O Σκοτεινός Κόσμος του Έντγκαρ Άλλαν Πόε

Οι Αστρονόμοι αποκαλούν την πλευρά ενός πλανήτη που δεν λούζεται από το φως του Ήλιου «Σκοτεινή πλευρά». Η Ανθρωπότητα συχνά πράτει το ίδιο: Απομακρύνεται από το φως της ημέρας και ασπάζεται την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης που δημιουργεί ιδέες και πεποιθήσεις που αποκαλούμε απόκρυφες. Όλοι λίγο ή πολύ είμαστε εξοικειωμένοι με την ανάπτυξη αυτής της ανθρώπινης σκέψης, που  διαχωρίζεται συνήθως σε δύο σκέλη – σε αυτό της Απόκρυφης επιστήμης και της Φιλοσοφίας, και σε εκείνο της Λαογραφίας.

Μερικές φορές οι ταλαντούχοι συγγραφείς μαγεύονται από αυτή την παραδοσιακή πλευρά, χρησιμοποιώντας το Απόκρυφο ως κύριο θέμα τους. Το υπερφυσικό με την ευρύτερη έννοιά του μπορεί να εμπεριέχει τον σκοτεινότερο Μυστικισμό και τις βαθύτερες προκαταλήψεις Μαγείας και λατρείας του Διαβόλου. Ένας από τους πρώτους Συγγραφείς που χρησιμοποίησαν ευρύτερα το Υπερφυσικό στα έργα του, και σίγουρα ένας από τους πιο ταλαντούχους,  ήταν ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Όταν κάποτε εξομολογήθηκε πως « Έβλεπε όνειρα που κανείς θνητός δεν τόλμησε να ονειρευτεί ποτέ», αποκάλυπτε την αγωνιώδη φύση ενός ανθρώπου με ιδιαίτερο μυαλό που ήταν πάντοτε γεμάτο από το μυστήριο και το σκοτάδι.

Ο Poe «ταξίδεψε» νοητά σε αχανείς εκτάσεις, και βυθίστηκε σε σκοτεινά λογοτεχνικά βάθη, μεγαλώνοντας σε ένα κόσμο που συνάρπαζε τον εαυτό του με νέες ιδέες και ανακαλύψεις. Η Επιστήμη ακροβατούσε ανάμεσα στον υλισμό και τον Τσαρλατανισμό. Πειράματα Ψυχικών ερευνών άρχισαν να ξεπηδούν μέσα στην κοινωνία, και οι επιστήμονες αλλά και ο Λογοτεχνικός κόσμος εισχωρούσε στα μυστικά της ανθρώπινης Ψυχής. Σε αυτή την ομιχλώδη εποχή, μυαλά σαν εκείνο του Poe γοητεύονταν από τα προβλήματα της διτής προσωπικότητας, και  της επιστροφής του ανθρώπινου πνεύματος στη ζωή . Η Πρώτη του ιστορία, το «Χειρόγραφο σ’ ένα μπουκάλι» απέδειξε πως ο ίδιος αναγνώρισε γρήγορα την επιρροή του τρόμου και αποδέχθηκε το σπάνιο «παράξενο» ταλέντο του.

Από εκείνο το σημείο ανέλαβε να μεταβιβάσει σχεδόν μόνος του τον τρόμο, αυτή την ιδιαίτερη πλευρά της ανθρώπινης φύσης μέσα από την ποίησή αλλά και τις ιστορίες του, στις οποίες προσωποποίησε την έννοια του θανάτου.  Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε δεν ήθελε να αποδεχθεί τις ίδιες νεκρώσιμες νόρμες που είχαν εφεύρει οι κλασσικοί και ακολούθησαν οι Gothic ποιητές, αφού η αντίληψή του για την θνητότητα αναπτύχθηκε κυρίως μέσα από την  ιδιοσυγκρασία του. Μπορεί ο θάνατος της θετής μητέρας αλλά και της νεαρής συζύγου του να του βάραινε την ψυχή και ο φόβος για τον χαμό να υπάρχει στα γραπτά του, όμως για εκείνον ο Θάνατος δεν ήταν γεμάτος τρόμο, αλλά γεμάτος μυστήριο και θλίψη. Δεν ενδιαφερόταν αρκετά για τις Ευρωπαικές Προκαταλήψεις που είχαν χρησιμοποιήσει στα γραπτά τους αρκετοί από τους συνάδελφούς του. Εκείνος ενσωμάτωσε όμως στις ιστορίες του τις έννοιες της Ύπνωσης, της Μετεμψύχωσης, της Διπλής ύπαρξης, αλλά και το Ονειρικό στοιχείο, πέρα από το κλασσικό στοιχείο του θανάτου.

Η ιδέα της ανάστασης της Σάρκας δεν του άρεσε, και οι σκέψεις του για την αθανασία αναδεικνύουν ένα αίσθημα ελευθερίας από την συμβατική μεταφυσική και τις προκαταλήψεις. Στις ιστορίες του η μετά θάνατον ζωή περιέχει δύο καταθλιπτικές αξίες. Αρχικά η ψυχή καταλαμβάνει ένα άλλο σώμα. Στο “Metzengerstein” το πνεύμα ενός άνδρα μετενσαρκώνεται σε ένα άλογο. Το «Το οβάλ πορτρέτο» μιλα για την μεταφορά του πνεύματος μίας γυναίκας στο πορτραίτο της κομμάτι κομμάτι μέσα από ένα τελετουργικό που μοιάζει με συμπαθητική μαγεία, ενώ παρουσιάζει την έννοια του simulacra, αλλά και της σκοτεινής βασκανείας μέσα από την κέρινη κούκλα πουμετατρέπεται στο simulacrum ενός ζωντανού ανθρώπου που υποφέρει με κάθε χτύπημα πάνω στο ομοίωμα. Η «Λιγεία» αναδεικνύει την νίκη της θέλησης ενάντια στον θάνατο, αφού  η Όμορφη γυναίκα όχι μόνο επέστρεψε στη ζωή, μα είναι και η μοναδική από τους χαρακτήρες του Poe που βρίσκεται πάνω στο έδαφος και όχι μέσα του όταν τελειώνει η ιστορία.

Αυτές οι περιπτώσεις Ψυχικής μετάβασης δεν αφορούν σε ένα συνολικό πλαίσιο την ανθρώπινη ύπαρξη αλλά μόνο την θέληση του ανθρώπου για επιβίωση, κάτι που αναδεικνύει ένα ζωτικό σημείο για την χρήση του Αποκρυφισμού στην Συγγραφή του Poe. Στην πρώιμη Λογοτεχνία ο χαρακτήρας που περνούσε το όριο του Υπερφυσικού συνήθως μετατρεπόταν σε μαριονέτα των εξωγενών σκοτεινων δυνάμεων που ήταν πολύ δυνατότερες από τον ίδιο, ενώ στα έργα του Poe αλλά και στους μεταγενέστερους Συγγραφείς που επηρεάστηκαν από την πένα του, οι δυνάμεις του σκότους ενεργοποιούνται μέσα στον ίδιο τον ήρωα και δρουν μέσα από τις ίδιες του τις ζοφερές πράξεις. .Η ιδέα της πρόωρης ταφής ενός ανθρώπου εντυπωσίαζε και τρομοκρατούσε τον Συγγραφέα, όμως εκείνο που φαίνεται να τον απασχόλησε περισσότερο ήταν η επιστροφή από ένα τόπο από τον οποίο δεν επιστρέφει ποτέ κανένας μας. Και ρωτά την επιστήμη αλλά και την Φιλοσοφία: Τι είναι ο θάνατος; Σε ποιό σημείο τελειώνει άλυτο το μυστήριο της ζωής και ξεκινά το ανεξερεύνητο μυστήριο του Θανάτου; Η αντιμετώπιση που έδειξε στο Υπερφυσικό ο Poe επηρέασε με τεράστιο τρόπο τους επόμενους συγγραφείς του είδους. Δεν ασπάστηκε καμία παράδοση, αλλά δημιούργησε την δική του. Οι προηγούμενοι συγγραφείς είχαν ενσωματώσει τις παραδόσεις του παρελθόντος σε συνδυασμό με τις προσωπικές εκδοχές τους. Εκείνος ήταν που έστρωσε νέο έδαφος αφού διαστρέβλωσε,συνδύασε και ανακάλυψε νέα τρομερά μονοπάτια γραφής.

Την βροχερή νύχτα του οκτωβρίου του 1849 ο άρχοντας του Μακάβριου Έντγκαρ Άλλαν Πόε βρέθηκε καταρρακωμένος και πεσμένος σε ένα από τους δρόμους της Βαλτιμόρης, τυλιγμένος στην παράκρουση. Τέσσερις αγωνιώδεις ημέρες αργότερα, ο ίδιος του ο χαμός επιβεβαιώσε πως ο θάνατος θα παραμένει πάντα για τον άνθρωπο ένα ανεξερεύνητο και σκοτεινό μυστήριο. Μόνο που εκείνη την φορά το μυστήριο του θανάτου, δεν ήταν γραμμένο σε κάποια αριστοτεχνική ιστορία του Μεγάλου συγγραφέα , αλλά χαραγμένο με αγωνία στις τελευταίες στιγμές του στον κόσμο των ζωντανών.

mindhack

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ