Φωνές μέσα στο σπίτι...

Γράφει η  ψυχολόγος Μαρία Καρίκη

Το σπίτι μας δυνητικά είναι το καταφύγιό μας, το μέρος όπου θέλουμε να ηρεμούμε και να ανακτούμε τις δυνάμεις μας. Είναι σημαντικό για την ψυχική μας υγεία να αισθανόμαστε ένα θετικό κλίμα όταν γυρνάμε στο σπίτι μας, έτσι ώστε να αποσυμπιεζόμαστε και να αποφορτιζόμαστε. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα πράγματα δεν είναι έτσι; Όταν, δηλαδή, γυρνάμε σε ένα «τοξικό» περιβάλλον, όπου μας περιμένουν καβγάδες, εντάσεις, παρατηρήσεις και συνεχείς διαφωνίες; Το μόνο σίγουρο είναι ότι υπό τέτοιες συνθήκες δεν μπορούμε να δούμε το σπίτι μας ως εστία γαλήνης και χαλάρωσης.

Η «ατμόσφαιρα» που καλλιεργείται από όλα τα μέλη της οικογένειας διαχέεται πίσω στην ψυχολογία τους. Όταν υπάρχει ένα διαρκές κλίμα εκνευρισμού, θυμού, άγχους και έντονων αντιπαραθέσεων στο σπίτι, οι άνθρωποι θα έχουν συνεχώς νεύρα, θα μεταθέτουν την έντασή τους και σε άλλους τομείς της ζωής τους και δεν θα έχουν τη διάθεση, αλλά ούτε και τη διαύγεια να στοχαστούν, να οραματιστούν, να αποδώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Ακόμα και η αυτοπεποίθησή τους θα επηρεαστεί αρνητικά, όπως ίσως και η αίσθηση αυτοαξίας και αυτεπάρκειάς τους. Όταν κανείς δέχεται καθημερινά ένα μικρό «πόλεμο» στο σπίτι του, μπορεί να νιώθει υπό αμφισβήτηση πολλά από τα στοιχεία που τον απαρτίζουν ως προσωπικότητα. Αντίθετα, σε ένα θετικό περιβάλλον που σε στηρίζει, σε εξυψώνει, σε σέβεται και σου το δείχνει με κάθε δυνατό τρόπο, μπορεί κανείς να νιώσει δυνατός, ικανός, σημαντικός, έτοιμος να κυνηγήσει τους στόχους του, χωρίς φόβο και αμφιβολίες.

Ας μην υποτιμούμε, λοιπόν, τις συναντήσεις και τις συζητήσεις μας μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Καθετί που διαδραματίζεται μέσα στο χώρο μας, μας επηρεάζει είτε άμεσα είτε έμμεσα. Μόλις το συνειδητοποιήσουμε αυτό, θα πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε προκειμένου να νιώθουμε συναισθηματική σταθερότητα και ασφάλεια. Είναι σημαντικό να μπορούμε να ξεκουραστούμε στο χώρο μας, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Διαφορετικά θα διακατεχόμαστε από τάσεις φυγής κάθε φορά που αισθανόμαστε ότι «πνιγόμαστε» μέσα στο σπίτι γιατί κανείς δεν μας καταλαβαίνει ή γιατί νιώθουμε να καταπιεζόμαστε από τις συμπεριφορές και τις απαιτήσεις των συγκατοίκων μας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν συγκρούσεις στην οικογένειά μας. Φυσικά και θα υπάρχουν, γιατί και αυτό αποτελεί υγιές κομμάτι των σχέσεων. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να είναι ο κανόνας, αλλά η εξαίρεση. Δεν θα πρέπει, δηλαδή, οι περισσότερες στιγμές και αναμνήσεις μας από το σπίτι μας να στιγματίζονται από φωνές, λέξεις που προσβάλλουν και πονάνε ή συμπεριφορές που ακυρώνουν το σεβασμό και την ανοχή στη διαφορετικότητα και στο δικαίωμα να έχουμε διαφορετική άποψη. Οι συγκρούσεις υπάρχουν και είναι θεμιτές, στο βαθμό που δεν καθορίζουν την καθημερινότητά μας και δεν γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της ρουτίνας μας.

Το ιδεατό –αυτό που ψάχνουμε όλοι μας- είναι να δημιουργήσουμε ένα «σπιτικό», όπου ο καθένας θα έχει τον προσωπικό του χώρο, κυριολεκτικά και ψυχικά, τη δική του φωνή και τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα που θα γίνονται σεβαστά, ανεξάρτητα αν συμφωνούμε η όχι. Ο καθένας θα πρέπει να αισθάνεται ισότιμος, καλοδεχούμενος, σημαντικός μέσα στο σπίτι ανεξαρτήτως ηλικίας, ρόλου και «ιεραρχίας». Οι αλληλεπιδράσεις μέσα στο χώρο μας με τους αγαπημένους μας «χτίζουν» τα βιώματά μας, τις αναμνήσεις μας, τις αξίες μας, τα στερεότυπά μας, αλλά και την ψυχολογία μας.

Μας κάνουν, δηλαδή, να είμαστε αυτό είμαστε. Δεν είναι τυχαίο, που πολλοί παιδικοί ψυχολόγοι και εκπαιδευτικοί μπορούν παρατηρώντας τη συμπεριφορά του παιδιού στο σχολείο να καταλάβουν πολλά για το τι συμβαίνει στο σπίτι. Αυτό, όμως, δεν ισχύει τελικά μόνο για τα παιδιά. Πολλές από τις συμπεριφορές μας προς τα έξω μπορούν να εξηγηθούν αν τις συσχετίσουμε με το πώς περνάμε στο σπίτι μας τώρα ή πώς περνούσαμε στο πατρικό μας σπίτι. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, την προσωπική μας εστία κι ας μην την παραμελούμε. Στόχος είναι να μας περιμένει κάτι τόσο όμορφο, υγιές και ήρεμο που θα ανυπομονούμε να γυρίσουμε σπίτι και να «φορτίσουμε» τις μπαταρίες μας, έτσι ώστε να νιώθουμε έτοιμοι να ξαναβγούμε για να κατακτήσουμε την κάθε μας μέρα δημιουργικά και εποικοδομητικά!!!


 ΡΟΔΙΑΚΗ

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ