Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου Ι και διατροφή

Ο επιπολασμός της παιδικής παχυσαρκίας και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου I αυξάνεται ταχύτατα σε όλο τον κόσμο. Αυτό προκαλείται από ένα συνδυασμό υπερκατανάλωσης φαγητού και ανεπαρκής σωματικής δραστηριότητας. Για τα παιδιά με διαβήτη, και άλλοι παράγοντες μπορεί να προκαλούν υπερινσουλιναιμία, όπως η συνεχή κατανάλωση σνακ  και η υπερβολική πρόσληψη ενέργειας για την αποφυγή ή τη θεραπεία υπογλυκαιμίας. Η πρόληψη του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας αποτελεί βασική στρατηγική της φροντίδα των διαβητικών παιδιών. Η καθοδήγηση της οικογένειας είναι απαραίτητη σχετικά με τις επιλογές  των τροφίμων, το κατάλληλο μέγεθος των μερίδων, την ενεργειακή πυκνότητα των τροφίμων, τα γεύματα και τη σωματική δραστηριότητα. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν τα συστατικά των τροφίμων ώστε να κάνουν τις κατάλληλες επιλογές.

Υδατάνθρακες

Υπάρχει διεθνής συμφωνία ότι η πρόσληψη υδατανθράκων δεν θα πρέπει να περιορίζεται σε παιδιά και εφήβους με διαβήτη τύπου 1, καθώς μια πιθανή μείωση μπορεί να οδηγήσει σε επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανάπτυξη.

Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να καταναλώνουν υγιεινές πηγές τροφίμων με υδατάνθρακες, όπως το ψωμί ολικής αλέσεως και τα δημητριακά, τα όσπρια (τα μπιζέλια, τα φασόλια και οι φακές), τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (πλήρη λιπαρά στα παιδιά κάτω των 2 ετών).

 Ζάχαρη ή σακχαρόζη

Η ζάχαρη και τροφές που περιέχουν ζάχαρη πρέπει να καταναλώνονται στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής, ενω θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η πρόσληψη άλλων θρεπτικών συστατικών που προσλαμβάνονται παράλληλα σε τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη, όπως τα λιπαρά..Η ζάχαρη θα πρέπει να παρέχει μέχρι το 10% του συνόλου της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης.

Η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών, όπως τα αναψυκτικά, συνδέεται με υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους. Μεγάλες ποσότητες ζαχαρούχων ποτών είναι δύσκολο να καλυφθούν επαρκώς με ινσουλίνη και μπορεί να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία. Σε ειδικές περιστάσεις, αναψυκτικά διαίτης ή Light μπορoύν με ασφάλεια να καταναλωθούν από παιδιά με διαβήτη αντί των ζαχαρούχων ποτών

Η ζάχαρη μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί αντί της γλυκόζης για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας.

Φυτικές Ίνες

Συνίσταται η πρόσληψη μιας ποικιλίας τροφίμων που περιέχουν φυτικές ίνες όπως τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Οι διαλυτές φυτικές ίνες στα λαχανικά, στα όσπρια και στα φρούτα μπορούν να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες συμβάλλοντας στη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων.Η πηκτίνη των φρούτων μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη στην ενίσχυση της προστασία έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων. Ενώ οι αδιάλυτες φυτικές ίνες που βρίσκονται στα σιτάρια και τα δημητριακά, προωθούν την υγιή λειτουργία του εντέρου.

Οι ίνες θα πρέπει να αυξηθούν σταδιακά στη διατροφή για την πρόληψη της κοιλιακής δυσφορίας.Οποιαδήποτε αύξηση στην πρόσληψη φυτικών ινών θα πρέπει να συνοδεύεται πάντα από την αύξηση της πρόσληψης υγρών.

Τρόφιμα με περισσότερες φυτικές ίνες  μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση του κορεσμού και να αντικαταστήσουν τα θερμιδικά πυκνά τρόφιμα.Τα επεξεργασμένα τρόφιμα τείνουν να είναι χαμηλότερα σε φυτικές ίνες, ως εκ τούτου, θα πρέπει να ενθαρρύνονται να καταναλώνονται μη επεξεργασμένα, φρέσκα τρόφιμα.

Λίπη

Οι διατροφικές οδηγίες με βάση τον πληθυσμό προτείνουν μια πρόσληψη λίπους όχι μεγαλύτερη από 30-35% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης . Η υψηλή συνολική πρόσληψη λίπους έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο για υπερβάλων βάρος και για παχυσαρκία. Η υψηλή πρόσληψη κορεσμένων και τράνς λιπαρών  έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα κορεσμένα λίπη βρίσκονται στα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λιπαρά κρέατα, και τα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά σνακ. Tα trans λιπαρά οξέα, που σχηματίζονται όταν τα φυτικά έλαια υποβάλλονται σε επεξεργασία και στερεοποιούνται (υδρογόνωση), βρίσκονται σε μαργαρίνες και στα τηγανιτά τρόφιμα . Ο πρωταρχικός στόχος σχετικά με το διατροφικό λίπος στην κλινική πρακτική είναι συνήθως να μειωθεί η πρόσληψη του συνολικού λίπους, των κορεσμένων λιπαρών οξέων καθώς και των trans λιπαρά οξέων. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, που βρίσκονται στο ελαιόλαδο και στους ξηρούς καρπούς, στα λιπαρά ψάρια και σε ορισμένα φυτικά έλαια (από καλαμπόκι, ηλίανθο, σόγιας) αντίστοιχα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατα για τη βελτίωση του λιπίδαιμικού προφίλ. Συνιστάται η κατανάλωση λιπαρών ψαριών, που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα. Οι συμβουλές για τα παιδιά είναι να τρώνε λιπαρά ψάρια μία ή δύο φορές την εβδομάδα σε ποσότητες 80-120 g.

Πρωτεΐνη

Η πρόσληψη μειώνεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας (έως 10 ετών) από περίπου 2 g / kg σωματικού βάρους / ημέρα που ήταν στη πρώιμη παιδική ηλικία σε 1 g / kg σωματικού βάρους/ ημέρα και σε 0,8-0,9 g / kg σωματικού βάρους/ ημέρα στην εφηβεία. Δίαιτες υψηλές σε πρωτεΐνες> 25% της ενέργειας, δεν συνιστάται γενικά για τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1, καθώς μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων.

Πηγές φυτικών πρωτεϊνών, όπως τα όσπρια πρέπει να ενθαρρύνονται να καταναλώνονται. Πηγές των ζωικών πρωτεϊνών, επίσης, συνιστάται περιλαμβάνοντας τα ψάρια, τα άπαχα κομμάτια κρέατος και τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα.

Όταν υπάρχει επίμονη μικρολευκωματινουρία ή  εγκατεστημένη νεφροπάθεια , η υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης (> 25% ενέργεια) μπορεί να είναι επιζήμια. Είναι συνετό η πρόσληψη πρωτεΐνης να είναι στο κάτω άκρο του συνιστώμενου εύρους. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να περιοριστεί τη λήψη πρωτεΐνης. Στην εφηβεία κάθε τροποποίηση στην πρόσληψη πρωτεΐνης  δεν πρέπει να επιτρέπεται να παρεμβαίνει στη φυσιολογική αύξηση και απαιτεί ειδική διαχείριση από έναν διαιτολόγο.

Βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά

Τα παιδιά με διαβήτη έχουν τις ίδιες απαιτήσεις σε βιταμινών και μέταλλα όπως τα άλλα υγιή παιδιά. Δεν υπάρχει σαφής απόδειξη του οφέλους από κάποιο συμπλήρωμα βιταμινών και μετάλλων σε παιδιά με διαβήτη τα οποία δεν έχουν βασικές ελλείψεις. Πολλά φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυσικά αντιοξειδωτικά (τοκοφερόλες, καροτενοειδή, βιταμίνη C, και φλαβονοειδή) και συνιστάται για τους νέους με διαβήτη για την καρδιαγγειακή προστασία. Συμπληρώματα όπως η βιταμίνη D, συνιστάται σε ορισμένες χώρες για τα μικρά παιδιά συμφωνα με τις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για τα υγιή παιδιά.

Άλας

Τα παιδιά με διαβήτη θα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη του αλατιού τουλάχιστον στις συστάσεις για το γενικό πληθυσμό. Ένας οδηγός είναι 1500 mg / ημέρα (3,8 γρ αλατιού / ημέρα) για παιδιά ηλικίας ≥ 9 χρονών (26).Οι κατευθυντήριες γραμμές για την πρόσληψη αλατιού σε παιδιά μικρότερης ηλικίας είναι 1-3 χρονών: 1000 mg / d (2,5 g αλάτι / ημέρα), 4-8 χρονών: 1200 mg / d (3 g άλατος / ημέρα).

Το αλάτι προστίθεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα (μόνο το 20% της συνολικής πρόσληψης προστίθεται συνήθως στο τραπέζι και στο μαγείρεμα). Η πρόσληψη αλατιού είναι πολύ υψηλή σε πολλές χώρες λόγω της υψηλής πρόσληψης των επεξεργασμένων τροφίμων. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα θα πρέπει να περιοριστούν για το σύνολο της οικογένειας και θα πρέπει να δοθούν πρακτικές συμβουλές  για την ανάπτυξη δεξιοτήτων μαγειρέματος  με φρέσκα τρόφιμα. Οι διατροφικές συμβουλές περιλαμβάνουν την ελαχιστοποίηση του αλατιού εκτός από το μαγείρεμα ή τα γεύματα και τη κατανάλωση προϊόντων/ τροφίμων χαμηλά σε αλάτι όπου είναι εφικτό.

Αλκοόλ

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι επικίνδυνη, λόγω της καταστολής της γλυκονεογένεσης και μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη υπογλυκαιμία σε νεαρά άτομα με διαβήτη (έως 10-12 ή περισσότερες ώρες μετά την κατανάλωση, ανάλογα με το ποσό κατανάλωσης). Η εκπαίδευση στα ακόλουθα σημεία θα πρέπει να τονιστεί, ειδικά όταν ένα παιδί ή νεαρό άτομο αρχίζει να συμπεριλαμβάνει το αλκοόλ στον τρόπο ζωής του.

Πολλά είδη αλκοολούχων ποτών είναι διαθέσιμα, μερικά εκ των οποίων στοχεύουν ιδιαίτερα στους νέους. Η εκπαίδευση είναι απαραίτητη για την περιεκτικότητα σε αλκοόλη

διαφορετικά ποτά.

Τρόφιμα με υδατάνθρακες θα πρέπει να καταναλώνονται πριν ή / και κατά τη διάρκεια και / ή μετά την κατανάλωση αλκοόλ. Μπορεί να είναι επίσης απαραίτητο να προσαρμοστεί η δόση της ινσουλίνης ιδιαίτερα εάν κάποια μορφή άσκησης εκτελείται κατά τη διάρκεια / μετά την κατανάλωση. Η παροχή συμβουλών στους νέους θα πρέπει να περιλαμβάνει  πρακτικούς τρόπους για να μειώσουν την πρόσληψη αλκοόλ όπως η χρήση μπύρας χωρίς αλκοόλ και γενικότερα το ποτό με μέτρο.

Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρχει για την πρόληψη υπογλυκαιμίας την νύχτα, έχοντας ένα σνακ υδατανθράκων στο κρεβάτι και την παρακολούθηση των επιπέδων της γλυκόζης πιο συχνά από ό, τι συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας και την επόμενη ημέρα, τουλάχιστον μέχρι το μεσημέρι.

Ειδικά τρόφιμα για διαβητικούς

Τα τρόφιμα αυτά δεν συνιστώνται επειδή  δεν είναι αναγκαία, είναι ακριβά, έχουν συχνά υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, και μπορεί να περιέχουν γλυκαντικές ουσίες με καθαρτικά αποτελέσματα  (αλκοόλες σακχάρων, όπως σορβιτόλη). Αν και οι διεθνείς διατροφικές οδηγίες συμβουλεύουν ότι μια μέτρια ποσότητα ζάχαρης μπορεί να καταναλωθεί, τα «τρόφιμα για διαβητικούς» είναι ακόμη προς πώληση σε ορισμένες χώρες.

Τεχνητά και έντονα γλυκαντικά

Γενικότερα το νερό θα πρέπει να ενθαρρύνεται αντί ζαχαρούχων ποτών και λικέρ.Τα ζαχαρούχα ποτά δεν ενδείκνυνται καθώς αυτά οδηγούν σε αύξηση βάρους και μπορεί να προκαλέσουν υπεργλυκαιμία καθώς και η δόση της ινσουλίνης συνήθως δεν ταιριάζει με τη ποσότητα υδατάνθρακα . Τα αναψυκτικά διαίτης είναι μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Προϊόντα όπως γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά με γλυκαντικά μπορεί να είναι χρήσιμα, ιδιαίτερα για όσους είναι υπέρβαροι.

Η σακχαρίνη, η νεοτάμη, η ασπαρτάμη,η ακεσουλφάμη Κ, τα παράγωγα κυκλαμικών (σε ορισμένες χώρες), η αλιτάμη, και η σουκραλόζη χρησιμοποιούνται σε προϊόντα χαμηλά σε ζάχαρη, «light» ή «διαίτης» για τη βελτίωση της γλυκύτητας και της γευστικότητας.

Δεν υπάρχουν δημοσιευμένες επιστημονικές εκθέσεις που τεκμηριώνουν

βλάβη από την πρόσληψη των τεχνητών γλυκαντικών ουσιών σε δόσεις που δεν υπερβαίνουν τις συνιστώμενες.

ΒΙΒΛΟΓΡΑΦΙΑ

Smart CE, Annan F, Bruno LPC, Higgins LA, Acerini CL. Nutritional management in children and adolescents with diabetes. Pediatric Diabetes 2014: 15 (Suppl. 20): 135–153.

diatrofi

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ