Βάσω Δενδροπούλου
Από το έπος και άλλες πηγές, είναι φανερό πως η ελληνική θρησκεία απέκτησε με τον καιρό το ηθικό περιεχόμενο. Στην Ιλιάδα η αγριότητα των ηθών δεν ερχόταν σε αντίθεση με τη θρησκευτικότητα, γιατί τότε η ηθική και θρησκευτική ζωή διατηρούσαν ακόμη σχετική αυτέλεια. Όποιος τιμούσε τους θεούς, ιδίως με πλούσιες θυσίες, είχε το δικαίωμα να περιμένει την εύνοιά τους. Ήδη όμως από μερικά χωρία της Ιλιάδας και πιο πολύ από τον Ησίοδο είναι φανερή η βαθμιαία διείσδυση στη θρησκεία κοινωνικών αρχών, ιδίως από τη σφαίρα της ηθικής και της δικαιοσύνης. Οι αρχές αυτές συνυφάνθηκαν με τη θρησκεία, γιατί όταν υπαγορεύονται από αυτήν, γίνονται περισσότερο σεβαστές. Στην αρχαία Ελλάδα, ωστόσο, η θρησκεία δεν έγινε ποτέ ένας απλός κώδικας ηθικών κανόνων.
Με τη λέξη "γιορτές" εννοούμε τις ημέρες που αφιέρωνε το αθηναϊκό κράτος για τη λατρεία θεοτήτων.Στην αρχαία ελληνική πόλη όλες οι γιορτές ήταν θρησκευτικές αφιερωμένες σε ξεχωριστούς θεούς ή θεές. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν αυστηρούς διαχωρισμούς μεταξύ δραστηριοτήτων θρησκευτικού και κοσμικού χαρακτήρα. Το συμπόσιο, και όχι μόνο, ήταν μια πράξη λατρευτική. Οι αθλητικοί αγώνες και οι θεατρικές παραστάσεις ήταν κι αυτοί θεσμοί κατάλληλοι για ημέρες θρησκευτικού εορτασμού. Όταν, όμως, ο Αθηναίος μετείχε στην αρματοδρομία ή στον δρόμο κατά τους αγώνες των Παναθηναίων, πίστευε ότι αυτά τα αθλήματα είναι προς τιμήν της Αθηνάς. Κατα τον ίδιο τρόπο, όταν γελούσε στις κωμωδίες ή έκλαιγε στις τραγωδίες, βρισκόταν καθισμένος σ΄ ένα θέατρο αφιερωμένο στον Διόνυσο και τα όσα γίνονταν επί σκηνής, όσο τραγικά ή αστεία κι άν ήταν, διέπονταν από τους κανόνες μια θρησκευτικής τελετής.
Στο επίπεδο της καθημερινής ζωής, ωστόσο, η επιδίωξη της νίκης στις δοκιμασίες της ανθρώπινης δύναμης κι επιδεξιότητας, είχε πάντα τη διπλή σημασία της εκπαίδευσης και της προετοιμασίας για μάζη, δηλαδή της συμβίωσης πολέμου και ειρήνης στην προοπτική επιβίωσης των αυτόνομων πόλεων, που αποτελούσαν ιδιαίτερα μικρά έθνη με δικούς τους νόμους και δικά τους έθιμα παρά το ότι μοιράζονταν με τα άλλα την ελληνικότητα και την κοινή τους καταγωγή από συμπαντικούς αλλά και εθνικούς θεούς.
Πάνω από όλα όμως, οι ελληνικοί Αγώνες αποτελούσαν πράξεις ξεκάθαρα λατρευτικές, ολοκληρωμένες δηλαδή ιεροπραξίες. Οι νικητές των διαφόρων αγώνων, που ουσιαστικά αποτελούσαν τελετουργικές πράξεις μίμησης του διαρκούς αγώνα των θεών για την διαμόρφωση και διατήρηση του αρχικού άτακτού Απείρου σε διατεταγμένο "Κόσμο", καθώς και για τη μετέπειτα διατήρηση της αρχής τους ως εγγύηση της κοσμικής τελειότητας, αποτελούσαν προσωποποιήσεις της υπέρβασης του ανθρώπινου μέτρου και και λαμπρούς κοινωνούς της μυστηριακής Αλήθειας των Θεών.
Η στέψη των νικητών με κορδέλες και κλαδιά δέντρων ιερών στον εκάστοτε τιμώμενο Θεό, συμβόλιζε ότι αποκτούσαν αυτοί τη θεϊκή αναγνώριση μέσα από μία μυστική σύζευξη του νικητή θνητού με το Ολύμπιο Αθάνατο. Ήταν μια τολμηρή πράξη "αθανατισμού" και συνεγγύησης θνητών και Αθανάτων για την τελειότητα του αιώνιου και σφαιρικού "Κόσμου". Ήταν μια τολμηρή πράξη απόλυτης επικοινωνίας μεταξύ των ουρανών και της εσωτερικής επιθυμίας του ανθρώπου να αποδείξει ότι μπορεί να φτάσει κάποτε και αυτός, μέσα από την αρίστευση, στους ουρανούς στα Ολύμπια Δώματα. Υπό αυτή την έννοια, δεν είναι τυχαίο το ότι του εθνικού αγωνιστικού έθους των Ελλήνων, εφορεύει ο "Αγώνιος" Ερμής, θεός ταυτόχρονα τόσο της επικοινωνίας όσο και της αγωνιστικής.
Πίνακας: καθαγιασμός-"εγκαινίαση" στήλης του Ερμή, Fedor Bronnikov, 19ος αι. μ.Χ.
ΠΗΓΕΣ: "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, H.W. PARKE "Οι εορτές στην Αρχαία Ελλάδα", Βλάσης Γ. Ρασσιάς "Εορτές και Ιεροπραξίες των Ελλήνων".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.