Ubi dubium ibi libertas
(Όπου υπάρχει αμφιβολία υπάρχει ελευθερία), Λατινική Παροιμία
Γράφει ο Γιώργος Στάμκος (stamkos@post.com)
Ο κόσμος μας χρειάζεται επαναστάτες. Η επανάσταση και η επιθυμία για θετικές αλλαγές βρίσκεται μέσα στην καρδιά του ανθρώπινου πνεύματος. Ωστόσο η εποχή μας σχεδόν εχθρεύεται τους οραματιστές που αναζητούν ριζοσπαστικές λύσεις στα κοινωνικά και ατομικά προβλήματα που μας απασχολούν κι ευνοεί το «πρακτικό πνεύμα», δηλαδή τα στεγνά οικονομικά συμφέροντα.
Εμείς εδώ στον διανοητικό υπερχώρο των κειμένων μας, όπως ίσως θα καταλάβατε, είμαστε άνθρωποι ευαίσθητοι, ονειροπόλοι, ρομαντικοί, θαυμαστές του παράξενου και επαναστάτες της πραγματικότητας. Δεν μας αρέσει ο κόσμος έτσι όπως είναι βαρετός, μίζερος και παγωμένος, με δυό λόγια «No Man Land» για τους αληθινούς ανθρώπους. Θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, να τον κάνουμε κατοικήσιμο για τις ψυχές των αληθινών ανθρώπων και –το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε– να τον ομορφύνουμε με τις πινελιές μας, κάνοντας τον όσο γίνεται πιο υποφερτό. Είμαστε επαναστάτες με τον τρόπο μας καθώς προσφέρουμε στους αναγνώστες μας όσο το δυνατόν περισσότερες «ανατρεπτικές» ιδέες που μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο μας προς το καλύτερο.
Κι εσείς, εφόσον μας διαβάζετε, είστε εν δυνάμει επαναστάτες. Θέλετε ν’ αλλάξετε τον κόσμο αλλά δεν γνωρίζετε με ποιον τρόπο. Φοβάστε, αισθάνεστε μόνοι κι αδύναμοι, αλλά αυτό δεν είναι παρά ένα παιχνίδι του μυαλού σας, γιατί ούτε μόνοι είστε, ούτε αδύναμοι και οι φόβοι σας είναι περισσότερο ζήτημα άγνοιας παρά απόρροια αντικειμενικών καταστάσεων. Το 60 π.Χ. ο Λουκρήτιος έγραφε στο Περί της Φύσεως των Πραγμάτων: «Όπως τα παιδιά τρέμουν και φοβούνται τα πάντα μες στο πυκνό σκοτάδι, έτσι κι εμείς κάποιες στιγμές στο φως, φοβόμαστε όσα δεν θα έπρεπε κανείς να φοβάται περισσότερο από εκείνα που τρομάζουν τα παιδιά μέσα στο σκοτάδι». Οι περισσότεροι φόβοι μας είναι τεχνητοί και καλλιεργούνται έντεχνα από όσους θέλουν να μας ελέγχουν.
Αν απελευθερώσετε τη δημιουργική σας φαντασία τότε θα ξεδιπλωθεί μπροστά σας ο κόσμος όπως θα μπορούσε να είναι: όμορφος, ευτυχισμένος κι ελεύθερος Το επόμενο βήμα είναι να θελήσετε να τον αλλάξετε, να τον κάνετε να πλησιάσει στον κόσμο της φαντασίας σας. Έχω συγκρατήσει μια φράση του εφευρέτη της Ν-Μηχανής Μπρους ντε Πάλμα (1935-1997), για τον οποίο αναφέρομαι εκτενώς στο βιβλίο μου Ελεύθερη Ενέργεια: Η Επόμενη Πλανητική Επανάσταση: «Αν μπορείτε να το φανταστείτε, τότε είναι φανταστικό. Αν είναι φανταστικό, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί». Παραφράζοντας τη γνωστή φράση του Καρλ φον Κλαούσεβιτς καταλήγω πως η φαντασία είναι η συνέχεια της πολιτικής μ’ άλλα μέσα. Η φαντασία είναι ένα σιωπηλό όπλο ανατροπής της πραγματικότητας κι όχι μια προσπάθεια φυγής από αυτήν.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ
Μου πήρε πάρα πολλά χρόνια για να συνειδητοποιήσω το προφανές: η ζωή είναι μια ανίατη «ασθένεια». Δεν υπάρχει θεραπεία για τη ζωή. Αν εξαιρέσει κανείς τη βεβαιότητα του θανάτου δεν υπάρχει κάποιο «φάρμακο» που θα μας απαλλάξει από το βάρος του εαυτού μας, που θα μας κάνει μονίμως και, προπαντός, συνειδητά ευτυχισμένους. Ακόμη και η αλήθεια τις περισσότερες φορές σκοτώνει παρά θεραπεύει. Η αλήθεια είναι σαν ένα φάρμακο: πρέπει να δίνεται σε σωστές δόσεις σ’ αυτόν που ζει μέσα στις αυταπάτες του διαφορετικά, αν δοθεί εφάπαξ, μπορεί να τον κλονίσει ανεπανόρθωτα, να τον σκοτώσει. Αν και προσωπικά προτιμώ την αλήθεια, είμαι αρκετά επιφυλακτικός όταν πρόκειται να την προσφέρω στους άλλους. Δεν ξέρω αν τελικά τους βγει σε καλό. Σε τελική ανάλυση οι άνθρωποι αισθάνονται περισσότερο ευτυχισμένοι στην νεφελώδη ελαφρύτητα της άγνοιας τους παρά μέσα στο βάρος της γνώσης τους. Το «ευτυχισμένος φιλόσοφος» ηχεί στ’ αυτιά μου κάπως σαν το «Αλβανός τουρίστας»…
Έχω κάψει κάποια εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα στα ψυχεδελικά μέχρι την ηλικία των 26 ετών. Περιμάζεψα ότι απέμεινε και συνέχισα έχοντας ήδη δημιουργήσει ένα γερό «κομπόδεμα» υπερβατικών γνώσεων που τις εξασφάλισα κάνοντας download από τα «Ακασσικά Αρχεία». Από τότε πιστεύω πως ο Φίλιπ Ντικ είχε δίκιο όταν είπε: «Αν νομίζετε πως αυτό το σύμπαν είναι το χειρότερο, που να δείτε και μερικά άλλα». Ο κόσμος μας και ο άνθρωπος βρίσκεται σ’ ένα ενδιάμεσο επίπεδο. Κάτω του βρίσκεται «ο κόσμος των τάφων, ο δαιμονικός κόσμος με τα αμετάβλητα αίτια κι αιτιατά» (Φίλιπ Ντικ) και πάνω του ο άυλος κόσμος των πνευμάτων και της καθαρής ενέργειας. Ο άνθρωπος μοιάζει με το ρύζι: το σώμα του είναι βυθισμένο μέσα στη λάσπη της καθημερινής πραγματικότητας, όμως το πνεύμα του ορθώνεται ψηλά ατενίζοντας τα άστρα και τα όνειρα. Εφόσον μπορούμε να κοιτάμε τα αστέρια και να ονειρευόμαστε, μπορούμε και να ελπίζουμε πως ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο.
Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ
Ποιο ανθρώπινο πλάσμα θέλει να είναι δυστυχισμένο; Ποιος σκλάβος δεν θέλει την ελευθερία του; Αιτία της ανθρώπινης δυστυχίας είναι η άγνοια, η προσκόλληση και το μίσος. Ποια είναι όμως η αιτία της σκλαβιάς μας, που αρκετά συχνά είναι βελούδινη και «χρυσή»; Άποψη μου είναι πως από τη μία οι φόβοι μας κι από την άλλη η τάση μας να απολαμβάνουμε τις ταπεινές και κακόγουστες ηδονές,που μας προσφέρονται από τους εξουσιαστές μας, είναι οι βασικές αιτίες της σκλαβιάς μας.
Ακόμη κι όταν πιστεύουμε πως είμαστε ελεύθεροι παραμένουμε σκλάβοι. Δεν είμαι οπαδός καμιάς εξ αποκαλύψεως αλήθειας, δεν πιστεύω σε καμιά θρησκεία, σε κανένα μεταφυσικό μονοπώλιο, αλλά εκτιμώ τα όσα είπαν άνθρωποι που φωτίστηκαν, όπως ο Ιησούς και ο Βούδας. Σύμφωνα με τον δεύτερο οι πραγματικά ελεύθεροι άνθρωποι δεν επαναγεννούνται. Έχουν συμπληρώσει τον κύκλο τους σ’ αυτόν τον κόσμο της Σαμσάρα. Άρα λοιπόν, όλοι όσοι ζουν σήμερα είναι ψυχές ανθρώπων που δεν μπόρεσαν να ελευθερωθούν στις προηγούμενες ζωές τους, δηλαδή σκλάβων…
Είμαστε φυλακισμένοι πίσω ορατά και αόρατα δεσμά και μονίμως κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του «εσωτερικού αστυνομικού» που μας έχουν εμφυτεύσει από παιδάκια. Παντού γύρω μας υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές ελέγχου τις οποίες ακολουθούμε καθημερινά. Τα πάντα τείνουν να γίνουν απαγορευμένα. Οι απαγορευτικές πινακίδες κυριαρχούν παντού. Καθόλου παράξενο που οι διάσημοι συλλέκτες George & Gilbert ασχολούνται τα τελευταία χρόνια με τη συλλογή απαγορευτικών πινακίδων, τις οποίες και σκοπεύουν να εκθέσουν. Σε συνέντευξη τους στο Θανάση Λάλα (ΒΗMagazino, 30/9/2001) έδωσαν την ακόλουθη εξήγηση: «Οι απαγορευτικές πινακίδες αποδεικνύουν που βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ελευθερία της ανθρωπότητας… Η λέξηαπαγορεύεται πρωτοστατεί σε όλους τους χώρους και αναφέρεται σε οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς… Είναι απίστευτο. Τα πάντα γύρω απαγορεύονται. Όλοι σου λένε τι να μην κάνεις. Δεν είναι σχιζοφρενικό; Από τη μια διψάμε –υποτίθεται– για ζωή και από την άλλη σχεδόν τα πάντα γύρω μας να απαγορεύονται. Καθημερινά αντιμετωπίζουμε περισσότερα ‘’μη’’ από ποτέ άλλοτε. Οι περισσότεροι διεθνείς κανονισμοί αυτή τη στιγμή βασίζονται στην απαγόρευση… Η απαγόρευση είναι ένας εύκολος τρόπος να αποφεύγει κανείς την πραγματικότητα. Όταν κάποιος απαγορεύει κάτι, το κάνει επειδή δεν θέλει να το εξερευνήσει. Θέλει να το αποφύγει, δεν θέλει να ασχοληθεί μαζί του δεν θέλει να το εξηγήσει…». Κι όμως, τα πιο ενδιαφέροντα μέρη του κόσμου μας είναι τα απαγορευμένα…
Από την άλλη ο κόσμος μας βρίθει από στερεότυπα και κλισέ. Τα πάντα είναι τυποποιημένα: «Οι εθνικές ομάδες είναι τυποποιημένες. Οι πολίτες των άλλων εθνών και θρησκειών είναι τυποποιημένοι. Τα φύλα και οι σεξουαλικές προτιμήσεις είναι τυποποιημένες. Οι άνθρωποι που γεννιούνται σε διάφορες εποχές του χρόνου είναι τυποποιημένοι (εποχική αστρολογία) και τα επαγγέλματα είναι τυποποιημένα. Η πιο γενναία ερμηνεία αποδίδει το γεγονός αυτό σε κάποιο είδος πνευματικής τεμπελιάς. Αντί να κρίνουμε τους ανθρώπους από τις ατομικές τους αξίες και τα ελαττώματα, επικεντρωνόμαστε σε μια ή δύο πληροφορίες γι’ αυτούς και έπειτα τους τοποθετούμε σε έναν μικρό αριθμό από προκατασκευασμένους περιστερώνες» (Καρλ Σαγκάν, Στοιχειωμένος Κόσμος).
ΕΝΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΟΡΑΜΑ
Καμιά φορά σκέφτομαι πως ίσως ο Ναπολέων Βοναπάρτης είχε δίκιο λέγοντας πως «οι άνθρωποι είναι αυτοί που θέλουν να είναι». Ξυπνούν το πρωί κι αποφασίζουν να είναι μίζεροι ή ευτυχισμένοι, ελεύθεροι ή σκλάβοι. Έχουν πάντα το ελάχιστο δικαίωμα να επιλέξουν το πως θα δουν τα πράγματα έστω και για μια στιγμή ή, έστω, να επιλέξουν τη διάθεση τους. Από αυτή την άποψη η σκλαβιά είναι επιλογή και όχι μοίρα.
Πρέπει να ομολογήσω πάντως πως εκείνο που με ενοχλεί περισσότερο αυτή τη στιγμή είναι το οικολογικό μέλλον του πλανήτη μας και όχι αν οι άνθρωποι επιθυμούν ή όχι να αποτινάξουν τα όποια δεσμά τους. Κάθομαι και σκέφτομαι την κατάντια αυτού του γαλαζοπράσινου «ζαφειριού» στην επιφάνεια του οποίου έχουμε την τύχη να περνούμε τις ζωές μας. Ο πλανήτης μας αργοπεθαίνει μέσα σε μια τοξική σούπα, άρρωστος από τη μόλυνση που προκαλούν τα ορυκτά καύσιμα. Έχει υψηλό «πυρετό» από την υπερθέρμανση που προκαλούν τα αέρια θερμοκηπίου, που εκλύονται από την καύση των ορυκτών καυσίμων. Είμαι πολύ οργισμένος γι’ αυτό καθώς γνωρίζω πως υπάρχουν τρόποι για να απαλλαγούμε από το πετρέλαιο και τα ανθρακούχα αέρια και να επαναφέρουμε τον πλανήτη μας στη φυσιολογική του κατάσταση χάρη στην Ελεύθερη Ενέργεια. Πρόσφατα έγραψα ένα ολόκληρο βιβλίο γι’ αυτό το ζήτημα, που με απασχολεί σοβαρά.
Θέλω να μοιραστώ ένα επαναστατικό όραμα μου μαζί σας, το οποίο και αναφέρω στο βιβλίο μουΕλεύθερη Ενέργεια: Η Επόμενη Πλανητική Επανάσταση. Φαντάζομαι μια ευημερούσα κοινωνία πολιτών, που έχουν συνειδητοποιήσει την καταναλωτική τους δύναμη. Σε μια ελεύθερη και οικονομικά αναπτυγμένη αγορά ο καταναλωτής είναι ένας μικρός θεός. Αρκεί βέβαια να συνειδητοποιήσει τη δύναμη του. Αν καταφέρει να μείνει ανεπηρέαστος από τον πανάκριβο διαφημιστικό μηχανισμό διαμόρφωσης καταναλωτικής συμπεριφοράς, που έχουν εξαπολύσει τα ΜΜΕ εναντίον του, ένας συνειδητοποιημένος καταναλωτής είναι εν δυνάμει ένας φορέας αλλαγής του κόσμου.
Φανταστείτε μια μέρα εκατομμύρια περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι πολίτες, έχοντας προηγουμένως συνεννοηθεί μέσω του ίντερνετ, να επιβάλλουν, έστω και για ένα 24ωρο, ένα άτυπο «καταναλωτικό εμπάργκο» σε μια πολυεθνική επιχείρηση, που δεν σέβεται το περιβάλλον. Για παράδειγμα να μην αγοράζουν καύσιμα από τη Shell ή φάρμακα από τη Bayer. Αν η μείωση των πωλήσεων των εν λόγω επιχειρήσεων δεν τις συνετίσει, το «εμπάργκο» αυτό μπορεί να συνεχιστεί για βδομάδες ή και για μήνες, μέχρι να εμφανιστεί ακόμη και λογιστική συρρίκνωση των κερδών τους. Το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό για την εμπορική αξιοπιστία της επιχείρησης. Όχι μόνον θα πληγεί το γόητρο της, αλλά και οι μέτοχοι θα αρχίσουν να δυσανασχετούν με τη μείωση των κερδών τους και στη συνέχεια να πουλούν τις μετοχές που κατέχουν με αποτέλεσμα την εμπορική κατακρήμνιση της επιχείρησης. Σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και απελευθερωμένων αγορών αυτή η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγες μόλις μέρες.
Για να πετύχει η τακτική των «καταναλωτικών εμπάργκο» χρειάζεται οι πρώτες επιχειρήσεις που θα επιλεχθούν ως στόχοι, να «τιμωρηθούν» παραδειγματικά, κυριολεκτικά να γονατίσουν ή ακόμη και να κλείσουν. Μετά η απειλή και μόνον επιβολής σε μια πολυεθνική επιχείρηση ενός «καταναλωτικού εμπάργκο», θα είναι αρκετή για να προκαλέσει κύμα πωλήσεων των μετοχών της και μείωσης της εμπορικής της αξίας. Έτσι, όταν οι πυρήνες των συνειδητοποιημένων καταναλωτών στείλουν μια απλή προειδοποίηση σε μια πολυεθνική για να αλλάξει τη συμπεριφορά της σ’ ένα περιβαλλοντικό ζήτημα, εκείνη θα είναι αναγκασμένη να τη λάβει πολύ σοβαρά υπόψιν της και να φροντίσει να την ικανοποιήσει, εκτός αν θέλει να δει τη θέση της στην αγορά να κλυδωνίζεται…
Για το σκοπό αυτό όμως χρειάζεται να συγκροτηθεί αυτό που ονομάζω «Παγκόσμιο Μέτωπο Συνειδητοποιημένων Καταναλωτών για τη Σωτηρία της Γης», που θα πιέζει πολιτικούς και επιχειρήσεις για αλλαγές προς το καλύτερο. Αν η τακτική στεφθεί με επιτυχία τότε θα μπορούσαμε να αναγκάσουμε την Texaco να «υιοθετήσει» τα δάση του Αμαζονίου, την Bayer να εμβολιάσει δωρεάν όλη την υποσαχάριο Αφρική κατά της ελονοσίας, της φυματίωσης και του δάγγειου πυρετού, τηNestle να κτίσει ορφανοτροφεία για τα παιδιά του Αφγανιστάν, τη Microsoft να προσφέρει από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή σε κάθε σχολείο του Τρίτου Κόσμου, τη Vodaphone να εγκαταστήσει ηλιακά συστήματα άντλησης νερού στη Σαχάρα κ.α. Η κάθε πολυεθνική επιχείρηση θα είναι πλέον αναγκασμένη να «θυσιάζει» τουλάχιστον το 1/3 από τα καθαρά της κέρδη σε πρωτοβουλίες και προγράμματα που θα έχουν θετικές επιπτώσεις στην ανθρωπότητα και στο περιβάλλον. Δεν πρόκειται για «θυσία», αλλά για ζωτική επένδυση, που θα εμποδίσει τον πλανήτη μας να γίνει ακατοίκητος για τις μελλοντικές γενιές.
Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον την ύπαρξη «κοινής λογικής». Πρέπει να εμπιστευτούμε την «κοινή λογική» και ταυτόχρονα να απελευθερώσουμε τη φαντασία και τη δημιουργικότητα μας. Η λύση βρίσκεται στην υπέρβαση των υφιστάμενων ορίων και στην άρση των όποιων απαγορεύσεων, ιδίως εκείνων που επιβλήθηκαν με πρόσχημα «για το καλό μας» αλλά ουσιαστικά για την προστασία κατεστημένων συμφερόντων.
ΔΙΕΚΔΙΚΕΙΣΤΕ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ
Η δύναμη είναι στα χέρια μας! Αποτελεί όμως κοινό μυστικό πως χρησιμοποιούμε τη σκέψη μας ουσιαστικά για να θέσουμε το μυαλό μας σε αχρηστία. Εμείς οι ίδιοι είμαστε οι χειρότεροι εχθροί του εαυτού μας. Δεν θέλουμε, φοβούμαστε τις αλλαγές, τρέμουμε στην ιδέα της επανάστασης. Όσο πιο έμπειροι γινόμαστε, άλλο τόσο γινόμαστε και άτολμοι. Αποδεδειγμένα η πείρα διδάσκει το φόβο στις αλλαγές. Οι εμπειρίες τείνουν να κάνουν τους ανθρώπους άτολμους και συντηρητικούς. Η εμπειρία σκοτώνει δημιουργία και τη φαντασία. Οι σημερινοί άνθρωποι φοβούνται όλο και περισσότερο να εκτεθούν, να ανοιχτούν προς το άγνωστο. Με το φόβο όμως και τη συντηρητικότητα είναι αδύνατον να απελευθερωθεί η ανθρωπότητα. Ακόμη κι όταν το συλλογικό μας ασυνείδητο αποφασίσει να κάνει ένα κβαντικό άλμα προς την Ελευθερία, λίγοι θα έχουν το θάρρος να βγουν μπροστά και να το υποστηρίξουν.
Με παρηγορεί ωστόσο η σκέψη πως έστω κι ένας από εσάς, φίλοι συνταξιδιώτες, θα βρει μέσα του το θάρρος για να βγει μπροστά και να διεκδικήσει το όνειρο. Τα άστρα μπορούν να περιμένουν κι απόψε. Αν πρόκειται να τα κληρονομήσεις, ποτέ δεν είναι αργά…
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Μαζί σου....
ΑπάντησηΔιαγραφή