Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ: Οι κατακόμβες της Οδησσού: το μεγαλύτερο σύστημα κατακομβών στον κόσμο

Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2017

Οι κατακόμβες της Οδησσού: το μεγαλύτερο σύστημα κατακομβών στον κόσμο

Στην Οδησσό, όταν σπάει κάποιος σωλήνας, ή ένα σπίτι αποκτάει μια παράξενη κλήση, ή χάνεται ένα κατοικίδιο, οι Ουκρανοί καταταράσσονται αμέσως τις κατακόμβες.

Δεν πρόκειται για κάποια παραίσθηση καθώς, κάτω από τα σπίτια τους, υπάρχει ένα δίκτυο κατακομβών συνολικού μήκους 2.500 χλμ, σκαμμένες στον ασβεστόλιθο πάνω στον οποίο είναι χτισμένη η πόλη. Για να κάνετε εικόνα το μήκος των κατακομβών, η απόσταση από την Οδησσό μέχρι το Παρίσι είναι 2.138 χλμ.

Η ημερομηνία των πρώτων κατακομβών στην Οδησσό είναι δύσκολο να προσδιοριστεί -και αυτό γιατί διευρύνθηκαν πολύ αργότερα-, αλλά πιθανότατα χρονολογούνται από το 1600, ίσως και παλαιότερα. Ωστόσο, οι κατακόμβες άρχισαν να αποκτούν αυτή την λαβυρινθώδη μορφή στις αρχές του 1800 όταν οι κάτοικοι άρχισαν να χρησιμοποιούν τους ασβεστόλιθους για να χτίσουν ένα μεγάλο μέρος της πόλης.

Οι κατακόμβες της Οδησσού έγιναν γρήγορα κρησφύγετο για επαναστάτες, εγκληματίες και εκκεντρικούς. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, παρόλο που οι Σοβιετικοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη, άφησαν πίσω τους δεκάδες οργανωμένες ανταρτικές ομάδες, κρυμμένες κάτω από την πόλη, μέσα στις κατακόμβες.

Κρυμμένοι στις κατακόμβες για 13 μήνες, κυριολεκτικά κάτω από τα πόδια των Ναζί, περίμεναν την ευκαιρία να χτυπήσουν ή να αναμεταδώσουν πληροφορίες. Οι άνδρες και οι γυναίκες αυτών των ομάδων έπαιζαν σκάκι, ντάμα, μαγείρευαν και άκουγαν το σοβιετικό ραδιόφωνο, προσπαθώντας να ζήσουν μια κανονική ζωή κάτω από την επιφάνεια της πόλης. Προσπάθησαν να αγνοήσουν τον υποσιτισμό και την ελονοσία που έπληξαν πολλούς από αυτούς. Πολλές από αυτές τις ομάδες έζησαν στις κατακόμβες για τον υπόλοιπο του πολέμου, ενώ μερικές φορές, κατάφεραν να ανατινάξουν και γερμανικές εγκαταστάσεις.

Οι Ναζί -και οι Ρουμάνοι συνεργάτες τους- επέλεξαν τυχαίες εξόδους από τις κατακόμβες και τις σφράγισαν, ελπίζοντας να παγιδεύσουν αυτές τις ομάδες κάτω από την πόλη για πάντα και περιστασιακά έριχναν δηλητηριώδη αέρια.

Με τη λήξη του πολέμου, οι κατακόμβες έγιναν καταφύγιο λαθρέμπορων και εγκληματιών, οι οποίοι τις διεύρυναν και δημιούργησαν δικές τους σήραγγες. Το 1961 δημιουργήθηκε η λέσχη "Αναζήτηση" (Poisk) η οποία έγινε η πρώτη επίσημη ομάδα εξερεύνησης των κατακομβών και η οποία ήθελε να εξερευνήσει τις κατακόμβες και να βοηθήσει στην τεκμηρίωση της ιστορίας του επαναστατικού κινήματος.

Σήμερα, υπάρχει μια ολόκληρη υποκουλτούρα εξερευνητών των κατακομβών, με δεκάδες ημι-επαγγελματικές ομάδες, συχνά αρκετά ανταγωνιστικές. Πραγματοποιούν πολυήμερες υπόγειες εκδρομές, γνωστές ως αποστολές, για να τεκμηριώσουν και να χαρτογραφήσουν το σύστημα. Αν κάποιος χαθεί στις κατακόμβες -όπως συμβαίνει συχνά- οι ομάδες αφήνουν στην άκρη τις διαφορές τους και πραγματοποιούν μεγάλες αποστολές αναζήτησης. Έτσι, έχουν διασωθεί πολλά παιδιά που περιπλανιόνταν στις κατακόμβες.

Τον Σεπτέμβριο του 1995, προς τιμή της 200ης επετείου της πόλης, καταρρίφθηκε το ρεκόρ για το μακρύτερο υπόγειο ταξίδι στις κατακόμβες από ένα συνεχές ταξίδι διάρκειας 27 ωρών για πάνω από 40 χιλιόμετρα. Αν το ταξίδι ήταν σε ευθεία γραμμή, οι εξερευνητές θα είχαν διανύσει μόλις 9,5 χλμ. Αμέσως μετά, ξεκίνησε η χαρτογράφηση μιας τεράστιας ανεξερεύνητης περιοχής των κατακομβών γνωστή ως "K-29".

Ακόμη και σήμερα, μέσα στις σήραγγες βρίσκουν τουφέκια και χειροβομβίδες των επαναστατών, και περίπου κάθε πέντε χρόνια βρίσκεται κάποιο σώμα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, αυτά τα σώματα είναι σχεδόν τέλεια μουμιοποιημένα, λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκεί κάτω.

Την Πρωτοχρονιά του 2005, μερικοί νέοι από την Οδησσό αποφάσισαν να κάνουν ένα πάρτι για την Πρωτοχρονιά στις κατακόμβες, κατά τη διάρκεια του οποίου, μια κοπέλα χωρίστηκε από τους υπόλοιπους και χάθηκε στις κατακόμβες. Πέρασε τρεις μέρες περιπλανώμενη πριν πεθάνει από την αφυδάτωση. Η αστυνομία χρειάστηκε δύο χρόνια για να μπορέσει να εντοπίσει το σώμα της.

Ενώ η είσοδος στις κατακόμβες δεν είναι παράνομη, υπάρχει μόνο ένα μικρό τμήμα τους που είναι επίσημα ανοιχτό για το κοινό, η οποία μπορεί να δει κανείς στο "Μουσείο Παρτιζάνικης Δόξας" στο Nerubayskoye, βόρεια της Οδησσού.