, έτσι όπως παρουσιάζεται, θα ήταν αδύνατον να υπάρξει. Πόρτες που δεν οδηγούν πουθενά, δωμάτια που δεν θα’πρεπε να υπάρχουν, δυσανάλογα μεγάλοι χώροι σε σχέση με το εξωτερικό παρουσιαστικό τους και ένα σωρό άλλα.

Ακόμα και ο λαβύρινθος, κάθε φορά που τον βλέπουμε είναι διαφορετικός! Το μοντέλο του λαβύρινθου, με τον ίδιο το λαβύρινθο δεν ταιριάζουν. Τι συμβαίνει; Αλλάζουν; Είναι μια Πύλη; Μήπως είναι μια αλληγορία για το νόημα της ζωής; Παρακαλώ, όποιος έχει κάποια ιδέα ας την προτείνει.

5. Είναι αυτοβιογραφικό

Ο Κιόυμπρικ ήταν ένας παθιασμένος σκηνοθέτης ο οποίος όταν ασχολούταν με τα έργα του ,του γίνονταν έμμονη ιδέα. Παραμελούσε την οικογένεια του, τον εαυτό του και δεν τον ένοιαζε τίποτα άλλο παρά μόνο το έργο του, σαν ένας βασανισμένος καλλιτέχνης. Επίσης ο Στήβεν Κινγκ την περίοδο που έγραφε το βιβλίο, πάλευε να ξεφύγει απ’τον αλκοολισμό.

Η Λάμψη λοιπόν σε αυτοβιογραφικό επίπεδο, είναι μια προσπάθεια του δημιουργού να ξεφύγει από το πάθος του, από τους δαίμονες του.

6. Το Ολοκαύτωμα

Η ταινία είναι μια αλληγορία για το Ολοκαύτωμα. Ο Danny (βλέποντας μέσα απ’την οπτική του) είναι το θύμα, το οποίο δεν μιλάει ποτέ ανοιχτά για τα όσα σοκαριστικά έζησε, και είναι ο μόνος μαζί με τη μητέρα του που αντίκρισαν την φρίκη (ποτάμια αίματος, νεκρούς κλπ).

Επίσης ο αριθμός 42 επαναλαμβάνεται συνέχεια. 42 είναι τα αυτοκίνητα στο πάρκινγκ του ξενοδοχείου, στην τηλεόραση βλέπουν το Summer of 42, η μπλούζα του Danny έχει τον αριθμό 42 και το ξενοδοχείο χτίστηκε το 1907 που το 7 είναι πολλαπλάσιο του 42! Και φυσικά το 1942 έγινε το Ολοκαύτωμα.

7. Η εισαγωγή

Πολλά έχουν γραφτεί και για την εισαγωγή της ταινίας, όπου ακούμε την τρομακτική μουσική και βλέπουμε εναέρια πλάνα της περιοχής, καθώς η κάμερα ακολουθεί το αμάξι του Τζακ που πάει προς το ξενοδοχείο. Ποιανού οπτική είναι αυτή;

Κάποιοι λένε, είναι οι βασανισμένες ψυχές των Ινδιάνων που ακολουθούν τον Τζακ. Άλλοι λένε πως είναι τοποθετημένα έτσι τα πλάνα ώστε να έχουν αναφορές για τη Νάσα και το φεγγάρι (η λίμνη σχηματίζει το γράμμα «Α»;)

Υπάρχει και το περίφημο πλάνο με τη σκιά του ελικοπτέρου που φαίνεται προς στιγμήν. Ένα λάθος που ίσως ξέφυγε του τελειομανή Κιούμπρικ;

Επίλογος

Αυτά είναι μερικά απ’τα δεκάδες (μπορεί και εκατοντάδες) μυστικά που κρύβει η Λάμψη. Είτε για κάποια απ’αυτά πρόκειται για συνωμοσιακές φαντασιώσεις (ισχύει το: όποιος ψάχνει μανιωδώς θα τα βρει παντού) είτε για πραγματικότητα, η ανεπανάληπτη αυτή ταινία βρίθει από συμβολισμούς, μεταφορές, αλληγορίες, μυστικά σύμβολα, πολλαπλές ερμηνείες και άλλα πολλά, ικανά να σπαζοκεφαλιάσουν τον οποιονδήποτε. Ακόμα και το όνομα του ξενοδοχείου, «Overlook» ,σου δηλώνει πως η ταινία δεν είναι αυτό που φαίνεται!

Και αυτό είναι το εκπληκτικό: πέρα από μια αριστουργηματική ταινία τρόμου, η Λάμψη διαβάζεται σε πολλαπλά επίπεδα, αυξάνοντας το μυστήριο όλο και περισσότερο. Ας σταθεί λοιπόν αυτό το κείμενο αφορμή για να κάνετε και εσείς την δική σας προσωπική έρευνα στον κόσμο της Λάμψης.

Προσοχή όμως. Όσο ποιο πολύ καταδύεστε στο μυαλό του Στάνλεϋ Κιούμπρικ, τόσο ποιο παθιασμένοι θα γίνεστε με αυτά που βρίσκετε. Για να γράψω το παρόν άρθρο, έγινα και εγώ λίγο σαν τον πρωταγωνιστή της ταινίας. Παράτησα οτιδήποτε έκανα και η έρευνα με αφομοίωσε. Όσο ποιο πολλά έβρισκα τόσο ποιο συναρπαστική γινόταν η αναζήτηση και κολλούσα περισσότερο. Μην έχετε καμία αμφιβολία όμως, δεν το μετάνιωσα στιγμή, και είναι το άρθρο που έχω απολαύσει περισσότερο για την πραγματοποίηση του.

Οπότε, εν αναμονή του Halloween σε λίγο καιρό, αλλά και του Room 237, είναι ευκαιρία να ξαναδείτε την Λάμψη. Αυτή τη φορά όμως, να είστε σίγουροι πως θα την δείτε με.. «άλλο μάτι». (τσεκάρετε το υλικό παρακάτω)

Παρατηρήστε το χαρτί στον πίνακα..

..έγινε ροζ!

Δώστε βάση στο background. Έτσι όπως έχει στηθεί ο χώρος σχηματίζει το σύμβολο των μασόνων.

Το παιδάκι με την μπλούζα του Απόλλο 11

Ο Ινδιάνος στην κονσέρβα. Μία απ'τις πολλές αναφορές της ταινίας..

Σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά σχέδια του κτιρίου, αυτό το παράθυρο δεν θα έπρεπε να υπάρχει

Προσέχτε μόνο, μην εθιστείτε απ'τα μυστήρια της ταινίας, και γίνετε έτσι..

ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ