Διαχείριση αρνητικών σκέψεων - καταστροφολογία

Όταν ακούμε τη φράση "καταστροφική σκέψη", είναι πιθανό να σκεφτούμε καταστροφικά γεγονότα σε προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό επίπεδο ή ακόμα και σε επίπεδο φυσικών φαινομένων του πλανήτη μας. Οι καταστροφικές σκέψεις συμβαίνουν όταν το μυαλό μας δημιουργεί τα χειρότερα σενάρια που μπορεί να έχει η έκβαση μίας κατάστασης ή ενδυναμώνουμε την περισσότερο αρνητική έκβαση της κατάστασης.  

Συχνά οι άνθρωποι εκλογικεύουν την υιοθέτηση αρνητικών σκέψεων υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για μια μορφή επίλυσης προβλημάτων  που τους βοηθούν να προβλέψουν το χειρότερο.

Πόσο συχνά κάνετε μία αρνητική σκέψη η οποία έχει καταστροφική επίπτωση; Πόσο συχνά κάτι αθώο έχει γίνει μια επικείμενη καταστροφή στο μυαλό σας; Για παράδειγμα, ένας δυνατός πονοκεφαλος γίνεται καρκίνος; Μια πτήση σε άλλο κράτος μετατρέπεται σε αεροπλάνο  που συντρίβεται; Το παιδί σας εάν φέρει άσχημο βαθμό σε κάποιο μάθημα αυτόματα στο μυαλό σας μετατρέπεται σε άτομο χωρίς ενδιαφέροντα που δεν θα προχωρήσει στη ζωή του;

 Ωστόσο, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. Η καταστροφική σκέψη μας αποτελεί τροχοπέδη στην επίλυση και διαχείριση προβληματικών καταστάσεων διότι μας παραλύει και μας εμποδίζει να δώσουμε εποικοδομητικές λύσεις. Αυτό συμβαίνει διότι  τα επίπεδα του άγχους αυξάνονται και το άτομο εγκλωβίζεται σε δυσλειτουργικά και μη διαχειρίσιμα συναισθήματα τα οποία μπλοκάρουν τη λογική και τη σκέψη.

Παρακάτω θα βρείτε 5 βασικούς τρόπους διαχείρισης των αρνητικών σκέψεων καταστροφολογίας: 

1. Αναπνεύστε. 

Όταν ένα άτομο καταλαμβάνεται από σκέψεις καταστροφής συχνά δεν ακούει το σώμα του. Βασικά «χάνει» την επαφή με το σώμα του.  Για παράδειγμα, η αναπνοή του μπορεί να είναι μικρή και κοφτή, ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται σταδιακά και η καρδιά του νομίζει ότι τα «σπάσει». Ένας κόμπος στο λαιμό δεν αφήνει περιθώρια για ελεύθερη αναπνοή και υπάρχουν σημάδια εφίδρωσης.   Αυτά είναι τα σημάδια του άγχους, το οποίο μπορεί να τροφοδοτήσει την καταστροφική σκέψη. Επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας και εισπνεύστε βαθιά από τη μύτη με αργή εκπνοή από το στόμα. Αυτή η άσκηση θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και να στη συνέχεια να πάρετε τη δύναμη για να σκεφτείτε πιο λογικά.

2. Εξετάστε αν οι σκέψεις σας είναι πραγματικότητα ή φαντασία.

Προσπαθείστε να ελέγξετε την αρνητική σας σκέψη… μετατρέποντας τη σε όσο το δυνατόν θετική σκέψη κάνοντας τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτό σας: «Πόσο ρεαλιστική είναι αυτή η σκέψη μου σε σχέση με τη συγκεκριμένη αρνητική κατάσταση;», «Ποιο είναι το ποσοστό που δίνεται ως η τελική έκβαση με βάση το συγκεκριμένο γεγονός;»-_Τεχνική της Πίτας_ Για παράδειγμα, έχετε  καταστροφικές σκέψεις για μια σημαντική παρουσίαση που έχετε αύριο. Μπορείτε να επικεντρωθείτε στη σκέψη σας μετατρέποντάς τη από αρνητική σε θετική  με  τον τρόπο: Από το « Η παρουσίασή μου θα πάει χάλια αύριο… θα γίνω ρεζίλι»" Σε: "Θα προσπαθήσω να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό αύριο στην παρουσίαση μου… ακόμα κι αν δεν τα καταφέρω όπως θα ήθελα αυτό που μετράει είναι ότι προσπάθησα για το καλύτερο».  

3. Σκεφτείτε μια άλλη προοπτική.
Βάζοντας τον καλύτερό σας φίλο στη δική σας θέση….. τι θα τον συμβουλεύατε;

4. Η Καταστροφική σκέψη είναι ουσιαστικά η αρνητική πλευρά ή η αρνητική ερμηνεία μίας προβληματικής κατάστασης

Στη ζωή  τα πράγματα δεν είναι μαύρο ή άσπρο. Υπάρχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές πτυχές σε κάθε εμπειρία που βιώνουμε. Το κλειδί της διαχείρισης είναι η  ισορροπημένη άποψη.  Σκεφτείτε ότι ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις υπάρχει τρόπος διαχείρισης της αρνητικότητας… Ένας άλλος τρόπος είναι η εφαρμογή της τεχνικής των ποσοστών…. Τι ποσοστό θα δίνατε σε κάθε εκδοχή (θετική ή αρνητική; με αυτό τον τρόπο θα βρείτε την απάντηση στο γρίφο  ότι δεν υπάρχει άσπρο ή μαύρο στη ζωή…)

5. Αναγνωρίστε τις δυνάμεις και την ανθεκτικότητά σας ως προσωπικότητα.  

Ο άνθρωπος έχει ανεξάντλητα περιθώρια και όρια αντοχής…. Φτάνει να προσπαθήσει να τα συναντήσει. Να θυμάστε ότι ακόμα και εάν η κατάσταση δεν είναι η ιδανική, έχετε τη δύναμη και την αντοχή για να την αντιμετωπίσετε. Να σκέφτεστε ότι η προσπάθειά σας είναι αυτή που μετράει και ότι δεν γίνεται πάντα να τα καταφέρνουμε σε ότι βάζουμε στόχο. Η μη επίτευξη των στόχων να γίνει κίνητρο για μία μεγαλύτερη προσπάθεια η οποία μπορεί και να μας οδηγήσει ακόμα και σε άλλους  δρόμους…. Για Παράδειγμα  εάν η παρουσίασή σας δεν πάει όπως προσδοκούσατε, αυτό δεν σας κάνει ανάξιο υπάλληλο ή φίλο. Το κλειδί σε μία αρνητική έκβαση μιας κατάστασης είναι να μη γενικευθεί η αρνητική έκβαση και σε άλλους τομείς της ζωής μας.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ξεπεράσει κάποιος τους φόβους του είναι να τους αντιμετωπίσει  και όχι να τους «κουκουλώσει». Η σωστή διαχείριση της αρνητικής σκέψης  και η πίστη στον εαυτό του θα τον ενδυναμώσει και  θα του δώσει τη δύναμη για να ισορροπήσει ακόμα και όταν οι καταστάσεις δεν είναι και οι πιο ευνοϊκές…

Αρθρογράφος: Ρέα Δουμανα
Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ