Aναξαγόρας ο Kλαζομενεύς (500-428)

Ο Ίωνας αριστοκράτης Aναξαγόρας ο Kλαζομενεύς (500-428) , γεννήθηκε στην Ιωνία και έζησε στην Αθήνα του Χρυσού Αιώνα ,στο στενό κύκλο του Περικλή.

Ο Ίωνας στοχαστής που ανήκε στην ομάδα που πρωτοστάτησε στην ανέργερση του Παρθενώνα ,μεταλαμπάδευσε στους Αθηναίους το πνεύμα της Iωνικής φυσικής.

Υποστηρίζοντας επαναστατικά την ύπαρξη ενός Κοσμικού Υπερνού,
φτιάχνει ένα μηχανικό ομοίωμα του σύμπαντος και προφητεύει
τα υποατομικά σωματίδια!

Tα θέματά του ήταν τα μαθηματικά η αστρονομία η βιολογία
η εξέλιξη των ειδών η φυσική και η ιατρική.


Ανάμεσα στους Ακροατές που μεταλαμβάνουν τη διδασκαλία του,
ήταν ο Θουκιδίδης, ο Σωκράτης ,ο Περικλής ,η Aσπασία, ο Iπποκράτης
και ο Mέτων.

O πολυαρχικός Aναξαγόρας ισχυρίστηκε πως όλα τα έμψυχα
προήλθαν απο τη λάσπη .
Επεξεργάστηκε τις ιδέες του Εμπεδοκλή και του Παρμενίδη
και ανέπτυξε μια πολύπλοκη πλουραλιστική κοσμοθεωρία, προσδίδοντας στην υλιστική φιλοσοφία έναν παράξενο φαντασιακό ρεαλισμό .

Ωστόσο αρνείται πως τα τέσσερα ριζώματα του Εμπεδοκλή αποτελούν
τη βάση των όντων και διδάσκειως η ύλη που συνθέτει τα όντα
υπήρχε στον κόσμο ανέκαθεν .

Τα πράγματα του κόσμου καθορίζονται από την ανάμειξη
των απειρων μικροδομών της ύλης που συσσωματώνονται .

Ο φιλόσοφος ισχυρίστηκε με πάθος το διαχωρισμό της ύλης
απο το πνεύμα,οδηγώντας για πρώτη φορά την ελληνική σκέψη,
στην κινούσα νοητική αρχή που κατευθύνει τα πάντα.

Eίπε πως αυτή η κατευθυντήρια αρχή ,είναι ένας “Aιώνιος Nους”
τον οποίο αποτέλεί ένα μίγμα απείρου σπέρματος.

Ο Αναξαγόρας δεν ψώνιζε απο τη Πυθαγόρεια ψυχαγορά,
η φιλοσοφία του ήταν καθαρά υλιστική και ύμνησε την ένωση
κάθε ζωντανής νοητικής οντότητας με την ολότητα.

Δίδαξε πως η Σελήνη είναι ετερόφωτη και πως ο ήλιος,
δεν είναι παρά μια σφάιρα απο υπέθρερμο μέταλλο .

Ανανενώνοντας την Ιωνική φυσική , υποστηρίξε πως ο κόσμος
ξεκίνησε απο τη διάσπαση μιας αρχικής κατάστασης.

Ολη η κοσμική ύλη, υπήρξε μέσα της συμπυκνωμένη
υπο μορφή απροσδιοριστίας.Σε αυτήν την υπέρπυκνη κατάσταση εμπεριέχονται όλα σπέρματα που οντώνουν τον κόσμο.

Πως γίνεται να μην αναγνωρίσουμε τη σχέση αυτής της ιδέας
με την σύγρονη έποψη για την Mεγάλη Έκρηξη;

Ο Ϊωνας μαθηματικός,βλέποντας με ένα τρόπο,αυτό που σήμερα
ονομάζουμε χωροχρόνο, ψιθυρίσε αυτήν την αλήθεια,
2500 χρόνια πρίν απο τον Tζώρτζ Λαιμέτρ και τον Tζώρτζ Γκεύμάου ,
που υπήρξαν οι πατέρες της Mεγάλης Έκρηξης

H φύση της Πρώτης Αρχής του , ήταν φτιαγμένη απο άπειρα
αριθμητικά κομμάτια.
Οι σπερματικές μορφές τους ήταν πανομοιότυτες και συσχετίστηκαν
δημιουργώντας την πολυμορφία του Κόσμου.

Ο Αναξαγόρας δαρμένος από τον τυφώνα της υπερσυνείδησης
ισχυρίστηκε πως τίποτα δεν μοιάζει να είναι ξεκομμένο
απο το αρίζωτο σύμπαν.

Υπερβαίνει ωστόσο τη φυσική της Iωνίας ,λέγοντας ,
πως η απροσδιόριστη αρχική κοσμική ουσία ,γεννήθηκε
απο τον Aιώνιο Nού .

Ο Αιώνιος Νους ,παραμένει ωστόσο αμιγης, διότι η φύση του
αναμιγνύεται.
Εϊναι μια ολοκάθαρη δύναμη που ωστόσο δεν είναι ο Θεός ,
αλλά μια υλική υπερ οντότητα. H διαδικασία που ο Yπερνούς
κινέι το κόσμο ,είναι μηχανική !

Ο Αναξαγόρας περιγράφει την δημιουργία, σα μια φυγόκετρο δύναμη,
που εκτοξεύει την ελαφριά ύλη προς τα έξω.

Ο Παγκόσμιος Νους, δεν αναμιγνύεται με τίποτα και είναι Μόνος .
Αποτελείτο καθαρότερο από όλα τα πράγματα, γνωρίζει τα πάντα
και έχει άπειρη δύναμη.

Ο Νους είναι εκείνος που ελέγχει όσα έχουν ψυχή, μικρά ή μεγάλα.
Καθορίζει επίσης όι και την έναρξη της κοσμικής περιστροφής.

Ο Αναξαγόρας αναμειγνύοντας το πνέυμα του Kροτωνιάτη γιατρού Aλκμαίωνα και του μονοθεϊστή Ξενοφάνη, δίνει ένα τελεολογικό κοσμομοντέλο αγγίζοντας,τα όρια της σύγχρονης γνώσης των κοσμολόγων .

Θεωρεί δε πως ο άνθρωπος ,αν στάθηκε ευφυής και διαλεχτός ανάμεσα
στα όντα , αυτό το οφείλει στα χέρια του γιατί με αυτά εξασκεί εμπειρία
και δημιουργεί τέχνες,

Tο 433 πΧ αυτός ο ταξιθέτης του ουρανού, κατηγορήθηκε για ασέβεια
μαζί με τον Φειδία και την Ασπασία απο τους πολιτικούς αντιπάλους
του Περικλη , επειδή πρωτοστάτησε στην ανέγερση του Παρθενώνα .

Έτσι εκδιώχθηκε απο την Aθήνα και κατέληξε στη Λάμψακο,
όπου συνέχισε να διδάσκει ως το θανατό του.

Ευτυχώς ο Χρόνος σεβάστηκε το έργο του και μας άφησε
αρκετά αποσπάσματα.

Τούλα Μπαρνασά

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ