Γιατί οι Ρόδιοι καταριούνταν τον Ηρακλή

[Από τη Βιβλιοθήκη του Φωτίου]

Η ενδέκατη ιστορία του Κόνωνος αφηγείται τα σχετικά με τη θυσία προς τιμήν του Ηρακλή, την οποία τελούν με κατάρες σε βάρος του ήρωα οι κάτοικοι της Λίνδου. Μας λέει ότι το έθιμο ξεκίνησε από κάποιον γεωργό της Λίνδου. Αυτός ο γεωργός, όταν ο Ηρακλής του ζήτησε φαγητό για το παιδί του τον Ύλλο, που ήταν πολύ μικρός και τον κουβαλούσε μαζί του στην πορεία, αντί να του δώσει τροφή τον έβρισε και από πάνω. Ο Ηρακλής θύμωσε και έσφαξε ένα από τα βόδια του γεωργού, έφαγε ο ίδιος και έδωσε και στο παιδί του. Ο αγρότης τον καταριόταν από μακριά. Ο Ηρακλής γέλασε με τις κατάρες και είπε ότι ποτέ δεν απόλαυσε καλύτερο φαγητό από αυτό που έφαγε, ενώ άκουγε τις κατάρες.

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές αυτής της ιστορίας, αλλά η αρχαιότερη προέρχεται από τα Αίτια του Καλλίμαχου. Εκεί την ακολουθούσε μια παρόμοια αφήγηση για τον Ηρακλή, η οποία όμως εξελισσόταν στη χώρα των Δρυόπων. Οι μεταγενέστεροι συγγραφείς φαίνεται ότι συγχώνευσαν τις δύο ιστορίες με διάφορους τρόπους, ωστόσο ο Κόνων είναι ο μόνος που προσθέτει την εμφάνιση του Ύλλου στην ιστορία της Λίνδου, ενώ η κανονική του θέση ήταν στην ιστορία με τους Δρύοπες. Στην αφήγηση του Κόνωνος λέγεται ξεκάθαρα ότι το όλο περιστατικό σχετιζόταν με κάποια τελετουργία. Πιθανώς να επρόκειτο για την λατρεία του Ηρακλή Βουθοίνου (<Βουθοίνας/Βουθοίνης) ή Βουφάγου, στα λινδιακά Βουκόπια (<βοῦς και κόπτω= σκοτώνω βόδι) που τελούνταν κατά τον μήνα Θευδαίσιο με τη θυσία βοδιών. Το τελετουργικό που αντανακλάται στην αφήγηση του Κόνωνα προέκυψε πιθανώς από μια συγχώνευση αυτής της λατρείας με μια πρωιμότερη αγροτική τελετουργία που περιλάμβανε την αποτροπαϊκή χρήση της κατάρας (ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι οι παριστάμενοι καταριόντουσαν τον ιερέα που τελούσε την θυσία). Από τις άλλες πηγές ο Απολλόδωρος (Βιβλιοθήκη 2.5.11) μοιάζει να ακολουθεί μια ελαφρώς διαφορετική παράδοση, καθώς κάνει λόγο για κάποιον βοϊδολάτη και συσχετίζει το περιστατικό με το λιμάνι της Λίνδου, τις Θερμυδρές (Θερμυδραί = Θερμές Πηγές). Τέλος τα αποσπασματικά σχόλια στον Καλλίμαχο μοιάζουν να υπονοούν ότι σε ένα προηγούμενο στάδιο αυτής της τελετουργίας γινόταν κάποιου είδους λιθοβολισμός, αλλά οι Λίνδιοι τον κατάργησαν ([ ][]ειστι[]ιη[] [ ]των θύου[σ]ι τω[] [ ]σαντο τοῦ ἔθουσ[] [ν]ομιζόμενα τὰ ἱερὰ π[] [ ]πάντων πέτρων καὶ [] [ ] μετεδιδάχθησαν [] [ ]ασθαι Λίνδιοι καὶ τοῦτο[] [α]ὐτοῖς…).

heterophoton

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ