Άφθες, οι ενοχλητικές πληγές στο στόμα. Τι πρέπει να κάνετε;

Συντάκτης Γιώργος Κουτσικάκης Χειρουργός Οδοντίατρος Μ.Sc.

Η άφθα είναι μία επώδυνη επιφανειακή  πληγή στο στόμα. Είναι στρογγυλή ή ελλειψοειδής, διαμέτρου μερικών χιλιοστών. Στον πυθμένα είναι υποκίτρινη και περιβάλλεται από μία κόκκινη άλω.

Εντοπίζεται  στα ούλα, στα χείλη, στις παρειές, στη γλώσσα, στο έδαφος του στόματος και στη μαλακή υπερώα και στο στοματοφάρυγγα.

Είναι επώδυνη όταν ερεθίζεται από την επαφή με τις τροφές και ιδιαίτερα τις ξινές, αλμυρές, πιπεράτες κ.λ.π.

Όταν εμφανίζονται πολλές άφθες ταυτόχρονα μιλάμε για αφθώδη στοματίτιδα.

Όταν εντοπίζονται στη γλώσσα και στο στοματοφάρυγγα  μπορούν να προκαλέσουν δυσκολία στην ομιλία, δυσφαγία και δυσκαταποσία.

Άφθες παρουσιάζονται στο στόμα σαν συνοδό σύμπτωμα συστηματικών παθήσεων όπως το σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Bechet  που συνυπάρχουν με έλκη στα γεννητικά όργανα και  ιριδίτιδα (στο μάτι) όπως και σε μερικά νοσήματα του γαστρεντερικού σωλήνα, όπως ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn.

Οι άφθες μπορούν να υποτροπιάζουν, εμφανιζόμενες έως και έξι φορές το χρόνο. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες από τους άνδρες σε ηλικίες μικρότερες των 45 χρόνων και περισσότερο μεταξύ 16-25.

Οι άφθες ταξινομούνται στις ελάσσονες, διαμέτρου λιγότερο από 10 χιλιοστά που περνάνε σε μία εβδομάδα, στις μείζονες μεγαλύτερες από 10 χιλιοστά που περνάνε σε δύο με τρεις εβδομάδες, και στις ερπητόμορφες, συστάδα πολλών μικρών που προσομοιάζουν με την ερπητοειδή στοματίτιδα.

Τα αίτια είναι ασαφή. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι συγγενείς, δεν είναι μολυσματικές, δεν μεταδίδονται με σεξουαλική  ή άλλη επαφή.

Σαν αιτιολογικοί παράγοντες αναφέρονται:

• Η κληρονομικότητα σε ποσοστό 40%
• Το στρές και το άγχος . Είναι παρατηρημένο ότι υπάρχει έξαρση σε περιόδους εξετάσεων και ύφεση σ τις διακοπές.
• Η διατροφική ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12, φολικό οξύ και σίδηρο.
• Ο τοπικός τραυματισμός. Λόγου χάριν μετά από μία εργώδη εξαγωγή μπορεί να παρουσιαστούν άφθες στην περιοχή.
• Πιθανόν ορμονικοί παράγοντες , όπως οι διαφοροποιήσεις των επιπέδων προγεστερόνης κατά τον καταμήνιο κύκλο, τη χρήση αντισυλληπτικών και  τη κύηση να έχουν κάποια επίδραση.
• Το κάπνισμα μπορεί να βλάπτει πολλαπλώς αλλά δυσχεραίνει  τη εμφάνιση αφθών!
• Σε μερικά άτομα η αλλεργία σε κάποιες τροφές.
• Γαστροεντερικές διαταραχές που συντελούν σε κακή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
• Όλα τα προαναφερθέντα έχουν την εξήγησή τους , αλλά η ανάπτυξη ξεφεύγει των στόχων της παρούσας δημοσίευσης.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση των αφθών πρέπει  κατ’ αρχήν να γνωρίζουμε ότι είναι εντελώς καλοήθεις. Σε κάθε περίπτωση δεν εμφανίζονται  συγγενώς, δεν είναι μολυσματικές, δεν μεταδίδονται με σεξουαλική  ή άλλη επαφή. Όταν παρουσιάζονται να αποφεύγουμε τα  ξινά, τα αλμυρά και τα πιπεράτα.   Ο κίνδυνος να εισέλθουν μικροοργανισμοί από την πληγή είναι μη αξιολογήσιμος κατά συνέπεια δεν χρειάζονται αντισηπτικά ή τοπικά αντιβιοτικά που θα ερεθίσουν περισσότερο. Ευεργετικές στην αντιμετώπιση του πόνου είναι ειδικές ουσίες σε μορφή διαλύματος, γέλης  ή spray  που ‘’κολλάνε’’ πάνω στις άφθες και τις προστατεύουν από τα επώδυνα ερεθίσματα. Χορηγούνται 4 φορές την ημέρα λίγη ώρα πριν το φαγητό.  Τελειώνοντας να αναφέρουμε ότι οι  βλάβες θα αποδράμουν  οπωσδήποτε, σε εύλογο χρονικό διάστημα όπως προαναφέραμε, έτσι απλά όπως εμφανίστηκαν.

Γιώργος Κουτσικάκης, Χειρουργός Οδοντίατρος Μ.Sc.

medlabgr

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ