Η ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Ράνια Τζεν

Φίλες και φίλοι 

Ο αρχαίος ελλαδικός χώρος διέθετε ένα πυκνό δίκτυο που ήταν αποτέλεσμα της ανεπτυγμένης τεχνολογίας των προγόνων μας. Η οδοποιία εξυπηρετούσε τη χερσαία επικοινωνία και τις μεταφορές. Οι πεζοί είχαν στη διάθεσή τους ένα στενό μονοπάτι από πατημένο χώμα με χαλίκι ή σπασμένα κεραμίδια.
Tα λιθόστρωτα ήταν σπάνια Άρχισαν να καθιερώνονται στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Οι κεντρικές αρτηρίες, μπορεί να έφταναν σε πλάτος από τα 2 έως τα 5 μέτρα.

Η αμαξήλατη επικοινωνία διακρινόταν για τον ιδιάζοντα χαρακτήρα της.
Στα βραχώδη μέρη χαράσσονταν αυλάκια με σταθερό μετατρόχιο 1.40 μ., μέσα στα οποία κυλούσαν οι τροχοί της δίτροχης ή τετράτροχης άμαξας. Τα αυλάκια ονομάζονταν αρματοτροχιές ή αμαξοτροχιές.
Έτσι η άμαξα είχε προκαθορισμένη διαδρομή και δεν μπορούσε να λοξοδρομήσει. Αυτή ήταν και μια καινοτομία των Ελλήνων οδοποιών. Λειτουργούσε όπως τα σημερινά τρένα. Προφανώς η διασταύρωση γινόταν μόνο σε καθορισμένα σημεία. Είναι προφανές ότι σε τέτοια σταυροδρόμια γίνονταν διαμάχες των αμαξηλατών, όταν βρίσκονταν αντιμέτωποι.

Σε ένα παρόμοιο στενό σταυροδρόμι συναντήθηκε ο Οιδίποδας με το Λάιο κι έγινε πατροκτόνος. Πηγαίνοντας προς τους Δελφούς, ο Λάιος στη διασταύρωση προς Δαυλίδα και Θήβα, συναντήθηκε με τον Οιδίποδα που επέστρεφε έχοντας ακούσει τον τρομερό χρησμό. Ο ηνίοχος του Λάιου, Πολυφόντης, τον διέταξε να παραμερίσει για να περάσει ο Λάιος, μάλιστα σκότωσε και δύο άλογά του. Ο Οιδίποδας οργισμένος σκότωσε και τους δύο και έτσι επαληθεύθηκε ο χρησμός ότι θα γίνει πατροκτόνος.

Από αυτές τις αρματοτροχιές σώζονται κάποιες μόνο σε βραχώδη μέρη, γιατί στα πεδινά εδάφη δεν έχουν διασωθεί τα ίχνη.
Οι Ρωμαίοι επάνω στο λιθόστρωτο δεν χάραζαν αρματοτροχιές. Ένα τυπικό παράδειγμα ρωμαϊκού δρόμου ήταν η Εγνατία.

Η αρχαιότερη οδός που σώζεται σήμερα στον ελλαδικό χώρο είναι στην Κρήτη, χρονολογείται από το 1700πΧ, περίπου και έχει μήκος 50 χλμ . Ένωνε την Κνωσό με την πόλη Γόρτυνα και τις νότιες ακτές της νήσου.
Και ο Μυκηναϊκός πολιτισμός έχει να επιδείξει ένα από τα πρώτα οδικά δίκτυα στην Ευρώπη. Σε πολλά σημεία σώζεται ακόμη και στις μέρες μας το αρχαίο οδικό δίκτυο (π.χ. στην Αργολίδα)
Πολύ αργότερα τέθηκαν οι βάσεις για μια αστική οδοποιία, η οποία βασίστηκε σε γεωμετρικό σχεδιασμό και προσαρμοζόταν στις απαιτήσεις της πόλης, ενώ αρχικά υπήρχε τυχαία χάραξη ενός μονοπατιού που ακολουθούσε το έδαφος.

Έτσι ουσιαστικά, το οδικό σύστημα των αρχαίων Ελλήνων χρονολογείται τουλάχιστον από τον 7ο και 6ο αιώνα π.X. Λέγεται ότι οι Σπαρτιάτες είχαν το πυκνότερο οδικό δίκτυο.

Υπάρχουν αναφορές ότι την κατασκευή και σχεδίαση νέων δρόμων αναλάμβαναν οι Αμφικτύονες που χρέωναν ανάλογα και τις πόλεις για την κατασκευή. Συχνά η κατασκευή δρόμων βασιζόταν σε χορηγίες εύπορων πολιτών.

Πηγές:
library.tee.gr
greekworldhistory.blogspot.com
Huschek, S.: Grundlage des Strassenbaus, T.U. Berlin 1999
Απολλόδωρος 3

Εικόνα
Κάλυμμα σαρκοφάγου, 3ος αι. μ.Χ. Ο Οιδίποδας συναντά τον Λάιο και τον ρίχνει από το άρμα τραβώντας τον από τα μαλλιά, ενώ ετοιμάζεται να τον σκοτώσει με το ξίφος που κρατά στο δεξί του χέρι. Ρώμη, Musei Vaticani

The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ