Παντελής Γιαννουλάκης - «Matrix»

• Συνέντευξη: Stoxasths

1. Κε Γιαννουλάκη, τι είναι για σας το Matrix; Η λέξη «Matrix», σύμφωνα με το λεξικό μου, σημαίνει: καλούπι, πλέγμα, δίκτυο, μήτρα, μήτρα αναπαραγωγής προϊόντων, μαθηματικός πίνακας, υλικό περίβλημα. Εμείς το χρησιμοποιούμε περισσότερο με την έννοια του δικτύου ή του πλέγματος, αν και οι άλλες ερμηνείες της λέξης είναι περισσότερο αποκαλυπτικές. (Επίσης, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι η αγγλική λέξη προέρχεται από το λατινικό Matrix, που όμως στα λατινικά σημαίνει το θηλυκό και τον καρπό, και παράγεται από το Materia που σημαίνει ύλη, και αυτό από το Mater που σημαίνει μητέρα). Για διάφορους λόγους που είναι δύσκολο να τους εξηγήσω εδώ με απλό τρόπο, όλα αυτά για το Matrix οδηγούν στην εικόνα ενός ιστού αράχνης (μιας πολύ μεγάλης αράχνης) γεμάτου από τα κουκούλια τα οποία η αράχνη έχει κατασκευάσει γύρω από τα θύματά της, για να αποθηκεύσει την τροφή της. Αυτό είναι το «δίκτυο», το δίχτυ αυτής της αράχνης, αυτό είναι το «πλέγμα», οι διαπλεκόμενες πλοκές του κάθε κουκουλιού με όλα τα άλλα και με τον ιστό, κι όλα αυτά εκπορεύονται από αυτήν τη μυστηριώδη «αράχνη». Τα παραπάνω αρκούν, για έναν έξυπνο και ενημερωμένο άνθρωπο, για να καταλάβει τα πάντα σε σχέση με το Matrix, αρκεί να κατέχει ένα μέρος της ανάλογης παιδείας, λίγη έμπνευση, και να κάνει τους σωστούς συνειρμούς. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για τα πράγματα, είναι τα πράγματα… (Οι συγγραφείς έχουν μεγάλη εμμονή με τις λέξεις, κι έτσι συγχωρέστε μου αυτήν την φιλολογική παρεκτροπή, που όμως τη θεωρώ καίρια). Με τη λέξη Matrix έχουμε συνηθίσει πλέον να εννοούμε την παραισθητική πραγματικότητα στην οποία είμαστε εγκλωβισμένοι, είτε από την κοινωνική-φυσική της σκοπιά είτε από την πνευματική-μεταφυσική είτε από τη μυστικιστική σκοπιά. (Η αρχαιότερη λέξη που περιγράφει το ίδιο, είναι η ινδική Maya. Όλες αυτές οι έννοιες σχετίζονται με την κατασκευαστική δομή της πραγματικότητας, με τη φύση της πραγματικότητας, αν θέλετε, με τη «μαγιά» από την οποία είναι κατασκευασμένα τα πάντα γύρω μας και μέσα μας, με τη «μαγεία» που κρατά σε συνοχή τον κόσμο και την παρατήρησή μας του κόσμου). Μπορεί στους περισσότερους από εσάς η λέξη και η έννοια Matrix να είναι βασικά μία αναφορά στην ομώνυμη ταινία (στην πρώτη της «τριλογίας», γιατί οι υπόλοιπες δύο είναι απλώς η περαιτέρω εμπορική εκμετάλλευση της αρχικής ιδέας, και τελείως άσχετες με το όλο θέμα), αλλά εμείς δεν την χρησιμοποιούμε ως αναφορά στην ταινία: η ταινία την χρησιμοποιεί ως αναφορά. Η λέξη, η κωδική έννοια και η ιδέα, προϋπήρχε της ταινίας, για πολλά χρόνια, σε συγκεκριμένους κύκλους ανθρώπων, απ’ όπου και τη δανείστηκαν οι δημιουργοί της ταινίας. Κάποιοι αποφάσισαν να κάνουν μία κωδική –και ταυτόχρονα μελετημένα εμπορική– science fiction ταινία, βασισμένη στο θέμα του Matrix ως φόντο (όλο το πρώτο μισάωρο της ταινίας και ό,τι λέγεται και δείχνεται εκεί, είναι η βασική άμεση αναφορά στους κώδικες και στις ατμόσφαιρες του αυθεντικού concept), κι έτσι το πράγμα διαδόθηκε στο ευρύ κοινό, και το θέμα κατέληξε όταν συζητιέται από κάποιους συγκεκριμένους ανθρώπους να παρεξηγείται ότι εννοούν την ταινία ενώ αυτοί εννοούν πολύ περισσότερα πράγματα. Επίσης, κατά τα άλλα, η ταινία είναι γεμάτη από εκατοντάδες φανερές ή κρυφές αναφορές σε πολλά έργα και ιδέες: ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η φάση με την επιλογή του κόκκινου χαπιού που είναι αναφορά σε μια θρυλική σκηνή του The Magus του John Fowles, κι ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ατάκα για το αν θα προτιμούσαμε μια ωραία μπριζόλα-παραίσθηση από την κρύα αλήθεια έξω από το Matrix, που είναι μια ατάκα στο Radio Free Albemuth του Philip K. Dick, επίσης, το Alice in Wonderland, το The Wizard of Oz, το Simulacrum 13, το True Names, το Holographic Universe, το A Maze of Death, κλπ, κλπ, κλπ. Η ταινία, λοιπόν, είναι ένα λόγιο κινηματογραφικό παιχνίδι, που παίζει με ένα τεράστιο πακέτο γνώσης και ιδεών, που δεν είναι καθόλου γνωστό για τον μέσο ενθουσιώδη θεατή της, και είναι μια μεγάλη αναφορά σε πολύ μα πάρα πολύ παράξενα πράγματα, που κυκλοφορούσαν υπό την έννοια Matrix (με την ίδια λέξη) για πολλά χρόνια, χωρίς ευρεία διάδοση. Πίσω από όλα αυτά, φυσικά, τελικά υπάρχουν και ολόκληρες φιλοσοφικές σχολές, όπως αυτές του Μπέρκλεϋ και του Σοπενχάουερ, κ.ά., ολόκληρες μυστικιστικές σχολές, όπως αυτές του Καστανέντα και του Γκουρτζίεφ, κ.ά., και φτάνουν μέχρι τους Γνωστικούς και τους Γιόγκι και ίσως και ακόμη πιο πίσω στο χρόνο. Ουσιαστικά, είναι σαν να δεις μια καλή και μελετημένη science fiction ταινία π.χ. για τα UFO, και να μην ξέρεις τίποτε απολύτως για το ζήτημα πριν να δεις την ταινία, κι έπειτα να πιστεύεις ότι το όλο θέμα προέρχεται από την ταινία που είδες, κι όταν οι άλλοι συζητούν γι’ αυτό, εσύ να νομίζεις ότι μιλούν για την ταινία Το ίδιο ακριβώς αυτό το φαινόμενο της παρεξήγησής –ή της άγνοιάς σου– στο παράδειγμα αυτό, είναι ένα από τα ουσιαστικότερα φαινόμενα του Matrix: νομίζεις ότι τα πράγματα έχουν αληθινά τη σειρά με την οποία παρουσιάστηκαν σε εσένα, νομίζεις ότι σημαίνουν αυτό που εσύ νομίζεις, νομίζεις ότι οι άλλοι νομίζουν το ίδιο με σένα, συνδυάζεις αυτό που νομίζεις με άλλα νομίσματα, δημιουργείς έναν κόσμο δια του νομίσματος και μία στάση δική σου απέναντι σε όλα αυτά, που νομίζεις ότι είναι δικαιωμένη και εμπεριστατωμένη, ορθή και αναμφισβήτητη, πάγια. Φανταστείτε ότι το Matrix μας προκαλεί μία –ανάλογη με το παράδειγμα– τιτάνια παρεξήγηση και παρερμηνεία, πληροφοριακή και παρατηρητική στη βάση της, που δεν είναι δυνατόν να λυθεί, χωρίς να καταστραφεί ο δεδομένος κόσμος και ο δεδομένος εαυτός για σένα, δηλαδή όλα μα όλα αυτά που νομίζεις ότι γνωρίζεις. Ακόμη και αυτή η επισήμανση, δεν είναι παρά η ουσιαστική ερμηνεία της έννοιας της μύησης, του λεγόμενου Illumination, κλπ. Εν είδα ότι ουδέν οίδα. Υπάρχει μια τεράστια παρεξήγηση για όλα αυτά, που ξεκινά κυρίως από την α-νοησία και την ημιμάθεια ή άγνοια, για το τι ακριβώς είναι ο κόσμος, τι ακριβώς είναι ο εαυτός, τι ακριβώς σημαίνουν οι έννοιες, τι ακριβώς σημαίνουν οι φιλοσοφίες, οι ατάκες, οι μυστικισμοί, οι σχολές γνώσης, η ίδια η γνώση και η εμπειρία, κλπ, κλπ. Όχι μόνο για μένα, αλλά για όλους μας, το Matrix είναι αυτά που καταλαβαίνετε όταν διαβάζετε αυτά που λέω εδώ, ενώ θα έπρεπε να καταλαβαίνετε τελείως άλλα πράγματα. Το παράδοξο γεγονός του ότι όλοι νομίζουμε ότι καταλαβαίνουμε το ίδιο, είναι η βασική λειτουργία του Matrix. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, αυτή η λειτουργία είναι απαραίτητη για τη συνοχή της κοινωνίας και της πραγματικότητας όπως την ξέρουμε! Η παύση της λειτουργίας αυτής είναι απόλυτα καταστροφική, με την ίδια έννοια που η γέννηση ενός βρέφους είναι απόλυτα καταστροφική για την προηγούμενη ζωή του μέσα στη μήτρα και για τον αμνιακό σάκο που ήταν το σπίτι του και για την ταυτόσημη σχέση του με τη μητέρα του. Φυσικά, ταυτίζεται με τον θάνατο όπως νομίζουμε ότι τον ξέρουμε. Είναι ο λεγόμενος φιλοσοφικός θάνατος. Το Matrix είναι η ζωή και η σκέψη όπως τις ξέρετε 2. “We never free a mind once it pasts a certain age”. Μπορούν να σωθούν όλοι άνθρωποι; Αν ναι, μπορεί να τους σώσει κάποιος ή είναι προσωπικός αγώνας του καθενός; Τα παιδιά είναι πιο κοντά στην απελευθέρωση από το Matrix; Η ατάκα από την ταινία, στην οποία αναφέρεστε, σχετίζεται με την ουσιαστική έννοια της «παιδείας», της «παίδευσης» και της «εκπαίδευσης». Καθώς μεγαλώνουμε, μας μαθαίνουν τα πάντα για τον εαυτό μας και τον κόσμο, οι συνδυασμοί τους και η στάση μας απέναντι στις εμπειρίες κάνουν τα υπόλοιπα. Κάποια στιγμή, σε κάποια ηλικία (τελείως σχετική), φτάνουμε σε σημείο παγίωσης. Ο προγραμματισμός έχει ολοκληρωθεί. Είναι πολύ δύσκολο να γίνει νέα ολική ρύθμιση του συστήματος μας, αλλά ποτέ δεν είναι ανέφικτο. Η σωστή ερώτηση είναι: Γιατί να γίνει; Σε τι θα μας ωφελήσει; Και, τι θα σημαίνει τελικά αυτό; Η γνώση που απαιτείται για την απάντηση αυτών των ερωτήσεων, ουσιαστικά είναι το πρώτο βήμα για μια νέα ρύθμιση, και χωρίς αυτήν δύσκολα μπορεί να γίνει οτιδήποτε. Η ατάκα που λέτε, υπονοεί ότι κάποιοι («We…») μπορούν να απελευθερώσουν το νου μας, κάτι το οποίο είναι ψευδές. Αν κάποιοι κάνουν τη νέα ρύθμιση μας, δεν θα συμβεί τίποτε διαφορετικό από αυτό που συνέβαινε ήδη. Κάποιοι μας είχαν προγραμματίσει, και τώρα κάποιοι θα μας προγραμματίσουν πάλι. Ποιες είναι οι αληθινές προθέσεις τους; Μας είναι άγνωστες, όπως και των προηγούμενων. Δεν είμαστε αληθινά κομπιούτερς για να θέλουμε προγραμματιστές, δεν είμαστε αληθινά σκλάβοι για να θέλουμε απελευθερωτές! Νομίζουμε ότι είμαστε. Είμαστε υπνωτισμένοι, και δεν θέλουμε ΥΠΝΩΤΙΣΤΕΣ για να μας υπνωτίσουν σε υψηλότερη ύπνωση, θέλουμε να ξυπνήσουμε. Είμαστε υπνοβάτες, κανείς δεν πρέπει να ξυπνά τους υπνοβάτες, είναι επικίνδυνο. Γιατί είναι επικίνδυνο; Μα, γιατί ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΕ έξω από την ύπνωσή μας, πρέπει να ξυπνήσουμε, σταδιακά, μόνοι μας! Μπορεί κάποιος να μας βοηθήσει, και πρέπει να το κάνει, αν θέλει, αλλά όχι να μας ξυπνήσει. Μπορεί, σιγά-σιγά και προσεκτικά, να μας δώσει τα μέσα για να ξυπνήσουμε τελικά μόνοι μας. (Να μας ψιθυρίσει στο αυτί, «μήπως κοιμάσαι;», «για πρόσεξε εκείνο», «για άκου αυτό», «τι σημαίνει αυτό;», «τι θα έλεγες για εκείνο;», «θυμάσαι αυτό;», «μήπως ξέχασες κάτι;», «μάθε αυτό», «να σε ενημερώσω για εκείνο», «για φαντάσου», κλπ). Έτσι, αλληγορικά το εννοώ, δεν πρέπει να μας σώσει κάποιος τη ζωή, γιατί μετά η ζωή μας θα του ανήκει, δεν πρέπει να μας ρυθμίσει ξανά, γιατί εκείνος θα είναι πλέον ο ρυθμιστής μας, δεν πρέπει να μας δώσει τα δικά του μάτια, δεν πρέπει να αντικαταστήσει τον αφέντη μας. Πρέπει απλά, αν θέλει και αν μπορεί, να μας βοηθήσει να το κάνουμε μόνοι μας. Εν τέλει, πρέπει να το κάνουμε μόνοι μας, αλλιώς δεν έχει σημασία. Επιπλέον, αν το κάνει αυτός με μια παρέμβαση, με μια σκουντιά, έστω χωρίς να μας ρυθμίσει ξανά, είναι σαν να ρίχνεις κάποιον στη θάλασσα χωρίς να ξέρει κολύμπι, ή σαν να κλωτσάς κάποιον έξω από το διαστημόπλοιο χωρίς αστροναυτική στολή. Αυτό ήδη μας έχει συμβεί μία φορά, και όταν μας συνέβη το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε είναι να κλαίμε ασταμάτητα, ήμασταν τελείως ανήμποροι, δεν ξέραμε καν να περπατάμε ή να μιλάμε ούτε καν είχαμε ξαναδεί ποτέ το φως, και χρειάστηκε τουλάχιστον ένας χρόνος για να συνέλθουμε από το σοκ, και γι’ αυτό φυσικά δεν θυμόμαστε τίποτε. Έτσι ανήμποροι και ανόητοι όπως ήμασταν, μας έδωσαν το νου μας και τις δυνατότητές μας, μας έφτιαξαν. Τώρα πρέπει να φτιαχτούμε μόνοι μας, όχι να μας ξαναφτιάξουν. Όποιος λέει ότι πρέπει να διατηρήσουμε το φτιάξιμό μας, είναι εχθρός μας, όποιος λέει ότι μπορεί να μας ξαναφτιάξει, είναι εχθρός μας, όποιος λέει ότι μπορεί να μας διδάξει πώς να ξαναφτιαχτούμε «μόνοι μας», είναι εχθρός μας, όποιος μπορεί να μας βοηθήσει σαν φίλος, όπως μπορεί, είναι φίλος μας. Κάποιος φίλος μπορεί περισσότερο από τους άλλους. Ακολουθώντας το παράδειγμά του, θα μπορούμε μετά να βοηθήσουμε κι εμείς τους άλλους. Και θα είμαστε όλοι μας μια μεγάλη παρέα φίλων, διαχρονική. Ρωτάτε: «Μπορούν να σωθούν όλοι άνθρωποι; Αν ναι, μπορεί να τους σώσει κάποιος ή είναι προσωπικός αγώνας του καθενός; Τα παιδιά είναι πιο κοντά στην απελευθέρωση από το Matrix;»… Δεν ξέρω αν καταλαβαίνετε ότι οι ερωτήσεις σας αυτές είναι θρησκευτικές. Η πεποίθηση ότι μπορούν να σωθούν όλοι οι άνθρωποι είναι θρησκευτική. Η πεποίθηση ότι μπορεί να τους σώσει Κάποιος, είναι θρησκευτική. Η πεποίθηση ότι υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος προσωπικός αγώνας για τον καθένα, είναι θρησκευτική. Η πεποίθηση ότι τα παιδιά είναι πιο κοντά στην απελευθέρωση, είναι θρησκευτική. Η καταγωγή των πεποιθήσεων αυτών, είναι οι δύο πιο όμορφες και συμπονετικές και βαθυστόχαστες θρησκείες της ανθρωπότητας, στην ουσία τους: ο Χριστιανισμός και ο Βουδισμός. ’λλωστε και οι δύο διδάσκουν την ύπαρξη του Matrix. Ως άνθρωποι που έχουμε μεγαλώσει σε μία χριστιανική κουλτούρα, είναι αναπόφευκτο οι ανάλογες ερωτήσεις μας να είναι περισσότερο χριστιανικού τύπου. Ο Χριστιανισμός (ο αληθινός και όχι οι καρικατούρες του) πιστεύει ότι ζούμε στο Matrix και καταδυναστευόμαστε από τον άρχοντα του κόσμου τούτου, ότι πρέπει να σωθούμε, ότι μπορούν να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, ότι μπορεί Κάποιος να τους σώσει, και ότι ο καθένας πρέπει να κάνει τον ίδιο προσωπικό αγώνα για να προσεγγίσει αυτόν τον σωτήρα του, και ότι τα παιδιά είναι πιο κοντά στην απελευθέρωση ως τύπος ανθρώπου («στα παιδιά ανήκει η βασιλεία των ουρανών, και πρέπει να γίνετε σαν τα παιδιά για να γίνετε δεκτοί στη βασιλεία του Κυρίου»). Ότι έχει δημιουργηθεί μία «οδός διαφυγής» από τον κόσμο προς την βασιλεία των ουρανών, ότι το πέρασμα αυτό είναι σκοτεινό, αλλά ότι αυτός ο Κάποιος είναι το φως του κόσμου και όποιος το ακολουθήσει δεν θα «περιπατήσει εν τη σκοτία». «Εις τον κόσμον θλίψιν έξεται, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον». Η ατάκα αυτή του Ιησού, θα μπορούσε να είναι του Βούδα. Και στις δύο περιπτώσεις, ο απεσταλμένος, ο φωτισμένος, το φως, έρχεται κρυφά στον κόσμο για να νικήσει τον κόσμο, να μας βοηθήσει, να μας διδάξει τον τρόπο, να διαφύγουμε από την σκοτεινή κόλαση στην οποία βρισκόμαστε, να «ξαναγεννηθούμε άνωθεν». Δεν θέλει να σώσει μόνο εμάς προσωπικά ή όποιον του κάνει τα χατίρια, θέλει να σώσει τον κόσμο. «Χαίρε Σωτήρ Κόσμου». Θρησκευτικά, αυτή νοείται ως θεϊκή παρέμβαση από το θεϊκό επίπεδο προς το ανθρώπινο, ως αποκατάσταση της επικοινωνίας που έχει κοπεί, ως αναπροσαρμογή του ανθρώπινου όντος για να μπορεί να εισέλθει στο ανώτερο πεδίο, ως διάνοιξη πύλης που οδηγεί από εδώ προς τα εκεί, ως ενσάρκωση του θείου σε άνθρωπο για να μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί μας. Είναι ο βασικός θρησκευτικός μύθος, η βασική θρησκευτική αλήθεια, μάλλον λίγο ή πολύ κάθε θρησκείας. Αυτό το βασικό κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των θρησκειών, πανανθρώπινο και διαχρονικό, ίσως να σημαίνει ότι δεν είναι μια πανανθρώπινη ελπίδα ή αλληγορία ή παρηγορία, αλλά η αλήθεια γι’ αυτό που μας συμβαίνει. Αυτές είναι οι θρησκείες που πιστεύει ο κόσμος, αυτά τα πράγματα λένε, παραδόξως χωρίς συνήθως οι οπαδοί τους να το ξέρουν! Βέβαια, όλα τα παραπάνω προκαλούν κάποιους αναπόφευκτους συνειρμούς: Γιατί να θέλει ο Θεός και οι απεσταλμένοι του να διαφύγουμε από αυτόν τον κόσμο; ’ρα δεν είναι δικός του, άρα δεν τον έφτιαξε αυτός, ή έφυγε από τον έλεγχό του. Γιατί να γίνεται αυτή η δυναμική παρέμβαση; ’ρα υπάρχει κάποιος πόλεμος, άρα κάποιος κατέχει τον κόσμο μας, κατέχει εμάς, τον νου μας, το σώμα μας, αλλά ίσως όχι την ψυχή μας. Και, πού είναι το ιππικό; Γιατί δεν έρχεται να μας γλιτώσει από τους Ινδιάνους; Μας υποσχέθηκαν ότι θα έρθει, ότι δεν θα περάσει μία γενιά ώσπου να έρθει, ότι πρέπει να ζούμε την κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία, κλπ αλλά δεν ήρθε! Τι συνέβη και ανακόπηκε η επέλαση του ιππικού; Γιατί οι Ινδιάνοι ανενόχλητοι μας έχουν δεμένους στο παλούκι και χορεύουν γύρω από τη φωτιά; Γιατί καθόμαστε και καιγόμαστε; Πότε θα αποφασίσουμε ότι δεν θα έρθει το ιππικό; πόσοι ακόμη αιώνες θα χρειαστεί να περάσουν μέχρι να καταλάβουμε ότι μας εγκατέλειψαν; Όντως μας εγκατέλειψαν; Ή μήπως όλα αυτά είναι μέρος κάποιου ακατανόητου σχεδίου; Ή μήπως είναι όλα παραμύθια και μόνο παραμύθια και τίποτε άλλο; Πέρα από τις θρησκείες, η προσωπική μου και προσωρινή μου γνώμη για τις ερωτήσεις σας είναι η εξής: Δεν μπορούν να σωθούν όλοι οι άνθρωποι. Γιατί δεν μπορούν, γενικώς. Είναι ανήμποροι. Και επιπλέον, δεν ξέρουν γιατί πρέπει να σωθούν, δεν καταλαβαίνουν από τι πρέπει να σωθούν, δεν θέλουν να σωθούν. Δεν μπορεί να τους σώσει κάποιος, πρέπει να σωθούν μόνοι τους, ή μόνοι τους να κάνουν τα πρώτα βήματα προς τη σωτηρία, κι έπειτα κάποιος να τους βοηθήσει, αν υπάρχει κάποιος. Αυτός είναι σαφώς ένας προσωπικός αγώνας, όχι του καθενός, αλλά ένας δικός μου αγώνας, τελείως προσωπικός, είμαστε individuals, δεν είμαστε νούμερα, δεν είμαστε σκλάβοι, είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι που κοιμούνται, που νομίζουν ότι δεν είναι ελεύθεροι, που νομίζουν ότι είναι σκλάβοι, άρα είναι σκλάβοι του εαυτού τους, και σκλάβοι των υπολοίπων παραγόντων που τους ενθαρρύνουν να το πιστεύουν αυτό. Τα παιδιά είναι έξω από το Matrix. Όμως, άραγε, σε ποια ηλικία μπορείς να είσαι παιδί; 3. “I know this steak ain’t juicy when I put it in my mouth but do you know what I have realized: Ignorance is bliss ” – Πόσο βολικό είναι το Matrix για μερικούς; Ο άνθρωπος φοβάται την ελευθερία; Γιατί; Αν ναι, τη φοβάται τόσο σε σημείο που να γίνεται και υπερασπιστής του Matrix; Το Matrix δεν είναι βολικό για κανέναν, εκτός αν με την έννοια βόλεμα εννοείτε τη συνήθεια. Όλα αυτά που έχετε συνηθίσει, αυτό είναι το Matrix. Η ατάκα που αναφέρετε (Ignorance is Bliss), φυσικά, είναι πιο γνωστή στα ελληνικά: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι», (πάλι οι θρησκευτικές μας ατάκες). Που σημαίνει, ευτυχισμένοι και γαλήνιοι είναι μόνο οι χαζοί. Που σημαίνει, αν γίνεις πλούσιος στο πνεύμα, δεν είσαι μακάριος. Αυτό είναι το τίμημα που καλούμαστε να πληρώσουμε. Ανάμεσα στην εκ πεποιθήσεως σκλαβιά στην οποία βρισκόμαστε, και στην ελευθερία (που δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι, αφού για μας τους σκλάβους δεν είναι παρά μία λέξη), υπάρχει μόνο ένας δεσμοφύλακας πίσω από την ορθάνοιχτη πόρτα του κελιού: ο φόβος. Όταν ήμουν μικρό παιδάκι, η γιαγιά μου συνήθιζε να λέει μία αινιγματική ρήση, που τότε δεν την καταλάβαινα: «Ο φόβος φυλάει τα έρημα » Σήμερα, η φιλοσοφική πρόθεση (ή αλληγορική, αν προτιμάτε) με βοηθάει να την κατανοήσω. Αναφέρεται στα πρόβατα ή –γιατί όχι– στα μικρά παιδάκια. Εννοεί ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούμε πολύ αν τα πρόβατα μείνουν αφύλαχτα, («έρημα», δηλαδή μόνα τους, χωρίς φύλακα), αφού τα φυλάει ο φόβος τους. Φοβούνται και από μόνα τους, δεν χρειάζεται να τα φοβίζουμε εμείς συνεχώς Για να πάρουμε μία γεύση της ελευθερίας, που δεν ξέρουμε τι είναι, κατά τη γνώμη μου πρέπει να προσπαθήσουμε να θυμηθούμε, να νιώσουμε, πως καταλαβαίναμε το ζήτημα όταν ήμασταν μικρά παιδάκια. Πρέπει να επισημάνω και το εξής: Όλοι λένε ότι αγαπούν την ελευθερία, αλλά κανείς δεν αγαπά τους ελεύθερους ανθρώπους. Ένας αληθινά ελεύθερος άνθρωπος, ανάμεσά τους, είναι κόκκινο πανί. Πρέπει να κυκλοφορεί μεταμφιεσμένος σε σκλάβο, αλλιώς την πάτησε Όταν ήμασταν παιδάκια, τα καταλαβαίναμε καλύτερα αυτά τα πράγματα, γιατί η ελευθερία είχε να κάνει με το παιχνίδι, με το αν μπορούσα να πάρω μόνος μου το λεωφορείο ή αν μπορούσα να κοιμηθώ ό,τι ώρα θέλω το βράδυ, καθώς και με άλλα πράγματα που δεν μπορούσα να τα κάνω, γιατί δεν με άφηναν να τα κάνω Τέλος πάντων, το πρώτο μου σχετικό συμπέρασμα μόλις μεγάλωσα λίγο, ήταν ότι ο άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος, διότι φοβάται. Τί φοβάται; Μα, φυσικά, την ελευθερία. Φοβάται την ελευθερία. (Κι όταν δεν τη φοβάται αυτός, δεν πειράζει, τη φοβούνται οι άλλοι, στο πρόσωπό του Αν το σκεφτείτε λίγο, θα δείτε ότι οι «ελεύθεροι» άνθρωποι συνήθως είναι ύποπτοι, «αναξιόπιστοι», «αμφιλεγόμενοι», «απειθάρχητοι», «άτακτοι», «ανεξέλεγκτοι», «ιδιόρρυθμοι», «τρελοί», «παράνομοι», ακόμη και «σατανικοί»). Φυσικά, αυτό ισχύει γιατί ο άνθρωπος, πάνω απ’ όλα, φοβάται το άγνωστο (την ύψιστη σύνοψη όλων των φόβων), δηλαδή τον θάνατο. Νομίζω πως –σε ανησυχητικά μεγάλο βαθμό– είμαστε όντα της συνήθειας. Αν είμαι κλεισμένος στο βολικό, γνωστό, ασφαλές κελί μου, που στο κάτω-κάτω το έχω συνηθίσει κιόλας, γιατί να βγω εκεί έξω στο άγνωστο, άβολο, ανασφαλές και ασυνήθιστο σύμπαν, για χάρη της ελευθερίας μου; Από την άλλη, στην τότε παιδική μου σκέψη, ελευθερία σήμαινε να κάνω αυτό που θέλω. Αλλά, για να κάνω αυτό που θέλω, πρέπει, πρώτα απ’ όλα, να ξέρω τι θέλω. Δηλαδή, όπως το καταλαβαίνω εγώ, να έχω όνειρα, να έχω οραματικό σκοπό, να θέλω να κάνω κάτι ξεχωριστό, τέλος πάντων. Απ’ όσο ξέρω, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν, δεν έχουν ιδιαίτερα όνειρα, δεν έχουν οραματικό σκοπό, είναι βολεμένοι στο μικρό κελί τους (και δεν ανησυχούν όσο βλέπουν και τους άλλους να είναι στα κελιά τους, οπότε δεν έχουν λόγο να αισθάνονται και ιδιαίτερα άσχημα, «αφού συμβαίνει σε όλους ») Η παράξενη αλήθεια είναι αυτή: οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να είναι στ’ αλήθεια ελεύθεροι. Ή έστω δεν ξέρουν καν γιατί να είναι στ’ αλήθεια ελεύθεροι, δεν έχουν καν λόγο να είναι στ’ αλήθεια ελεύθεροι. Απ’ ό,τι φαίνεται τους αρκεί να είναι «λίγο» ελεύθεροι, είναι ικανοποιημένοι με «λίγη» ελευθερία, όχι με «πολύ». Σαν να λέμε, είναι ευχαριστημένοι αν το κελί έχει ωραία θέα από τα κάγκελα, μια τηλεόραση κι ένα μπαρ, κι επισκέπτες από τα άλλα κελιά, και που και που, όταν θέλουν, ελεύθερα, να βγαίνουν και μια βόλτα στην αυλή. Τα έχω εκφράσει εμπεριστατωμένα όλα αυτά σε ένα παλαιότερο άρθρο μου στο Strange, με τον τίτλο Ελευθερία!. Α, είναι πρόστυχο να είσαι ελεύθερος, ή ακόμη και να θέλεις να είσαι ελεύθερος. Ποιος είσαι εσύ για να απαιτείς να είσαι ελεύθερος; Τί έχεις να παρουσιάσεις; Όταν όλοι γύρω σου είναι δούλοι του συστήματος ή του ρόλου τους, πώς μπορείς εσύ να είσαι ελεύθερος; Είναι αγένεια. Είναι σαν να πεινάνε τα παιδάκια στην Αιθιοπία κι εσύ να θέλεις μπριζόλες και αρώματα. Είναι απάνθρωπο Τελικά, νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν θέλουν αληθινά την ελευθερία, τους φοβίζει ή δεν την καταλαβαίνουν. Χρησιμοποιούν τη λέξη ελευθερία, ποιητικά, (μάλιστα, ίσως είναι η μόνη ποίηση που επιτρέπουν τόσο συχνά στον εαυτό τους). Οι άνθρωποι δεν θέλουν να είναι ελεύθεροι, θέλουν να έχουν «δικαιώματα». Τους ενδιαφέρει η «δικαιοσύνη», όχι η «ελευθερία». Θέλουν «να έχουν το δικαίωμα» να κάνουν κάτι, να λένε κάτι, ή να είναι κάπως. Αυτό εννοούν όταν λένε ότι θέλουν «να είναι ελεύθεροι». Δικαίωμα σημαίνει παραχώρηση δικαίου, «άδεια για το δικό μου», ας πούμε, δικαιωμένη απαίτηση. Είναι σαν να ζητάς μια άδεια από το λοχαγό σου, και να είναι υποχρεωμένος από τον κανονισμό να σου τη δώσει, αν τελείς τις προδιαγραφές γι’ αυτήν. Η λέξη «δικαίωμα», κατά τη γνώμη μου, κατά βάθος είναι προσβλητική, κάποτε κάποιος έδωσε κάποια «δικαιώματα» στους δούλους, ουσιαστικά τα απαραίτητα για μια κάπως αξιοπρεπή ζωή. Όλοι οι ανθρώπινοι αγώνες, δυστυχώς, έγιναν για το δικαίωμα στη ζωή και για την αξιοπρέπεια, φοβάμαι ότι δεν έγιναν για την Ελευθερία. Είμαστε παιδάκια σε μια πνευματική Αιθιοπία, πρέπει να ζητάμε ψωμί, νερό, περισσότερες ανάσες, όχι «μπριζόλες και αρώματα». Έπειτα από πέντε χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι –και όχι όλοι– κατέκτησαν απλώς το δικαίωμα στη ζωή και λίγο στην έκφραση, τα δεδομένα δηλαδή, τα βασικά, και όχι την ελευθερία τους, την ατομική τους ελευθερία, πόσο μάλλον μια αληθινά ελεύθερη κοινωνία. Αν είναι εφικτή αυτή, χρειάζεται άλλα πέντε χιλιάδες χρόνια πολιτισμός για να το κατακτήσουμε αυτό. Κι εγώ δεν θα είμαι εδώ τότε Θυμάμαι τώρα και μια σχετικά πρόσφατη συζήτηση για το ζήτημα με τον σοφό και καλό μου φίλο Θόδωρο Παπαδόπουλο (αδιόρθωτο ροκ’ν’ρολλ τύπο, γνωστό συλλέκτη, και ιδιοκτήτη του Berlin στη Θεσσαλονίκη), όπου χαρακτηριστικά μου είχε πει: «Παντελή, κάνεις λάθος αν νομίζεις ότι οι άνθρωποι θέλουν ελευθερία. Οι άνθρωποι θέλουν ευτυχία. Δεν θέλουν ελευθερία, τί να την κάνουν; Και ο άνθρωπος είναι ευτυχισμένος μόνο αν είναι εξαρτημένος. Ελευθερία σημαίνει ανεξαρτησία, να μην εξαρτάσαι από κανέναν και από τίποτε, να είσαι ανεξάρτητος. Όμως, απ’ ό,τι βλέπεις, αυτό δεν είναι και τόσο φυσικό. Οι άνθρωποι, από τη φύση τους, είναι απόλυτα εξαρτημένοι από τα πάντα, επιθυμούν την εξάρτηση, μ’ αυτήν νιώθουν καλά, την αποζητούν για να νιώσουν ευτυχία, γαλήνη και αρμονία. Είναι εξαρτημένοι από τη μαμά τους και τον μπαμπά τους, από τη γυναίκα τους ή από τον άντρα τους, από το φαγητό, από την ικανοποίηση των αναγκών τους, από τα όργανα του σώματός τους, από τις αισθήσεις τους, από τον καιρό, από τις ουσίες, από το σεξ, από το σπίτι τους και τα αντικείμενά τους, από την πατρίδα τους, από το DNA τους, από τις συνήθειές τους, από την καλοπέραση, από την ειρήνη και την ασφάλεια, από την πληροφορία, από τα σώου, από τις εντυπώσεις, από τη γνώμη και την κριτική των άλλων, από τις βιολογικές τους ανάγκες, από τον Θεό τους, κλπ. Έτσι νιώθουν ευτυχισμένοι. Έτσι έχουν μάθει. Έτσι είναι ένα με τον κόσμο γύρω τους, τον κόσμο τους. Το να αποζητάς την ελευθερία, την ανεξαρτησία, είναι σαν να θέλεις να είσαι δυστυχισμένος. Η πείρα μου, ως τώρα, μου έχει διδάξει ότι οι άνθρωποι θέλουν αγάπη, τρυφερότητα και στοργή, αποδοχή και κοινωνική αναγνώριση, ησυχία και ασφάλεια, ψυχαγωγία και φιλία, οικογένεια και δημιουργία, παρηγοριά και κατανόηση, σεβασμό, σιγουριά και καλοπέραση. Όλα αυτά είναι εξάρτηση. Δεν θέλουν να είναι ανεξάρτητοι. Δεν μπορούν να είναι ανεξάρτητοι. Απλά το λένε καμιά φορά για πλάκα, για να κάνουν τους έξυπνους, τους διαφορετικούς. Αυτό είναι όλο. Αν υπήρχε αληθινή ελευθερία στον κόσμο, χαθήκαμε, καταστραφήκαμε. Κανείς δεν θα ξέρει που πάνε τα τέσσερα » Νομίζω ότι, με τον κυνικό τρόπο του, ο Θόδωρος τα είπε όλα. Δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτε σε αυτά, και αν το κάνω θα πρέπει να γράψω κάποιο μυθιστόρημα. Το μυθιστόρημα της ζωής μας. Όμως, Life is Stranger Than Fiction. Να και μια θαυμαστή αυτοαναίρεση: Απόλυτη ελευθερία, άραγε, σημαίνει και ελευθερία από την ελευθερία; ’στα να πάνε, μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι 4. Το «Πλέγμα» (“The Matrix”) δεν είναι νέα θεωρία, αλλά την έχουμε από την αρχαία Ελλάδα (Πλάτων, σπήλαιο – πλαστήπραγματικότητα). Τί ξέρανε οι αρχαίοι Έλληνες που εμείς ξεχάσαμε; Κάποιοι μας το απέκρυψαν; Ποιος ο ρόλος της ελληνοκεντρικής παιδείας ως όπλο εναντίον του Matrix; Ναι, όπως σας είπα ήδη, δεν είναι «νέα θεωρία», και δεν «την έχουμε» από την αρχαία Ελλάδα, αλλά από γεννησιμιού μας. Η παραβολή του σπηλαίου του Πλάτωνα, είναι ακριβώς αυτό, μία παραβολή, και δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο Matrix, αλλά σε οτιδήποτε καταλαβαίνετε όταν τη διαβάζετε (αυτός είναι ο ρόλος των παραβολών, είναι μηνύματα που αλλάζουν ανάλογα με τον παραλήπτη). Με την παραβολή, δεν βάλω κάτι, το παραβάλω, δηλαδή το βάζω από δίπλα ή ανάμεσα, ανάμεσα σε κάποια άλλα πράγματα που δείχνουν κάτι άλλο. Το κρύβω. Είναι η αλληγορία (από το άλλο και αγορεύω), δηλαδή άλλα λέω και άλλα εννοώ. Έτσι, κι ο Πλάτωνας στο σημείο αυτό, άλλα λέει και άλλα εννοεί. Μένετε σε αυτό που λέει, σε αυτό που φαίνεται, αλλά εννοεί κάτι άλλο, που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά ή με την πρώτη κατανόηση. Το να το ταυτίζετε με την έννοια του Matrix, κατά τη γνώμη μου, είναι κίνηση σύνδεσης με το δικό σας πεδίο αναφοράς, δηλαδή με το τι σας θυμίζει, και όχι με το περί τίνος πρόκειται. (Επιβεβαιώνετε, έτσι, τα λεγόμενα γνωστικά σχήματα των φυσιολόγων). Οτιδήποτε αναφέρεται στη φύση της πραγματικότητας ή στις εναλλακτικές πραγματικότητες ή σε μυστικιστικά ή φιλοσοφικά ζητήματα περί του πνευματικού κόσμου, δεν σχετίζεται σώνει και καλά με το Matrix, αφού το Matrix δεν είναι παρά ένα βασικό δομικό στοιχείο της πραγματικότητας, και στο κάτω-κάτω δεν είναι παρά ένας τίτλος ενός μεταμοντέρνου πακέτου ιδεών. Αυτό το συγκεκριμένο πακέτο ιδεών δεν προέρχεται από τον Πλάτωνα ή την αρχαιότητα, είναι πολύ πιο σύγχρονο, απλώς μπερδεύεστε λιγάκι επειδή ο Πλάτωνας είναι ο πρώτος που μίλησε για τις Ιδέες, κι εσείς τώρα προσεγγίζετε τα γραφόμενά του έχοντας πλέον ως δεδομένες τις Ιδέες. Αντίστοιχα, η έννοια της Θεωρίας προέρχεται επίσης από κάποιους αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους, και αυτό το γεγονός αναπόφευκτα μπερδεύεται με την πεποίθηση ότι κάτι «δεν είναι νέα θεωρία αλλά προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα». Το ότι η Θεωρία προέρχεται από αυτούς τους αρχαίους ανθρώπους, δεν σημαίνει ότι κάθε θεωρία προέρχεται από αυτούς τους ανθρώπους. Σε μεγάλο βαθμό μας δίδαξαν τρόπους να σκεφτόμαστε, και όχι οτιδήποτε σκεφτόμαστε με αυτούς τους τρόπους. Πρέπει να μην αφήνουμε τις αποκτηθείσες αντιλήψεις και πεποιθήσεις μας να συσκοτίζουν την παρατήρηση μας του κόσμου, δηλαδή τη Θεωρία μας (ή την Κοσμοθεωρία μας), δηλαδή να μη βλέπουμε τα παλιά πράγματα με τα καινούργια μας γυαλιά, ή τα καινούρια πράγματα με τα παλιά μας γυαλιά. Αν αυτό μοιάζει δύσκολο ή ανέφικτο, πρόκειται για παρεξήγηση, είναι εξαιρετικά απλό: απλά μη σκέφτεσαι όταν παρατηρείς κάτι, σκέψου το αργότερα. Και, πρέπει να σας υπενθυμίσω κάτι ιδιαιτέρως διαφωτιστικό: και η Ελλάδα είναι ένα μέρος του Μatrix, είναι ένας τόπος στο Matrix. Και η αρχαία Ελλάδα, επίσης, και η μελλοντική Ελλάδα, επίσης. Ρωτάτε «Τι ξέρανε οι αρχαίοι Έλληνες που εμείς ξεχάσαμε;» Οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν ό,τι ξέρουν και οι σύγχρονοι Έλληνες: Τίποτα. Δεν ήξεραν τίποτε. Είχαν βαθιά άγνοια όπως έχουμε κι εμείς σήμερα, και μάλλον περισσότερη. Εκτός κι αν εννοείτε συγκεκριμένους αρχαίους Έλληνες, και όχι όλους τους αρχαίους Έλληνες, οπότε το πράγμα αλλάζει. Μάλλον αναφέρεστε σε κάποιους αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους και κάποιους μαθητές τους, δηλαδή καμιά εκατοσταριά θαυμαστά άτομα ανάμεσα σε χιλιάδες ανθρωποειδή ζώα, στην πάροδο επτά-οκτώ αιώνων. Ό,τι ήταν τότε η μάζα, αυτό είναι και σήμερα: ανθρωποειδή ζώα. Είναι το ίδιο στην Ελλάδα και στην Κίνα, στην Αυστραλία και στο Μεξικό, παντού, το ίδιο και στην αρχαία Ελλάδα και στο αρχαίο Μεξικό και στην αρχαία Ατλαντίδα: μάζα, μαζάνθρωποι, ρομπότ, υπνωτισμένα ανθρωπάρια, καλοκάγαθα και χαζά ή μοχθηρά και επικίνδυνα. Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι είναι το πρότυπο των θαυμαστών ανθρώπων όλων των εποχών, δηλαδή των ανθρώπων που μας δίδαξαν ό,τι αξίζει να ξέρουμε. Τα χνάρια τους ακολούθησαν όλοι οι φιλόσοφοι, σαν μια μυστική σκυταλοδρομία μέσα στους καιρούς. Κι εμείς τώρα, αντί να διδαχθούμε από αυτούς, πάμε να διδαχθούμε από την «αρχαία Ελλάδα», δηλαδή να κάνουμε τους «χρονο-τουρίστες». Η σύγχρονη Ελλάδα, που είναι απείρως πιο θαυμαστή και πολύπλοκη, άραγε έχει να σου διδάξει τίποτε ως παρατήρηση; Ναι. Τα πάντα για τη βλακεία των ανθρώπων, το ίδιο που θα σου διδάξει και η σύγχρονη Βενεζουέλα και η σύγχρονη Γαλλία. Γιατί η αρχαία Ελλάδα να σου διδάξει κάτι διαφορετικό; Απλά, για όλους εκείνους τους χιλιάδες μαζάνθρωπους που ζούσαν στην αρχαία Ελλάδα, δεν έμαθες ποτέ τα ονόματά τους, κι έτσι νομίζεις ότι δεν υπήρχαν, όπως θα νομίζουν οι μελλοντικές γενιές ότι εμείς δεν υπήρξαμε και θα ξέρουν μόνον τον Έλβις και τον Αϊνστάιν. Οι επόμενοι φιλόσοφοι και διανοητές απλώς διέσωσαν τα ονόματα των φιλοσόφων και των θαυμαστών ανθρώπων της Ελλάδας, κι εμείς σαν αφελείς πιστεύουμε ότι η Ελλάδα κατοικούνταν μόνο από τέτοιους και ότι αυτοί τα έκαναν όλα, ήταν πίσω από όλα, κλπ. Ήταν κάποιοι λιγοστοί και πολύ ξεχωριστοί άνθρωποι, και τέτοιοι υπάρχουν και σήμερα (αλλά μας βολεύει να μιλάμε για τους νεκρούς, επειδή τους ζωντανούς τους φθονούμε). Όπως τότε στην αρχαία Ελλάδα, μιλούσαν οι φιλόσοφοι και λίγοι τους καταλάβαιναν, έτσι και σήμερα μιλούν οι φιλόσοφοι και λίγοι τους καταλαβαίνουν. Είναι πολύ απογοητευτικό αυτό. Σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν άλλαξαν σχεδόν καθόλου τα τελευταία δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Γι’ αυτό και δεν είναι όλοι φιλόσοφοι. Δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείτε με τον όρο «ελληνοκεντρική παιδεία», ως όπλο ενάντια στο Matrix. Μου ακούγεται σαν «matrixοκεντρική παιδεία». Εκτός αν εννοείτε την ελληνική παιδεία, δηλαδή τη γνώση των ελληνικών, αυτής της καταπληκτικής γλώσσας. Η παιδεία είναι το μόνο όπλο που διαθέτει ο άνθρωπος, δεν έχει τίποτε άλλο, ενάντια στο Matrix και απέναντι σε οτιδήποτε. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Η παιδεία, όμως, δεν έχει σύνορα. Αν έχει, τότε δεν είναι παιδεία, είναι κατήχηση, είναι σαν να πηγαίνεις στο κατηχητικό. Ελληνική παιδεία, αναπόφευκτα, σημαίνει μια παιδεία που κάπου σταματά, εκεί που σταματά το ελληνικό, δηλαδή μια παιδεία περιορισμένη, μια παιδεία με τέρμα. Γιατί να θέλει κάποιος να περιορίσει την παιδεία; Δεν το καταλαβαίνω. Δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί. Θέλω να μάθω τα πάντα. Δεν θέλω να μάθω μόνο για τη γειτονιά μου, θέλω να μάθω όλο το Σύμπαν. Αν θέλετε να βάζετε σώνει και καλά έναν χαρακτηρισμό δίπλα στη λέξη παιδεία, θα σας πρότεινα το «συμπαντική παιδεία», αν όχι για τίποτε άλλο, έστω για λόγους ποιητικούς, για έμπνευση. Οι ποιητές είναι που μας λείπουν, όχι οι κατηχητές. Ρωτάτε «κάποιοι μας το απέκρυψαν;». Κανείς δεν μπορεί να μας αποκρύψει τίποτε για πάντα, όλα είναι ολοφάνερα, εμείς ήμαστε τυφλοί ή χαζοί και δεν τα βλέπουμε. Εμείς κρυβόμαστε από αυτά, δεν κρύβονται αυτά από εμάς. Τα κρύβουμε από τον εαυτό μας. Δεν υπάρχει τίποτε αληθινά κρυφό, τίποτε μυστικό, αναφέρετέ μου οτιδήποτε θεωρείτε κρυφό και μυστικό, και θα σας πω τα πάντα γι’ αυτό!! Και δεν είμαι κάποιος σούπερ-γνώστης, απλά ψάχνω, παρατηρώ, μελετώ, στοχάζομαι, εκφράζομαι, όλα τους απλές ανθρώπινες δυνατότητες. Όμως, οτιδήποτε δεν θα μου αναφέρετεΠα, τότε, ιδού, να το μυστικό και το κρυφό. Είναι αυτό για το οποίο δεν έχετε ακούσει ποτέ τίποτε. Δεν υπάρχει για εσάς. Δεν είναι κρυφό. Είναι ανύπαρκτο. Θέλετε, λοιπόν, να μάθετε ποια είναι αυτά που μας έχουν αποκρυφτεί; Είναι όλα αυτά που είναι ανύπαρκτα για εμάς. Όχι αυτά που θεωρούμε ανύπαρκτα, αυτά που είναι ανύπαρκτα για εμάς. Αυτά που δεν γνωρίζουμε καν την ύπαρξή τους, που θα περάσουν από μπροστά μας, θα μας βγάλουν τη γλώσσα, θα αρχίσουν να χοροπηδάνε μπροστά στα μάτια μας, κι εμείς ούτε θα δούμε τίποτε ούτε θα καταλάβουμε τίποτε, ούτε θα θυμόμαστε τίποτε, ούτε θα ξεχάσουμε τίποτε. Όμως, κάθε μέρα που περνά, κουτσά-στραβά, δίνουμε ύπαρξη και σε κάτι νέο για εμάς, όσο απειροελάχιστο κι αν μπορεί να είναι, φωτίζουμε το ανύπαρκτο με το έστω μικρό φως μας, το κάνουμε υπαρκτό, το θυμόμαστε, προσπαθούμε ίσως να το καταλάβουμε. Ουσιαστικά, το πρόβλημά μας είναι ο χρόνος, δεν έχουμε κανένα άλλο ουσιαστικό πρόβλημα. Δεν έχουμε αρκετό χρόνο. Δεν ζούμε αρκετά. (Ars Longa Vita Bravis, η τέχνη μακρά, ο βίος βραχύς). Αν είχαμε αρκετό χρόνο, άπλετο χρόνο, αργά ή γρήγορα, ακόμη κι έτσι όπως είμαστε τώρα, κουτσά-στραβά, θα αφυπνιζόμασταν, θα γινόμασταν υπεράνθρωποι, θα φωτιζόμασταν, θα καταλαβαίναμε τα πάντα, θα υπερβαίναμε τον κόσμο και τον εαυτό μας. Μοιάζει σαν κάποιος φαρσέρ να μας έδωσε όλες τις δυνατότητες, θαυμαστή διάνοια και περίσσια ελπίδα και αντοχή και πολυπλοκότητα, αλλά επίτηδες δεν μας έδωσε αρκετό χρόνο για να τις αξιοποιήσουμε! Είμαστε τραγικά όντα εμείς οι άνθρωποι. Τα ζώα είναι σε καλύτερη θέση από εμάς. Αυτά είναι τα μόνα που έχουν το bliss εξαιτίας του ignorance. Αυτά είναι οι αληθινοί μακάριοι πτωχοί τω πνεύματι. Ίσως όμως να τα καταφέρει η ανθρωπότητα για λογαριασμό μας, και να μπορέσουμε κι εμείς να βάλουμε κάπως το λιθαράκι μας σε αυτό. Ίσως η ανθρωπότητα να τα καταφέρει. Κάποτε. Και η ανθρωπότητα θα θυμάται ότι ένας κουφός συνέθεσε την Ωδή στη Χαρά, ένας κουτσός έγραψε το Είκοσι Χιλιάδες Λεύγες Υπό τη Θάλασσα, ένας ετοιμοθάνατος αναφώνησε «Φως, περισσότερο φως!» 5. Υπάρχουν Δίοδοι επικοινωνίας αληθινού κόσμου κι επίπλαστης πραγματικότητας; Ναι. Τα ανθρώπινα κεφάλια. ΔηλαδήΠπύλες που να μας μεταφέρουν σε άλλους κόσμους; Ποια είναι τα κλειδιά που ξεκλειδώνουν τέτοια μυστικά και ποιοι οι Κλειδοκράτορες; Κλειδιά υπάρχουν άπειρα, αλλά, όπως έχω γράψει, δεν υπάρχουν οι πόρτες τους εδώ γύρω. Τουλάχιστον, έτσι μου φαίνεται εμένα. Τώρα, όσο για Πύλες που υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο, οι οποίες οδηγούν σε άλλους κόσμους: όχι δεν υπάρχουν, εγώ δεν έχω βρει καμία, και έχω ψάξει πάρα πολύ, εντατικά, αφοσιωμένα και ένθερμα, για πολλά χρόνια. Δεν υπάρχουν κατώφλια, πύλες διάβασης, κλπ, υπάρχουν όμως παράθυρα. Δεν υπάρχουν υλικές πύλες, υπάρχουν πνευματικές πύλες. Παραδόξως, το μέσα και το έξω δεν είναι τόσο διαχωρισμένα όσο γενικά πιστεύεται. Όσο για τη γεωγραφία και τα μυστήριά της, το ξέρω ότι όταν μιλάμε για άλλους κόσμους ή άλλες πραγματικότητες, συχνά φανταζόμαστε κάποιο σημείο στον τόπο –μια «Πύλη»– που κάτω από ορισμένες συνθήκες διανοίγεται και οδηγεί σε έναν άλλο τόπο, αλλού. Δεν συμβαίνει όμως έτσι, κατά τη γνώμη μου. Πιστεύω ότι υπάρχει η Γη, ο κόσμος μας, αλλά και ένας άλλος παρόμοιος παράλληλος κόσμος, που είναι και οι δύο ο κόσμος μας! Τα τοπία αυτού του κόσμου και ενός παράλληλου κόσμου της Γης, είναι συνεχή, δεν περνάς από καμία πύλη, απλά το τοπίο συνεχίζεται από τη Γη-1 στη Γη-2 χωρίς εσύ να το καταλάβεις. Δεν μπορώ να το εξηγήσω εδώ σύντομα και με απλά λόγια, αλλά μπορώ να πω απλά το εξής: ας πούμε, όταν πηγαίνεις σε ένα μέρος στην εξοχή, που δεν το ξέρεις καλά, ούτε το παρατηρείς σωστά, άραγε, πώς ξέρεις ότι ο λόφος που βλέπεις στο βάθος του τοπίου, ανήκει στο τοπίο αυτό; Μερικές φορές δεν ανήκει, ούτε αυτός, ούτε το τοπίο από πίσω του, ακόμη πιο πέρα στο βάθος. Αλλά, δυστυχώς εσύ δεν το ξέρεις, δεν το καταλαβαίνεις, δεν του δίνεις σημασία, δεν κάνεις τίποτε γι’ αυτό. Δεν έχεις να θυμηθείς τίποτε. Δεν υπήρξε τίποτε. Δεν θέλω εδώ να μιλήσω περισσότερο για το συναρπαστικό αυτό ζήτημα, διότι αυτήν την εποχή που ολοκλήρωσα το νέο μου βιβλίο, το Ονειροπόλος, που είναι υπό έκδοση, έχω αρχίσει να συγγράφω ένα νέο βιβλίο που σχετίζεται με όλα αυτά, οπότε όσα ξέρω για το θέμα και όλες οι ιδέες μου θα υπάρχουν εκεί μέσα, με όλες τις προεκτάσεις τους. Και εννοώ, αληθινά, προεκτάσεις. Μιλάμε για μία προέκταση της πραγματικότητας όπως την ξέρουμε, και όχι μια αναίρεσή της. Μια Έξτρα-Γεωγραφία, όπως τελικά πολύ σωστά έλεγε ο Τσαρλς Φορτ. Τέλος πάντων, όταν πηγαίνεις στην παράλληλη γεωγραφία δεν ξεφεύγεις από το Matrix, όπως δεν ξεφεύγεις και αν πας στο φεγγάρι, ή αν πάρεις ένα υπνάκο. Εσύ είσαι πάντα εσύ. Αν αρχίσεις να νιώθεις ότι δεν είσαι εσύ, και δεν είσαι τρελός, τότε αρχίζουμε να το συζητάμε… 6. Κούφια Γη. Ποιος είναι ο ρόλος της στην υπόθεση Matrix; Είναι καταφύγιο ή μια μόνιμη Κιβωτός για το ανθρώπινο είδος; Η Κούφια Γη, δεν έχει κανέναν άμεσο ρόλο στην υπόθεση Matrix. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχω προσωπικά καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Κούφια Γη απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι στην Κούφια Γη. Δηλαδή κατεβαίνεις εκεί κάτω αλλά μάλλον δεν πηγαίνεις στην Κούφια Γη, δηλαδή στο εσωτερικό της Γης, αλλά βρίσκεσαι αλλού, απ’ ό,τι φαίνεται βρίσκεσαι στην Έξτρα-Γεωγραφία που λέγαμε ή δεν ξέρω που αλλού. Πάντως κάπου βρίσκεσαι, κάπου οδηγεί. Υπάρχουν αμέτρητες ενδείξεις και ανακαλύψεις γι’ αυτό. Το μεγαλύτερο μυστήριο που ξέρω, είναι το μυστήριο της γεωγραφίας, γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολο να το συζητήσουμε έτσι απλά. Όσο για τις τεράστιες κοιλότητες στο εσωτερικό της γης, και για τα δίκτυα στοών και τα μεγάλα ή τιτάνια σπηλαιώδη ανοίγματα, που κι αυτά θα μπορούσες να τα ονομάσεις Κούφια Γη, ναι, είναι ένα είδος καταφυγίου, θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως καταφύγιο για το ανθρώπινο είδος (ή για κάποια ενημερωμένα μέλη του), όπως έχει χρησιμεύσει και ως καταφύγιο γι’ αυτούς που ήδη τα χρησιμοποιούν Όλα αυτά και άλλα πάρα πολλά, επιφυλάσσομαι κάποτε να τα συζητήσω με αποκαλυπτικές λεπτομέρειες στο βιβλίο Κούφια Γη 2, τη συνέχεια του πρώτου, αν και όταν θα αποφασίσω να το εκδώσω. Όλα αυτά, όμως, δεν έχουν καμία σημασία για κάποιον που δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά τα πράγματα, για κάποιον που δεν ξέρει ότι υπάρχουν, για κάποιον που βρίσκεται σε μία τελείως άλλη πραγματικότητα απ’ αυτήν στην οποία εμείς συζητάμε εδώ. Ακόμη κι εμείς είμαστε ανύπαρκτοι γι’ αυτόν, όπως είναι ανύπαρκτα και όλα αυτά που λέω εδώ, είναι σαν να μην τα είπα, δεν έχουν κανένα νόημα, δεν ειπώθηκαν ποτέ, δεν υπάρχουν, είναι αόρατα, ανήκουστα, ανέγγιχτα, άοσμα, ασήμαντα, αδιάφορα. Ο άνθρωπος είναι ένα σύμπαν από μόνος του. 7. Ποια είναι η γνώμη σας για την ομάδα Gateway; Τι μήνυμα θα θέλατε ναστείλετε στους επισκέπτες του site μέσα από τη συνέντευξη αυτή; Έχετε κάνει ενδιαφέρουσα δουλειά, και μπράβο σας που ασχολείστε, αλλά έχετε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά σας, αν θέλετε να δικαιώσετε τις ανησυχίες σας και τον ενθουσιασμό σας, όπως και όλους εκείνους που προηγήθηκαν από εσάς μέσα στους αιώνες, που έψαχναν τα ίδια πράγματα με εσάς και σας δίδαξαν ό,τι ξέρετε γι’ αυτά. Θα χρειαστείτε τους φίλους σας, την υπομονή σας, όλο το κουράγιο σας και την έμπνευσή σας, κι ακόμη περισσότερη, και πολύ μελέτη και στοχασμό, και θα πρέπει να διευρύνετε συνέχεια την παιδεία σας αλλά και την παρέα σας. Φαίνεται ότι αγαπάτε αυτό που κάνετε, και, αν το αγαπάτε στ’ αλήθεια, θα ταξιδέψετε μακριά, πολύ πιο πέρα από το Gateway, ποιος ξέρει για πού, εσείς θα το μάθετε μόνο, αλλά και όσοι θα τους το επικοινωνήσετε. Καλή συνέχεια, λοιπόν, σας εύχομαι καλή τύχη. Σας ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις αυτής της συνέντευξης Το μήνυμα που θέλω να στείλω στους επισκέπτες αυτού του site, είναι η ίδια η συνέντευξη. Αλλά δεν είναι τίποτε εξαιρετικά σημαντικό, τελικά είναι απλά ένας άνθρωπος που μιλάει. Οι άνθρωποι που ακούνε είναι μάλλον πιο σημαντικοί. Είναι η μνήμη του κόσμου. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε… ΠΗΓΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ