Σιωπή: τα επίπεδα της και η ανεκτίμητη θεραπευτική της αξία

Ο κύριος άξονας στις θεραπείες είναι η έκφραση. Με ποικίλους τρόπους οι ειδικοί παροτρύνουν και υποστηρίζουν τους ανθρώπους να εκφράζονται με το λόγο, τις εκφράσεις τους και το σώμα τους. Με κάθε τρόπο να μιλούν, λοιπόν.
Όλα τα πράγματα στη ζωή όμως έχουν δύο όψεις. Δύο όψεις που ολοκληρώνουν η μια την άλλη και αν η μια προχωράει χωρίς την άλλη τίποτα δεν προχωρά στην ουσία.

Είναι όπως η μέρα και η νύχτα. Κάποιοι προτιμούν τη μέρα κάποιοι τη νύχτα, αλλά ανεξάρτητα απο τις επιμέρους προτιμήσεις η νύχτα πάει πάντα παρέα με τη μέρα. Η άλλη όψη στην έκφραση είναι η σιωπή. Η σιωπή όσο και η ομιλία λεκτική και μη λεκτική είναι ή πρέπει να είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στην θεραπεία.

Τα πρόσωπα της σιωπής

Για να προχωρήσουμε λοιπόν, στο θέμα της σιωπής στις θεραπευτικές διαδικασίες ας δούμε λίγο τα πρόσωπα της σιωπής. Υπάρχει η σιωπή που αφορά στην αλληλεπίδρασή μου με τους άλλους.  Σε αυτό το επίπεδο κάποιος μπορεί να σωπαίνει γιατί:

• του το επιβάλλουν.
• χρειάζεται να σκεφτεί τί έχει να πει.
• του έχουν ζητήσει ή θέλει να ακούσει κάποιον άλλον.
• δυσκολεύεται  ή διστάζει να μιλήσει, ενώ έχει κάτι να πει.
• δεν έχει να πει τίποτα.
• αδιαφορεί για τους άλλους.
• βρίσκεται βυθισμένος στις σκέψεις του και δεν παρακολουθεί ο,τι εξελίσσεται γύρω του.
• είναι ένας τρόπος να εκφράσει κάτι απο αυτό που νιώθει στους άλλους.
• Κατακλύζεται απο τα συναισθήματα του και δεν μπορεί να τα βάλει σε λέξεις.

Η σιωπή λοιπόν που αφορά στην επικοινωνία με τους άλλους συνδέεται και με δύσκολες ψυχικά καταστάσεις και δεν ταυτίζεται πάντα με την επιθυμία να ακούσουμε τους άλλους. Σε θεραπευτικό επίπεδο το να μπορεί κάποιος να αντιλαμβάνεται τί απο όλα αυτά του συμβαίνει κάθε φορά είναι ένας θεραπευτικός στόχος και όταν οι άνθρωποι τον κατακτούν νιώθουν πιο ασφαλείς με τον εαυτό τους και βρίσκουν χώρο ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους. 

Κατανοώντας  οτι η σιωπή μαζί με άλλους δεν είναι ενα κενό, ένα τίποτα, αλλά το νόμισμα της έκφρασης απο την άλλη πλευρά, αρχίζουν να γίνονται πιο γνήσιοι στην επικοινωνία τους και να απαλλάσσονται απο το άγχος που πολύ συχνά κουβαλούν πως πρέπει πάντα να μιλούν όταν είναι μαζί με άλλους.

Επομένως η άσκηση στην σιωπή σε ομαδικό θεραπευτικό πλαίσιο είναι απαραίτητο κομμάτι της διαδικασίας και μαθαίνει τους ανθρώπους να ισορροπούν ανάμεσα στην ομιλία και την σιωπή και να μπορούν να εκφράζονται και με τα δύο.

Η σχέση του εαυτού με το σώμα

Ας δούμε τώρα λίγα πράγματα για την σιωπή που αφορά την σχέση με τον εαυτό και το σώμα.

Πολύ συχνά οι άνθρωποι παραπονιούνται για την κούραση που τους δημιουργεί το μυαλό τους, το οποίο δεν σταματάει να «μιλάει». Συνέχεια υπάρχουν σκέψεις που δημιουργούν θόρυβο μέσα στο κεφάλι, επιζητούν την συνεχή προσοχή και σπαταλούν αλόγιστα την ενέργεια του ανθρώπου. Αυτού του είδους η ομιλία γίνεται πιο εύκολα αντιληπτή, όταν κάποιος είναι μόνος του.

Το να μένει κάποιος με τον εαυτό του και να ακούει τι συμβαίνει μέσα του και να συνομιλεί και με το σώμα του, είναι τόσο σημαντική επικοινωνία όσο και η επικοινωνία με τους άλλους γύρω του. Όμως για να μπορέσει να ζήσει μια τέτοια είδους  εσωτερική επικοινωνία, χρειάζεται να υπάρξει σιωπή. Να σωπάσουν οι συνεχόμενες, επίμονες, εναλλασσόμενες σκέψεις και ιδέες, οι οποίες απομακρύνουν τον άνθρωπο από το εδώ και τώρα, από την επαφή με το σώμα του και τα συναισθήματα του.

Πως μπορεί κάποιος να φτάσει σε αυτήν την εσωτερική σιωπή;

Η εσωτερική σιωπή είναι μια διαδικασία την οποία ο σημερινός άνθρωπος έχει να διδαχθεί για να φτάσει εκεί. Όλοι οι άνθρωποι σήμερα, εκπαιδεύονται στο πώς να αναπτύξουν τη σκέψη τους και  έτσι μαθαίνουν γρήγορα να δέχονται σαν πραγματικότητα μόνο ό,τι μπορούν να αντιληφθούν με τη σκέψη τους.

Η δυνατότητα να συγκεντρώνεται ο άνθρωπος στο σώμα του, να δίνει χρόνο και χώρο για να ανακαλύψει πως νιώθει και να μάθει να εμπιστεύεται την προσωπική του αλήθεια, παραγκωνίζεται ή εξανεμίζεται στην ατέρμονη προσπάθεια καλλιέργειας των γνωστικών και μόνο δυνατοτήτων του εγκεφάλου. Όποτε για να μπορέσει ένας άνθρωπος να προχωρήσει πέρα από αυτό που κυριαρχεί στη ζωή του, χρειάζεται να μπει σε μια θεραπευτική διαδικασία, η οποία να έχει σαν μοναδικό μέλημα της να μάθει στον άνθρωπο όλα αυτά που έχει μέσα του και τα αγνοεί.

Κατ’αρχήν να τον υποστηρίξει στο να αμφισβητήσει την παντοδυναμία των σκέψεων και μετά από αυτό να τον πάρει από το χέρι και να τον οδηγήσει

• Να αντιληφθεί οτι υπάρχει και το σώμα του και περιέχει μια αλάνθαστη σοφία.
• Να νιώσει την παρουσία των αισθήσεων του και την δύναμη τους.
• Να γνωρίσει την αναπνοή του και τα άπειρα επίπεδα της.
• Να αισθανθεί ψυχοσωματικά τα συναισθήματα του.
• Να τον μάθει να αφουγκράζεται το σώμα του και να εμπιστεύεται ο,τι του λέει.

Όταν κάποιος ανέβει όλα αυτά τα σκαλοπάτια, τότε μπορεί σίγουρα όχι μόνο να βρίσκει και την εσωτερική σιωπή, αλλά να την αποζητά κιόλας γιατί η εσωτερική σιωπή μπορεί να τον οδηγήσει με ασφάλεια σε αυτό που είναι.

Και αυτός που ξέρει ποιος είναι νιώθει ασφαλής, χαρούμενος και ικανοποιημένος και στην επικοινωνία του με το περιβάλλον.

Είναι φανερό πως η σχέση με τον εαυτό και το σώμα είναι η βάση για όλα τα υπόλοιπα.

Ίσως λοιπόν, είναι καιρός να βρείτε και σεις την εσωτερική σιωπή η οποία θα σας οδηγήσει σε μια αληθινή σχέση με το σώμα σας και τον βαθύτερο εαυτό σας και κατ’επέκταση και με τους άλλους ανθρώπους.

Αρθρογράφος: Σεβαστιάνα Κουτρουμπάνου
Ψυχοθεραπευτής

e-psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ