Νόσος χεριών, ποδιών και στόματος (Hand, foot, and mouth disease)

Η νόσος χεριών, ποδιών και στόματος είναι συχνή αρρώστια που εμφανίζεται κυρίως στα μικρά παιδιά κάτω των 5 ετών.  Εξαπλώνεται εύκολα στους βρεφονηπιακούς σταθμούς λόγω της εύκολης μετάδοσής της από το ένα παιδί στο άλλο.  Εμφανίζεται συχνότερα το φθινόπωρο και την άνοιξη. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς και πότε πρέπει να ανησυχούν;

Που οφείλεται η νόσος χεριών, ποδιών και στόματος;

Πολλοί ιοί μπορεί να προκαλέσουν την νόσο χεριών, ποδιών και στόματος. Οι ιοί αυτοί ανήκουν σε μια μεγάλη κατηγορία που ονομάζονται εντεροϊοί.  Συνήθως όμως οφείλεται σε ένα ιό που ονομάζεται coxsackie Α16.

Πώς μεταδίδεται η νόσος χεριών, ποδιών και στόματος;

Ο ιός μπορεί να βρίσκεται στις εκκρίσεις της μύτης, στο σάλιο, στα κόπρανα και στις φουσκάλες στο δέρμα.  Επομένως μπορεί να μεταδοθεί με το βήχα, το φτάρνισμα, το φιλί, τη χρήση κοινών αντικειμένων (όπως παιγνίδια, ποτήρια) που έχουν μολυνθεί από τον ιό, την άμεση επαφή με τις φυσαλίδες εάν έχουν σπάσει.

Τα παιδιά που εμφανίζουν την αρρώστια μεταδίδουν σε άλλα παιδιά συνήθως την πρώτη βδομάδα από την έναρξη των συμπτωμάτων.  Δεν είναι απίθανο όμως να γίνει η μετάδοση αργότερα γιατί τα παιδιά με την αρρώστια αυτή μπορεί να αποβάλλουν τον ιό στα κόπρανά τους μερικές βδομάδες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Τα παιδιά εμφανίζουν την αρρώστια 3-5 μέρες από την επαφή τους με τον ιό.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου χεριών ποδιών και στόματος;

Τα παιδιά αρχικά παρουσιάζουν κακοδιαθεσία, είναι ανήσυχα, δεν τρώνε ικανοποιητικά και μπορεί να έχουν πυρετό.  Στη συνέχεια εμφανίζονται φουσκάλες και κοκκινίλες στο στόμα (στα ούλα, τη γλώσσα, στο εσωτερικό των χειλιών),  στις πατούσες, στα χέρια και μερικές φορές στους γλουτούς και τα γεννητικά όργανα.  Οι βλάβες στο στόμα μπορεί να προκαλούν πόνο στα παιδιά, εκνευρισμό και να δυσκολεύονται να καταπιούν.  Πόνο μπορεί να προκαλέσουν και οι βλάβες στο δέρμα.Τα συμπτώματα βελτιώνονται συνήθως σε 2-3 ημέρες και υποχωρούν τελείως σε 5-7 ημέρες.  Σε λίγες περιπτώσεις τα παιδιά εμφανίζουνεπιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα στα μάτια) και πρήζονται οι λεμφαδένες στο λαιμό τους. Μερικά παιδιά μπορεί να μην παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα και η αρρώστια να περάσει απαρατήρητη.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Δεν χρειάζεται να γίνει κάποια ειδική εξέταση για να διαγνώσετε τη νόσο χεριών ποδιών και στόματος.  Ο παιδίατρός σας λαμβάνοντας το ιστορικό από τους γονείς και εξετάζοντάς το παιδί θα διαγνώσει την αρρώστια.

Πως θα προλάβουμε την εκδήλωσή της;

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της αρρώστιας είναι το καλό πλύσιμό των χεριών με σαπούνι και νερό ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας. Αυτή η τακτική βοηθά στην πρόληψη όχι μόνο της νόσου χεριών, ποδιών και στόματος αλλά και άλλων ασθενειών.  Πολύ σημαντικό είναι να απολυμαίνονται τα αντικείμενα που αγγίζουν τα παιδιά όπως τα παιγνίδια. Επίσης θα πρέπει να συμβουλεύουμε τα  παιδιά να μη μοιράζονται προσωπικά αντικείμενα όπως ποτήρια, μαχαιροπήρουνα, πετσέτες και οδοντόβουρτσες με άλλα άτομα. Η επαφή με άρρωστα παιδιά την πρώτη βδομάδα της αρρώστιας καλό θα ήταν να αποφεύγεται.  Δεν υπάρχει εμβόλιο για να προλάβουμε την αρρώστια.

Ποια είναι η θεραπεία;

Δεν απαιτείται κάποια ειδική θεραπεία και τα συμπτώματα περνούν από μόνα τους σε 5-7 μέρες. Δεν χορηγούμε αντιβιοτικά στη νόσο χεριών, ποδιών και στόματος διότι ο ιός δεν σκοτώνεται με την αντιβίοση.   

Για τον πόνο που προκαλείται από τις βλάβες στο δέρμα και το στόμα μπορούν να δοθούν παυσίπονα όπως παρακεταμόλη (π.χ calpol, depon) και ιβουπροφαίνη ( π.χ nurofen).  Δεν δίνουμε στα παιδιά κάτω των 18 ετών ασπιρίνη γιατί μπορεί να προκαλέσει ένα σοβαρό πρόβλημα στα παιδιά που ονομάζεται σύνδρομο Reye.

Τα παιδιά μπορούν να αρνούνται να φάνε λόγω του πόνου για αυτό βεβαιωθείτε ότι πίνουν αρκετά υγρά για να μην αφυδατωθούν.

Δίνετε στο παιδί σας μαλακές τροφές (κρέμες, σούπες) που είναι πιο εύκολο να τις καταπιούν και αποφεύγετε τις ξινές τροφές (χυμός πορτοκάλι, τροφές που περιέχουν λεμόνι) που μπορεί να προκαλέσουν κάψιμο και να επιδεινώσουν τον πόνο. Τα κρύα ροφήματα μπορεί να βοηθήσουν να μειωθεί ο πόνος.

Να θυμάστε ότι:

• Η νόσος χεριών ποδιών και στόματος οφείλεται σε ιό και τα αντιβιοτικά δεν σκοτώνουν τον ιό
• Τα παιδιά δεν κινδυνεύουν και τα συμπτώματα θα περάσουν από μόνα τους σε 5-7 ημέρες
• Δίνεται στα παιδιά αρκετά υγρά να μην αφυδατωθούν και μαλακές τροφές.
• Για τον πόνο και τον πυρετό δίνεται παυσίπονα
• Μάθετε στα παιδιά σας να πλένουν τα χέρια τους συχνά με σαπούνι και νερό για την πρόληψη της αρρώστιας.
• Το παιδί καλύτερα να μην πηγαίνει στο σχολείο για μια βδομάδα για να μη μεταδώσει τον ιό στα άλλα παιδιά.

Ελισάβετ Ευσταθίου, Παιδίατρος

paidiatros

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ