Γνωρίζετε περισσότερα από όσα νομίζετε ότι γνωρίζετε

Όταν αναφερόμαστε στις «υποσυνείδητες πηγές», εννοούμε τις δυνατότητες και ικανότητες που διαθέτει και επιδεικνύει ολόκληρος ο νους, ανεξάρτητα αν εκφράζονται σε συνειδητό ή ασυνείδητο επίπεδο.

Θα πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη ότι οι γνωστικοί μηχανισμοί του νου γίνονται εμπόδιο στη συναισθηματική μας υγεία και ισορροπία περισσότερο από ότι νομίζουμε. Ένας εξτρεμιστής θα περιέγραφε την αναλυτική σκέψη σαν τον «εχθρό» μας στη δουλειά αυτή.

Με δεδομένο ότι το υποσυνείδητο υπάρχει (ή τουλάχιστον μια δραστηριότητα την οποία ονομάζουμε υποσυνείδητο), ας εξετάσουμε τις δυνατότητές του και πως συνδέεται με τη θεραπεία.

Γνωρίζουμε ότι είναι ένας απέραντος αποθηκευτικός χώρος μνήμης. Η «βιβλιοθήκη» ολόκληρης της ιστορίας της ζωής μας βρίσκεται εκεί.

Ο ρόλος του στην αποτύπωση και κωδικοποίηση μάθησης, την εγκατάσταση συνηθειών, τη μνήμη κτλ. είναι αδιαμφισβήτητος, τι άλλο όμως μπορεί να κάνει για εμάς ο υποσυνείδητος νους; Γιατί είναι τόσο σημαντικός όσον αφορά την επίτευξη θετικών αλλαγών στον άνθρωπο;

Συχνά ακούμε επιστήμονες και άλλους να λένε: “Χρησιμοποιούμε μόνο δέκα τοις εκατό του μυαλού μας. Το συνειδητό μέρος είναι μόνο γύρω στα δέκα τοις εκατό, η δύναμη του υποσυνειδήτου αποδίδεται στο υπόλοιπο ενενήντα τοις εκατό”. Αν δημιουργούσατε ένα πίνακα με τις δραστηριότητες του συνειδητού και του υποσυνειδήτου και συγκρίνατε αυτές τις δραστηριότητες μεταξύ τους, το αποτέλεσμα θα ήταν ίσως μια μεγάλη έκπληξη για σας.

Αρκεί να αναφέρουμε ότι η αναλογία “10% – 90%” είναι απόλυτα λανθασμένη.

Οι δραστηριότητες του υποσυνειδήτου είναι άπειρες σε αριθμό, έκταση και πολυπλοκότητα. Σε σύγκριση, το εγωκεντρικό, συνειδητό τμήμα του νου είναι εκπληκτικά μικρό και αδύναμο.

Η δραστηριότητά του, η ρευστότητά του και η παρουσία του μέσα μας είναι ανυπολόγιστη και ανεκτίμητη. Θα ήταν υπερβολή ακόμη κι αν λέγαμε ότι οι δραστηριότητες του συνειδητού αποτελούν ένα τοις εκατό των συνολικών δραστηριοτήτων του νου.

Με άλλα λόγια, οι πηγές του υποσυνειδήτου είναι άπειρες σε αριθμό, υπάρχουν όμως ορισμένες οι οποίες αφορούν τους σκοπούς της θεραπείας:

1. ΜΝΗΜΗ όλων των συναισθημάτων, σκέψεων, εμπειριών, βιωμάτων. Μνήμη αποτύπωσης παλιών γεγονότων καθώς και κωδικοποίησης παλαιών αποκρίσεων και αντιδράσεων.
2. Η δυναμική ενθύμισης ΜΝΗΜΙΚΩΝ ΙΧΝΩΝ, ΤΟ ΜΝΗΜΙΚΟ ΙΧΝΟΓΕΦΥΡΩΜΑ ή η διαρκής ασυνείδητη «ενθύμιση» όλου το κωδικοποιημένου υλικού. Κάθε ενθύμιση αποτελεί μια μορφή ΑΝΑΔΡΟΜΗΣ ή ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ και όπως είναι γνωστό αυτή η ιδιότητα αποδίδεται στο υποσυνείδητο. Μια άλλη πτυχή της ασυνείδητης μνήμης η οποία είναι πολύ σημαντική είναι αυτό που ονομάζουμε «μνήμη υπαρξιακής ευφορίας» – βλ. παρακάτω.
3. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΠΛΑΙΣΙΩΣΗΣ. Το ανθρώπινο ασυνείδητο έχει την ικανότητα να αλλάζει την οπτική του αναφορικά με οποιοδήποτε προηγουμένως σταθεροποιημένη συγκινησιακή μάθηση, όταν του δίνεται η ευκαιρία να διαπιστώσει και να κατανοήσει ότι αυτή η συγκινησιακή μάθηση είναι περιττή στον παρόντα χρόνο και στις παρούσες συνθήκες.
4. ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΗ ΜΑΘΗΣΗ. Το ασυνείδητο έχει την ικανότητα να μαθαίνει νέες δεξιότητες και να καταλήγει στις «δικές του» κατανοήσεις ασταμάτητα. Επαναλαμβάνω, ασταμάτητα. Μία από τις εμπεδωμένες λειτουργίες της θεραπείας του υποσυνειδήτου είναι αυτή που εστιάζει στην αναγνώριση αυτής της ικανότητας.
5. ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ. Ο υποσυνείδητος νους έχει την ικανότητα να ασκεί έλεγχο στο σώμα με ποικίλους τρόπους. Το κάνει αυτό μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος, με τη βοήθεια των βιοχημικών και ορμονικών μηχανισμών. Είναι π.χ. γνωστό ότι μια απλή υποβολή που δίνεται από κάποιον άλλο ή από το ίδιο το άτομο ότι ένα μέρος του σώματος θα αισθανθεί ζεστό, ακολουθείται συχνά από τοπική αγγειοδιαστολή μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Επίσης η πρόκληση και διατήρηση των ψυχοσωματικών ασθενειών στηρίζεται σ’ αυτούς τους μηχανισμούς. Όμως, οι ίδιοι μηχανισμοί είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνοι και για τη δυναμική της αυτοΐασης στον άνθρωπο, η οποία και αυτή παράγεται μέσω υποσυνείδητων διαδικασιών.

Μνήμη Υπαρξιακής Ευφορίας

Όπως αναφέρει ο Herbert Benson, ο πρώτος ερευνητής της «αντίδρασης της χαλάρωσης», στο βιβλίο του Διαχρονική Ίαση, κάθε θεραπεία στηρίζεται στην ικανότητα το ασυνειδήτου να θυμάται κάποια χρονική στιγμή, κάποιο συναίσθημα, κάποια αίσθηση του εαυτού η οποία ήταν ΕΥΦΟΡΙΚΗ. Η αναβίωση αυτής της μνήμης οδηγεί σε μια αναδιοργάνωση των μηχανισμών του νου και του σώματος, οι οποίοι οδηγούν στην ίαση του σώματος, του νου και του πνεύματος.  Ο Benson συνδέει τη μνήμη υπαρξιακής ευφορίας με το φαινόμενο των εικονικών φαρμάκων (placebo), και θα συμφωνούσαμε ότι πράγματι υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ των δύο.

Στη βιοθυμική όμως, επεκτείνουμε την ιδέα της μνήμης υπαρξιακής ευφορίας πέρα από τη μάλλον γραμμική αντίληψη του Benson.

Παρόλο που διαφωνούμε κάπως με τον Benson ο οποίος ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε αυτό τον όρο, είναι χρήσιμο να έχουμε υπόψη μας ότι οι άνθρωποι:

• Έχουν αποθηκευμένη σε ασυνείδητο, ή συχνά και σε συνειδητό, επίπεδο μια συναισθηματική μνήμη υπαρξιακής ευφορίας.
• Η μνήμη αυτή συνήθως συνδέεται στο νου με διανοητική χαλάρωση και γαλήνη, με μια αίσθηση άνεσης στον κόσμο που ζούμε.
• Όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα και την ικανότητα να συνδέονται ασυνείδητα μ’ αυτή τη μνήμη υπαρξιακής ευφορίας μέσω της γέφυρας των συναισθημάτων.
• Ο αρνητισμός της κουλτούρας στη οποία ζούμε μας αποθαρρύνει από το να χρησιμοποιούμε αυτή τη δυνατότητα.

Εάν δεχτούμε τις παραπάνω αντιλήψεις (οι οποίες είναι τεκμηριωμένες από τη νευροεπιστήμη), η διαδικασία της αυτοΐασης, άπαξ και υπάρχει πρόσβαση και χρήση της μνήμης υπαρξιακής ευφορίας, δεν απέχει παρά ένα μικρό βήμα, αντί της αργής και κοπιαστικής πορείας μέσα από τις ατέρμονες διαδικασίες και συνεδρίες των γνωστικών θεραπειών για να φτάσουμε στον ίδιο προορισμό, αν είναι φυσικά δυνατόν να φτάσουμε στον ίδιο προορισμό μέσω αυτών των μεθόδων.

Η πρακτική διαδικασία της θεραπείας του υποσυνειδήτου χρησιμοποιεί σε κάποιο βαθμό τη μνήμη υπαρξιακής ευφορίας, με τρόπο που δεν είναι απόλυτα προφανής στον πελάτη, μ’ ένα τρόπο τελείως διαφορετικό από αυτόν που χρησιμοποιείται σε ορισμένες γνωστές μεθόδους οραματισμού και υπνωτικής αναβίωσης.

Έτσι λοιπόν για τον θεραπευτή η αντίληψη της μνήμης υπαρξιακής ευφορίας είναι πολύ σημαντική. Σαν οδηγούς στην επανακαθιέρωση υγείας και ισορροπίας, η θεραπεία του υποσυνειδήτου χρησιμοποιεί τις περίπλοκες νευρωνικές οδούς ασυνείδητης αναγνώρισης εγγενών ικανοτήτων, από μια σκοπιά αυτοΐασης και όχι «θεραπείας».

Η δουλειά του θεραπευτή είναι να παρέχει υπενθυμίσεις για τη χρήση αυτού που ήδη υπάρχει. Υπάρχουν κι άλλες θεραπείες οι οποίες ασπάζονται αυτό το αξίωμα, οι μέθοδοί τους όμως γίνονται αναποτελεσματικές καθώς προϋποθέτουν ότι ο θεραπευτής πρέπει σε κάποια φάση να παρέμβει χρησιμοποιώντας γνώσεις και σοφία που είναι αδύνατον να έχει.

Ο θεραπευτής λοιπόν δρα σαν μεσολαβητής πρόσβασης στη μνήμη υπαρξιακής ευφορίας μέσω φυσικών συστημάτων γεφύρωσης.

Βιβλιογραφία

Benson, Herbert (1996) Timeless Healing: The Power and Biology of Belief.  Scribner

Borod, Joan C. (2000). The Neuropsychology of Emotion.  Oxford University Press.

Ciompi, Luc (1988) The Psyche and Schizophrenia: The Bond between Affect and Logic. Harvard University Press.

Rossi, E. L. (1993).  The Psychobiology of Mind-Body Healing: New Concepts of Therapeutic Hypnosis.  New York: Norton.

Stern, Daniel (1985) The Interpersonal World of the Infant. New York: Basic Books.

Verny, Thomas R. (1981) The Secret Life of the Unborn Child. Summit Books.

yposinidito

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ