Λοκούστα η Γαλάτισσα: βοτανολόγος κι επαγγελματίας δηλητηριάστρια

Της Νίνας Κουλετάκη

«Αυτή ήταν η διαβόητη Λοκούστα, μια γυναίκα που αργότερα καταδικάστηκε ως ένοχη για εξάσκηση παράνομων πρακτικών, αλλά χρησιμοποιήθηκε από το επίσημο κράτος προς εξυπηρέτηση σκοτεινών φιλοδοξιών.» 
Τάκιτος, Χρονικά

Εισαγωγή
Σε μιαν εποχή, όπου οι δολοφονίες ήταν κοινή πρακτική για την αντιμετώπιση των πολιτικών αντιπάλων κι ένα αποδεκτό μέσον για την γρήγορη αναρρίχηση στα αξιώματα, μια γυναίκα από την Γαλατία, τότε επαρχία της Ρώμης και σημερινή Γαλλία, έφτασε στη Ρώμη και κατόρθωσε να γίνει απαραίτητη στην ρωμαϊκή αυτοκρατορική αυλή. Ήταν η Λοκούστα της Γαλατίας.

Γεννήθηκε τον πρώτο αιώνα μ.Χ., στην Γαλατία που, τότε, ήταν μια από τις επαρχίες της αχανούς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Μεγαλώνοντας στην Γαλατική εξοχή, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τα φυτά και τα λουλούδια και να ανετρυφήσει στις ιδιότητές τους, τόσο τις θεραπευτικές όσο και τις θανατηφόρες. Αποφάσισε, λοιπόν, να γίνει βοτανολόγος και να χρησιμοποιεί τα φυτά ανάλογα με την ζήτηση.

Σε κάποια φάση της ζωής της πήγε να ζήσει στη Ρώμη, όπου υπήρχε πρόσφορο έδαφος για την εξάσκηση του «ταλέντου» της και –επομένως- πλούσιες οικονομικές απολαβές. Ήταν έξυπνη γυναίκα και γνώριζε ότι το επάγγελμά της θα την καθιστούσε μισητή και επικίνδυνη και δεν θα έλειπαν εκείνοι που, ενδεχομένως, να επιδίωκαν, κάποια στιγμή, τον χαμό της. Έτσι η Λοκούστα κατανάλωνε μικρές ποσότητες δηλητηρίου σε καθημερινή βάση, ώστε να αποκτήσει ανοσία. Ο οποιοσδήποτε προσπαθούσε να την δηλητηριάσει, θα αποτύγχανε οικτρά.

Αγριππίνα

Η δολοφονία του Κλαύδιου

Όταν έφτασε στη Ρώμη, διαπίστωσε πολύ σύντομα ότι οι άνθρωποι εκεί ήταν φιλόδοξοι και άπληστοι. Οι μισοί από τους ανθρώπους της ανώτερης, κοινωνικά, τάξης, ευχόταν τον θάνατο των άλλων μισών, είτε γιατί βρίσκονταν μπροστά τους στην σειρά διαδοχής για τα αξιώματα, είτε γιατί επρόκειτο περί πλούσιων συγγενών τους οποίους επιθυμούσαν να κληρονομήσουν. Η Λοκούστα είχε τα μέσα και τον τρόπο να πραγματοποιήσει τις επιθυμίες τους. Γρήγορα η φήμη της εξαπλώθηκε και η περιουσία της μεγάλωνε. Φυσικά, δεν ήταν λίγες οι φορές που κατηγορήθηκε για το είδος των υπηρεσιών που προσέφερε και φυλακίστηκε. Όμως οι διασυνδέσεις της με πολύ ισχυρούς ανθρώπους, οι οποίοι είχαν κάνει χρήση των δεξιοτήτων της, είχαν σαν αποτέλεσμα, κάθε φορά, να αποφυλακίζεται ταχύτατα.

Κλαύδιος

Γύρω στο 54 μ.Χ., η Λοκούστα έλαβε ένα μυστικό μήνυμα από την Αυτοκράτειρα Αγριππίνα, τέταρτη σύζυγο του Αυτοκράτορα Κλαύδιου. Η επιθυμία της Αγριππίνας ήταν σαφέστατη: ήθελε ο Νέρων, γιος της από προηγούμενο γάμο, να γίνει ο νέος αυτοκράτορας της Ρώμης. Για να επιτευχθεί αυτό, έπρεπε ο 64χρονος Κλαύδιος να πεθάνει. Και σ’ αυτό ακριβώς το σημείο εμφανίζεται στο προσκήνιο η Λοκούστα.

Η Αγριππίνα γνώριζε πως ο Κλαύδιος αγαπούσε πολύ τα μανιτάρια αφενός, αλλά χρησιμοποιούσε και δοκιμαστές φαγητού αφετέρου, γεγονός που καθιστούσε αδύνατον το να τον δηλητηριάσει κάποιος. Οι δύο γυναίκες κατέστρωσαν από κοινού ένα σχέδιο. Κάποιο βράδυ, που ο έμπιστος του Κλαύδιου ήταν άρρωστος, η Αγριππίνα δωροδόκησε τον δοκιμαστή του φαγητού του αυτοκράτορα να κρατηθεί μακριά. Η Λοκούστα δηλητηρίασε μια μεγάλη μερίδα μανιτάρια και η Αγριππίνα τα πρόσφερε η ίδια στον αυτοκράτορα και ο ανυποψίαστος Κλαύδιος τα κατανάλωσε με βουλιμία.

Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν. Ο Κλαύδιος σφάδαζε από ισχυρές στομαχικές κράμπες, αγωνιζόταν να αναπνεύσει και δεν μπορούσε να μιλήσει. Η Αγριππίνα έπαιξε τέλεια τον ρόλο της απελπισμένης συζύγου, που τρέχει πάνω-κάτω και κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να βοηθήσει τον άνδρα της. Ανησυχώντας μήπως ο Κλαύδιος έχει φάει κάτι που τον πείραξε, προσπαθεί με ένα φτερό που χώνει στον λαιμό του να του προκαλέσει εμετό, ώστε να τον απαλλάξει από την βλαβερή, υποτιθέμενη, τροφή. Όμως αυτό δεν είναι παρά το δεύτερο μέρος του σχεδίου. Η Λοκούστα έχει δηλητηριάσει και το φτερό.

Νέρων και Αγριππίνα

Στις 13 Οκτωβρίου του 54 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος πεθαίνει και ο 16χρονος Νέρων στέφεται αυτοκράτορας, προς αγαλλίαση της Αγριππίνας. Η Λοκούστα συλλαμβάνεται, ρίχνεται στη φυλακή και καταδικάζεται σε θάνατο. Η μητέρα του νέου Αυτοκράτορα δεν επιθυμούσε να αφήνει πίσω της μάρτυρες.

Η δολοφονία του Βρετανικού

Όμως η Αγριππίνα δεν έχει υπολογίσει ότι ο Νέρων έχει κι εκείνος αντιπάλους που εποφθαλμιούν τον θρόνο της αυτοκρατορίας αλλά και τους δικούς του φόβους. Προσωποποίηση ενός από αυτούς αποτελεί ο Βρετανικός, ο 14χρονος γιος του Κλαύδιου από τον γάμο του με την Μεσσαλίνα, ο οποίος είχε δικαιωματικά βλέψεις για τον θρόνο. Ο Νέρων έπρεπε να σιγουρευτεί ότι οι βλέψεις αυτές δεν θα ευδοκιμούσαν. Έτσι, χωρίς τυμπανοκρουσίες, λίγους μήνες μετά την ενθρόνισή του, ο Νέρων διατάσσει την απελευθέρωση της Λοκούστα, η οποία μπαίνει στην υπηρεσία του.

Η Λοκούστα δοκιμάζει δηλητήριο σε σκλάβο, παρουσία του Νέρωνα – Λάδι σε καμβά του Joseph-Noel Sylvestre

Ένα βράδυ, κατά την διάρκεια ενός οικογενειακού δείπνου, το κρασί σερβιρίστηκε ως συνήθως. Οι δοκιμαστές το δοκίμασαν, ο καθένας για λογαριασμό του αφέντη του, και το πρόσφεραν στους συνδαιτυμόνες, οι οποίοι ήταν ο Νέρων, η μητέρα του Αγριππίνα, διάφοροι στενοί συγγενείς και ο νεαρός Βρετανικός, ο οποίος πήρε το ποτήρι από τον δοκιμαστή του, ήπιε μια γουλιά και διαμαρτυρήθηκε πως το κρασί ήταν πολύ ζεστό. Κατά την ρωμαϊκή συνήθεια, το κρασί αραιωνόταν με ζεστό νερό. Ο δοκιμαστής προσέθεσε φρέσκο, κρύο νερό από μια κανάτα και το επέστρεψε στον Βρετανικό, χωρίς να το δοκιμάσει εκ νέου. Εκεί, στην κανάτα με το κρύο νερό, ήταν που η Λοκούστα είχε ρίξει το θανατηφόρο δηλητήριό της.

Ο Βρετανικός δεν άργησε να πέσει στο πάτωμα σφαδάζοντας από σπασμούς και ο Νέρων πληροφόρησε ήρεμα την ομήγυρη ότι το άτυχο παιδί έπασχε από επιληψία και ότι σύντομα η κρίση θα περνούσε, αποτρέποντας έτσι την παροχή οποιασήποτε βοήθειας. Η Αγριππίνα θορυβήθηκε. Κατάλαβε αμέσως περί τίνος επρόκειτο και ανησύχησε που ο γιός της πήρε μια τέτοιαν απόφαση χωρίς να την συμβουλευτεί. Συνέχισε να τρώει ήρεμα το φαγητό της, καταφέρνοντας να κρύψει τον φόβο που της έσφιγγε την καρδιά ότι θα μπορούσε να είναι εκείνη το επόμενο θύμα του Νέρωνα. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας επέστρεψαν και αυτά στο δείπνο τους, αφήνοντας τον Βρετανικό να αργοπεθαίνει στο δάπεδο της αίθουσας. Κανείς τους δεν ήταν τόσο θαρραλέος ή τόσο τρελός, ώστε να αψηφίσει την επιθυμία του αυτοκράτορα και να προσφέρει βοήθεια στον Βρετανικό.

Ο Νέρων διέταξε τους υπηρέτες του να μεταφέρουν τον Βρετανικό στο δωμάτιό του, όπου ξεψύχησε λίγες ώρες αργότερα. Η ταφή του έγινε πολύ βιαστικά την ίδια νύχτα, παρά την δυνατή καταιγίδα που λυσομανούσε στη Ρώμη και αψηφώντας τα κουτσομπολιά που είχαν αρχίσει να εξαπλώνονται.

Το τέλος της Λοκούστα

Έχοντας τον Νέρωνα ανάμεσα στους ικανοποιημένους της πελάτες, η Λοκούστα απολάμβανε μια διαρκώς εξαπλούμενη φήμη και αυξανόμενα πλούτη. Ο αυτοκράτωρ την αντάμοιψε με εκτάσεις γης, χρήματα, δώρα και μια πλήρη συγχώρεση για τους δηλητηριασμούς για τους οποίους είχε κατηγορηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Εννοείται, βέβαια, πως δεν παρέλειπε να χρησιμοποιεί τακτικά τις υπηρεσίες της, μαζί με πολλούς άλλους. Η Λοκούστα είχε, πλέον, γίνει μια δηλητηριάστρια πλήρους απασχόλησης. Έφτασε, μάλιστα, μέχρι του σημείου να ανοίξει μια σχολή, όπου δίδασκε τα μυστικά των φυτών και των δηλητηρίων.

Υπό την προστασία του Νέρωνα η Λοκούστα πέρασε αρκετά χρόνια ευμάρειας και επαγγελματικής ευημερίας, μέχρι που η Ρωμαϊκή Σύγκλητος βρήκε το κουράγιο να καταδικάσει τον Νέρωνα σε θάνατο, το 68 μ.Χ. Φυσικά, η Λοκούστα τον είχε εφοδιάσει, μετά από αίτημά του, με ένα ισχυρότατο δηλητήριο για να αυτοκτονήσει αν παρίστατο ανάγκη, αλλά μέσα στον πανικό της σύλληψής του ο Νέρων ξέχασε να το πάρει μαζί του. Έτσι, πριν μεταφερθεί μπροστά στη Σύγκλητο, ώστε να δικαστεί και να καταδικαστεί για τα εγκλήματά του, ο Νέρων αυτοκτόνησε με το στιλέτο του.

‘Οταν είσαι μια πασίγνωστη δηλητηριάστρια και ο μεγαλύτερος προστάτης σου είναι ένας μισητός αυτοκράτορας, είναι αλήθεια πως το προσδόκιμο της ζωής σου ελαχιστοποιείται μετά τον θάνατό του. Έτσι έγινε και με την Λοκούστα. Η αλήθεια είναι ότι, μετά τον θάνατο του Νέρωνα, αποτραβήχτηκε από την κοινωνική ζωή και προσπάθησε να διατηρήσει ένα χαμηλό προφίλ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η φήμη της ως δηλητηριάστριας της είχε ξεπεράσει και της αποδίδονταν πολλές δολοφονίες. Χωρίς τον Νέρωνα να την προστατεύει, η Λοκούστα η Δηλητηριάστρια, με εντολή του αυτοκράτορα Γάλβα που διαδέχθηκε τον Νέρωνα, εκτελέστηκε αργότερα τον ίδιο χρόνο. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές «διαπομπεύτηκε δεμένη με αλυσίδες σε ολόκληρη την πόλη και στην συνέχεια εκτελέστηκε» – Δίων Κάσσιος Κοκκηϊανός, 63.3.

Η Λοκούστα η Γαλάτισσα καταλαμβάνει τη θέση του πρώτου καταγεγραμμένου σειριακού δολοφόνου, έχοντας δηλητηριάσει χιλιάδες, στα μέσα του πρώτου μ.Χ. αιώνος. Δολοφονούσε για ευχαρίστηση και –κυρίως- για κέρδος και ήταν μία από τους μεγαλύτερους γνώστες των δηλητηρίων στην αρχαία Ρώμη.

Πηγές

– Πόπλιος Κορνήλιος Τάκιτος, Χρονικά

– Ann Wamack, Locusta of Gaul , Roman “Herbalist” and Professional Poisoner

– Gibson, Dirk C. Legends, Monsters, or Serial Murderers? ABC-CLIO, 2012

-Suetonius. The Twelve Caesars. Penguin, 2007.

-Stratton, Kimberly B. Daughters of Hecate. Oxford University Press, 2014.

-Anna Kathryn Lanier, Locusta the Poisoner

-Leon, Vicki, Outrageous Women of Ancient Times, New York : John Wiley & Sons, Inc., 1998.

ΠΗΓΗ: eglima

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ