Καμπάλα, το κλειδί του Καθρέπτη Μέρος Ά

Γράφει Ο Παναγιώτης Κάρδαρης

Πριν ξεκινήσουμε το ταξίδι στην θάλασσα της Καμπαλά, θα ήθελα να πω τους λόγους που με οδήγησαν να γράψω αυτά εδώ τα λόγια, τα οποία δεν τα θεωρώ άρθρο, δεν τα θεωρώ δοκίμιο, ούτε καν κάποιους είδους «μαθήματος» ή ενημέρωσης, αλλά κατάθεση ψυχής, αγάπης καθώς και εμπειρίας γύρω από ένα βαθύ σύστημα εσωτερικής αναζήτησης του κλειδιού του Καθρέπτη, που καλείται από τις αισθήσεις μας, κόσμος. Ο Λόγος λοιπόν που αποφάσισα να γράψω αυτό που διαβάζετε τώρα είναι η αποσαφήνιση του τι είναι τελικά Καμπάλα. Αυτή η αποσαφήνιση δεν είναι μια διδασκαλία μιας αυθεντίας αλλά μια «διδασκαλία» - κατάθεση «μαρτυρίας» απλά ενός «εις αεί» μαθητή, που γηράσκει αεί διδασκόμενος. Σε αυτό το ταξίδι άλλωστε δεν υπάρχουν διδάσκαλοι - αυθεντίες, ούτε δήθεν κάτοχοι αρχαίων μυστικών, αλλά αιώνιοι ταξιδιώτες, μαθητές, ο καθένας εκ των οποίων βρίσκεται κάθε φορά στο δικό του εξελικτικό βήμα κατανόησης και αντίληψης.

Η Ουσία της Καμπάλα…

Η Καμπάλα λοιπόν είναι ένα δυτικό εσωτερικό και μαγικό σύστημα; προσδιορίζεται από το Ιερόγλυφο του πασίγνωστου συμβόλου του δέντρου της ζωής; Επεξηγείται από τις προσπάθειες των ακαδημαϊκών οι οποίοι κάνουν πολύ καλά και ψάχνουν τις εξωτερικές της πηγές; Έχει τεράστια σημασία το πόσες και ποιες ατραπούς και σχήματα έδωσε το κάθε επιμέρους σύστημα; Η Ουσία της βρίσκεται μέσα στα συστήματα αυτούσια; ή τα συστήματα είναι γεννήματα της ουσίας της; Δύναται κανείς στον γραπτό λόγο να αποτυπώσει το πραγματικό της εύρος;. Παρόλα αυτά όλα τα παραπάνω έχουν μια απάντηση η οποία συμπτύσσεται στην φράση « ίσως αλλά όχι μόνο!» καθώς αυτά είναι απλά ιδιότητες της ουσίας της, κλαδιά του κορμού της και περιγραφές των επιμέρους στοιχείων της. Σπάνια ίσως αναρωτιέται κανείς αν έχει σημασία το πώς ο καθένας βλέπει το δέντρο, πολλοί λιγότεροι δε διαλογίζονται επί της ουσίας η οποία κρύβεται πίσω από το Ιερόγλυφο και τις λοιπές περιγραφές της Καμπαλά.

Πολλές φορές σχεδόν όλοι μας « κοιτάμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος, σίγουρα ίσως δεν έχει μεγάλη σημασία το σχήμα του δέντρου και ο αριθμός των ατραπών του ή αν μια Σεφίρα ερμηνεύεται έτσι ή και αλλιώς, εκτός ίσως από τους μαθητές του κάθε ξεχωριστού συστήματος. Θεωρώ μεγάλο σφάλμα το να υποτάσσουμε την λογική τυραννία, της αλληλουχίας, του αριθμού και της ονομασίας των ατραπών του οποιουδήποτε συστήματος, αντί να υποτάσσουμε αυτά τα εργαλεία στην δική μας βούληση, ξεπερνώντας τα τελικά προς όφελος της προσωπικής μας εξέλιξης στην κλίμακα αντίληψης, συνείδησης και κατανόησης του κόσμου και του εαυτού μας. Δεν υποβαθμίζω φυσικά κανένα σύστημα, ίσα – ίσα τα περισσότερα, αν όχι όλα, τα συστήματα προσφέρουν στον ασκούμενο μεγάλη υπηρεσία στον δρόμο του προς την κατανόηση. Αυτό που θέλω να πω και το εκφράζω εδώ χρησιμοποιώντας το σχήμα ίσως της υπερβολής, είναι ότι το κάθε σύστημα καμπαλιστικής κοσμοθέασης, όπως ειπώθηκε και πριν είναι ένα κλαδί που ανήκει σε ένα κοινό δέντρο, αν τo κλαδί δεν ανήκει στο κοινό δέντρο της ουσίας της Καμπάλα, τότε δεν είναι Καμπάλα, είναι οτιδήποτε άλλο, ίσως και αρκετά λειτουργικό αλλά Καμπάλα δεν είναι. Επίσης οφείλουμε να υπογραμμίσουμε το γεγονός του ότι το κλαδί ίσως κάποτε πέσει και σπάσει, ή κοπεί ή κλαδευτεί, το δέντρο όμως είναι αυτό που θα μείνει και αφού θα μείνει θα βγάλει άλλα κλαδιά, γιατί ενώ τα κλαδιά ανήκουν στο δένδρο, το δέντρο δεν ανήκει στα κλαδιά αλλά τα θρέφει με τους ζωτικούς χυμούς του, τους οποίους παράγει με τα συστατικά που αντλεί από τις ρίζες του. Σύστημα που αρνείται τις ρίζες του δέντρου στο οποίο ανήκει, ανήκει σε αυτό το δέντρο μόνο κατά ισχυρισμό και μάλιστα ψευδή, άρα δεν ανήκει καθόλου.

Οι Ρίζες ενός ευωδιαστού δένδρου…

Αυτόν την κατηγορηματική και βαρύγδουπη πρόταση την γράφω για να πω το εξής : Η Καμπάλα, είτε χρησιμοποιείται από εμένα, είτε από τον τάδε και τον δείνα με το ένα ή το άλλο σύστημα, ανήκει στις ρίζες της, μόνο μέσω των ριζών της αποκαλύπτεται στον μαθητή της, μόνο μέσω της κατανόησης του κορμού της το κάθε σύστημα χρήσης της γίνεται λειτουργικό και άμεσα διαθέσιμο στον εξασκούμενο. Χωρίς σύνδεση με τις βαθιές ρίζες της τότε το σύστημα δεν αποτελεί κλαδί της αλλά κάτι άλλο, το οποίο ίσως είναι καλό, ποιοτικό και εν τέλει αποτελεσματικό, αλλά ο τίτλος «Καμπαλιστικό δεν μπορεί να του δοθεί. Έτσι τα γνήσια κλαδιά είναι πολλά, πολυμορφικά, ενίοτε πρωτότυπα, φαινομενικά διαφορετικά, αλλά ανήκοντας στο ίδιο δέντρο φωνάζουν την λέξη Ενότητα, δηλαδή αντίθετα με την χωριστικότητα, όπου χωριστικότητα νοείται η κατάσταση εκείνη που κάνει τον κόσμο έρμαιο των ταμπελών, των ιδιοτήτων και της πολλαπλότητας τόσο πολύ που τείνει προς την εξάπλωση περισσότερο, παρά στην ενότητα της μονάδας και της ένωσης με το όλον. Εν τέλει, λοιπόν, η Καμπάλα μέσα από την αλληλουχία των διδασκαλιών της, των συμβόλων της και του Ιερόγλυφου της, στην κάθε του μορφή διακηρύσσει ενότητα, ενότητα των πάντων, αφού όλα ξεκίνησαν από την Μονάδα και εκεί καταλήγουν. Αυτή η διακύρηξη της ενότητας κάνει τον ειλικρινή Καμπαλιστή να θέλει να φθάσει και να βιώσει το δέντρο της Καμπάλα όχι μόνο στο επιμέρους κλαδί του αλλά από το βάθος των ριζών ίσαμε την ψηλή κορυφή του. Ας δούμε τώρα τι εννοούμε όταν λέμε σύνδεση με τις ρίζες, μιλάμε για κάποια προσκόλληση στην παράδοση; ή για κάτι πιο ουσιαστικό; Θέλω να πιστεύω πως το δεύτερο, γιατί η παράδοση που γίνεται τροχοπέδη δεν συνάδει σε καμιά περίπτωση με την πνευματική εξέλιξη. Και ξαναγυρνάμε στο πρωταρχικό ερώτημα τι σημαίνει τελικά Καμπάλα και που τοποθετούνται οι ρίζες της; Πριν ας ξεκαθαρίσουμε κάτι, τα πρόσωπα που θα κατονομάσουμε, τις καταστάσεις που θα αναφέρουμε δεν είναι ανάγκη να είναι υπαρκτά, αντίθετα ίσως δεν είναι υπαρκτά, ή οι καταστάσεις να μην ήταν ακριβώς έτσι. Αλλά πίσω από κάθε παραμύθι κάθε μυθολογία, όπως ήδη έχω πει, κρύβεται η θάλασσα των αρχετύπων, κρύβεται ένα άλλο νόημα από αυτό που φαινομενικά ακούει και βλέπει ο ακουστής ή ο αναγνώστης τους. Αυτό συμβαίνει και στην Καμπάλα, η οποία μπορεί το κέλυφος της, τα κλαδιά της να το αντλεί από νεοπλατωνικές και ελληνιστικές ιδέες αλλά στο βάθος της, διατηρεί την μυθολογία των λαών της Μεσοποταμίας αλλά και της κοσμοθέασης ενός λαού, ο οποίος σύνταξε τα ιερά του κείμενα μετά την Βαβυλώνια αιχμαλωσία. Οι Χυμοί του κορμού της είναι η ιδέα της εξορίας, του περάσματος από τον κόσμο της εξορίας της Νύφης-ανθρωπότητας και των σφαιρών στην εξιλέωση της πεντηκοστής πύλης ή αλλιώς της πύλης της κατανόησης, από την οποία θα εισέλθει ο άνθρωπος προκειμένου να «εξιλεωθεί», να λυτρωθεί από τον χρονιαίο κύκλο των αιώνων. Τότε λέει η Καμπαλιστική Παράδοση η Νύφη θα ενωθεί με τον εραστή της στον ουράνιο νυμφώνα . Ο Χρόνος και ο άρχοντας του Κόσμου τούτου είναι ο τύραννος, ο οποίος άλλοτε παίρνει την μορφή ενός νοητού Φαραώ που είναι έτοιμος να κυνηγήσει και να μαστιγώσει αυτόν που αποζητά ελευθερία από τα δεσμά του και άλλοτε παίρνει την Μορφή ενός νοητού Βαβυλώνιου επιβλητικού βασιλιά, που κρατάει καθηλωμένο και δέσμιο τον άνθρωπο μέσα στον κυκεώνα της ματαιοδοξίας και στην πλάνη της ασφάλειας των τοίχων της νοητής Βαβυλώνας.

Όλα αυτά τα ψήγματα της προφορικής παράδοσης αυτού που αργότερα έγινε γνωστό ως Καμπαλά, βρίσκονται στην λογοτεχνία της αποκαλυπτικής παράδοσης, στην πεντάτευχο αλλά και σε διάφορα άλλα κείμενα τόσο της ελληνιστικής όσο και των περιόδων που προηγήθηκαν, όλα τους φορείς προφορικής παράδοσης, γιατί μην γελιόμαστε είναι ανόητο να πιστεύει κανείς ότι κάθησε κάποιος ή κάποιοι και έγραψαν κείμενα χωρίς να έχει ως συγγραφέας ή συντάκτης του κειμένου κάποιες πνευματικές, μορφωτικές καταβολές και προ-υπάρχουσες αντιλήψεις. Ειδικά η πεντάτευχος είναι φορέας αθέλητος, ίσως, μα φορέας των αντιλήψεων και της παράδοσης σημαντικών λαών της Μεσοποταμίας, αλλά και οι μυστικοί της ιουδαϊκής παράδοσης ήταν γνώστες και άρα φορείς των παραδόσεων των λαών που συνανεστράφησαν είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο. Γι’ αυτό η καρδιά της Καμπάλα είναι αδιανόητο να μην φέρει την ουσία αυτών των παραδόσεων εκτός των κλασσικών ελληνιστικών πνευματικών παραδόσεων. Στην ουσία με όλες αυτές οι παραδόσεις τόσο τις ελληνιστικές όσο και τις μεσοποτάμιες σε ένα μεγάλο χωνευτήρι φτιάχτηκε ένα ανεπανάληπτο μίγμα, η επεξεργασία του οποίου έδωσε ένα απίστευτα σμιλευμένο εργαλείο κατανόησης της ενότητας των πάντων, την Καμπάλα, με όποιον τρόπο και αν την είδε ο καθένας, από όπου και αν ξεκίνησε να αναφέρεται με αυτό το όνομα.

Μπορεί λοιπόν αυτές οι γραφές να αντανακλούν τα βιώματα ενός λαού, ή για κάποιους να είναι μια προσπάθεια απόκτησης ενιαίας εθνικής συνείδησης ενός περιπλανώμενου νομαδικού λαού, μα κάθε κείμενο παρμένο από το συλλογικό ασυνείδητο μιας φυλής, ενός λαού ή ενός έθνους αντανακλά την θάλασσα των αρχετύπων, η οποία καθώς ενώνεται με την «φυσική» ιστορία, τους λαϊκούς μύθους και την μεταφυσική αντίληψη ενός λαού αφηγείται μια δεύτερη ιστορία κρυμμένη μόνο από τους οφθαλμούς και τις αισθήσεις αυτών που δεν θέλουν να την δουν. Αυτό είναι και το κλειδί κατανόησης κάθε συμβολικού αλφαβήτου, το να γνωρίζεις δηλαδή ότι το συλλογικό ασυνείδητο λαμβάνει ήδη υπάρχουσες εικόνες, τις κάνει σύμβολα και εξωτερικεύει την κοινή γλώσσα. Αλλά επειδή κάθε λαός, κάθε φυλή πάνω στον πλανήτη έχει τα δικά της Βιώματα, εξωτερικεύει και διυλίζει την κοινή γλώσσα με βάση αυτά. Όταν λέω κοινή γλώσσα σε κάποιους ίσως πάει το μυαλό σε μια προβαβελική «αληθινή» γλώσσα, όμως δεν εννοώ καθόλου αυτό.

Οι Γλώσσες των εθνών, όπως έχω ήδη πει, είναι ο συνδυασμός των φθόγγων του αλφάβητου της τοπικής τους ομιλίας, δεν υπάρχει κάποιο τέτοιο κοινό εξωτερικό αλφάβητο, άρα μιλώ για κάτι παραπάνω από αυτό, για την κοινή αντίληψη, την κοινή κατανόηση, την ουσία της ενότητας των πάντων, για αυτά μιλώ αναφέροντας τον όρο κοινή γλώσσα. Ο Ρομαντικός όρος «προβαβελική» στην ουσία δεν περιγράφει κανένα μεγάλο δα μυστικό, ότι και αν έχουν ισχυριστεί διάφοροι ανά τους αιώνες. Βαβέλ σημαίνει Σύγχυση, το αντίθετο αυτής είναι η Κατανόηση, σύγχυση σημαίνει διάσπαση, χωριστικότητα άρα ο όρος προβαβελικός δεν αναφέρεται σε κάτι το υλικό και σε κανένα χρυσό εξωτερικό αλφάβητο αλλά στην ενότητα και την κοινή κατανόηση των όλων, οι οποίες διασπάστηκαν από το φίλτρο της χωριστικότητας, της διύλισης του ενός στα πολλά. Αυτό λοιπόν σημαίνει η χρήση του όρου Βαβέλ και του όρου «προβαβελικός» και στην ουσία του δεν έχει καμία θρησκευτική ερμηνεία με την στενή έννοια του όρου. Ίσως είναι καλό κάποιος σαν εργασία, σαν έρευνα να βρει τον μύθο της διάσπασης και σε άλλες μυθολογίες και κοσμοφιλοσοφίες.

Τώρα αφού ξεκαθαρίσαμε δυο πράγματα ελάτε να αφήσουμε τα, ας μου επιτραπεί ποιητική αδεία η έκφραση, μπλα- μπλα- μπλα, τα οποία είναι δυστυχώς το όπιο του σύγχρονου ανθρώπου που παραπατάει μεταξύ του άκρατου ορθολογισμού και της εσωτερικής ανάγκης του να βρει αυτό που πραγματικά του λείπει. Δείτε βαθειά μέσα στην ύπαρξη σας, οι θάλασσες του μύθου μας περιμένουν, ελάτε να ταξιδέψουμε στα μυστηριώδη ύδατα και ας αφήσουμε τους παφλασμούς των κυμάτων να μας διηγηθούν μια ιστορία, στο κάτω- κάτω, Καμπάλα σημαίνει λένε παράδοση από στόμα σε αυτί. Ο Μύθος είναι Λόγος, ο Λόγος είναι σπόρος και ο σπόρος είναι πνεύμα καθάριο, άστρο λαμπρό που οδηγεί τον ταξιδιώτη την νύχτα. Αυτή η νύχτα, που ονομάστηκε από τους σοφούς η νύχτα της νύφης, είναι η νύχτα των θαυμάτων και μέσα σε αυτήν διαδραματίζεται η ιστορία και η περιπέτεια μας…

Συνεχίζεται στο επόμενο…..

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ