Δύο έθιμα ελληνικής προέλευσης
Μια παράδοση θέλει τον Μαρτίνο Λούθηρο, ως εκείνον που καθιέρωσε τον στολισμό του δέντρου. Ο Μ. Λούθηρος περπατώντας τη νύχτα στο δάσος και βλέποντας τα αστέρια να λάμπουν μέσα από τα κλαδιά των δέντρων, συνέλαβε την ιδέα να τοποθετήσει ένα φωτεινό δέντρο στο σπίτι του, το οποίο θα απεικόνιζε τον έναστρο ουρανό, τη βραδιά που γεννήθηκε ο Χριστός. Έτσι τοποθετήθηκε και το Αστέρι στην κορυφή, συμβολίζοντας το άστρο της Βηθλεέμ.
Σύμφωνα με τον καθηγητή της Χριστιανικής Αρχαιολογίας κ.Κώστα Καλογύρη, ένα συριακό κείμενο, που υπάρχει σε χειρόγραφο στο Βρετανικό Μουσείο, δηλώνει την ανατολίτικη προέλευση του εθίμου. Το κείμενο αναφέρεται στο ναό, που έχτισε το1512 ο Αναστάσιος ο Α΄, στα βόρεια της Συρίας και στον οποίο υπήρχαν δύο μεγάλα ορειχάλκινα δέντρα.
Στα χρόνια του Βυζαντίου, ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Γ΄, μια παραμονή Χριστουγέννων, διέταξε τους ανθρώπους του να τοποθετήσουν ένα μεγάλο έλατο στην πλατεία των ανακτόρων. Στη συνέχεια ο ίδιος κρέμασε στα κλαδιά του μεγάλα κεριά, πολύ χοντρά, σε διάφορα χρώματα (κόκκινα, κίτρινα, άσπρα), τα οποία τα άναψε τη στιγμή, που οι καμπάνες καλούσαν τους πιστούς στην εκκλησία. Το δέντρο με τα αναμμένα κεριά, αποτέλεσε ένα εξαιρετικό θέαμα, για όσους περνούσαν από το σημείο εκεί, ενθουσιάζοντας τόσο πολύ τον κόσμο, που την επόμενη χρονιά, αρκετοί άρχοντες του Βυζαντίου, επανέλαβαν το σκηνικό αυτό, όχι όμως στις αυλές τους αλλά, μέσα στα σπίτια τους.
Με τα χρόνια, γενικεύτηκε στη συνείδηση του λαού και έμεινε ως έθιμο. Αυτό (το έθιμο) το πήραν μαζί τους, οι Σταυροφόροι που κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, μαζί με το θρησκευτικό πλούτο που άρπαξαν από την Αγιά Σοφιά, μεταφέροντάς το έτσι στις πατρίδες τους. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης έκανε τους έλληνες να ξεχάσουν τη συνήθεια αυτή, σ’ όλη τη διάρκεια της τουρκικής τυραννίας. Όχι όμως και η υπόλοιπη Ευρώπη, που τη συνέχισε χωρίς να θυμάται την προέλευσή της.
Στη νεώτερη Ελλάδα το χριστουγεννιάτικο δέντρο κάνει την εμφάνισή του την εποχή του Όθωνα, όταν οι ακόλουθοί του έφεραν μαζί τους και το έθιμο, αγνοώντας ότι μάλλον το επιστρέφουν στον τόπο καταγωγής του, αφού η Αθήνα ήταν επαρχία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Έτσι «ξαναμπαίνει» στη ζωή των ελλήνων το χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Πρόδρομος του μπορεί να χαρακτηριστεί η συνήθεια πολλών ανθρώπων στην ελληνική ύπαιθρο, που τις ημέρες αυτές στόλιζε με καρπούς, κυρίως ρόδια για ευημερία και καλοτυχία, κλαδιά δέντρων αειθαλών και τα τοποθετούσε στις πόρτες των σπιτιών.
Ο δημιουργικός νους των παιδιών, «γέννησε» το καραβάκι που αρχικά τα συντρόφευε στα παιχνίδια τους και αργότερα στα κάλαντα των γιορτών του δωδεκαήμερου, αποτελώντας και ένα είδος τιμής και καλωσορίσματος στους ναυτικούς που επέστρεφαν αυτές τις μέρες στην πατρίδα τους. Το συναντούσαμε μάλιστα μέχρι και πριν από πενήντα χρόνια σε πολλά σπίτια, αλλά και χέρια παιδιών που λέγανε τα κάλαντα σε πολλά νησιά του τόπου μας.
Η Χίος που είναι ένα κατεξοχήν ναυτικό νησί, διατηρεί αυτό το έθιμο μέχρι σήμερα. Μάλιστα ομάδες ατόμων που εκπροσωπούν τις συνοικίες της πρωτεύουσας του νησιού, κατασκευάζουν απομιμήσεις εμπορικών και πολεμικών πλοίων τα οποία φτιάχνονται με ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα την Πρωτοχρονιά. Το μέγεθος των πλοίων μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 5,5 μέτρα και παρ’ όλο που δίνεται χρηματικό έπαθλο στο καλύτερο, αυτό που έχει σημασία για όσους λαμβάνουν μέρος σ’ αυτό τον διαγωνισμό, είναι η διατήρηση των εθίμων και της ελληνικότητάς τους.
Όποια λοιπόν κι αν είναι η παράδοση που θέλει ο καθένας από μας να ακολουθήσει, εκείνο που χρειάζεται να θυμόμαστε είναι η σημασία και ο συμβολισμός του εθίμου που διατηρούμε και να τη μεταφέρουμε και στις νεώτερες γενιές.
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.