H καισαρική επηρέασε την εξέλιξή μας

Οι επεμβάσεις της σύγχρονης ιατρικής επηρεάζουν μακροπρόθεσμα τους μηχανισμούς της φυσικής επιλογής.

Oσο παράξενο και αν ακούγεται, η διαδεδομένη πρακτική της καισαρικής τομής επηρεάζει την ανθρώπινη εξέλιξη. Σήμερα, όλο και περισσότερες γυναίκες αναγκάζονται να υποβληθούν στην επέμβαση, εξαιτίας της στενότητας της λεκάνης τους, ενώ, όπως υπολογίζουν οι ερευνητές, οι περιπτώσεις όπου το έμβρυο δεν μπορεί να γεννηθεί φυσιολογικά γιατί δεν χωράει να διέλθει του κόλπου έχουν αυξηθεί από τριάντα ανά χίλιες γεννήσεις, όπως ήταν τη δεκαετία του 1960, σε τριάντα έξι ανά χίλιες γεννήσεις.

Μελετώντας ιστορικά το φαινόμενο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, πριν από τις ιατρικές εξελίξεις, τα γονίδια που ευθύνονται για την αδυναμία του φυσιολογικού τοκετού δεν θα επιβίωναν, αφού μητέρα και νεογνό θα πεθαίναν κατά τη διάρκειά του. Οι ερευνητές στην Αυστρία που εκπόνησαν τη μελέτη επισημαίνουν ότι οι τάσεις που καταγράφονται σήμερα και η συχνά αβασάνιστη καταφυγή στην καισαρική τομή θα εξακολουθήσουν, χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει ότι θα έρθει μια ημέρα που ο φυσιολογικός τοκετός θα θεωρείται αναχρονιστικός.

Ειδικότερα ο δρ Φίλιπ Μίτεροκερ, του Τμήματος Θεωρητικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, επισήμανε ότι το θέμα του φυσιολογικού τοκετού αποτελεί σημαντικό ερώτημα για την κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης. «Γιατί το ποσοστό των γεννήσεων κατά τις οποίες το μωρό δεν μπορεί να γεννηθεί φυσιολογικά είναι τόσο υψηλό; Χωρίς τις επεμβάσεις της σύγχρονης ιατρικής, τα προβλήματα αυτού του τύπου αποδεικνύονται μοιραία και αυτό έχει σημασία όσον αφορά τους μηχανισμούς της φυσικής επιλογής. Οι γυναίκες που διαθέτουν πολύ στενή λεκάνη δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν του τοκετού πριν από έναν αιώνα. Σήμερα, όμως, ζουν και έτσι κληροδοτούν τα γονίδια για τη στενή λεκάνη στις θυγατέρες τους», τονίζει ο Αυστριακός ειδικός.

Οσοι ασχολούνται με την ανθρώπινη εξέλιξη είχαν επανειλημμένως αναρωτηθεί γιατί με το πέρασμα των ετών η γυναικεία λεκάνη δεν φαρδαίνει. Το κεφάλι του ανθρώπινου βρέφους είναι συγκριτικά μεγαλύτερο από αυτό των άλλων πρωτευόντων, γεγονός που σημαίνει ότι τα μεγάλα πρωτεύοντα, όπως, παραδείγματος χάριν, οι χιμπατζήδες, γεννούν με πολύ μεγάλη ευκολία.

Οι ερευνητές επινόησαν ένα μαθηματικό μοντέλο και χρησιμοποιήσαν στοιχεία από τις έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά και άλλων φορέων που συλλέγουν στοιχεία για τους τοκετούς. Αναλύοντας τα στοιχεία, διαπίστωσαν την ύπαρξη δύο αντίθετων εξελικτικών δυνάμεων. Η μία τάση που καταγράφεται δείχνει ότι τα νεογνά γεννιούνται μεγαλύτερα, γεγονός που κατά κανόνα σημαίνει ότι βρίσκονται σε καλύτερη υγεία. Ωστόσο, συχνά, λόγω του μεγάλου μεγέθους τους, δεν μπορούν να γεννηθούν φυσιολογικά, κάτι που πριν από μερικά χρόνια θα απέβαινε μοιραίο τόσο για τη μητέρα όσο και για το βρέφος, και αυτό θα σήμαινε ότι οι γυναίκες δεν θα κληροδοτούσαν τα γονίδιά τους. «Η μία πλευρά αυτής της επιλεκτικής δύναμης, η τάση δηλαδή να γεννιούνται μικρότερα μωρά, έχει εξαφανιστεί λόγω της μεγάλης διάδοσης των καισαρικών τομών. Βεβαίως, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στόχος μας δεν είναι να κατακρίνουμε μια ιατρική πρακτική, αλλά σαφώς υπάρχει κάποια επίδραση στην εξελικτική μας πορεία», κατέληξε ο Αυστριακός ερευνητής.

Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι παγκοσμίως οι περιπτώσεις όπου το μωρό δεν χωράει για να περάσει από τον γυναικείο κόλπο ανερχόταν σε 3%. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 έως 60 ετών, το ποσοστό αυτό παρουσίασε αύξηση και αγγίζει σήμερα το 3,3 - 3,6%.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Prοceedings of the National Academy of Sciences.

kathimerini

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ