7 μύθοι και αλήθειες σχετικά με την ηρωίνη

Το άκουσμα της λέξης «ηρωίνη» ακολουθείται σχεδόν πάντα από κάποιο συναίσθημα που πολύ συχνά είναι  φόβος ή αποδοκιμασία.
Επίσης, πολλοί από εμάς, όταν σκεφτόμαστε τους «χρήστες ηρωίνης» φέρνουμε στο μυαλό μας την εικόνα κάποιου αδύνατου χλωμού ανθρώπου...

 με βαθουλωμένα μάτια, βρώμικα ρούχα ,που κουτουλάει από εδώ κι απο κεί ψάχνοντας τη δόση του. Πέρα από την δραματικότητα με την οποία έχει συσχετιστεί η ηρωίνη και οι χρήστες της, υπάρχει και η αντικειμενική αλήθεια που αν και ίσως δυσάρεστη δεν είναι τόσο σκοτεινή όσο νομίζουμε.

ΟΙ ΜΥΘΟΙ

ΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ ΗΡΩΙΝΗΣ ΔΕΝ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ ΠΟΤΕ. Είναι μια κοινή πεποίθηση ότι οι χρήστες ηρωίνης δεν θεραπεύονται και ότι ακόμα κι αν απεξαρτηθούν, αργά ή γρήγορα θα ξαναγυρίσουν στα ναρκωτικά.

 Αυτή ίσως να αληθεύει για κάποιους, σίγουρα όμως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι οι οποίοι κατάφεραν να απεξαρτηθούν και να παραμείνουν έτσι. Φυσικά, το να μείνει κανείς καθαρός είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της απεξάρτησης γιατί όχι μόνο πρέπει να πεί αντίο στην ουσία αλλά και στις συνήθειες που είχε, τους φίλους και γενικά σε αυτή τη ζωή. Ταυτόχρονα, πρέπει να ανακαλύψει άλλους τρόπους διαχείρισης των προβλημάτων του και να μη βρίσκει καταφύγιο στα ναρκωτικά όταν έρχονται αναποδιές.

Πρέπει να αγαπήσει ξανά τον εαυτό του και να θέσει στόχους που θα τον κρατάνε συγκεντρωμένο στη βελτίωση της ζωής του. Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις, η εύρεση εργασίας και φυσικά  η ύπαρξη ενός σκοπού στη ζωή είναι παράγοντες που προλαμβάνουν την υποτροπή και βοηθούν τον απεξαρτημένο να παραμείνει έτσι.

ΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ ΗΡΩΙΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΤΟΜΑ ΧΩΡΙΣ ΙΣΧΥΡΗ ΘΕΛΗΣΗ. Αυτή είναι μια στερεοτυπική άποψη κι όπως συμβαίνει με τα περισσότερα στερεότυπα ενώ ίσως κουβαλούν κάποιο βαθμό αλήθειας, σίγουρα η αλήθεια αυτή δεν είναι γενικεύσιμη. Ο μηχανισμός της εξάρτησης στα οπιούχα είναι εξαιρετικά πολύπλοκος από βιολογικής και ψυχολογικής πλευράς.

Η πλειονότητα των χρηστών ηρωίνης θέλουν να σταματήσουν τη χρήση αλλά δεν είναι η ανίσχυρη θέληση ή ο αδύναμος χαρακτήρας τους που τους σταματά. Υπάρχει ένα πλήθος παραγόντων που κάνει δύσκολη την απεξάρτηση.

Για παράδειγμα, έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια χρήση οπιούχων αλλοιώνει τα συστήματα νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με τα κίνητρα και τις αντιδράσεις στο στρές. Αυξανόμενες ενδείξεις προτείνουν ότι η αποδιοργάνωση αυτών των συστημάτων μπορεί να οδηγεί στην παρορμητική συμπεριφορά της εξάρτησης.

Πέρα όμως από τους βιολογικούς λόγους, η ζωή του χρήστη μετά από τη χρόνια εξάρτηση μπορεί να παρουσιάζει ποικίλα προβλήματα(ανεργία, επίδεινωση σχέσεων με οικογένεια, προβλήματα υγείας, κατάθλιψη) τα οποία να επιμείνουν μετά την απεξάρτηση και να οδηγήσουν τον χρήστη σε υποτροπή εάν δεν έχει άλλους μηχανισμούς αντιμετώπισης του στρες εκτός από την καταφυγή στην ηρωίνη.

Η ΜΕΘΑΔΟΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΟΠΩΣ Η ΗΡΩΙΝΗ. Η Μεθαδόνη δεν είναι το ίδιο επικίνδυνη ούτε πιο εθιστική από την ηρωίνη όπως πιστεύουν κάποιοι. Η εξάρτηση έχει πάντα δύο πλευρές, την σωματική και την ψυχολογική.

Η σωματική εξάρτηση έχει ημερομηνία λήξης και το σύνδρομο στέρησης από την ηρωίνη είναι εντονότερο αλλά εχει μικρότερη διάρκεια από αυτό της μεθαδόνης. Ψυχολογικά όμως, οι χρήστες δεν επιθυμούν τόσο την μεθαδόνη γιατί τα θετικά συναισθήματα που δημιουργεί η χρήση της είναι ηπιότερα από αυτά της ηρωίνης.

Η χορήγηση μεθαδόνης ως μέρος της θεραπείας έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη χρήση ηρωίνης. Πρώτα απ?όλα η χορήγηση μεθαδόνης σε ελεγχόμενο περιβάλλον, μειώνει τον κίνδυνο θανάτου του χρήστη από υπερβολική δόση καθώς και την εμφάνιση ιών που μεταδίδονται μέσω του αίματος(κυρίως Ηπατίτιδα C και  HIV).

Επίσης, η υποκατάσταση με μεθαδόνη σταθεροποιεί σημαντικά τη ζωή του χρήστη ο οποίος δε χρειάζεται πια να καταφύγει στην εγκληματικότητα προκειμένου να προμηθευτεί τη δόση του. Κατ?επέκταση, η μείωση της εγκληματικής συμπεριφοράς των χρηστών ευνοεί και το κοινωνικό σύνολο.

Η μεθαδόνη βέβαια δεν είναι πανάκεια αφού συντηρεί την εξάρτηση. Είναι όμως ένας τρόπος να μειωθούν οι βλάβες που προκαλεί η χρήση ηρωίνης και σιγά-σιγά με σταδιακή μείωση της προσλήψιμης ποσότητας να βοηθήσει και στην απεξάρτηση.

ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Η ΗΡΩΙΝΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΗ ΤΟΞΙΚΗ ΟΥΣΙΑ. Η ηρωίνη είναι μια σχετικά μη τοξική ουσία η οποία δεν καταστρέφει άμεσα ιστούς και κύτταρα όπως το αλκοόλ ή ο καπνός. Τα περισσότερα προβλήματα υγείας που προκαλεί η ηρωίνη σχετίζονται με τον τρόπο ζωής που συνεπάγεται αλλά και με τον τρόπο χρήσης της. Για παράδειγμα, η ενδοφλέβια χρήση οδηγεί σε αποστήματα, θρομβώσεις, Ηπατίτιδα C, HIV και άλλου είδους μολύνσεις.

Επίσης, η εξάρτηση στην ηρωίνη ωθεί τον χρήστη να παραμελεί όλες τις άλλες ανάγκες του μεταξύ των οποίων και η σωστή διατροφή. Αποτέλεσμα είναι να μην παίρνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός, η απώλεια βάρους, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, αμηνόρροια για τις γυναίκες, οδοντιατρικά προβλήματα και πολλά άλλα.

Η ΗΡΩΙΝΗ ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΝΤΑ ΑΝΑΜΕΙΓΝΥΕΤΑΙ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. Είναι σχεδόν αδύνατο η ηρωίνη που πουλιέται στο δρόμο να είναι εντελώς ανόθευτη , τις περισσότερες φορές «κόβεται» με γλυκόζη, γάλα σε σκόνη, κινίνη και άλλες ουσίες.Μερικές φορές οι συμπληρωματικές ουσίες μπορούν να αποδειχτούν πολύ επικίνδυνες είτε επειδή περιλαμβάνουν ακαθαρσίες και αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης είτε γιατί στην ενδοφέβια χρήση αυξάνουν την πιθανότητα για εμφάνιση θρόμβων. 

Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΗΡΩΙΝΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΒΛΑΒΗ ΣΤΗΝ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ.

Η ηρωίνη είτε καπνίζεται, είτε εισπνέεται ή λαμβάνεται με ένεση, προκαλεί σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Οι δύο πρώτοι τρόποι μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης μολύνσεων που μεταδίδονται μέσω του αίματος αλλά ο κίνδυνος εθισμού παραμένει ο ίδιος. 

Σε σωματικό επίπεδο, η χρόνια χρήση ηρωίνης οδηγεί σε κατεστραμμένες φλέβες, υπολειτουργία του ήπατος και των νεφρών, αναπνευστικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, περικαρδίτιδα και άλλα πολλά. Σε ψυχολογικό επίπεδο, ο χρήστης βιώνει μειωμένη αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, αϋπνίες, συναισθήματα μοναξιάς, αποξένωσης ή «συναισθηματικό άδειασμα».

Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΡΩΙΝΗ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ. Η πεποίθηση ότι οι χρήστες ηρωίνης είναι  πάντα άτομα με οικογενειακά και ψυχολογικά  προβλήματα, χαμηλής μόρφωσης,  ή από κατώτερα κοινωνικά στρώματα είναι αναληθής γιατί ενώ οι παραπάνω παράγοντες μπορούν να δημιουργήσουν προδιάθεση για χρήση ναρκωτικών , στην πραγματικότητα, οι λόγοι που οδηγούν κάποιον στην εξάρτηση είναι περισσότεροι και πολυπλοκότεροι.

Η οικογένεια παίζει μεγάλο ρόλο στο να ενημερώσει τα παιδιά για τα ναρκωτικά αλλά ο κόσμος είναι μεγάλος και επιρροές μπορούμε να δεχτούμε από παντού. Επίσης, τα ναρκωτικά δεν είναι θέμα κοινωνικού status.

Πολλοί χρήστες κοκαϊνης, καταλήγουν να κάνουν χρήση ηρωίνης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την νευρικότητα που επέρχεται μετά τη χρήση της. Τέλος, οι ψυχολογικές δυσκολίες ωθούν κάποιους στα ναρκωτικά άλλα οι περισσότεροι χρήστες επιδιώκουν αν βιώσουν έντονα και ευχάριστα συναίσθηματα κι είναι ακριβώς λόγω αυτών των θετικών συναισθημάτων που η ηρωίνη είναι ψυχολογικά εθιστική.

Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon, BSc, MSc
Ψυχολόγος, Σύμβουλος, NLP Practitioner 

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ