Η σύνδεση ψύχωσης και βίαιης συμπεριφοράς

Η σύνδεση είναι πολύ πιο αδύναμη από τους «πιασάρικους» τίτλους των ΜΜΕ.

Ο Jeroen Ensink βρήκε τραγικό θάνατο όταν μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από έναν ψυχικά ασταθή άνδρα έξω από το διαμέρισμά του στο Λονδίνο. Σε μία από τις  ανακρίσεις που ακολούθησαν, η χήρα του Ensink ζητούσε επίμονα να της δοθεί απάντηση στο ερώτημα, «γιατί συμβαίνουν ξανά και ξανά ανθρωποκτονίες από ψυχικά ασθενείς».

Η διάπραξη εγκλημάτων από σχιζοφρενείς ή ψυχωσικούς ήταν ανέκαθεν «πιασάρικος» τίτλος για εφημερίδες και δελτία ειδήσεων. Έτσι, δεν είναι να απορεί κανείς που αρκετοί άνθρωποι φοβούνται τους πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες. Ωστόσο, τα επιστημονικά ευρήματα που συνδέουν τη σχιζοφρένεια με το βίαιο έγκλημα δεν είναι σαφή.

Κάποιες μελέτες που ερευνούν τη σχέση ανάμεσα στην ψύχωση και τη βίαιη συμπεριφορά υποστηρίζουν ότι αυτές συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, ενώ άλλες παρέχουν λίγα έως καθόλου στοιχεία για το ότι οι σχιζοφρενείς είναι περισσότερο βίαιοι από τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Κατάχρηση αντιψυχωσικών φαρμάκων

Μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες στις σχετικές έρευνες είναι το νακαταφέρουννα διαχωρίσουν τη σχιζοφρένεια από τις συνέπειες που έχουν άλλες επιβλαβείς συνήθειες που υιοθετούν οι σχιζοφρενείς. Η κατάχρηση αντιψυχωσικών φαρμάκων θεωρείται ότι είναι ένας από τους παράγοντες που συντελούν στον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης βίαιης συμπεριφοράς από έναν σχιζοφρενή.

Μία μετα-ανάλυση 20 ερευνών, που δημοσιεύθηκε στο PLOSMedicine το 2009, εξέτασε τη σύνδεση μεταξύ ψύχωσης, κατάχρησης αντιψυχωσικών και βίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος βιαιότητας εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης αντιψυχωσικών ουσιών. Οι συγγραφείς της έρευνας συμπεραίνουν ότι η πολιτική που σχεδιάστηκε για να ελεγχθεί η βία θα έπρεπε να επικεντρώνει στην ανεξέλεγκτη χρήση των αντιψυχωσικών ουσιών από τους σχιζοφρενείς παρά στη βίαιη συμπεριφορά.

Η κατάχρηση αντιψυχωσικών φαρμάκων δυσχεραίνει τη διεξαγωγή συμπερασμάτων και αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων.

Βέβαια, η προαναφερθείσα μελέτη βασίστηκε κυρίως στις ελάχιστες έρευνες που έχουν διεξαχθεί γύρω από τη σχέση σχιζοφρένειας και ανθρωποκτονίας. Θα πρέπει, λοιπόν, να διευκρινιστεί ότι οι λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις βίας δεν αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης των συγκεκριμένων ερευνητών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ψυχωσικά άτομα – είτε καταναλώνουν είτε όχι μεγάλες δόσεις αντιψυχωσικών- ήταν περίπου 20 φορές πιο πιθανό να σκοτώσουν έναν άνθρωπο συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.

Τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται, λοιπόν, να«νομιμοποιούν» τον φόβο για τον «επικίνδυνο σχιζοφρενή», ενώ ενθαρρύνουν εμμέσως τον κόσμο νααπευθύνεται στους ιθύνοντες και να κάνεισυστάσεις περί εφαρμογής αυστηρότερου ελέγχου στους ανθρώπους που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες. Ωστόσο, τα ποσοστά ανθρωποκτονίας είναι πολύ μικρά τόσο στους σχιζοφρενείς όσο και στους υπόλοιπους ανθρώπους.

Πολλοί σχιζοφρενείς ασθενείς -που δεν αποτελούν απειλή για κανέναν-τίθενται σήμερα υπό κράτηση προκειμένου να αποφευχθεί ένα πιθανό περιστατικό βίας. Είναι όμως προφανές ότι η λύση της ιδρυματοποίησης ανεξαρτήτως αξιολόγησης της κατάστασης του σχιζοφρενή έχει μεγάλο κόστος τόσο οικονομικό όσο και κοινωνικό.

Από την άλλη, η δυσκολία διαμόρφωσης μίας αλάνθαστης μεθόδου που θα μας επιτρέπει να κρίνουμε ποιος θα πρέπει να τεθεί υπό κράτηση και ποιος όχι μπορεί στην πραγματικότητα να μην ξεπεραστεί ποτέ λόγω της πολυπλοκότητας των αιτιών που οδηγούν ένα άτομο στην εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς.

Προς τα που, λοιπόν, θα πρέπει, να στρέψουμε την προσοχή μας;

Οι παταγώδεις αποτυχίες σε ό,τι αφορά τον χειρισμό των σχιζοφρενών ασθενών που διαπράττουν ανθρωποκτονία, τραβούν αναπόφευκτα την προσοχή μας. Αλλά η προσοχή μας δεν προσελκύεται αντίστοιχα από τις πολλές χιλιάδες ανθρώπων που πάσχουν από σχιζοφρένεια κι ωστόσο ζουν ευτυχισμένες και παραγωγικές ζωές. Δυστυχώς, οι προσπάθειες αποασυλοποίησης και εύρεσης άλλων μεθόδων χειρισμού της σχιζοφένειας πιθανότατα δεν θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Έτσι, όμως, όσες πλευρές της τρέχουσας υποστήριξης που λαμβάνουν οι σχιζοφρενείς αποβαίνουν αποτελεσματικές παραμένουν στο σκοτάδι αντί να αξιοποιούνται για την αποτροπή μελλοντικών τραγωδιών.

Είναι αναμφίβολα σημαντικό να ξέρουμε τι είναι λειτουργικό όσο το να προσπαθούμε να αποφύγουμε ό,τι πήγε στραβά την προηγούμενη φορά. Όμως, πολύ λίγο μας έχει απασχολήσει, εν τέλει, το πόσο αποτελεσματικές είναι οι ψυχιατρικές υπηρεσίες σχετικά με:

• τη μείωση του ψυχικού πόνου
• το ποιες συγκεκριμένες πλευρές στον χειρισμό των ασθενών και τη θεραπευτική διαδικασία βοηθούν τους σχιζοφρενείς ασθενείς να ζουν μία παραγωγική και ήρεμη ζωή εκτός ψυχιατρικών ιδρυμάτων.

Πολύ συχνά στο παρελθόν έχουμε δει σπασμωδικές κινήσεις να οδηγούν σε τραγικό τέλος. Ίσως τώρα, λοιπόν, να είναι καιρός οι ερευνητές και όσοι καθορίζουν την πολιτική που θα ακολουθηθεί να δώσουν έμφαση αλλού και να ψάξουν να βρουν τι πραγματικά ωφελεί τον σχιζοφρενή αλλά και την κοινωνία εν γένει σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας.

---

Πηγή: theconversation.com

Απόδοση: Ερμίνα Φιλέρη

Επιμέλεια: Psychologynow

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ