Ήξερες για τα όνειρα ότι…

Ονειρεύονται τα ζώα;

Από τον Σπύρο Κιτσινέλη˟

Ήξερες ότι…
…μελέτες έχουν δείξει ότι η τηλεόραση επηρεάζει τη φύση των ονείρων μας. Τα ασπρόμαυρα όνειρα είναι περισσότερο συχνά σε ανθρώπους που μεγάλωσαν με ασπρόμαυρη τηλεόραση.

Είναι το όνειρο μια ανθρώπινη υπόθεση;

•Σήμερα γνωρίζουμε ότι για τον άνθρωπο τα όνειρα συμβαίνουν σε διάφορα στάδια του ύπνου και όχι μόνο κατά τη διάρκεια REM ύπνου, οπότε αυτό δεν είναι αρκετό για να απαντήσει το ερώτημα του ποια ζώα τελικά ονειρεύονται και πότε.

• Ο ύπνος στα ζώα έχει συνδεθεί με το περιβάλλον και τις απειλές που αντιμετωπίζουν. Η παράλυση κατά τη διάρκεια REM ύπνου δεν τραβά την προσοχή αρπακτικών όσο το ζώο κοιμάται. Η εγρήγορση του εγκεφάλου στη φάση αυτή χρειάζεται για την ετοιμότητα του ζώου ώστε να ξυπνήσει και να διαφύγει εάν παρουσιαστεί κίνδυνος.

•Το στάδιο REM είχε εντοπιστεί στα περισσότερα θηλαστικά και πτηνά, αλλά όχι στα ερπετά.

•Ο προσδιορισμός όμως του REM ύπνου έχει αλλάξει τελευταία και εκτός από την κινητικότητα των ματιών, οι ερευνητές ψάχνουν για εγκεφαλική δραστηριότητα αλλά και σωματική / αισθητική απενεργοποίηση, με άλλα λόγια την παράλυση που επέρχεται κατά τη διάρκεια του πραγματικού REM ύπνου (ατονία).

Μπορούμε να θυμόμαστε τα όνειρά μας
Πρόκειται για τε λεγόμενα συνειδητά όνειρα.
Πώς μπορούμε να τα θυμόμαστε:

– Να συγκεντρωνόμαστε πριν πέσουμε για ύπνο στο γεγονός ότι θα δούμε κάποιο όνειρο και θέλουμε να το θυμόμαστε.

– Να κρατάμε ένα ημερολόγιο όπου θα καταγράφουμε τα όνειρά μας και αυτό θα είναι πιο αποδοτικό αν έχουμε χαρτί και στυλό δίπλα στο κρεβάτι μας ώστε να γίνεται η καταγραφή αμέσως.

– Οι προχωρημένοι βάζουν ξυπνητήρι να χτυπά ώστε να ξυπνούν αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας σε διάφορα στάδια του ύπνου. Κάθε μιάμιση ώρα περίπου θα βρίσκονται στο στάδιο REM ύπνου.

– Με ελέγχους της πραγματικότητας ή αλλιώς να θέτουμε συνεχώς στον εαυτό μας το ερώτημα του αν είμαστε ξύπνιοι ή ονειρευόμαστε

-Με την επανάληψη άσκησης κατά τη διάρκεια όμως ημέρας τότε είναι πιθανό αυτό να επαναληφθεί ως όνειρο και εμείς, αναγνωρίζοντας κάποια διαφορά, να περάσουμε στο συνειδητό όνειρο.

Αυτές οι τεχνικές είναι παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούν οι μελετητές των συνειδητών ονείρων (lucid dreams).

Το γεγονός ότι εξωτερικά ερεθίσματα ενσωματώνονται στα όνειρα, οδήγησε αρκετούς να βγάλουν στην αγορά βοηθήματα για τη δημιουργία συνειδητών ονείρων.

Τα περισσότερα από αυτά καταγράφουν το πότε ξεκινά ο REM ύπνος και στέλνουν ένα ηχητικό ή οπτικό σήμα. Ο Λαμπέρζ πήγε ακόμα πιο μακριά και κατοχύρωσε μια μέθοδο δημιουργίας συνειδητών ονείρων με τη χρήση βιοχημικών ουσιών οι οποίες αλλάζουν τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη ή ακετυλοχολίνη στον οργανισμό.

Γιατί είναι όμως σημαντικό το συνειδητό όνειρο;

–          Για ν’ αναπτύξουμε τους εαυτούς μας καταπολεμώντας φοβίες και εφιάλτες

–          Για να επιλύουμε προβλήματα

–          Η υπέρτατη εικονική πραγματικότητα δίνει μια ευκαιρία σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα να ζήσουν μοναδικές εμπειρίες. Ίσως οδηγεί και σε βελτιώσεις ικανοτήτων των ανθρώπων που έχουν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια

–          Προέρχεται την αρχαία πρακτική της επώασης ονείρων (dream incubation)

–          Με την κατάλληλη συγκέντρωση στο θέμα που ενδιαφέρει κάποιον  πριν πάει για ύπνο, τα ποσοστά των ανθρώπων που καταφέρνουν να δουν σχετικό όνειρο ξεπερνά το 50%, ενώ πολλοί από αυτούς βρίσκουν λύσεις στα όνειρα που προκάλεσαν.

Είπαν για τα όνειρα:

Άλφρεντ Άντλερ (Alfred Adler) – τα όνειρα είναι συναισθηματική προετοιμασία για να λύσουμε προβλήματα απομακρύνοντας μας από την κοινή λογική και φέρνοντας μας πιο κοντά στην προσωπική.

Άντι Ρεβόνσουο και Κιθ Στίβενς (Antti Revonsuo και Keith Stevens), – τα όνειρα είναι πρόβες που μας ετοιμάζουν για πιθανά σενάρια στην πραγματική ζωή μας.

Τζο Γκρίφιν (Joe Griffin) – θεωρία περί ικανοποίησης προσδοκιών (expectation fulfillment), της οποίας ο τίτλος θυμίζει τη θεωρία του Φρόιντ. Εδώ, με τον όρο προσδοκία, αναφερόμαστε στα συναισθήματα που μας κατέκλυσαν τις προηγούμενες 1-2 μέρες και τα οποία εφόσον δεν εκφράστηκαν, ‘υπερφόρτωσαν’ το αυτόνομο νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα να εκφράσουμε το συναίσθημα κατά τη διάρκεια ενός ονείρου με την οπτικοποίηση του. Έτσι για παράδειγμα, ο οργανισμός μας μειώνει τα επίπεδα του στρες που δημιουργήθηκε από καταστάσεις κατά τη διάρκεια της μέρας.

Φριτζ Περλς (Fritz Perls) – τα όνειρα είναι προβολές πτυχών του εαυτού μας που έχουμε αγνοήσει, απορρίψει ή καταπιέσει, και κάθε πρόσωπο , ακόμα και πράγμα, στο όνειρο αντιπροσωπεύει μια διαφορετική πλευρά του εαυτού μας.

Έρνεστ Χάρτμαν (Ernest Hartmann) – τα όνειρα λειτουργούν σαν ψυχοθεραπεία αφού δημιουργούμε συνδέσεις σκέψεων σε ένα ασφαλές μέρος, κάτι το οποίο δε θα μπορούσαμε να κάνουμε στην κανονική μας ζωή. Ο Χάρτμαν έδωσε έμφαση στα συναισθήματα που κυριαρχούν και στο ότι τα όνειρα είναι απλά η οπτικοποίηση αυτών των συναισθημάτων.

Ρενέ Ντεκάρτ (Καρτέσιος)- Ότι έχω αποδεχτεί μέχρι τώρα ως αλήθεια είναι μέσω των αισθήσεων μου. Αλλά κάποιες φορές οι αισθήσεις μου με ξεγελούν και δεν είναι σοφό να εμπιστεύεσαι ολοκληρωτικά κάποιον ή κάτι που σε έχει ξεγελάσει έστω και μια φορά.

‘Ο Ζουάνγκζι ονειρεύτηκε ότι ήταν πεταλούδα’:  Όταν ο Ζουάνγκζι ξύπνησε δεν γνώριζε αν τελείωσε το όνειρο όπου ήταν πεταλούδα ή αν ήταν πεταλούδα που ξεκίνησε να ονειρεύεται ότι ήταν ο Ζουάνγκζι.

Ίσως μια μέρα, μας λέει ο Ζουάνγκζι, θα έρθει ένα μεγάλο ξύπνημα και καταλάβουμε ότι όλα ήταν ένα όνειρο…

˟Αποσπάσματα από το βιβλίο του Σπύρου Κιτσινέλη «Η Επιστήμη των Ονείρων»

psychografimata

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ