Το φαινόμενο της αφηρημάδας

Σε όλους έχει τύχει να πούμε κάποια στιγμή "ήμουν αφηρημένος", έπειτα από κάτι που κάναμε ή ξεχάσαμε να κάνουμε.

Τι σημαίνει όμως αυτό ακριβώς; Η λέξη "αφηρημένος" έχει την ίδια ρίζα με τις λέξεις "αφαίρεση" και "αφαιρούμαι". Στην "αφηρημάδα" αυτό που αφαιρείται είναι η προσοχή μας από τις εμπειρίες και τις λειτουργίες του σώματος σε μια δεδομένη στιγμή.

Αν, για παράδειγμα, οδηγούμε και περάσουμε με κόκκινο (χωρίς να έχουμε επίγνωση ότι το κάναμε εκείνη τη στιγμή), λέμε "ήμουν αφηρημένος", δηλαδή η προσοχή μας δεν ήταν εστιασμένη στην οδήγηση, αλλά είχε απορροφηθεί από τις σκέψεις και είχε αφαιρεθεί από την εμπειρία της οδήγησης. Μερικές φορές όταν ανοίγουμε την πόρτα με τα κλειδιά μας, τα ξεχνάμε πάνω στην πόρτα, από την εξωτερική πλευρά. Ή φτιάχνουμε ένα φαγητό και από αφηρημάδα μπερδεύουμε τα υλικά.

Και ενώ το φαινόμενο της αφηρημάδας είναι πολύ κοινό και το ζούμε όλοι σχεδόν καθημερινά σε διάφορες περιστάσεις, ελάχιστα το αναγνωρίζουμε και το κατανοούμε.

Αν μαθαίναμε να ζούμε περισσότερο στο παρόν και να ελέγχουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας ανά πάσα στιγμή, αυτά τα φαινόμενα θα περιορίζονταν πολύ. Και μπορεί να μην έχει σημασία αν ξεχάσουμε τα κλειδιά πάνω στην πόρτα και τα θυμηθούμε μετά από 15 λεπτά, αλλά αν παραβιάσουμε ένα κόκκινο φανάρι επειδή οδηγούμε χωρίς επίγνωση μπορεί να προκαλέσουμε ακόμα και θανατηφόρο ατύχημα. 

Υπάρχει λύση στο φαινόμενο της αφηρημάδας και αυτή είναι η ανάπτυξη μιας πιο συνειδητής στάσης στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Συνειδητή στάση σημαίνει ζω στο παρόν, κάτι που ελαχιστοποιεί τη φλυαρία του νου. 

Όταν οδηγούμε η προσοχή μας πρέπει να βρίσκεται στις εμπειρίες της οδήγησης: στην όραση, στην ακοή, στη στάση του σώματος, στα χέρια και σε οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με την οδήγηση. Αν οδηγούμε και σκεφτόμαστε τι έγινε χθες, τι μας είπε κάποιος και τι του απαντήσαμε ή τι θα μπορούσαμε να του είχαμε απαντήσει, τι θα κάνουμε αύριο και άλλα πολλά, οι πιθανότητες να προκαλέσουμε κάποιο ατύχημα αυξάνονται ραγδαία. 

Αν αναπτύξουμε μια πιο συνειδητή στάση σε οτιδήποτε κάνουμε καθημερινά, θα βιώνουμε τις εμπειρίες μας με βάση τις πραγματικές μας ανάγκες και τις ανάγκες που προκύπτουν την κάθε στιγμή. Θα είμαστε λιγότερο υπό την επήρεια της αυτόματης και ασυνείδητης φλυαρίας του νου, και θα απολαμβάνουμε περισσότερο οτιδήποτε κάνουμε.

Υ. Γ. Την αφηρημάδα μην την μπερδεύουμε με τη διάσπαση της προσοχής, όπως π.χ. όταν οδηγούμε και ασχολούμαστε με το κινητό, ή όταν η προσοχή μας αποσπάται από άλλο εξωτερικό ερέθισμα. Ακόμα και σ' αυτές τις περιπτώσεις όμως, αν ζούμε συνειδητά, μπορούμε να ελέγχουμε πού βρίσκεται η προσοχή μας και να μην παρασυρόμαστε έτσι εύκολα από διάφορα ερεθίσματα. 

Νίκος Μπάτρας

aytepignosi

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ