Η Νευροεπιστήμη της Δημιουργικότητας

Ως δημιουργικότητα της σκέψης θα μπορούσε να οριστεί η παραγωγή καινοτόμων και χρήσιμων ιδεών, σε οποιαδήποτε έκφανση της προσωπικής, επαγγελματικής ή κοινωνικής μας ζωής.

 Έχει ξεκάθαρα διαχωριστεί από την έννοια της νοημοσύνης και θεωρείται ως ικανότητα που μπορούν οι άνθρωποι να την αναπτύξουν μέσα από την εκπαίδευση. 

Η πηγή της δημιουργικότητας, ωστόσο, είναι αυτό που απασχολεί την επιστημονική μελέτη. Τα τελευταία ευρήματα της νευροεπιστήμης προτείνουν πως η διάκριση μεταξύ αριστερού και δεξιού εγκεφάλου δεν είναι η σωστή προσέγγιση, ενώ, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά ο Rex Jung και οι συνεργάτες του, δεν μπορούμε να την εντοπίσουμε σε συγκεκριμένα σημεία, διότι αυτά εξαρτώνται από την εργασία που εκτελεί το άτομο, την ιδιοσυγκρασία του ίδιου του ατόμου, ακόμα και από το εάν εξετάζουμε δομικά ή λειτουργικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου. 

Σύμφωνα με το μοντέλο που ανέπτυξε ο Wallis, η δημιουργική διαδικασία αποτελείται από πολλές αλληλεπιδρόμενες νοητικές διεργασίες και συναισθήματα, μέσα από τα στάδια της προετοιμασίας, της εκκόλαψης, του φωτισμού και της επαλήθευσης. Για να την κατανοήσουμε πρέπει να εστιάσουμε όχι τόσο στα μεγάλης κλίμακας νευρωνικά δίκτυα, αλλά στο πώς αυτά ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται, καθώς και στο πώς συνεργάζονται μεταξύ τους, με σκοπό να συνδυάσουν πληροφορίες, ακόμα κι αν φαίνονται άσχετες μεταξύ τους, καταργώντας την εσώτερη κριτική και την αναστολή νέων δεδομένων. 

Τα πειράματα δείχνουν ότι οι υποσυνείδητες περιοχές του εγκεφάλου βρίσκουν λύσεις και παίρνουν αποφάσεις προτού γίνουν αντιληπτές από τη συνείδησή μας. Ο καθηγητής Joydeep Battacharya, νευροεπιστήμονας στο London’s Goldsmiths University, σε πείραμά του μπόρεσε να βρει μια αλληλουχία εγκεφαλικής δραστηριότητας που του έδινε τη δυνατότητα να προβλέπει ποιος από τους συμμετέχοντες είχε λύσει ένα λεκτικό παζλ, μέχρι και 8 δευτερόλεπτα προτού ο ίδιος ο συμμετέχων αναφέρει ρητά πως ήξερε την απάντηση. Πολλές ακόμα έρευνες αντανακλούν αυτό που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πιθανότατα βιώσει, ότι αν αφήσουμε τον εαυτό μας να «κοιμηθεί» στο πρόβλημα, τότε έχουμε περισσότερες πιθανότητες να το επιλύσουμε με δημιουργικό τρόπο. Η ξεκούραση δεν είναι απραξία, αντίθετα, ενεργοποιούνται δίκτυα που είναι σημαντικά για την ανάπτυξη της αυτογνωσίας, του συλλογισμού, την ανάκληση προσωπικών αναμνήσεων, την προβολή των σκέψεων στο μέλλον, την ενσυναίσθηση, καθώς και την ηθική κρίση.

Παρατηρώντας τη φύση διακρίνουμε ένα διαρκή ανταγωνισμό μεταξύ των συστημάτων που την αποτελούν, ενώ παράλληλα η ισορροπία μεταξύ τους δημιουργεί αυτήν την αρμονία με την οποία κινείται ο κόσμος. Κοιτώντας στο μικρο-σύμπαν του εγκεφάλου μας, δε θα μπορούσαμε παρά να εντοπίσουμε ένα ανάλογο φαινόμενο. Οι ερευνητές αναφέρουν νευρωνικά δίκτυα που διατηρούν και επικεντρώνουν την προσοχή στον έξω κόσμο, σε συγκεκριμένα ερεθίσματα και εργασίες (Εκτελεστικό Δίκτυο Προσοχής), καθώς και δίκτυα που επικεντρώνουν στηνενδοσκόπηση (Δίκτυα Φαντασίας και Σημαντικότητας). Η εναλλαγή μεταξύ αυτών των νευρωνικών δικτύων, είναι συμπληρωματική και ενισχύει τη γνωστική ανάπτυξη του ατόμου. Πράγματι, πρόσφατες έρευνες που έγιναν με συμμετοχή μουσικών από την Jazz και τη Freestyle Rap μουσική σκηνή, οι οποίοι συμμετείχαν σε δημιουργικό αυτοσχεδιασμό, προτείνουν πως αυτή ακριβώς η εναλλαγή συμβαίνει στον εγκέφαλό μας, όταν βρίσκεται σεκατάσταση ροής, αφοσιωμένος σε μια εργασία και εναρμονισμένος με τη δημιουργία, μακριά από περισπασμούς. Η ισορροπημένη αυτή εναλλαγή μας επιτρέπει να αποκτήσουμε καλύτερηκαι βαθύτερη αντίληψη για τον κόσμο και το νόημά του, ενώ γινόμαστε πιο δημιουργικοί και περισσότερο ικανοί στην εκτέλεση των εργασιών μας. Η ελεύθερη σκέψη καταργεί τη γραμμικότητα και μέσα από την ασυμμετρία μας οδηγεί στην αμφισβήτηση και στην εναλλακτική προσέγγιση, γεννώντας νέα αντιληπτικά μονοπάτια αποκλίνουσας σκέψης. Σίγουρα απαιτείται περισσότερη έρευνα για να εξεταστεί το πώς ο εγκέφαλος γίνεται δημιουργικός. Είναι μια συναρπαστική εποχή για τη νευροεπιστήμη της δημιουργικότητας, αρκεί να απορρίψουμε τις παρωχημένες ιδέες και να αποδεχτούμε το γεγονός πως πρόκειται για μια χαοτική κατάσταση που πηγάζει από τη δυναμική ενεργοποίηση και τη συνεργασία πολλαπλών περιοχών του εγκεφάλου που την υλοποιούν.

Πηγή: "HR Professional".

globalsustain

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ