Το multitasking αποβλακώνει

Το ηλεκτρονικό multitasking συρρικνώνει τον εγκέφαλο

Ανήκετε σε αυτούς που στέλνουν μήνυμα από το κινητό τους και ταυτόχρονα παρακολουθούν τα e-mail τους στον υπολογιστή, μιλούν στο σταθερό τηλέφωνο και βλέπουν τηλεόραση ή ακούνε ραδιόφωνο; Προσέξτε, γιατί το ηλεκτρονικό multitasking μικραίνει τον εγκέφαλο, λένε οι ερευνητές.

Multitasking είναι η διαδικασία όπου ένας υπολογιστής εκτελεί πολλαπλές εργασίες ταυτόχρονα. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, μερικές εργασίες (όπως η αποστολή fax ή οι αριθμhτικοί υπολογισμοί) μπορούν να εκτελεσθούν στο παρασκήνιο ενώ εσείς εργάζεστε σε ένα άλλο πρόγραμμα. Τι γίνεται όταν αυτό το κάνει ένας άνθρωπος;

Σύμφωνα με νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό PLoS ONE, η ταυτόχρονη χρήση πολλών ηλεκτρονικών συσκευών μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην εγκεφαλική λειτουργία. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Sussex υποστηρίζουν ότι όσοι κάνουν multitasking έχουν λιγότερη φαιά ουσία (τμήμα του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνουμε) συγκριτικά με εκείνους που είτε χρησιμοποιούν μόνο μία συσκευή κάθε φορά είτε κάνουν multitasking περιστασιακά και μόνο όταν είναι απαραίτητο.

Οι ερευνητές ρώτησαν 75 υγιείς ανθρώπους πόσο συχνά κάνουν ταυτόχρονη χρήση δύο ή περισσότερων ηλεκτρονικών συσκευών. Στη συνέχεια, πραγματοποίησαν αξονικές τομογραφίες εγκεφάλου στους συμμετέχοντες και διαπίστωσαν ότι είχαν λιγότερη φαιά ουσία. Σύμφωνα με την έρευνα όσοι είναι φανατικοί χρήστες ηλεκτρονικών συσκευών, χρησιμοποιώντας παράλληλα ή εναλλάσσοντας διαδοχικά ταμπλέτες, smartphones, τηλεόραση κ.α., εμφανίζουν μεταβολές στη φαιά ουσία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, η οποία σχετίζεται με την νοημοσύνη και τα συναισθήματα.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια περιοχή του εγκεφάλου, ο πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου, είναι μικρότερος σε όσους χρησιμοποιούν τις περισσότερες συσκευές ταυτόχρονα, ενώ έχει και μικρότερη πυκνότητα φαιάς ουσίας. Η εν λόγω περιοχή εμπλέκεται στη ρύθμιση των συναισθημάτων, στην λήψη των αποφάσεων, στον έλεγχο των ορμών, στην ενσυναίσθηση, συναισθηματική κατανόηση την αντίληψη κ.α.

«Η ταυτόχρονη χρήση του κινητού τηλεφώνου, του laptop και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών αλλάζει τη δομή του εγκεφάλου. Στις μέρες μας το multitasking έχει γίνει πολύ δημοφιλής και πλέον αυξάνεται όλο και περισσότερο η ανησυχία για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στον εγκέφαλο και στην κοινωνική και συναισθηματική μας ζωή», δήλωσε ο Kep Kee Loh, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Sussex.

Η νέα έρευνα συμπληρώνει τα ευρήματα παλαιότερων μελετών, οι οποίες είχαν δείξει ότι το multitasking συνδέεται άμεσα με τη διάσπαση της προσοχής, το χρόνιο άγχος, τις κακές επιδόσεις στο σχολείο, ακόμη και την κατάθλιψη. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να εξασκούμε τον εγκέφαλό μας μαθαίνοντας καινούρια πράγματα (π.χ. μια ξένη γλώσσα, ένα μουσικό όργανο, μια νέα δεξιοτεχνία), που έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνουν την πυκνότητα της φαιάς ουσίας.

Κακή η απόδοση όσων κάνουν συχνά multitasking

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι ικανοί να κάνουν ταυτόχρονα δυο ή περισσότερες δουλειές (multitasking), αλλά η έρευνα δείχνει ότι εκείνοι που το πιστεύουν υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Γιούτα εκείνοι που κάνουν συχνότερα multitasking – συμπεριλαμβανομένων και όσων μιλούν στο κινητό, ενώ οδηγούν – είναι και οι λιγότεροι ικανοί να κάνουν δυο πράγματα ταυτόχρονα. Η έρευνα έδειξε ότι εκείνοι που μιλούν στο τηλέφωνο ενώ οδηγούν είναι και εκείνοι που μάλλον δεν θα έπρεπε να το κάνουν επειδή δεν είναι καλοί σ’ αυτό. Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας Ντέιβιντ Σανμπομάτσου «δείξαμε ότι εκείνοι που κάνουν συχνότερα πολλά πράγματα ταυτόχρονα είναι εκείνοι που φαίνονται λιγότερο ικανοί να το κάνουν αποτελεσματικά.»

«Είναι σημαντικό να αποκτήσουμε επίγνωση ότι ο τρόπος που αλληλεπιδρούμε με τις συσκευές, μπορεί να αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αυτές οι αλλαγές μπορεί να συμβαίνουν στο επίπεδο της δομής του εγκεφάλου», δήλωσε ο Κεπ Κι Λοχ, που αναγνώρισε ότι είναι ακόμη άγνωστο με ποιό ακριβώς τρόπο η τεχνολογία μπορεί να επιφέρει αυτές τις εγκεφαλικές μεταβολές. Όπως είπε, χρειάζεται μια νέα μεγαλύτερη έρευνα για να φωτίσει περισσότερο το ζήτημα.

Από την άλλη μεριά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 70% όσων ρωτήθηκαν πιστεύουν ότι είναι άνω του μετρίου όσον αφορά την ικανότητά τους να κάνουν ταυτόχρονα πολλά πράγματα κάτι που στατιστικά είναι αδύνατο και σημαίνει ότι πολλοί απλά υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εκείνοι που κάνουν ταυτόχρονα δυο ή περισσότερα πράγματα συχνά δεν το πράττουν από επιλογή, αλλά επειδή δεν είναι σε θέση να μην παρασυρθούν από τους περισπασμούς και να επικεντρωθούν σε μια εργασία. Η έρευνα δημοσιεύθηκε online στην επιστημονική επιθεώρηση PLoS ONE.

Τι να κάνεις λοιπόν αφού το multitasking αποβλακώνει

Η λύση είναι να μετριάσεις τον αριθμό των εξωτερικών παραγόντων (και των εσωτερικών) που σου επιτίθενται καθημερινά και να αναλάμβεις τον ΕΛΕΓΧΟ τους. Το να «κάνεις κι αυτό, κι εκείνο και τ’ άλλο» ταυτόχρονα σε κάνει χειρότερο σε όλα. Η λαϊκή παροιμία λέει “δυο καρπούζια σ’ ένα χέρι δεν χωράνε” αν το αγνοήσεις, είτε στην εργασία είτε στην ζωή γενικότερα αντιλαμβάνεσαι τις συνέπειες.

Από επιστημονικής πλευράς, η μία έρευνα διαδέχεται την άλλη. Οι μελέτες πολλές, αλλά το συμπέρασμα ένα. Τα σκήπτρα του multitasking τα κρατούν γυναίκες. Αποδεικνύεται ότι είναι πολύ πιο οργανωμένες όταν καλούνται να εκτελέσουν παράλληλα μία σειρά από εργασίες, ακόμα και υπό συνθήκες πίεσης. Διαθέτουν περισσότερο χρόνο να σκεφτούν πώς θα ενεργήσουν, ενώ την ίδια στιγμή οι άνδρες βουτάνε παρορμητικά, δίχως να έχουν σχεδιάσει τη μεθοδολογία τους.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Η επιστημονική προσέγγιση αποδίδει το συμπέρασμα στην εξελικτική θεωρία. Ο άνδρας-κυνηγός είχε υπό την ευθύνη του να φέρει τροφή στο σπίτι, άρα ανέπτυξε τις τεχνικές της παραφύλαξης, ενώ την ίδια στιγμή η γυναίκα έπρεπε να φέρει εις πέρας όλες τις υπόλοιπες αρμοδιότητες εντός της εστίας. Στην εποχή μας, ιδιαίτερα στον εργασιακό στίβο, οι γυναίκες προτιμούνται γι αυτόν ακριβώς τον λόγο. Μια ενδιαφέρουσα νέα μελέτη που διενεργήθηκε από την ICAP δείχνει ότι ο αριθμός των γυναικών που διοικεί επιχειρήσεις συνεχώς αυξάνεται, χωρίς αυτό να δείχνει πως είναι καλοπληρωμένες ή πως απολαμβάνουν προνόμια λόγω της σχεδόν έμφυτης ικανότητας τους στο multitasking.

Όμως ο Kep Kee Loh, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Sussex, κατέληξε στο ότι το multitasking αποβλακώνει πιο πολύ κι από τη χρήση μαλακών ναρκωτικών. Όχι μόνο δεν είμαστε «προγραμματισμένοι» να λειτουργούμε ως πολυεργαλεία, αλλά η εργασιακή πολυπραγμοσύνη φαίνεται πως επιβαρύνει και την υγεία μας. «Το να εστιάζουμε εναλλάξ και γρήγορα σε χίλια δυο πράγματα μεταξύ άλλων, μειώνει και την Ποιότητα σε αυτό που κάνουμε. Η λύση είναι να μετριάσουμε τον αριθμό των εξωτερικών παραγόντων που μας επιτίθενται καθημερινά» Πώς λοιπόν μπορείς να παραμείνεις συγκεντρωμένος σε μια δουλειά μέχρις ότου αυτή τελειώσει;

Θέτοντας προτεραιότητες

-Κλείσε το προσωπικό mail.

-Κλέισε το Facebook και απενεργοποίησε τις ενημερώσεις του.

-Βάλε το κινητό στο αθόρυβο και ασχολήσου μαζί του όταν μπορείς πραγματικά.

-Αν κάποιος σου ζητήσει να διακόψεις για να καταπιαστείς με κάτι το οποίο μπορεί να γίνει αργότερα, εξήγησέ του ότι δουλεύεις πάνω σε κάτι πολύ σημαντικό και πως θα είσαι διαθέσιμος αργότερα.

-Ξεκίνησε τη μέρα σου γράφοντας τις εργασίες που έχεις να κάνεις. Μην επιτρέψεις πάνω από μια απόκλιση.

-Ν’ ασχολείσαι μόνο με ό,τι υπάγεται στα πλαίσια των καθηκόντων σου.

– Παράλληλα ανακάλυψε έξυπνες ιδέες για να εκπαιδεύσεις τον νου και να λειτουργεί καλύτερα όταν τον έχεις ανάγκη.

– Χαλάρωσε, ειδικά όταν γύρω σου επικρατεί σύγχυση και δώσε τους να καταλάβουν πως “ο δικός σου τρόπος είναι άλλος”

-Φόρεσε τ’ ακουστικά κι άκου μουσική ενώ δουλεύεις, ώστε ν’ απομονωθείς απ’ ό,τι συμβαίνει μέσα στο γραφείο. Ή απλά φόρεσέ τά. Ίσως κάποιοι να «πιάσουν» το μήνυμα.

-Πες και μερικά «όχι». Εχει λιγότερες συνέπειες απ’ όσες φαντάζεσαι και προσφέρει περισσότερη δύναμη από το «ναι».

Κι άλλες γενικές προτεραιότητες για να έχεις ελεύθερο χρόνο

– Πρόσφερε με χαρούμενη διάθεση: Σήκωσε το βλέμμα σου από την οθόνη του υπολογιστή και κοίταξε γύρω σου: στο γραφείο δεν υπάρχουν μόνο υπολογιστές κι έγγραφα, υπάρχουν και άνθρωποι. Όχι μόνο άνθρωποι που φέρνουν φακέλους κι έρχονται να πάρουν τιμολόγια, αλλά άνθρωποι με τους οποίους περνάς το μεγαλύτερο μέρος της μέρας σου. Θυμήσου πόσο ωραία νιώθεις όταν πιάνεις το βλέμμα της κοπέλας στο απέναντι γραφείο που σου κάνει νόημα ότι ήρθε η ώρα να παραγγείλετε φαγητό. Αυτά τα λίγα λεπτά που θα καθίσετε μαζί μέχρι να αποφασίσετε τι θα παραγγείλετε, αυτές οι 4-5 φράσεις που θα ανταλλάξετε για το πως περάσατε το σαββατοκύριακο θα βάλουν για λίγη ώρα στην άκρη όλα όσα σε πιέζουν και θα σου δώσουν δύναμη να συνεχίσεις την ημέρα σου. Αφιέρωσε λίγο χρόνο ώστε να γνωρίσεις συνάδελφους και πρόσφερε καλοπροαίρετα την βοήθειά σου. Εκτός από το ότι οι συνάδελφοί σου είναι οι άνθρωποι που θα σε βοηθήσουν όταν πνίγεσαι στη δουλειά με αντάλλαγμα να ανταποδώσεις κι εσύ όταν θα το χρειαστούν κι εκείνοι, είναι αυτονόητο ότι το να προσφέρουμε κάνει θαύματα στον νου και το σώμα μας. Όσοι επιλέγουν να προσφέρουν στους γύρω τους, απολαμβάνουν οφέλη σωματικά αλλά και συναισθηματικά, ζουν περισσότερο, εμφανίζουν σπανιότερα κατάθλιψη, αλλά και προβλήματα καρδιάς και είναι πιο ευτυχισμένοι, δηλ. ευνοούμενοι της τύχης.

– Στον τομέα του ρουχισμού, για να μη χάνεις χρόνο διαλέγοντας ρούχα, αποφάσισε καταρχάς ποιο είναι το στυλ σου και προτίμησε να φοράς «έξυπνα» υφάσματα που δε λερώνονται εύκολα. Επίσης καλό είναι να κουβαλάς ένα φούτερ παντού μαζί σου για κάθε περίπτωση και να αδειάσεις τη ντουλάπα και τα συρτάρι από ότι δε χρησιμοποιείς πια.

– Για το σώμα είναι σημαντικό να γυμνάζεσαι για να εκτονώσεις το άγχος, να κοιμάσαι νωρίς και να παίρνεις μικρούς υπνάκους μέσα στη μέρα όταν νιώθεις κόπωση. Σημαντικό είναι να αδειάζεις το νου πολλές φορές μέσα στην ημέρα από κάθε σκέψη. Να δίνεις προσοχή στην σωστή αναπνοή.

– Διαλογισμός στη δουλειά (είναι πανεύκολο) Ειδικά όταν τα πράγματα γίνονται πιο σκούρα κι από μαύρα και οι δείκτες του στρες σου φτάνουν στο κόκκινο, μπορείς να δοκιμάσεις κάποιες τεχνικές διαλογισμού. Φυσικά δεν θα καθίσεις πάνω στο γραφείο στη στάση του λωτού, ούτε θα αρχίσεις να μουρμουρίζεις όσο οι πελάτες θα μπαίνουν στο κατάστημα, αλλά ποιος είπε ότι για να διαλογιστεί κανείς πρέπει να έχει τα μάτια του κλειστά; Όσο περισσότερο βρίσκεσαι στο παρόν, δηλ. στον ΠΑΡΟΝΤΑ ΧΡΟΝΟ, τόσο λιγότερο άγχος νιώθεις. Επικεντρώσου στον εαυτό σου και στο τώρα: νιώσε την αίσθηση που έχει το ύφασμα που πρέπει να διπλώσεις. Ναι, είναι ένα μπλουζάκι που μαζεύεις από το δοκιμαστήριο (ενώ σε περιμένουν άλλα 20), αλλά με το να επικεντρώνεσαι στο τώρα αφήνεις πίσω σου τις σκέψεις που σε αγχώνουν. Σφίξε και μετά χαλάρωσε τους μυς στην κοιλιά σου και στο υπόλοιπο σώμα όσο παίρνεις μια βαθιά αναπνοή. Εκπνέεις βγάζοντας από μέσα σου την ένταση. Με το να σφίγγεις και να χαλαρώνεις διάφορα σημεία στο σώμα σου, ο οργανισμός παίρνει το μήνυμα να διώξει το στρες.

– Στη διατροφή είναι μονόδρομος η υγιεινή διατροφή και συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων, ενώ μπορείς να διαπραγματευτείς ένα καθημερινό μενού με κάποιο εστιατόριο για να γλυτώσεις χρόνο από το μαγείρεμα. Διάβασε στην κατηγορία “Συνταγές” για διατροφή Δύναμης και Υγείας.

– Προγραμμάτισε την καθημερινότητα, το σχεδιάγραμμα κάτω προτείνει να κάνεις πρώτα τα εύκολα (τα ουσιώδη) και να θέτεις μία προτεραιότητα την ημέρα. Επίσης καλό είναι να έχεις συγκεκριμένη ρουτίνα στην εργασία (την οποία θα αλλάζεις συχνά για να μην γίνεις προβλέψιμος) και να κάνεις τα πράγματα με συγκεκριμένη σειρά, χωρίς να δίνεις μεγάλη σημασία στη λεπτομέρεια.

– Βρες χρόνο κι αποσυμπίεσε το σώμα σου. Αν οι ώρες που δουλεύεις είναι πια τόσο πολλές που δεν προλαβαίνεις να πας στην τράπεζα, πόσο μάλλον να κάνεις κάτι για εσένα, που θα σε χαλαρώσει και θα σου δώσει χαρά (όπως π.χ. να βρεθείς με τις κολλητές σου, να κλείσεις ραντεβού στο κομμωτήριο και να ξεκινήσεις γυμναστήριο), δες αν υπάρχει περιθώριο ευελιξίας στο ωράριό σου. Μήπως μετά την ολοκλήρωση ενός μεγάλου project μπορείς την επομένη να πας 2 ώρες αργότερα στο γραφείο; Ή αν ένα βράδυ Τετάρτης μείνεις στο γραφείο μέχρι αργά, θα μπορούσες την Παρασκευή το απόγευμα να φύγεις λίγο νωρίτερα; Οι σύμβουλοι επιχειρήσεων είναι σαφείς: όταν οι εργαζόμενοι νιώθουν πως οι εργοδότες σέβονται τους υπαλλήλους τους, τότε είναι πιο αποδοτικοί, στηρίζουν και οι ίδιοι με τη σειρά τους την επιχείρηση όπου δουλεύουν, ενώ παίρνουν πιο σπάνια αναρρωτικές άδειες.

Αν πάλι το ωράριό σου είναι αδιαπραγμάτευτο, εντόπισε τα «κενά» που θα σου επιτρέψουν να πάρεις μια ανάσα από το ασφυκτικό σου πρόγραμμα. Το πρωί βάλε ξυπνητήρι μισή ώρα νωρίτερα και αντί να πάρεις το λεωφορείο, περπάτησε μέσα από το πάρκο. Ή κάνε το «διάλειμμα του καπνιστή», ακόμα κι αν δεν καπνίζεις. Κάνε restart στο μυαλό σου, σβήνοντας για λίγη ώρα από το νου σου όσα σου προκαλούν άγχος.

Το σχεδιάγραμμα δίνει 7 σημεία της καθημερινότητας και δείχνει πώς να τα διαχειριστείς κατάλληλα
για να έχεις το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

@ Ηω Αναγνώστου

terrapapers

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ